Rola
Rola
Pełnomocnika ds jakości
Pełnomocnika ds jakości
w systemie zarządzania jakością
w systemie zarządzania jakością
ISO 9001
ISO 9001
Autor:
dr inż. Natalia Sadowska
Wytyczne dla Pełnomocnika ds. jakości znajdują się w następujących
dokumentach:
-norma PN - EN ISO 9000:2001
Systemy Zarządzania Jakością- Podstawy i terminologia.
-norma PN - EN ISO 9001:2001
Systemy Zarządzania Jakością- Wymagania.
-norma PN - EN ISO 9004:2001
Systemy Zarządzania Jakością – Wytyczne doskonalenia funkcjonowania.
- Raport Techniczny ISO/TR 110013:2001-Wytyczne dotyczące dokumentacji
systemu zarządzania jakością.
Przedstawiciel kierownictwa
Zalecenia normy:
Norma ISO 9001:2001, w punkcie 5.5.2 stanowi, iż:
5.5.2. Przedstawiciel kierownictwa.
Najwyższe kierownictwo powinno wyznaczyć członka kierownictwa, który niezależnie od innej
odpowiedzialności, powinien mieć odpowiedzialność i uprawnienia, które obejmują:
- zapewnienie, że procesy potrzebne w systemie zarządzania jakością są ustanowione,
wdrożone i utrzymywane,
- przedstawianie najwyższemu kierownictwu sprawozdań dotyczących funkcjonowania
systemu zarządzania jakością i wszelkich potrzeb związanych z doskonaleniem,
- zapewnienie upowszechniania w całej organizacji świadomości dotyczącej wymagań
klienta.
UWAGA: Odpowiedzialność przedstawiciela kierownictwa może obejmować współpracę ze
stronami zewnętrznymi w sprawach dotyczących systemu zarządzania jakością.
Przedstawiciel kierownictwa powinien być wyznaczony przez
najwyższe kierownictwo spośród siebie (dokumentem
powołanie np. zespołu ds. jakości w którego skład wchodzi:
Pełnomocnik ds jakości oraz auditorzy wewnętrzni).
Przedstawiciel kierownictwa jest gospodarzem systemu
- Pełnomocnikiem ds. jakości.
Może on pełnić także inne obowiązki.
Wyznaczenie odpowiedniej
osoby na stanowisko
pełnomocnika ds. jakości
jest istotnym elementem wpływającym na organizowanie
procesu wdrażania i utrzymania systemu zarządzania.
Do podstawowych zadań pełnomocnika ds. jakości należy
:
- zapewnić, że system jakości jest ustanowiony, wdrożony i utrzymywany zgodnie z
normą ISO 9001:2001,
- przedstawianie kierownictwu sprawozdania dotyczącego funkcjonowania systemu
jakości w celu jego oceny i doskonalenia,
- spowodowanie, że system jakości, odpowiadający wymaganiom normy jest:
udokumentowany, wdrożony, utrzymywany
- zapewnienie, że wszystkie podejmowane w przedsiębiorstwie decyzje są zgodne z
polityką jakości; celami i przyjętymi kierunkami strategicznymi,
- informowanie kierownictwa przedsiębiorstwa o skuteczności systemu jakości w
taki sposób, aby umożliwić przeglądy i doskonalenie systemu
- proponowanie usprawnień dotyczących całej organizacji, aby zwiększyć jej
skuteczność i zoptymalizować wyniki, w celu podniesienia konkurencyjności,
Do podstawowych zadań pełnomocnika ds. jakości należy
: cd…
- przyczynianie się do zrozumienia i rozwoju świadomości i zaangażowania w jakość
dzięki swemu autorytetowi, pozycji w hierarchii i zajmowanej funkcji,
- reprezentowanie firmy w sprawach jakości przed:
- klientami (audity klientowskie),
- jednostką certyfikującą,
- poddostawcami (nadzór nad systemami jakości poddostawców),
- władzami (zgodność z wymaganiami prawnymi).
8 zasad systemu zarządzania jakością,
którymi powinien kierować się Pełnomocnik ds. jakości:
1. Orientacja na klienta.
2. Przywództwo.
3. Zaangażowanie ludzi.
4. Podejście procesowe.
5. Podejście systemowe do zarządzania.
6. Ciągle doskonalenie.
7. Podejmowanie decyzji oparte na faktach.
8. Wzajemnie korzystne powiązania z dostawcami.
Obowiązkiem Pełnomocnika ds. jakości jest
DOSKONALENIE SYSTEMU
Klienci
Klienci
WYMAGANIA
WYRÓB
WEJŚCIE
WYJŚCIE
CIĄGŁE DOSKONALENIE
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
KIEROWNICTWA
REALIZACJA
WYROBU
POMIARY
ANALIZA
DOSKONALENIE
ZARZĄDZANIE
ZASOBAMI
Narzędzia Pełnomocnika ds. jakości służące do
prowadzenia systemu to:
-odpowiednie zorganizowanie pracy,
- zapewnienie kwalifikacji pracowników,
-wprowadzanie odpowiedniej technologii,
-nadzorowanie materiałów i warunków, w jakich realizowana jest
praca.
Odpowiednia praktyka projakościowa Pełnomocnika ds. jakości
pozwala na:
- pozyskanie zaufania klienta,
- monitorowanie i zarządzanie niezgodnościami,
- śledzenie ponoszonych kosztów,
- ciągłe doskonalenie jakości,
-zachowanie dowodów spełnienia wymogów prawa.
Inaczej mówiąc, Pełnomocnik ds. jakości odpowiada za:
-przyjęte cele i strategię ich osiągania,
-odpowiednią strukturę organizacyjną
-odpowiedni podział odpowiedzialności,
-dokładne opracowanie dokumentacji systemu jakości,
-zapewnienie środków technicznych do realizacji produktu,
-ustalenie zasobów potrzebnych do realizacji wyrobu / usługi
W myśl normy odpowiedzialność i obowiązki Pełnomocnika ds. jakości
są takie same niezależnie od:
-od wielkości organizacji, w której obowiązuje system
-rodzaju wytwarzającego wyrobu/usługi
-od formy działalności przedsiębiorstwa / organizacji.
Pełnomocnika ds. jakości
odpowiada za system jakości oraz za jakość w dwóch aspektach, jako:
- jakość wyrobu/usługi (jakość zewnętrzna, czyli jakość, która mówi w jakim
stopniu wytworzony produkt jest w stanie spełnić wymagania i oczekiwania
klientów),
- jakość procesu realizacji wyrobu (jakość wewnętrzna, czyli zdolność do redukcji
i eliminacji braków i źródeł wadliwej produkcji, zmniejszenia wszelkiego rodzaju
strat, łącznie ze stratami wynikającymi z niewykorzystanych możliwości firmy i
kwalifikacji pracowników – dotyczy ogólnej efektywności działań firmy).
Pełnomocnik ds. jakości
budując i nadzorując
system
zarządzania jakością powinien
uwzględniać specyfikę organizacji,
a wdrażany
przez niego system powinien być:
- jasny i zrozumiały,
- mało pracochłonny i tani we wdrażaniu i użytkowaniu,
- opisany prosto i krotko,
- ściśle związany z działaniami organizacji i jej specyfiką,
- elastyczny, rozwojowy, skuteczny,
-dostosowany do korzystania z usług zewnętrznych przy realizacji
niektórych wymagań.
Rodzaje dokumentacji nadzorowanej przez
Pełnomocnika ds. jakości:
dokumentacja systemu zarządzania jakością:
Księga Jakości
procedury
instrukcje
plany jakości
dokumentacja dotycząca zarządzania organizacją:
zarządzenia wewnętrzne
polecenia służbowe
schematy organizacyjne
regulaminy
zakresy obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień
Rodzaje dokumentacji nadzorowanej przez Pełnomocnika ds. jakości: cd …
dokumentacja techniczno-technologiczna:
instrukcje technologiczne
specyfikacje
rysunki techniczne
instrukcje stanowiskowe
plany produkcyjne
dokumentacja zewnętrzna dotycząca wymagań jakościowych
oraz warunków technicznych:
normy jakościowe
normy PN
przepisy prawne
katalogi poddostawców/ usługodawców
wymagania klienta
dokumentacja i zapisy związanych z realizacją wyrobu / usługi
oraz wszystkie inne dokumenty i zapisy pojawiające się w przedsiębiorstwie.
Obowiązki Pełnomocnika ds. jakości w zakresie
prowadzenia i nadzorowania dokumentacji
systemu
zarządzania:
-nadzór nad sporządzoną dokumentacją pod względem budowy,
formy graficznej, kompletności, wymaganych uzgodnień i
rozdzielników,
-inicjowanie i organizowanie prac związanych z aktualizacją
dokumentacji systemu i zmianami,
-wdrożenie i utrzymanie zasad określonych w dokumentacji systemu
zarządzania jakością,
-nadzorowanie opracowywania dokumentacji systemu,
-nadzorowanie, aktualizacja, przechowywanie zapisów oraz nadzór
nad zapisami dotyczącymi dystrybucji dokumentów, ich
przechowywania, usuwania nieaktualnych, ich archiwizowania,
Obowiązki Pełnomocnika ds. jakości w zakresie
prowadzenia i nadzorowania
dokumentacji
systemu zarządzania: cd …
-przechowywanie wszelkich zapisów wynikających nadzoru nad
dokumentacją i zapisami,
-sprawdzanie i opiniowanie projektów dokumentów systemu,
-powielanie i rozprowadzanie dokumentów do poszczególnych
komórek organizacyjnych,
-wydawanie nowych i wycofywanie nieaktualnych dokumentów
systemu (dystrybucję dokumentacji wśród użytkowników),
-wprowadzanie zmian do dokumentacji systemu (aktualizowanie
dokumentów),
-przechowywanie oryginałów dokumentów,
Obowiązki Pełnomocnika ds. jakości w zakresie
prowadzenia i nadzorowania
dokumentacji
systemu zarządzania: cd …
- nadzór nad dokumentami zewnętrznymi i wewnętrznymi,
- archiwizowanie dokumentów i zapisów
(poprzez nadzorowanie działań osób o odpowiednich
uprawnieniach i odpowiedzialność za prawidłowe
przechowywanie;
oraz archiwizowanie dokumentów i zapisów jakości
wymienionych w załącznikach do procedury nadzoru nad
dokumentami i zapisami),
-przechowywanie w należytym stanie dokumentów systemu,
Główne problemy z jakimi może się spotkać Pełnomocnik ds. jakości
podczas prowadzenia systemu zarządzania jakością:
- zbyt małe zorientowanie na produkt,
- zbyt duży nacisk na formalności i dokumentację,
- mało zrozumiałe sformułowania,
- ogólnikowość sformułowań,
- konieczność korzystania z pomocy drogich konsultantów i ekspertów,
- mała elastyczność systemu,
- dostosowanie do dużego stopnia specjalizacji i podziału pracy w firmie,
- czasochłonność utrzymania systemu,
- zróżnicowanie wymagań stawianych przez auditorów i instytucje certyfikujące,
- mała znajomości specyfiki firm przez auditorów,
- duży koszt procesu certyfikacji i utrzymania certyfikatu.
Korzyści dla organizacji z tytułu kreatywności i zaangażowania
Pełnomocnika ds. jakości w budowę i nadzór systemu to:
- poprawna realizacja wytwarzania wyrobu / usługi przez organizację
- odpowiednie monitorowanie procesów i ich wyników,
- wzrost efektywności i skuteczności procesów zarządzania,
- identyfikacja i minimalizacja kosztów procesów w organizacji,
- usprawnienie struktury organizacyjnej,
- uporządkowanie przepływu informacji,
- uporządkowanie niezbędnej dokumentacji,
- utrzymanie wysokiej jakości realizowanych usług i wyrobów,
- uzyskanie certyfikatu ISO 9001.
- zadowolenie klientów zewnętrznych,
- zadowolenie klientów wewnętrznych
(dostawcy, pracownicy),
- pozytywna, twórcza postawa
pracowników,
- eliminacja jawnych i ukrytych strat
powstających na wszystkich szczeblach,
- ciągła poprawa,
- sprawna komunikacja oraz efektywny
przepływ informacji.
Wyniki pracy Pełnomocnika ds. jakości
POZYTYWNE
NEGATYWNE
- niewłaściwe rozłożenie
odpowiedzialności
- oczekiwanie szybkich efektów
- przekonanie, że jakość powstaje w
produkcji i że można ją „kontrolować”
PODSUMOWANIE
Działania Pełnomocnika ds. jakości powinny:
-standaryzować procedury postępowania w każdym miejscu
zarządzania organizacją,
-spowodować pełną adaptację wymagań normy PN-EN ISO
9001:2001 w każdym obszarze organizacji,
-prowadzić do takiego wdrożenia systemu zarządzania w organizacji,
aby nie utrudniał on pracy,
- przynieść wymierne korzyści dla organizacji z wdrożenia i
funkcjonowania systemu zarządzania.