ELEMENTY
MORFOTYCZNE KRWI
Krwinki czerwone –
erytrocyty
Krwinki białe – leukocyty
Płytki krwi - trombocyty
Elementy morfotyczne krwi,
czyli erytrocyty (normocyty,
retikulocyty), leukocyty
(neurofile, eozynofile,
bazofile, limfocyty,
monocyty), trombocyty
stanowią 45% objętości krwi.
Elementy morfotyczne: erytrocyty-czerwone, leukocyty-zielone,
trombocyty-żółte
.
Krwinki czerwone -
erytrocyty
W jednym milimetrze sześciennym krwi znajduje
się średnio 5,4 miliona erytrocytów u
mężczyzn, 4,8 miliona u kobiet, a u noworodka
7 milionów.
Czas „życia” krwinek czerwonych wynosi 120
dni. Rozpadają się one następnie w śledzionie i
wątrobie (tzw. Układzie siateczkowo-
śródbłonkowym). Prawidłowy erytrocyt jest
okrągłą, dwuwklęsłą w środku komórką o
średnicy 6-9
, nie posiada jądra
komórkowego.
Wytwarzane przez szpik kostny u osób
powyżej czwartego roku życia, w
śledzionie u dzieci do czterech lat.
Zawierają hemoglobinę (związek
żelaza), która nadaje krwi czerwoną
barwę. Łączy się ona w płucach z
tlenem tworząc tam oksyhemoglobiną.
Krew staje się wówczas jasnoczerwona.
Krwinki czerwone dostarczają
następnie tlen komórkom i wracają do
płuc.
Przepływ krwinek
czerwonych
Otoczka krwinek czerwonych ma
ciekawe i ważne właściwości.
Umieszczone są na niej
polisacharydy (wielocukry)
odpowiedzialne za różnicowanie
grupa krwi. Takie cząsteczki
polisacharydów nazywamy
antygenami: A, B i 0. w zależności
jaki antygen występuje w otoczce,
wyróżniamy grupę krwi A, B, 0 i AB.
Krwinki białe - leukocyty
Krążą we krwi w ilości od 4 tys. do 10 tys.
w 1 mililitrze sześciennym. W ich
komórkach występuje jądro, leukocyty
są stosunkowo duże, niemal bezbarwne.
Leukocyty są podstawowym elementem
układu odpornościowego. Jest to
niejednorodna grupa obejmująca
granulocyty, limfocyty i monocyty.
Krwinki białe mogą żyć nawet do 20 lat.
Granulocyty dzielą się na:
• Neutrofile (granulocyty
obojętnochłonne) zapewniają
ochronę przed drobnoustrojami na
drodze fagocytozy, są wytwarzane
intensywnie podczas stanów
zapalnych. Poruszają się ruchem
pełzakowatym. Żyją 2-4 dni, umierają
od zatrucia bakteriami.
• Eozynofile (granulocyty
kwasochłonne) są odpowiedzialne za
niszczenie obcych białek np.
alergenów. Są intensywnie
wytwarzane podczas zarażenia
pasożytem. Są odpowiedzialne za
niszczenie larw i jaj pasożytów. Mają
jądro okularowe. Eozynofile regulują
procesy alergiczne - powodują, że
alergia jest łagodniejsza.
• Bazofile (granulocyty zasadochłonne)
nie posiadają zdolności do
fagocytozy. Produkują interleukinę 4,
która pobudza limfocyty B oraz
heparynę i serotoninę.
• Limfocyty to kolejna grupa białych krwinek.
Wytwarzane są w szpiku, grasicy, węzłach
chłonnych i śledzionie. Mają kuliste jądra i
okrągły kształt. Dzielą się na:
• Limfocyty B - dojrzewają w węzłach
chłonnych lub grudkach limfatycznych
• Limfocyty T:
– Limfocyty Th - powodują odpowiedź
immunologiczną organizmu
– Limfocyty Tc - są odpowiedzialne za niszczenie
wirusów
– Limfocyty Ts - powodują zmniejszenie reakcji
odpornościowej organizmu. Ich niedobór
wzmaga alergię.
Następną grupą białych krwinek są
monocyty; po przejściu z krwi do
tkanek staja się makrofagami,
pochłaniając znaczną liczbę bakterii i
martwych tkanek, wytwarzając
interferon (substancja hamująca
namnażanie się różnych wirusów).
Płytki krwi - trombocyty
Są to dyskowate struktury, mniejsze od pozostałych
komórkowych składników krwi człowieka, otoczone
błoną komórkową fragmenty cytoplazmy
megakariocytów. Zawierają szereg ziarnistości
odpowiedzialnych za proces inicjacji krzepnięcia,
fibrynolizy i skurczu naczyń krwionośnych. W razie
uszkodzenia tkanki, w osoczu rozpoczyna się seria
reakcji chemicznych, w wyniku których fibrynogen
zostaje przekształcony w cząsteczki fibryny, te zaś
zlepiają się, tworząc siateczkę zasklepiającą ranę. W
siatce tej więzną następnie erytrocyty i trombocyty
– w wyniku czego powstaje skrzep. powstających w
szpiku kostnym. Średnio w 1 ml krwi znajduje się
250 tys. płytek. Żyją od 1-2 tygodni.
Od lewej: erytrocyt, trombocyt i
leukocyt
Bibliografia:
1. A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia
człowieka, T I, Warszawa 1993
2. Witold Sylwanowicz: Anatomia i
fizjologia człowieka. Warszawa 1990
3.
www.wikipedia.pl