1

Żylna choroba zakrzepowo-

zatorowa [ŻChZZ]

• To zakrzepica żył głębokich [ZŻG]

i jej najgroźniejsze powikłanie
zator tętnicy płucnej [ZP]

• następstwa ZŻG - zespół

pozakrzepowy usposabiający do
nawrotów ŻChZZ

2

Czynniki ryzyka:

• Wiek > 40 lat
• długotrwałe unieruchomienie
• udar mózgu
• nowotwory złośliwe i leczenie

p/nowotworowe

• duże zabiegi operacyjne w obrębie

j.brzusznej, k.dolnych

• urazy-złamania miednicy, kości udowej,

kończyn dolnych

3

Czynniki ryzyka:

• Otyłość
• żylaki
• niewydolność serca III i IV klasa NYHA
• obecność cewnika w dużych żyłach
• czerwienica, nadpłytkowość
• doustne środki antykoncepcyjne i HTZ

[hormonalna terapia zastępcza]

• obecność p/ciał antyfosfolipidowych

4

Postacie ŻChZZ

• Zakrzepica żył głębokich -

phlebothrombosis profunda

• bolesny siniczy obrzęk kończyny -

phlegmasia coerulea dolens

• zespół pozakrzepowy syndrom post

phlebothrombosis

• zator tętnicy płucnej embolia arteriae

pulmonalis

5

Zakrzepica żył głębokich-

objawy

• Głęboki ból łydki, okolicy dołu podkolanowego

lub uda, aż do pachwiny - może nasilać się przy
przyjęciu pozycji pionowej, a zanikać w pozycji
leżącej

• początek dolegliwości zwykle nie jest nagły -ból

stopniowo zwiększa się w ciągu godzin i dni

• obrzęk kończyny - może być nie zauważalny w

pozycji leżącej

• zasinienie kończyny zwłaszcza po jej

opuszczeniu

6

ocena prawdopodobieństwa

klinicznego ZŻG a priori w

skali Wellsa

Wywiad lub objaw kliniczny

Punkty

• nowotwór złośliwy + 1
• niedowład, unieruchomienie + 1
• duży zabieg chirurgiczny
w ciągu ostatnich 4 tygodni + 1
• bolesność miejscowa + 1
• obrzęk całej kończyny dolnej + 1

7

Skala Wellsa c.d.

• Obrzęk kostek większy o > 3cm
w porównaniu ze zdrową kończyną

+ 1

• obrzęk ciastowaty

+ 1

• widoczne żyły powierzchowne +

1

8

Skala Wellsa -

interpretacja

Prawdopodobieństwo ZŻG Suma

Punktów

• małe < 0
• pośrednie 1-2
• duże > 3

9

Ocena prawdopodobieństwa

klinicznego ZP a priori w

skali Wellsa

Wywiad lub objaw kliniczny Punkty

• obrzęk k. dolnej, ból w przebiegu
żył głębokich + 3
• akcja serca > 100/min + 1,5
• unieruchomienie przez 3 kolejne
dni lub zabieg chirurgiczny w ciągu
ostatnich 4 tygodni + 1,5

10

Skala Wellsa w ZP c.d.

• Potwierdzona ZŻG lub ZP w wywiadzie

+ 1,5

• krwioplucie

+ 1

• nowotwór złośliwy, leczenie
p/nowotworowe

+ 1

11

Skala Wellsa w ZP -

interpretacja

Prawdopodobieństwo ZP suma

punktów

małe < 2
pośrednie 2-

6

duże >

6

12

Zapobieganie:

Zmniejszenie zastoju w żyłach

głębokich :

• wczesne uruchamianie po zabiegach

chirurgicznych

• leczenie żylaków kończyn dolnych
• leczenie niewydolności krążenia
• odstawienie leków wywołujących

zakrzepicę [estrogeny]

• leczenie nadpłytkowości, poliglobulii

13

Zapobieganie

• Farmakologiczne zahamowanie

powstawania zakrzepu [hamowanie
agregacji płytek, oraz hamowanie
aktywacji ukł. krzepnięcia]

14

Cel terapii:

• Zapobieganie ZP oraz rozwojowi

zakrzepicy

• przywrócenie przepływu krwi w

naczyniach objętych zakrzepicą

• zachowanie czynności zastawek żylnych
• zapobieganie zespołowi

pozakrzepowemu

15

Literatura przedmiotu:

• Przydatność klinicznej skali

diagnostycznej w
rozpoznawaniu ŻChZZ.
L.J.Tamariz i współ. Medycyna
Praktyczna 4(170) kwiecień 2005