ZMIANY  W  

ZMIANY  W  

UKŁADZIE  

UKŁADZIE  

MOCZOWYM

MOCZOWYM 

Dr med. Hanna Grzelak-Szafrańska

 

 

Ocena funkcji nerek :
- dokładny wywiad
- badanie fizykalne
- analiza moczu
- badania biochemiczne surowicy 
  krwi
- badania radiologiczne, USG

 

 

Ocena wskaźnika filtracji 
kłębuszkowej;
(Zmniejszony wskaźnik filtracji 
kłębuszkowej prowadzi do 
zatrzymania ciał azotowych)
  -  ↑ mocznik
  - ↑ kreatynina
  - pomiar kliransu kreatyniny i inuliny
 

 

 

Zmiany w moczu
białkomocz 

-  pochodzenia  cewkowego (1-3g/dobę)
-  zespół nerczycowy (>3,5g/ dzień)
-  szpiczak (łańcuchy lekkie – białko Bence-
Jonesa)
krwiomocz; ( izolowany -  kamica dróg 

moczowych,  nowotwory, gruźlica, urazy i 
zapalenie gruczołu krokowego, ostre 
zapalenie pęcherza i cewki moczowej, 
przewlekłe leczenie antykoagulantami)
ropomocz, 

wałeczki nerkowe

Krwiomocz z towarzyszącym 
roponerczem i bakteriurą = antybiotyk

 

 

Nieprawidłowości w ilości moczu
     
- zmniejszenie ilości – skąpomocz 
(oliguria)
- bezmocz (anuria)
- wielomocz (poliuria)

 

 

Skąpomocz i bezmocz  (mniej niż 
500ml/dobę)
- obstrukcja dróg moczowych
- zamknięcie światła tętnic lub  żył 
nerkowych
- wstrząs
- martwica kory nerek
- ostra martwica cewek nerkowych
- postępujące kłębuszkowe zapalenie 
nerek

 

 

Wielomocz (poliuria)
(Uwaga! wielomocz nie jest 
równoznaczny z częstomoczem)
- polidypsja w przebiegu moczówki prostej 
( ośrodkowa moczówka- nieodpowiednie 
wydzielanie wazopresyny, nerkopochodna 
moczówka – brak odpowiedzi cewek 
nerkowych na wazopresynę)
- diureza osmotyczna , wynikiem źle 
kontrolowanej cukrzycy
- czynniki jatrogenne: mannitol, kontrast 
radiologiczny, dieta wysokobiałkowa 
( doustna lub pozajelitowa)
- proces powrotu do zdrowia w przebiegu 
ostrej martwicy cewek nerkowych
- po odblokowaniu nefropatii 
obstrukcyjnej

 

 

Zaburzenia w oddawaniu moczu:
Uszkodzenie połączeń nerwowych między 

korą a pniem mózgu  :
(pogorszenie zdolności do hamowania  i 
kontroli skurczów pęcherza moczowego)
-  proces nowotworowy mózgu
-  udar
-  uraz mózgu
-  choroba Parkinsona
uszkodzenie połączeń nerwowych pomiędzy 

pęcherzem  a cewką moczową (uszkodzenie 
górnego odcinka rdzenia kręgowego):
-   napadowe nietrzymanie moczu
-   zaleganie moczu
-   zmiany w ścianie pęcherza moczowego 
(   beleczkowatość i włóknienie)

 

 

Objawy subiektywne pochodzące z dolnego 
odcinka dróg moczowych u mężczyzn:
przerost gruczołu krokowego

-  przerost mięsni gładkich pęcherza moczowego ze 
zmniejszeniem elastyczności jego ścian
-  dysfunkcja mięśnia wypieracza
-  niewydolność pęcherza
-  pomikcyjne zaleganie moczu
-  uszkodzenie górnego odcinka dróg moczowych 
( refuks, wodonercze)
-  kamica dróg moczowych
neuropatia cukrzycowa

-  uszkodzenie nerwów parasympatycznych pęcherza 
moczowego – zmniejszone odczuwanie wypełnienia 
pęcherza, zwiększona częstotliwość oraz nocne 
oddawanie moczu
udar mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba 

Parkinsona;
-  nadmierne gromadzenie moczu w pęcherzu
rak pęcherza moczowego

 

 

Objawy subiektywne pochodzące z dolnego 
odcinka dróg moczowych u kobiet:
obstrukcja cewki moczowej

-  nowotwór
-  wcześniejsza instrumentacja lub zabiegi 
operacyjne
zapalenie pęcherza moczowego

stwardnienie rozsiane

niedobór estrogenów

-  częstomocz z naglącym parciem
śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego

obniżenie lub wypadanie macicy

przepuklina pęcherza moczowego

rak pęcherza moczowego

 

 

  Nietrzymanie moczu
 wysiłkowe nietrzymanie moczu

 napadowe nietrzymanie moczu

 mimowolne nietrzymanie moczu 

 

 

Nietrzymanie moczu u kobiet
 wysiłkowe

-  zwiotczenie przedniej ściany pochwy – starzenie 
organizmu i niedobór estrogenów
-  uszkodzenie zwieracza wewnętrznego – pooperacyjne , 
naświetlanie miednicy,, uraz, choroby neurologiczne
 napadowe

-  idiopatyczne
-  stany zapalne
-  nowotwór
-  obstrukcja ujścia pęcherza
-  pęcherz neurogenny
 mimowolne nietrzymanie ( z przepełnienia)

-  obstrukcja ujścia
-  niekurczliwość pęcherza ( neuropatia cukrzycowa, 
stwardnienie rozsiane)
-  nadmierne zwiotczenie mięśni gładkich  ( leki 
antycholinergiczne0
-  podłoże psychogenne

 

 

Nietrzymanie moczu u mężczyzn:
 napadowe

-  obstrukcja ujścia pęcherza moczowego (przerost 
prostaty),
-  upośledzona funkcja mięśni gładkich – mięśnia 
wypieracza (neuropatia cukrzycowa, stwardnienie rozsiane, 
choroba Parkinsona, udar)
-  nowotwór pęcherza moczowego
-  bakteryjne zapalenie
 wysiłkowe

-  uszkodzenie zwieracza dalszego po operacji  radykalnej 
prostaty

 

 

DIAPPERS  - nietrzymanie moczu u osób w 

wieku starszym

 

D - delirium
I   - infekcje
A  - atroficzne zapalenie cewki moczowej
P  - pharmacologic ,przyczyny farmakologiczne
P  - psychologiczne przyczyny
E  - excessive   urine  autput –nadmierne 

wytwarzanie moczu

R  - restricted mobility – ograniczona ruchomość
S   - stool impaction– trudności w oddawaniu 

stolca