ZMIANY W
ZMIANY W
UKŁADZIE
UKŁADZIE
MOCZOWYM
MOCZOWYM
Dr med. Hanna Grzelak-Szafrańska
Ocena funkcji nerek :
- dokładny wywiad
- badanie fizykalne
- analiza moczu
- badania biochemiczne surowicy
krwi
- badania radiologiczne, USG
Ocena wskaźnika filtracji
kłębuszkowej;
(Zmniejszony wskaźnik filtracji
kłębuszkowej prowadzi do
zatrzymania ciał azotowych)
- ↑ mocznik
- ↑ kreatynina
- pomiar kliransu kreatyniny i inuliny
Zmiany w moczu
białkomocz
- pochodzenia cewkowego (1-3g/dobę)
- zespół nerczycowy (>3,5g/ dzień)
- szpiczak (łańcuchy lekkie – białko Bence-
Jonesa)
krwiomocz; ( izolowany - kamica dróg
moczowych, nowotwory, gruźlica, urazy i
zapalenie gruczołu krokowego, ostre
zapalenie pęcherza i cewki moczowej,
przewlekłe leczenie antykoagulantami)
ropomocz,
wałeczki nerkowe
Krwiomocz z towarzyszącym
roponerczem i bakteriurą = antybiotyk
Nieprawidłowości w ilości moczu
- zmniejszenie ilości – skąpomocz
(oliguria)
- bezmocz (anuria)
- wielomocz (poliuria)
Skąpomocz i bezmocz (mniej niż
500ml/dobę)
- obstrukcja dróg moczowych
- zamknięcie światła tętnic lub żył
nerkowych
- wstrząs
- martwica kory nerek
- ostra martwica cewek nerkowych
- postępujące kłębuszkowe zapalenie
nerek
Wielomocz (poliuria)
(Uwaga! wielomocz nie jest
równoznaczny z częstomoczem)
- polidypsja w przebiegu moczówki prostej
( ośrodkowa moczówka- nieodpowiednie
wydzielanie wazopresyny, nerkopochodna
moczówka – brak odpowiedzi cewek
nerkowych na wazopresynę)
- diureza osmotyczna , wynikiem źle
kontrolowanej cukrzycy
- czynniki jatrogenne: mannitol, kontrast
radiologiczny, dieta wysokobiałkowa
( doustna lub pozajelitowa)
- proces powrotu do zdrowia w przebiegu
ostrej martwicy cewek nerkowych
- po odblokowaniu nefropatii
obstrukcyjnej
Zaburzenia w oddawaniu moczu:
Uszkodzenie połączeń nerwowych między
korą a pniem mózgu :
(pogorszenie zdolności do hamowania i
kontroli skurczów pęcherza moczowego)
- proces nowotworowy mózgu
- udar
- uraz mózgu
- choroba Parkinsona
uszkodzenie połączeń nerwowych pomiędzy
pęcherzem a cewką moczową (uszkodzenie
górnego odcinka rdzenia kręgowego):
- napadowe nietrzymanie moczu
- zaleganie moczu
- zmiany w ścianie pęcherza moczowego
( beleczkowatość i włóknienie)
Objawy subiektywne pochodzące z dolnego
odcinka dróg moczowych u mężczyzn:
przerost gruczołu krokowego
- przerost mięsni gładkich pęcherza moczowego ze
zmniejszeniem elastyczności jego ścian
- dysfunkcja mięśnia wypieracza
- niewydolność pęcherza
- pomikcyjne zaleganie moczu
- uszkodzenie górnego odcinka dróg moczowych
( refuks, wodonercze)
- kamica dróg moczowych
neuropatia cukrzycowa
- uszkodzenie nerwów parasympatycznych pęcherza
moczowego – zmniejszone odczuwanie wypełnienia
pęcherza, zwiększona częstotliwość oraz nocne
oddawanie moczu
udar mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba
Parkinsona;
- nadmierne gromadzenie moczu w pęcherzu
rak pęcherza moczowego
Objawy subiektywne pochodzące z dolnego
odcinka dróg moczowych u kobiet:
obstrukcja cewki moczowej
- nowotwór
- wcześniejsza instrumentacja lub zabiegi
operacyjne
zapalenie pęcherza moczowego
stwardnienie rozsiane
niedobór estrogenów
- częstomocz z naglącym parciem
śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego
obniżenie lub wypadanie macicy
przepuklina pęcherza moczowego
rak pęcherza moczowego
Nietrzymanie moczu
wysiłkowe nietrzymanie moczu
napadowe nietrzymanie moczu
mimowolne nietrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu u kobiet
wysiłkowe
- zwiotczenie przedniej ściany pochwy – starzenie
organizmu i niedobór estrogenów
- uszkodzenie zwieracza wewnętrznego – pooperacyjne ,
naświetlanie miednicy,, uraz, choroby neurologiczne
napadowe
- idiopatyczne
- stany zapalne
- nowotwór
- obstrukcja ujścia pęcherza
- pęcherz neurogenny
mimowolne nietrzymanie ( z przepełnienia)
- obstrukcja ujścia
- niekurczliwość pęcherza ( neuropatia cukrzycowa,
stwardnienie rozsiane)
- nadmierne zwiotczenie mięśni gładkich ( leki
antycholinergiczne0
- podłoże psychogenne
Nietrzymanie moczu u mężczyzn:
napadowe
- obstrukcja ujścia pęcherza moczowego (przerost
prostaty),
- upośledzona funkcja mięśni gładkich – mięśnia
wypieracza (neuropatia cukrzycowa, stwardnienie rozsiane,
choroba Parkinsona, udar)
- nowotwór pęcherza moczowego
- bakteryjne zapalenie
wysiłkowe
- uszkodzenie zwieracza dalszego po operacji radykalnej
prostaty
DIAPPERS - nietrzymanie moczu u osób w
wieku starszym
D - delirium
I - infekcje
A - atroficzne zapalenie cewki moczowej
P - pharmacologic ,przyczyny farmakologiczne
P - psychologiczne przyczyny
E - excessive urine autput –nadmierne
wytwarzanie moczu
R - restricted mobility – ograniczona ruchomość
S - stool impaction– trudności w oddawaniu
stolca