Problemy psychologiczne i
Problemy psychologiczne i
terapeutyczne personelu
terapeutyczne personelu
szpitala psychiatrycznego i
szpitala psychiatrycznego i
wpływ ich na relacje pacjent
wpływ ich na relacje pacjent
pielęgniarka
pielęgniarka
Natalia Prus
Pielęgniarstwo III
rok, Gr. II
Istnieje wiele problemów
Istnieje wiele problemów
terapeutycznych
terapeutycznych
i psychologicznych
i psychologicznych
personelu szpitala
personelu szpitala
psychiatrycznego. Każdy
psychiatrycznego. Każdy
pacjent jest inny, inaczej
pacjent jest inny, inaczej
się z nim pracuje i różnie
się z nim pracuje i różnie
reaguje on na terapię czy
reaguje on na terapię czy
leczenie.
leczenie.
Stres zawodowy pielęgniarek a
Stres zawodowy pielęgniarek a
relacje z pacjentami.
relacje z pacjentami.
Do stresorów zawodowych w pracy
Do stresorów zawodowych w pracy
pielęgniarki zalicza się:
pielęgniarki zalicza się:
-emocje związane z opieką nad
-emocje związane z opieką nad
chorym
chorym
-konflikty w zespole
-konflikty w zespole
-niejasność roli zawodowej
-niejasność roli zawodowej
-obciążenia w pracy
-obciążenia w pracy
-brak autonomii
-brak autonomii
-relacje ze zwierzchnikami
-relacje ze zwierzchnikami
-relację zależności od lekarzy
-relację zależności od lekarzy
Istotnymi obciążeniami w zawodzie
Istotnymi obciążeniami w zawodzie
może być konflikt w roli
może być konflikt w roli
zawodowej. Oznacza on sytuację, w
zawodowej. Oznacza on sytuację, w
której do pielęgniarki kierowane są
której do pielęgniarki kierowane są
sprzeczne oczekiwania co do
sprzeczne oczekiwania co do
pełnionej przez nią roli lub gdy
pełnionej przez nią roli lub gdy
oczekiwania stawiane pielęgniarce
oczekiwania stawiane pielęgniarce
są niezgodne z jej własnymi,
są niezgodne z jej własnymi,
ważnymi potrzebami i uznawanymi
ważnymi potrzebami i uznawanymi
wartościami.
wartościami.
Konflikt ról społecznych wynika z
Konflikt ról społecznych wynika z
jednoczesnej przynależności
jednoczesnej przynależności
pielęgniarki do kilku grup, a co
pielęgniarki do kilku grup, a co
za tym idzie, z równoczesnego
za tym idzie, z równoczesnego
pełnienia przez nią różnych ról
pełnienia przez nią różnych ról
społecznych np. matki, żony.
społecznych np. matki, żony.
Konflikt taki powstaje, gdy
Konflikt taki powstaje, gdy
ujawniają się sprzeczności
ujawniają się sprzeczności
między oczekiwaniami
między oczekiwaniami
związanymi z tymi odmiennymi
związanymi z tymi odmiennymi
rolami.
rolami.
Długotrwały stres zawodowy może
Długotrwały stres zawodowy może
doprowadzić do pewnych
doprowadzić do pewnych
konsekwencji zdrowotnych oraz
konsekwencji zdrowotnych oraz
przyczynić się do powstania
przyczynić się do powstania
„wypalenia zawodowego”,
„wypalenia zawodowego”,
oznaczającego obniżenie
oznaczającego obniżenie
efektywnego działania, brak
efektywnego działania, brak
zdolności do współczucia, empatii
zdolności do współczucia, empatii
oraz pojawienie się negatywnych
oraz pojawienie się negatywnych
uczuć.
uczuć.
Personel szpitala psychiatrycznego
Personel szpitala psychiatrycznego
(lekarze, pielęgniarki, psycholodzy,
(lekarze, pielęgniarki, psycholodzy,
terapeuci) pracując z pacjentami
terapeuci) pracując z pacjentami
poznają ich intymne problemy
poznają ich intymne problemy
psychologiczne, społeczne i fizyczne.
psychologiczne, społeczne i fizyczne.
Stałe lub ciągle powtarzające się
Stałe lub ciągle powtarzające się
pobudzenie emocjonalne jest bardzo
pobudzenie emocjonalne jest bardzo
stresowym doznaniem dla każdej
stresowym doznaniem dla każdej
osoby, a często może działać
osoby, a często może działać
destrukcyjnie i odbierać zdolność do
destrukcyjnie i odbierać zdolność do
pracy.
pracy.
Istotnym elementem,
Istotnym elementem,
który wpływa na
który wpływa na
pomyślność procesu
pomyślność procesu
terapeutycznego jest
terapeutycznego jest
nawiązanie kontaktu
nawiązanie kontaktu
między pacjentem a
między pacjentem a
personelem medycznym.
personelem medycznym.
Postawa pielęgniarki ma
ogromne znaczenie w
kontakcie z pacjentem i w
przebiegu całego leczenia. Od
niej zależy czy traktować
będzie chorego podmiotowo,
czy uda się jej nawiązać
szczery i prawdziwy kontakt.
Pielęgniarka pracująca w szpitalu
psychiatrycznym powinna wykazać
zrozumienie dla psychicznego stanu
chorego, przeanalizować jego
sytuację oraz umożliwić mu
odnalezienie sensu życia. Przez
bezpośredni kontakt z pacjentem
można mu pomóc w zrozumieniu
sensu cierpienia i choroby.
Relacje pacjent
pielęgniarka
„Musimy traktować
pacjentów jako pewną
psychologiczną całość,
choćby tylko dlatego, by
realizować naprawdę
naukową medycynę. Pacjent i
pracownik służby zdrowia są
kolegami. [...]”
Allen B.
Barbour
Model oparty na
Model oparty na
współpracy
współpracy
Model współuczestnictwa
zakłada wspólne podejmowanie
decyzji dotyczących wszystkich
aspektów opieki nad chorym,
począwszy od zaplanowania
badań diagnostycznych do
wyboru i realizowania sposobu
leczenia.
Pielęgniarka powinna
Pielęgniarka powinna
poświęcić odpowiednią ilość
poświęcić odpowiednią ilość
czasu na rozmowę z pacjentem i
czasu na rozmowę z pacjentem i
wysłuchać go do końca nie
wysłuchać go do końca nie
przerywając w trakcie mówienia.
przerywając w trakcie mówienia.
Istotnym elementem jest
Istotnym elementem jest
utrzymanie kontaktu
utrzymanie kontaktu
wzrokowego. Spoglądanie działa
wzrokowego. Spoglądanie działa
jako wzmocnienie, podobnie jak
jako wzmocnienie, podobnie jak
skinienie głowy lub uśmiech.
skinienie głowy lub uśmiech.
Aktywne słuchanie
Jest to umiejętność werbalna
reagowania na komunikat
innego człowieka. Zakłada ono
uważne wysłuchanie i
powtórzenie – odbicie sensu
wypowiedzi, dzięki któremu
nadawca wie, że jego komunikat
został zrozumiany.
Najczęstszymi błędami w kontakcie z
pacjentami chorymi psychicznie jest "błąd
naukowej obiektywności", gdzie pacjent
traktowany jest przedmiotowo, jak
przedmiot oddziaływań terapeuty. "Błąd
maski", to ukazywanie nieprawdziwych
emocji, czasem jest to próba ukrycia pod
płaszczykiem wewnętrznego spokoju,
różnych obaw i niepewności. "Błąd sędziego"
polega na ocenianiu postawy pacjenta. Nie
można wartościować nie znając człowieka,
bo zachowanie takie z góry usztywnia
postawę wobec chorego i determinuje
nastawienie emocjonalne.
Blokady w komunikacji z
Blokady w komunikacji z
pacjentem
pacjentem
1.
Nakazywanie, polecanie
Taka reakcja nie przekazuje pacjentowi
ani empatii, ani akceptacji i bardzo
często przerywa dalszą komunikację.
2.
Ostrzeganie, upominanie
3.
Moralizowanie, „głoszenie kazań”
Mówienie pacjentom, co powinni
odczuwać rzadko pomaga. Ludzie często
reagują na „powinnaś, musisz” oporem,
jeszcze usilniej broniąc swego
stanowiska
.
4. Obrzucanie wyzwiskami,
przylepianie etykietek
Takie reakcje mogą zdenerwować i
pognębić pacjenta oraz sprawić, że
poczuje się on człowiekiem głupim lub
niższej kategorii.
5. Osądzanie, obwinianie
6. Dezaprobata,
przeciwstawianie się, pouczanie
7. Aprobowanie, popieranie, chwalenie
Pochwała często jest postrzegana jako
przejaw manipulacji, wprawia w
zakłopotanie zwłaszcza jeżeli wygłasza
się ją publicznie.
8.Analizowanie,
interpretowanie
9. Uspokajanie, okazywanie
współczucia
10. Ignorowanie, odwracanie
uwagi, przerywanie
11.Wypytywanie
12.Doradzanie, proponowanie
rozwiązań
Inne błędy popełniane przez
pielęgniarki (rozpoznane
przez pacjentów)
•
poświęcanie zbyt małej ilości czasu
•
przekazywanie okrojonej wiedzy
•
niechęć do dzielenia się swoim czasem
•
informowanie przy użyciu medycznego,
często niezrozumiałego języka
•
brak cierpliwości
•
nie reagowanie na wezwanie pacjenta
•
udawanie, że się nie słyszy tego co mówi
pacjent
Przerywanie
Przerywanie
Nic skuteczniej nie blokuje otwarcia
się pacjenta w procesie komunikacji
niż przerywanie mu jego
wypowiedzi. Konsekwencje
przerywania są zawsze fatalne dla
stosunków międzyludzkich. Czujemy
się sfrustrowani, odrzuceni, a często
ogarnia nas złość. Zamiast
przerywać, lepiej odczekać, dopóki
pacjent nie skończy, a następnie
posłużyć się aktywnym słuchaniem.
Partnerski stosunek
Partnerski stosunek
personelu do chorego
personelu do chorego
ułatwi mu zajęcie
ułatwi mu zajęcie
aktywnej postawy i
aktywnej postawy i
przyjęcie pomocy w
przyjęcie pomocy w
sytuacji, gdy „chory staje
sytuacji, gdy „chory staje
w obliczu rozdzierających
w obliczu rozdzierających
decyzji, gdzie dosłownie
decyzji, gdzie dosłownie
nie chodzi o jego skórę
nie chodzi o jego skórę
lecz cały organizm”.
lecz cały organizm”.
Dziękuję
Dziękuję