DIAGNOSTYKA CHORÓB

DIAGNOSTYKA CHORÓB

PASOŻYTNICZYCH PRZEWODU

PASOŻYTNICZYCH PRZEWODU

POKARMOWEGO

POKARMOWEGO

Wojewódzka Stacja Sanitarno–

Epidemiologiczna

w Olsztynie

Laboratorium Badań Epidemiologiczno-
Klinicznych

Marta Wrońska

O wiarygodności wyniku

decyduje wykonanie

badania:

•

•

trzykrotnego

trzykrotnego,

przeprowadzonego w ciągu
10 dni!

• dostarczenie

kompletnego

kompletnego

materiału do badań -

kał

kał łącznie z

wymazem

wymazem

okołoodbytowym!

okołoodbytowym!

Entamoeba coli - cysta

Pojedyncze badanie wykrywa

zaledwie

zaledwie

1/3

1/3 istniejących

inwazji pasożytniczych!

Takiego wyniku nie można

Takiego wyniku nie można

uznać

uznać

za wiarygodny!

za wiarygodny!

Nie wyklucza on choroby

pasożytniczej!

UWAGA!

Materiał do badań

parazytologicznych

1. Kał

• pobiera się do czystych i

suchych pojemników

• pobiera się w ilości około

połowy pojemnika, najlepiej z
trzech różnych miejsc,
wybierając kał luźny
(śluzowaty, krwawy)

• nie jest wskazane oddawanie

do muszli klozetowej

• wskazane jest pobranie
przed rozpoczęciem kuracji

Glista ludzka - jajo

Materiał do badań

parazytologicznych

2. Wymaz okołoodbytowy

• stosowany w diagnostyce

owsicy

• materiał pobiera się

z fałdów okołoodbytowych

stosując metodę

przylepca celofanowego

• powinien być pobierany

rano tuż po obudzeniu się,

przed podmyciem

Owsik ludzki – forma dojrzała

Instrukcja pobierania wymazu

okołoodbytowego

Oderwać celofan od szkiełka (nie do
końca).

Trzymając jedną ręką szkiełko, lepką stronę paska

celofanowego przykleić, jak najgłębiej, w okolicę

otworu odbytowego.

Pasek celofanowy przykleić

(rozprostowując)

z powrotem na szkiełko.

Transport i przechowywanie

materiału:

• materiał powinien być

badany jak najszybciej po
pobraniu

• jeśli materiał nie może być

badany bezpośrednio, należy
przechować
go w temp. od 2 do 8 ºC do
24 h

• odpowiednia konserwacja

w laboratorium

Tasiemiec – forma dojrzała

Formy pasożytów wykrywane

w kale:

· formy dorosłe robaków
· jaja robaków
· larwy robaków
· trofozoity

pierwotniaków

· cysty pierwotniaków

Owsik ludzki - larwa

Entamoeba coli -

trofozoit

Formy pasożytów wykrywane w

wymazie okołoodbytowym:

· jaja owsików
· larwy owsików

Owsik ludzki - jaja

Owsik ludzki - larwa

Ogólne zasady badania kału

I Badanie makroskopowe

• celem jest wykrycie w kale

członów tasiemca lub drobnych

nicieni

• porcję kału należy

rozcieńczyć wodą

na płytce i pozostawić do

opadnięcia osadu, następnie

obejrzeć przy pomocy lupy i

igieł preparacyjnych

Glista ludzka – forma

dojrzała

Ogólne zasady badania kału

II Metody bezpośrednie

• rozmaz w soli fizjologicznej

-niewielką ilość kału

rozprowadza się na szkiełku

podstawowym

z kilkoma kroplami soli

fizjologicznej i ogląda pod

mikroskopem

• rozmaz w płynie Lugola -

niewielką ilość kału

rozprowadza się na szkiełku

podstawowym

z kilkoma kroplami płynu Lugola

i ogląda pod mikroskopem

Glista ludzka - jajo

Ogólne zasady badania kału

III Metody zagęszczające

–

umożliwiają wykrycie

pasożytów trudnych do

zaobserwowania

w metodach bezpośrednich

z powodu niewielkiej ilości

1. Flotacja – zasada stosowania

polega na wykorzystaniu

roztworów o większej gęstości

niż gęstość jaj, larw lub cyst.

Powoduje to,

że powinny one jako lżejsze

wypłynąć na powierzchnię.

Nie wykrywa jaj z wieczkiem.

Lamblia - trofozoit

Ogólne zasady badania kału

2. Dekantacja – należy do metod

sedymentacyjnych. Zwiększa szanse wykrycia
pasożytów. Wykrywa wszystkie jaja zarówno
„lekkie” jak i „ciężkie”, larwy, cysty i trofozoity.

Grudkę kału rozciera się w probówce z

niewielką ilością wody wodociągowej, po czym
dopełnia wodą
i pozostawia do opadnięcia osadu. Czynność
powtarza się do uzyskania przezroczystego
płynu. Uzyskany osad wiruje się, a następnie
ogląda pod mikroskopem.