PROCES FORMUŁOWANIA

STRATEGII BANKU

Proces formułowania strategii

banku

M. Romanowska strategię definiuje

się

jako

program

działania

określający

główne

cele

organizacji

i

sposoby

ich

osiągania

Proces formułowania strategii

banku

Wg prof. L. Balcerowicza „strategia to jasny, spójny

zestaw; celów czyli przyszłych pożądanych stanów

rzeczy; obiektywnych warunków, jakie będą

według naszych przewidywań panować w czasie

zmierzania do tych celów; środków, czyli

czynników, których uruchomienie lub odpowiednie

ukształtowanie pozwoli w owych warunkach

osiągnąć założone cele. Samo wyznaczanie celów

nie jest więc jeszcze strategią, a co najwyżej

wstępem

do

jej

opracowania.

Jeżeli

ktoś

poprzestaje na przedstawianiu wizji pożądanej

przyszłości i nic więcej dla niej nie robi, to

zabawia się w snucie pobożnych życzeń, a nie w

tworzenie i promowanie strategii”

Proces formułowania strategii

banku

Według T.J. Petersa i R.H. Watermana,

strategia

to

koncepcja

funkcjonowania organizacji w
dłuższym okresie, zawierająca
zoperacjonalizowane główne cele,
sposoby

działania

i

reguły

zachowania się.

Proces formułowania strategii

banku

Proces formułowania strategii banku powinien przebiegać wg
poniższej procedury

1. Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

3. Strategia

4. Plan wdrożenia

2. Założenia strategii

Procedura opracowania strategii dla organizacji.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Plany strategiczne - czyli „ogólny

plan zawierający decyzje dotyczące
alokacji

zasobów,

priorytetów

i

działań niezbędnych do osiągnięcia
celów strategicznych”. Plany te są
ustalane najczęściej na poziomie
zarządu firmy. Ich horyzont czasowy
to z reguły kilka lat.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Plany taktyczne - czyli „plan realizacji celów

taktycznych,

stanowiących

części

celów

strategicznych”. Jest to więc działanie na rzecz

zaplanowania szeregu posunięć, których wspólna

realizacja ma doprowadzić do spełnienia celów

strategicznych.

W

procesie

opracowywania

planów taktycznych angażowany jest zarówno

szczebel najwyższego managmentu, jak i

kierownicy szczebla średniego. Ich horyzont

czasowy

odpowiada

zazwyczaj

planowaniu

średniookresowemu (1-2 lata).

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Plany operacyjne - czyli rozpisane programy

zadań ukierunkowanych na wykonanie
planów

taktycznych.

Są

to

plany

skoncentrowane na pojedynczych zadaniach,
mają stosunkowo krótki horyzont czasowy
(kilka miesięcy), a ich opracowywaniem
zajmują się kierownicy niższego szczebla,
bezpośrednio odpowiedzialni za realizację
określonych zadań.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Elementy procesu planowania

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Elementy procesu planowania (analiza

SWOT)

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

stanowi bardzo istotny pierwszy
krok,

w

niełatwym

procesie

opracowania strategii banku. Jej
podstawowe elementy przedstawia
poniższy rysunek.

Proces formułowania strategii

banku

ANALIZA I OCENA SYTUACJI

WYJŚCIOWEJ

1. Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

1.1. Misja banku
1.2. Wizja banku
1.3. Otoczenie banku
1.3.1. Szanse
1.3.2. Zagrożenia
1.4. Bank
1.4.1. Silne strony
1.4.2. Słabe strony

Proces formułowania strategii

banku

ANALIZA I OCENA SYTUACJI

WYJŚCIOWEJ

Otoczenie zewnętrzne banku

(przedsiębiorstwa)

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej

Pierwszym elementem jest misja
banku, rozumiana jako wyróżniona
przyczyna, rola, wiązka celów, które
uzasadniają istnienie banku. Jest to
szczególny powód funkcjonowania banku,
wyróżniający go od innych banków.
Zdaniem W. Macierzyńskiego, przez
misję banku rozumie się „określenie,
jakim klientom, w jakim kręgu i jakie
produkty będzie bank oferował”.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Analiza i ocena sformułowanej przez
kierownictwo banku misji znajdującej się w
dokumentacji

strategicznej,

polega

na

stwierdzeniu, czy zawiera ona niezbędne
elementy,

czy

są

one

właściwie

sformułowane, czy jest ona skoncentrowana
na potrzebach klientów i ich satysfakcji, czy
uznaje istnienie konkurencyjnego otoczenia,
czy jest realistyczna.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Drugim elementem jest wizja banku.
Wizja stanowi specyficzny instrument
zarządzania.

Jest

ona

konkretnym

obrazem przyszłości, tak bliskim, że
możemy jeszcze zobaczyć możliwości jej
realizacji, ale jednocześnie tak dalekim, że
może wzbudzić entuzjazm dla realizacji
nowej, przyszłej rzeczywistości. Wizję
można porównać do gwiazdy polarnej,
stanowiącej kierunkowskaz dla karawany
na pustyni. Nie stanowi ona jej celu, lecz
jest znakiem orientacyjnym wskazującym
właściwą drogę.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Analiza i ocena wizji, która powinna stanowić

element strategii banku, polega na stwierdzeniu:

• Czy opisuje ona upragniony i ważny stan

banku w przyszłości?

• Czy wytwarza obrazy w umysłach ludzi?
• Czy pozwala pracownikom banku lepiej

zrozumieć, jak mogą dążyć do celu?

• Czy postrzegana jest jako możliwa do

zrealizowania?

• Czy

jest

wzniosła,

porywająca

i

przynaglająca?

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Trzecim elementem analizy i oceny
sytuacji wyjściowej jest otoczenie
banku,

rozumiane

jako

warunki

(polityczne,

ekonomiczne,

finansowe,

społeczne, kulturowe itp.) determinujące
jej funkcjonowanie oraz instytucje, z
którymi bank pozostają we wzajemnych
interakcjach. Analiza otoczenia polega na
określeniu szans i zagrożeń

.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Czwartym elementem jest sam bank.
Jego analiza powinna uwzględniać
wszystkie podstawowe obszary i zakresy
funkcjonowania, w wyniku których należy
ustalić silne i słabe strony.

Proces formułowania strategii

banku

Analiza i ocena sytuacji

wyjściowej

Ta analiza ma charakter strategiczny, to
znaczy, że powinna być tak realizowana,
by jej wyniki mogły stanowić podstawę
do sformułowania założeń strategii oraz
strategii ogólnej. Powinna więc być
przeprowadzona

przy

pomocy

zróżnicowanych metod, takich jak:
analiza

trendów,

luk,

grup

strategicznych, kluczowych czynników
sukcesu, portfelowa, łańcucha wartości,
pozycjonowania i innych.

Proces formułowania strategii

banku

Założenia strategii

Założenia strategii powinny zawierać:
• Misję.
• Wizję.
• Cele strategiczne.

Proces formułowania strategii

banku

Założenia strategii

Poddana

analizie

misja

banku

stanowi podstawę do jej nowego
sformułowania

(o

ile

ujęcie

dotychczasowe,

uznamy

za

niewłaściwe)

uwzględniającego:

klientów, produkty, obszar działania,
technologię, pomysł na przetrwanie,
filozofię działania, własny wizerunek,
troskę o publiczny wizerunek (image
banku), troskę o pracowników.

Proces formułowania strategii

banku

Strategia

Analiza i ocena sytuacji wyjściowej oraz
założenia strategii stanowią podstawę
sformułowania strategii banku. Powinna
ona ustalać zakres kluczowych decyzji,
które będą wpływały na przyszłe rynki
banku,

jego

produkty,

organizację,

rentowność i ryzyko.

Przedział czasowy

strategii

powinien

mieć

charakter

długoterminowy (5-10) lat.

Proces formułowania strategii

banku

Strategia

Strategia powinna dać odpowiedź na

następujące pytania:

• kto?, co?, jak?,
• kim będzie klient?,
• jakie usługi i produkty bank będzie

oferował?,

• w jaki sposób bank będzie odpowiadał

na zapotrzebowanie rynku?

Proces formułowania strategii

banku

Plan wdrożenia

Ostatnim krokiem w procedurze

opracowania strategii jest jej plan
wdrożenia, zawierający:

• Zadania.
• Terminy.
• Osoby (komórki organizacyjne)

odpowiedzialne za realizację.

• Metody i środki realizacji zadań.
• Mierniki kontroli realizacji zadań.

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

Wdrożenie - zatwierdzonej przez zarząd
banku strategii wymaga właściwego
podejścia kierownictwa banku, opartego
„na sercu i rozumie”. Chodzi o to, by w
umiejętny sposób włączyć wszystkich
pracowników banku do sprawnych działań
realizacyjnych, które - w odróżnieniu od
,,twórczego chaosu” na etapie opracowania
strategii - wymagają zdyscyplinowania,
planowania, odpowiedniej motywacji i
kontroli.

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

Proces wdrażania strategii powinien być
poddany

stałemu

monitoringowi,

polegającemu - z jednej strony - na
porównywaniu realizacji strategii z planem
jej wdrożenia, z drugiej zaś - na
analizowaniu zmian zachodzących w
banku i jego otoczeniu pod kątem ich
wpływu na strategię, co może doprowadzić
do jej modyfikacji. Schematycznie proces
ten przedstawia poniższy rysunek.

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

Wdrożenie strategii

Plan wdrożenia

Monitoring

Modyfikacja strategii

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

System monitoringu powinien w zasadzie

składać się z trzech podstawowych
elementów:

• Standardów.
• Porównania realizacji strategii ze

standardami.

• Przedsięwzięć wynikających z

odchyleń, występujących między
realizacją strategii a standardami.

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

Komponenty systemu
monitoringu

Elementy systemu
monitoringu

Podsystemy

i ich

elementy

stanowiące

przedmiot

kontroli

Punkty

kontrol

ne

Standard

y

Ocena

realizacji

Odchyleni

a

Przedsięw

zięcia

korygując

e

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

Wdrażanie

strategii

jest

bardzo

skomplikowanym

procesem.

Przede

wszystkim należy pilotować sformułowaną
strategię (strategia sformułowana), która -
wobec

pojawiających

się

nie

przewidzianych

i

nie

dających

się

kontrolować zmian - zaczyna być ponownie
analizowana (strategia rozważana).

Proces formułowania strategii

banku

Wdrożenie

W

dalszej

konsekwencji,

na

skutek

zewnętrznych

okoliczności

i

zdarzeń

(zmiany w otoczeniu) oraz procesów
zachodzących

w

banku,

zaczyna

przekształcać się (strategia wyłaniająca
się), by wreszcie przyjąć ostateczną postać
(strategia ujawniona), która jest wdrażana.
Schematycznie proces ten przedstawiony
jest na rysunku

Proces formułowania strategii

banku

Modyfikacja strategii

Strategia sformułowana

Strategia rozważana

Strategia wyłaniająca się

Strategia ujawniona (do

realizacji)

Analiza

Zmiany w otoczeniu

Zmiany w banku

Analiza

Proces formułowania strategii

banku

Każdy bank powinien posiadać własną
strategię,

która

-

odpowiednio

modyfikowana - stanowi bardzo istotny
instrument

zarządzania.

Jest

to

szczególnie ważne w obecnym czasie
transformacji systemowej, ze względu
na bardzo szybko zmieniające się
otoczenie,

w

którym

funkcjonują

banki, nieciągłość zdarzeń oraz
globalizację procesów i struktur.