Zmiany zachodzące w

układzie krwi podczas

wysiłku

Przemysław Ziółkowski

Podstawowe składniki krwi



Osocze ( składnik płynny krwi )



Elementy morfotyczne :



krwinki czerwone ( erytrocyty ),



krwinki białe ( leukocyty ),



płytki krwi

Transportowa funkcja krwi

a) transport zaopatrujący ( dostarczanie

do tkanek tlenu, składników

energetycznych, witamin itp.)

b) transport oczyszczający ( usuwanie

zbędnych metabolitów do narządów

wydalniczych )

c) transport scalający (dystrybucja

hormonów i ciał biologicznych )

d) transport termoregulujący (pobieranie

i przekazywanie ciepła )

Ochronna i obronna funkcja krwi

Polega na rozpoznawaniu i

unieczynnianiu szkodliwych i obcych

dla ustroju czynników pochodzących ze

środowiska zewnętrznego i

wewnętrznego ( m.in. praca i transport

przeciwciał)

Homeostatyczna funkcja krwi

stanowi ważny czynnik w utrzymaniu

homeostazy ( zachowanie stałości

fizyko-chemicznych właściwości

środowiska wewnętrznego):

* buforuje (zapewnia w pewnych

granicach stałe pH 7,4),

* gospodarka glukozą, lipidami i

innymi substancjami pochodzącymi z

białek,

Morfologiczne zmiany w krwi

podczas pracy

- HEMOLIZA - rozpad krwinek czerwonych

- ERYTROPOEZA - wzrost niedojrzałych

erytrocytów

- wzrost stężenia 2.3-difosfoglicerynianu DPG

-zwiększenie stężenia hemoglobiny

- wzrost liczby białych krwinek

-w przypadku długiej pracy, leukocyty

gwałtownie maleją i pojawiają się formy

niedojrzałe

Wysiłek a tlen

W czasie wysiłku zużycie tlenu wzrasta.

Stężenie hemoglobiny ma decydujące

znaczenie dla pojemności tlenowej krwi.

Wzrost stężenia Hb oraz liczby

erytrocytów we krwi obwodowej

prowadzi do zwiększenia pojemności

tlenowej krwi.

Stężenie Hb a objętość osocza

Główną przyczyną wzrostu liczby

erytrocytów oraz stężenia Hb jest

odwodnienie organizmu i zagęszczenie

krwi. Stopień tych reakcji zależy od

charakteru wysiłku, czynników

zewnętrznych, oraz wytrenowania

zawdodnika.

Zagęszczenie krwi wiąże się ze

zmniejszeniem objętości osocza –

(przemieszczenie wody z naczyń do

przestrzeni pozanaczyniowej, oraz

pocenie się)

Hemoliza

Erytrocyty żyją ok.120dni, następnie

ulegają rozpadowi ( hemolizie ).

Codziennie ulega rozpadowi ok. 200-250

bilionów (ok.40ml krwi). W tym samym

momencie szpik kostny uwalnia do

organizmu podobną ilość nowych

krwinek.

CIEKAWOSTKA :)

Istnieją sugestie, że intensywny

trening, a w szczególności

bieganie długodystansowe, może

przyspieszyć starzenie

erytrocytów, prowadząc do

skrócenia czasu przeżycia krwinek.

Wykazano,że żywotność krwinek u

maratończyków jest krótsza, w

porównaniu z osobami

nietrenującymi o 42%...KONIEC

Fizjologiczne skutki

systematycznego wysiłku

fizycznego – centralna adaptacja

układu krążenia

- Zwolnienie częstotliwości rytmu serca

- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi na

danym poziomie obciążenia

-wydłużenie okresu rozkurczu serca

- poprawa stabilności serca

- wzrost max. pojemności minutowej

(COmax) i objętości wyrzutowej serca

(SV)

Jednym z podstawowych, łatwo

mierzalnych efektów systematycznej

aktywności ruchowej stosowanej przez

człowieka jest zwolnienie spoczynkowej

częstości skurczów serca, czyli – u

osoby zdrowej – zwolnienie tętna.

Średnia spoczynkowa częstość

skurczów serca osoby dorosłej wynosi

72 ud./min-1. U osób trenujących

przyjmuje ona wartości poniżej 60

ud./min-1.

W spoczynku u osób wytrenowanych

objętość wyrzutowa wzrasta. U dorosłej

niewytrenowanej osoby wynosi ona 70-

80 ml, zaś u osoby wytrenowanej często

przekracza wartość 100 ml. W czasie

wysiłków objętość wyrzutowa serca

ulega wzrostowi. U osób

wytrenowanych w czasie wysiłku

maksymalnego może osiągnąć 150-160

ml, podczas gdy u osób

niewytrenowanych tylko 100 ml.

Pojemność minutowa serca osób

wytrenowanych w spoczynku przyjmuje

dolne granice normy. Jest to dla

populacji nietrenującej wartość 4-4,5

l/min. Natomiast maksymalna

pojemność minutowa serca osiągana w

czasie wysiłku maksymalnego u osób

wytrenowanych waha się od 20-40

l/min, podczas gdy u osób

wytrenowanych nie przekracza 20

l/min.

Wysiłki dynamiczne w czasie których

zapotrzebowanie na tlen jest równe

Vo2max nazywamy maksymalnymi, zaś

te, w czasie wykonywania których

zapotrzebowanie na tlen jest mniejsze

od Vo2max – submaksymalnymi. Wysiłki

submaksymalne mogą być lekkie – do

20% Vo2max, średnio-ciężkie 20-50%

Vo2max, ciężkie powyżej 50% i bardzo

ciężkie powyżej 75% Vo2max.