Choroby czynnościowe przewodu pokarmowego

Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego:
- Brak zmian morfologicznych i odchyleń w badaniach dodatkowych
- Brak podstaw do rozpoznania choroby organicznej
- Pogorszenie jakości życia, niepokój pacjenta i rodziny
- Ujednolicone kryteria diagnostyczne
- Niedostatek wiedzy na temat patofizjologii zaburzeń czynnościowych
- Brak narzędzi diagnostycznych
-Niedoskonałe leki

Objawy, duże poczucie choroby. Kilka objawów w tym również objawy ze strony innych narządów: kołatanie serca, pocenie, ból głowy, duszność. Objawy niepokojące pacjenta, które należą do fizjologii: nalot na języku, nieprzyjemny zapach z ust po wstaniu z łóżka. Objawy alarmujące: zaburzenia połykania, wymioty z krwią, wymioty treścią pokarmową, krew w stolcu, stany podgorączkowe, utrata masy ciała.

Podstawowe kryterium diagnostyczne to czas trwania choroby: objawy ciągłe przez ostatnie trzy miesiące w okresie ostatniego półrocza poprzedzającego wizytę. Objawy: uczucie gałki, zaburzenia połykania, czkawka, bóle za mostkiem, zgaga, pieczenie, nadmierne połykanie powietrza, odbijania, uczucie pełności w nadbrzuszu, uczucie wczesnej sytości, wracanie pokarmu, nudności, wymioty, wzdęcia, bóle, zaburzenia w oddawaniu stolca.

Patofizjologia - Nie jest w pełni wyjaśniona, Zaburzenia procesów regulujących w zakresie osi mózgowo jelitowej ( mózgowo trzewnej, brain-gut axis), Zmieniona reaktywność motoryczna przewodu pokarmowego na bodźce stresowe. Zależność od reakcji neuroimmunologicznych, czynników psychologicznych i uwarunkowań psychospołecznych, Nadwrażliwość trzewna, Rozwój metodyki badań funkcji przewodu pokarmowego, Nowoczesne techniki oceny motoryki i czucia trzewnego, flory jelitowej, biochemicznych i immunologicznych.

Neurogastroenterologia - Holistyczne podejście do stanu zdrowia i choroby z uwzględnieniem czynników fizjologicznych i psychospołecznych, Czynniki genetyczne, środowiskowe np. rodzinne wzorce zachowań i reakcji na objawy chorobowe lub psychiczne i fizjologiczne bodźce stresowe ( przeżycia z dzieciństwa, przemoc fizyczna lub seksualna, infekcje), Rozwój psychospołeczny, podatność na stres i radzenie sobie z nim.

Zespół jelita nadwrażliwego, IBS - Dyspepsja czynnościowa, Uwarunkowania dietetyczne: obserwacje kliniczne wydają się potwierdzać związek nasilenia dolegliwości ze spożywanie określonych pokarmów, Rola alergii i nietolerancji pokarmowej, Nietolerancja pokarmowa to każda niepożądana reakcja na pokarm, w której nie udowodniono udziału układu immunologicznego. Nietolerancja cukrów zawartych w pokarmach ( mała aktywność enzymów).

Upośledzone wchłaniania i trawienie takich węglowodanów jak laktoza, sorbitol, fruktoza są wskazywane jako dietetyczne czynniki wywołujące lub nasilające objawy IBS. Brak dostatecznych badań, Alergia pokarmowa. Obecność przeciwciała klasy IgG na niektóre składniki, pokarmowe żywności chorych z IBS. Ale nie przeciwciał klasy IgE. Korzystny efekt odpowiednich diet eliminacyjnych . Badanie również nie potwierdzone.

Wzrost przepuszczalności błony śluzowej przewodu pokarmowego, wzrost ekspozycji na różne składniki pokarmowe i antygeny, Stymulacja jelitowego układu immunologicznego i jelitowego systemu nerwowego, Wpływ tłuszczów zawartych w diecie na funkcje motoryczno-czuciowe przewodu pokarmowego, wywoływanie lub nasilenie objawów, Związek między krótkołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi i bakteriami jelitowymi a objawami IBS, Wpływ diety na objętość i skład gazów jelitowych. Zaburzony pasaż gazu może wiązać się z odcinkowym rozdęciem jelit wyzwalającym ból i dyskomfort.

IBS
- Przewlekłe zaburzenia czynnościowe jelit
- Ból brzucha,
- Zaburzenia wypróżniania
- Dyskomfort w jamie brzusznej
- Kryterium czasu
- Wykluczenie choroby organicznej

Zalecenia dietetyczne – IBS
- Dbałość o stałe pory spożywanych posiłków
- Odpowiednia ilość czasu na ich spożywanie
- Dieta lekkostrawna
- Połykanie powietrza ( wolne jedzenie, unikanie żucia gumy, ssania twardych cukierków, palenia papierosów)
- Regularny wysiłek fizyczny
- Nie ma wystarczających dowodów potwierdzających skuteczność rekomendowanych zaleceń dietetycznych w leczeniu IBS
- Nieprawidłowa dieta nie jest przyczyna zaburzeń ale może nasilać objawy
- Wzmożony odruch żołądkowo jelitowy: spożywanie posiłków o mniejszej objętości i mniejszej zawartości tłuszczów
- Nietolerancja laktozy u 10% osób z IBS
- Praktyczne modyfikacje diety u osób z postacią biegunkowa i wzdęciami: ograniczenie nierozpuszczalnych węglowodanów złożonych, stanowiących substrat dla bakterii wytwarzających gazy: kofeina, owoce ( fruktoza), zboża, sorbitol (guma do żucia)
- Postać zaparciowa IBS dieta bogatobłonnikowa ( 20-30g błonnika na dobę). Nasila procesy fermentacyjne, wzdęcia i bóle brzucha
- Stosując otręby pszenne należy kontrolować poziom żelaza, cynku, magnezu i fosforu.
- Odpowiednia podaż płynu 2,5-3 l na dobę.

Dyspepsja czynnościowa - Niespecyficzne dolegliwości w nadbrzuszu przy braku organicznych i biochemicznych odchyleń w badaniach dodatkowych. Objawy: ból w nadbrzuszu, pieczenie w nadbrzuszu, poposiłkowa pełność, wczesne uczucie sytości.
Zalecenia dietetyczne: Indywidualne podejście , Rezygnacja z palenia papierosów, ograniczenie picia alkoholu, mocnej kawy i herbaty. Brak dowodów, Wszystkie pokarmy szkodzą, Kilka nisko tłuszczowych i małych objętościowo posiłków dzienne. Brak badań, Wysoki odsetek efektu placebo, Preparaty ziołowe, Wody mineralne.