Fizjologia serce

background image

background image

Spis treści

• Elementy układu sercowo-

naczyniowego

• Anatomia serca
• Fizjologia serca

– Układ przewodzący
– Cykl sercowy
– Wyrzut serca
– Regulacja i kontrola czynności serca

background image

Układ sercowo-naczyniowy:

elementy

• Serce

– Pompuje krew do naczyń krwionośnych
– Położne jest w śródpiersiu

• Naczynia krwionośne

– Transportują krew w organiźmie

background image

Elementy układu s-n

background image

Anatomia serca

background image

Położenie serca w śródpiersiu

background image

• Serce umieszczone jest w worku osierdziowym
• Osierdzie składa się z dwóch blaszek:

– Zewnętrznej, czyli ściennej i
– Wewnętrznej, czyli trzewnej (inaczej nasierdzie)

• Blaszka trzewna przechodzi w blaszkę ścienną

na początkowych odcinkach wielkich naczyń

• W worku osierdziowym znajduje się niewielka

ilość płynu (zapobiega to tarciu podczas pracy

serca

Worek osierdziowy

background image

Błony otaczające serce

background image

• Serce składa się z 4 jam

– Dwóch przedsionków i dwóch komór

oddzielonych przegrodą

• Główne naczynia krwionośne to:

– Żyły główne: górna i dolna oraz płucne –

uchodzą do przedsionków

– Aorta i pień płucny – wychodzą z komór
– Naczynia wieńcowe przebiegające w bruzdach

serca

Anatomia zewnętrzna

serca

background image

Anatomia serca

background image

Anatomia serca

background image

• Składa się z trzech warstw:

Nasierdzie (epicardium): błona

surowicza pokrywająca zewnętrzną

powierzchnię mięśnia sercowego

Mięsień sercowy (myocardium)
Wsierdzie (endocardium): cienka błona

pokrywająca wewnętrzną powierzchnię

serca

Ściana serca

background image

Figure 20.4 The Heart

Wall

Ściana
serca

background image

• Jamy : Przedsionki i komory
• Przegroda : międzyprzedsionkowa i

międzykomorowa

• Zastawki: przedsionkowo-komorowe i

półksiężycowate

• Struny ścięgniste
• Mięśnie brodawkowate i beleczki

mięśniowe

Anatomia wewnętrzna serca

background image

Anatomia serca

Figure 20.6c

background image

• Różnice w budowie jam serca:

– Lewa strona serca jest bardziej

„umięśniona” od strony prawej

• Czynność zastawek

Z. przedsionkowo-komorowe: nie

pozwalają na cofanie się krwi do
przedsionków w czasie skurczu komór

Z. półksiężycowate (z. pnia płucnego i z.

aortalna) nie pozwalają na cofanie się
krwi do komór z pnia płucnego i aorty

Jamy serca i zastawki

background image

Ściana prawej

komory

Ściana

lewej

komory

background image

Zastawki serca

background image

Przepływ krwi w sercu

Figure

20.6a, b

background image

• Tętnice: wieńcowe prawa i lewa z

odpowiednimi rozgałęzieniami

• Żyły: wielka, średnia i mała

Unaczynienie serca

background image

Krążenie wieńcowe

background image

background image

Włókna przewodzące: wyspecjalizowane

komórki mięśniowe

- Samodepolaryzujące się
- Tworzą układ bodźcowo-przewodzący serca

(wytwarzają i przewodzą impulsy wywołujące skurcz

serca)

Włókna czynnościowe (kurczące się):

wykonują właściwą pracę mięśnia – kurczą się

w odpowiedzi na bodziec

Rodzaje komórek mięśnia

sercowego

background image

• Składowe:

– Węzeł zatokowo-przedsionkowy (SA)
– Szlak międzywęzłowy
– Węzeł przedsionkowo-komorowy (AV)
– Pęczek przedsionkowo-komorowy Hisa dzielący się na

dwie odnogi, kończące się

– Włóknami Purkinjego

W warunkach prawidłowych impulsy do skurczu serca

powstają w węźle zatokowo-przedsionkowym (tzw.
rytm zatokowy)

Układ przewodzący serca

background image

Rytm zatokowy

• Rytmiczne generowanie przez układ

przewodzący impulsów do skurczu serca.
Odpowiedzialny za „bicie serca”

• Częstotliwość depolaryzacji poszczególnych

elementów układu przewodzącego:

– SAN = 90 -100/min
– Przedsionki = 60/min
– AVN = 50/min
– Pęczek AV = 25-40/min
– Tempo nadaje w warunkach prawidłowych SAN

(70 uderzeń/min.) i jest on rozrusznikiem serca I
rzędu

background image

• Potencjał czynnościowy powstaje w węźle z-p (SAN)
• Impuls biegnie poprzez przedsionki szlakiem

miedzywęzłowym

• Impuls dociera do węzła p-k (AVN)
• Opóźnienie przewodzenia w AVN o 0.1 sek.
• Impuls biegnie pęczkiem p-k
• Impuls rozprowadzany jest w komorach włóknami

Purkinjego

Przewodzenie impulsu w

sercu

background image

background image

Nieprawidłowy rytm serca -

arytmia

• Ektopowe ognisko bodźcotwórcze: zwiększona

pobudliwość poza SAN, która może być wywołana np.

kofeiną lub nikotyną

• Blok serca: spowodowany zablokowaniem przewodzenia w

układzie przewodzącym w wyniku jego uszkodzenia. Może

być częściowy lub całkowity. Najczęściej dotyczy węzła AV

W wyniku bloku nie dochodzi do pełnego skurczu komór.

Czasem blok wywołuje generowanie skurczów przez

komory (skurcze komorowe)

background image

• Spoczynkowy potencjał błonowy wynosi

około
– 90mV

• Potencjał czynnościowy

– Szybka depolaryzacja
– Unikalna dla mięśnia sercowego faza

plateau

– Repolaryzacja

• Po przejściu potencjału czynnościowego

następuje faza refrakcji
(niewrażliwości). Dłuższy czas refrakcji
pozwala na napełnienie komór.

Skurcz mięśnia sercowego

background image

background image

background image

Różnice w skurczu

mięśnia szkieletowego i

sercowego

• Faza plateau: obecna w mięśniu

sercowym, brak w szkieletowym

• Okres refrakcji: długi w m. sercowym,

krótszy w szkieletowym

• Sumowanie: niemożliwe w m.

sercowym, możliwe w szkieletowym

background image

• Sercowe potencjały czynnościowe wywołują

wzrost stężenia Ca

2+

w siateczce

śródplazmatycznej

– Ca

2+

wnika do włókien mięśniowych w czasie fazy

plateau

– To podtrzymuje skurcz i pozwala na prawidlową

akcję serca

Jon wapniowy a skurcz

mięśnia sercowego

background image

background image

• Zdarzenia dziejące się w czasie

jednego uderzenia serca

• Dwie fazy:

– Skurcz i rozkurcz każdej jamy serca
– Przedsionki i komory kurczą się w

różnym czasie

– Trwa około 0.8 sek (75 uderzeń/min)

Cykl pracy serca

background image

Skurcz przedsionków

• Trwa około 0.1 sek.
• W tej fazie następuje wyładowanie

(powstanie impulsu) w SAN –
kurczą się przedsionki a komory
znajdują się w rozkurczu

• Odpowiada za 20% wypełnienia

komór

background image

1.

Po skurczu przedsionków następuje skurcz
komór. Wzrasta ciśnienie śródkomorowe i
zamykają się zastawki przedsionkowo-
komorowe.

2.

Skurcz izowolumetryczny : skurcz przy
zamkniętych zastawkach AV, brak zmian w
objętości komory, brak przepływu krwi.

3.

Następnie, dalszy wzrost ciśnienia
śródkomorowego, otwarcie zastawek
półksiężycowatych aorty i pnia płucnego,
krew wpływa do dużych tętnic (objętość
wyrzutowa = 70ml)

• Po zakończeniu skurczu w komorach

pozostaje około 70 ml krwi

Skurcz komór (0.3 sek)

background image

Rozkurcz komór (0.4 sek)

• Rozpoczyna się rozkurcz komór. Krew z naczyń

zaczyna się cofać co wywołuje zamknięcie się

zastawek półksiężycowatych.

• Rozkurcz izowolumetryczny: wszystkie zastawki

serca są zamknięte; objętość bez zmian

• Szybkie napełnianie komór: Ciśnienie

śródkomorowe spada poniżej ciśnienia

śródprzedsionkowego, otwierają się zastawki AV

i rozpoczyna się napełnianie komór krwią (80%)

• Skurcz przedsionków dopełnia komory (20%)
• Objętość krwi w komorach na końcu rozkurczu

wynosi 140 ml = objętość późnorozkurczowa

background image

• Dźwięki powstające podczas prawidłowej

czynności serca

• Można je wysłuchać słuchawką
• Dwa główne tony serca:

– S

1

– skurczowy wywołany głównie drganiami

zamykających się zastawek AV

– S

2

– rozkurczowy, wywołany głównie

zamykaniem się zastawek półksiężycowatych

Tony serca

background image

Nieprawidłowe dźwięki serca

- szmery

• Szmery powstają wskutek wadliwej budowy

połączeń między przedsionkami a komorami
oraz między komorami a tętnicami jak
również pomiędzy jamami serca.

• Mogą wynikać z:

– Zwężenia zastawek (stenoza) – brak możliwości

całkowitego otwarcia

– Niedomykalności

background image

background image

• Pojemność minutowa– ilość krwi

przepompowanej przez każdą komorę
w ciągu 1 minuty

Pojemność minutowa serca

(PM)

PM

(ml/min)

=

CS

Częstość

skurczów

na/min)

X

OW

Objętość

wyrzutow

a

(ml/skurcz

)

background image

Pojemność minutowa

• PM = CS X OW

= 75 X 70 ml/min
= 5250 ml/min
= 5.25 L/min

Wszystkie czynniki wpływające na

CS i OW będą wpływały także na
PM

background image

Factors Affecting Cardiac

Output

Czynniki wpływające na pojemność minutową

background image

1. Unerwienie autonomiczne

– Pobudzenie współczulne (sympatyczne)

przyspiesza akcję serca (walka i ucieczka)

– Pobudzenie przywspółczulne

(parasympatyczne) zwalnia akcję serca

(techniki relaksacyjne)

2. Hormony

– Adrenalina : przyspiesza akcję serca
Tachykardia = częstość akcji serca w

spoczynku > 100 skurczów/min

Bradycardia = częstość akcji serca w

spoczynku < 60 skurczów/min

Czynniki wpływające na częstość

akcji serca

background image

1. Obciążenie wstępne serca
2. Kurczliwość mięśnia sercowego
3. Obciążenie następowe serca

Czynniki wpływające na

objętość wyrzutową

background image

Regulacja objętości wyrzutowej

serca: Obciążenie wstępne

1.

Objętość późnorozkurczowa (EDV): Zgodnie

z prawem Franka-Starlinga wzrost EDV

zwiększa bierne rozciągnięcie mięśnia

sercowego (obciążenie wstępne) co zwiększa

objętość wyrzutową

2.

Powrót żylny: wzrost powrotu żylnego

zwiększa obciążenie wstępne co z kolei

zwiększa objętość wyrzutową

background image

Regulacja objętości wyrzutowej

serca : Kurczliwość

Kurczliwość: Wzrost siły skurczu zwiększa

objętość wyrzutową

• Napięcie mięśnia: Serce o większym

napięciu włókien kurczy się mocniej

• Stymulacja współczulna zwiększa

kurczliwość

• Adrenalina zwiększa kurczliwość
• Jony wapnia zwiększają kurczliwość

background image

Regulacja objętości wyrzutowej

serca : Obciążenie następowe

Wzrost obciążenia następowego obniża

objętość wyrzutową (OW)

• Wysokie ciśnienie krwi: obniża OW
• Cholesterol: obniża OW
• Otyłość : obniża OW
• Stres: obniża OW
• Wysiłek: zwiększa OW

background image

• W czasie ciężkiego wysiłku

pojemność minutowa może zwiększyć

się nawet 5 razy (u wytrenowanych

sportowców nawet 7-8 razy)

• Rezerwa sercowa

– Różnica pomiędzy pojemnością

minutową spoczynkową a maksymalną

Wysiłek a pojemność

minutowa serca

background image

background image

background image

Miażdżyca

• Pogrubienie ścian naczyń krwionośnych w

wyniku odkładania się cholesterolu

• Może zmniejszyć dopływ krwi do mięśnia

sercowego - niedokriwenie (Ischemia)

• Niedokrwienie (Ischemia) prowadzi do

niedotlenienia. Gdy niedotlenienie przedłuża
się to tkanka pozbawiona tlenu obumiera –
dochodzi do zawału serca.

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fizjologia serce
Fizjologia serce
fizjologia - serce, studia, Fizjologia
fizjologia serce i kości
fizjologia serce i kości
Serce 2, fizjologia
Serce, Fizjologia AWF
SERCE.prv, fizjologia notatki
serce, Fizjologia
kolokwium serce, ~FARMACJA, I rok, anatomia - fizjologia, fizjo
serce i krew ściąga, fizjologia
Serce, fizjologia
Wyklad 14 serce, Dietetyka, Anatomia i fizjologia człowieka, Fizjologia wykłady
Serce&Oddychanie - fiz, STUDIA, Fizjologia
Serce 2, fizjologia

więcej podobnych podstron