Choroby układu krążenia u

Choroby układu krążenia u

dzieci.

dzieci.

lek. med. Jacek Zeckei

lek. med. Jacek Zeckei

Układ sercowo – naczyniowy

Układ sercowo – naczyniowy

serce

serce

naczynia krwionośne ( tętnice , żyły,

naczynia krwionośne ( tętnice , żyły,

naczynia włosowate)

naczynia włosowate)

System krążenia dużego

System krążenia dużego

( systemowego )

( systemowego )

System krążenia małego ( płucnego )

System krążenia małego ( płucnego )

Krążenie krwi

Krążenie krwi

( krew utlenowana )

( krew utlenowana )

Lewa komora

Lewa komora

(

(

zastawka aorty

zastawka aorty

)

)

– aorta

– aorta

– tętnice krążenia dużego

– tętnice krążenia dużego

( odtlenowanie )

( odtlenowanie )

–żyły

–żyły

krążenia dużego – prawy przedsionek

krążenia dużego – prawy przedsionek

(

(

zastawka trójdzielna

zastawka trójdzielna

)

)

- prawa komora

- prawa komora

( zastawka pnia

( zastawka pnia

płucnego )

płucnego )

- tętnice płucne krążenia

- tętnice płucne krążenia

małego

małego

( utlenowanie )

( utlenowanie )

– żyły płucne – lewy

– żyły płucne – lewy

przedsionek

przedsionek

( zastawka mitralna )

( zastawka mitralna )

– lewa

– lewa

komora

komora

Znaczące objawy ze strony

Znaczące objawy ze strony

układu krążenia.

układu krążenia.

Łatwe męczenie się

Łatwe męczenie się

duszność ( przyspieszenie oddechu, zwiększenie liczby, poruszanie

duszność ( przyspieszenie oddechu, zwiększenie liczby, poruszanie

skrzydełkami nosa , wciąganie dołka jarzmowego i międzyżebrzy ) –

skrzydełkami nosa , wciąganie dołka jarzmowego i międzyżebrzy ) –

noworodki powyżej 60, niemowlęta – pow. 50, dzieci starsze – pow 30 / min

noworodki powyżej 60, niemowlęta – pow. 50, dzieci starsze – pow 30 / min

Sinica ( wysiłkowa, spoczynkowa ) (obwodowa , centralna)

Sinica ( wysiłkowa, spoczynkowa ) (obwodowa , centralna)

Palce pałeczkowate

Palce pałeczkowate

Obrzęki( objaw niewydolności serca)

Obrzęki( objaw niewydolności serca)

Nadmierna potliwość

Nadmierna potliwość

Garb sercowy ( powiększenie sylwetki serca)

Garb sercowy ( powiększenie sylwetki serca)

„

„

koci mruk”

koci mruk”

Tętnienie w okolicy przedsercowej

Tętnienie w okolicy przedsercowej

Szmer nad sercem

Szmer nad sercem

Nieprawidłowe tętno obwodowe

Nieprawidłowe tętno obwodowe

Wysokie ciśnienie tętnicze ( koarktacja aorty)

Wysokie ciśnienie tętnicze ( koarktacja aorty)

Bóle w klatce piersiowej ( zwężenie zastawki aotry)

Bóle w klatce piersiowej ( zwężenie zastawki aotry)

Omdlenia

Omdlenia

Upośledzony rozwój fizyczny i ruchowy

Upośledzony rozwój fizyczny i ruchowy

Skłonność do infekcji dróg oddechowych

Skłonność do infekcji dróg oddechowych

Niewydolność układu krążenia.

Niewydolność układu krążenia.

Zespół objawów wynikających z uszkodzenia mięśnia

Zespół objawów wynikających z uszkodzenia mięśnia

sercowego, w którym pojemność minutowa serca nie

sercowego, w którym pojemność minutowa serca nie

pokrywa potrzeb metabolicznych organizmu w spoczynku

pokrywa potrzeb metabolicznych organizmu w spoczynku

lub podczas wysiłku.

lub podczas wysiłku.

W wyniku obniżonego przepływu krwi przez narządy

W wyniku obniżonego przepływu krwi przez narządy

dochodzi do niedotlenienia tkanek.

dochodzi do niedotlenienia tkanek.

Konieczna jest ocena stopnia niewydolności układu

Konieczna jest ocena stopnia niewydolności układu

krążenia na podstawie badania przedmiotowego oraz

krążenia na podstawie badania przedmiotowego oraz

diagnostyki

laboratoryjnej

i

obrazowej

oraz

pilne

diagnostyki

laboratoryjnej

i

obrazowej

oraz

pilne

wyjaśnienie

przyczyn

niewydolności

krążenia

oraz

wyjaśnienie

przyczyn

niewydolności

krążenia

oraz

wdrożenie

szybkiego

leczenia

(farmakologicznego,

wdrożenie

szybkiego

leczenia

(farmakologicznego,

inwazyjnego w tym chirurgicznego).

inwazyjnego w tym chirurgicznego).

Patofizjologia niewydolności krążenia.

Patofizjologia niewydolności krążenia.

Niewłaściwe obciążenie wstępne

(np. Nadmierne obciążenie objętościowe

komór serca)

Zbyt duży opór obwodowy

(np. nadmierne obciążenie ciśnieniowe

komór serca)

Zmniejszona kurczliwość

mięśnia sercowego

Nieprawidłowa częstość akcji serca

(tachykardia, bradykardia)

Niewydolność serca

Lewokomorowa

Prawokomorowa

Ostra (Niewyrównana)

Przewlekła (postępująca)

Skurczowa

Rozkurczowa

Przyczyny niewydolności krążenia

Przyczyny niewydolności krążenia

Związane z układem sercowo-naczyniowym:

Związane z układem sercowo-naczyniowym:

- Wady wrodzone serca

- Wady wrodzone serca

- wady serca nabyte

- wady serca nabyte

- kardiomiopatie

- kardiomiopatie

- stany zapalenia serca (mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia)

- stany zapalenia serca (mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia)

- zaburzenia rytmy serca

- zaburzenia rytmy serca

Pozasercowe:

Pozasercowe:

- posocznica

- posocznica

- niedokrwistość

- niedokrwistość

- niewydolność nerek

- niewydolność nerek

- stosowanie leków kardiotoksycznych

- stosowanie leków kardiotoksycznych

Przyczyny niewydolności krążenia

Przyczyny niewydolności krążenia

Kardiogenne

Kardiogenne

●

●

Zaburzenia kurczliwości mięśnia

Zaburzenia kurczliwości mięśnia

sercowego

sercowego

kardiomiopatie, niedokrwienie

kardiomiopatie, niedokrwienie

mięśnia sercowego, choroba

mięśnia sercowego, choroba

Kawasaki,

Kawasaki,

zapalenie mięśnia sercowego,

zapalenie mięśnia sercowego,

patologie naczyń wieńcowych

patologie naczyń wieńcowych

●

●

Zwiększony przepływ płucny

Zwiększony przepływ płucny

TAPVC, VSD, ASD, PDA,

TAPVC, VSD, ASD, PDA,

okienko arortalno-płucne, CV

okienko arortalno-płucne, CV

●

●

Wady lewego serca

Wady lewego serca

HLHS, przerwanie ciągłości łuku aorty

HLHS, przerwanie ciągłości łuku aorty

CoA u niemowląt, kardiomiopatia

CoA u niemowląt, kardiomiopatia

przerostowa u niemowląt, krytyczne

przerostowa u niemowląt, krytyczne

zwężenie zastawki aorty, zwężenie

zwężenie zastawki aorty, zwężenie

zastawki dwudzielnej

zastawki dwudzielnej

●

●

Ciężkie niedomykalności zastawek

Ciężkie niedomykalności zastawek

●

●

Zaburzenia rytmy serca

Zaburzenia rytmy serca

Hipowolemiczne

Hipowolemiczne

●

●

Utrata płynów

Utrata płynów

krwi, wody, odwodniennie

krwi, wody, odwodniennie

●

●

Zmniejszenie oporu naczyniowego

Zmniejszenie oporu naczyniowego

uogólnione zakażenia, anafilaksja, leki

uogólnione zakażenia, anafilaksja, leki

kardiotoksyczne, ciężka niedokrwistość

kardiotoksyczne, ciężka niedokrwistość

●

●

Czynniki inotropowoujemne

Czynniki inotropowoujemne

hipoksja, kwasica, hipokalemia

hipoksja, kwasica, hipokalemia

Objawy niewydolności krążenia

Objawy niewydolności krążenia

●

●

złe samopoczucie, brak łaknienia

złe samopoczucie, brak łaknienia

●

●

blade, marmurkowe powłoki skórne o obniżonej ciepłocie

blade, marmurkowe powłoki skórne o obniżonej ciepłocie

●

●

wzrost liczby oddechów

wzrost liczby oddechów

●

●

duszność

duszność

●

●

kaszel, postękiwanie

kaszel, postękiwanie

●

●

powiększenie wątroby i/lub śledziony, wzdęcie brzucha

powiększenie wątroby i/lub śledziony, wzdęcie brzucha

●

●

obrzęki

obrzęki

●

●

Objawy niewydolności prawokomorowej:

Objawy niewydolności prawokomorowej:

sinica, przepełnienie żył szyjnych,

sinica, przepełnienie żył szyjnych,

przesięki do jam ciała (osierdzie, opłucne, otrzewna), obrzęki kończyn

przesięki do jam ciała (osierdzie, opłucne, otrzewna), obrzęki kończyn

dolnych, powiek, dłoni, okolicy krzyżowo-lędźwiowej; osłuchowo nad

dolnych, powiek, dłoni, okolicy krzyżowo-lędźwiowej; osłuchowo nad

sercem szmer i cechy niedomykalności zastawki trójdzielnej

sercem szmer i cechy niedomykalności zastawki trójdzielnej

●

●

Objawy niewydolności lewokomorowej:

Objawy niewydolności lewokomorowej:

duszność spoczynkowa, rytm

duszność spoczynkowa, rytm

cwałowy, osłuchowo nad sercem szmer niewydolności zastawki

cwałowy, osłuchowo nad sercem szmer niewydolności zastawki

dwudzielnej, migotanie przedsionków, obrzęk płuc, osłuchowo nad polami

dwudzielnej, migotanie przedsionków, obrzęk płuc, osłuchowo nad polami

płucnymi trzeszczenia

płucnymi trzeszczenia

Przyczyny niewydolności

Przyczyny niewydolności

krążenia u dzieci

krążenia u dzieci

Niemowlęta

Niemowlęta

1. Przyczyny sercowo – naczyniowe

1. Przyczyny sercowo – naczyniowe

- wady wrodzone serca

- wady wrodzone serca

-

wady naczyniowe

wady naczyniowe

-

nabyte choroby mięśnia sercowego

nabyte choroby mięśnia sercowego

-

Zaburzenia rytmu i przewodnictwa serca

Zaburzenia rytmu i przewodnictwa serca

-

Reumatyczne uszkodzenie serca

Reumatyczne uszkodzenie serca

2. Przyczyny pozasercowe

2. Przyczyny pozasercowe

-

Kwasica

Kwasica

-

Niedokrwistość

Niedokrwistość

-

Posocznica

Posocznica

-

Hipoglikemia

Hipoglikemia

-

Niewydolność oddechowa

Niewydolność oddechowa

-

Choroby oun

Choroby oun

Dzieci starsze

Dzieci starsze

-przyczyny jak wyżej , ale częściej niż u niemowląt gorączka reumatyczna , rzadziej

-przyczyny jak wyżej , ale częściej niż u niemowląt gorączka reumatyczna , rzadziej

kwasica i hipoglikemia.

kwasica i hipoglikemia.

Bóle w klatce piersiowej :

Bóle w klatce piersiowej :

-

Pozasercowe ( zmiany w układzie

Pozasercowe ( zmiany w układzie

oddechowym, kostno – szkieletowym,

oddechowym, kostno – szkieletowym,

mięśniowym , pokarmowym , o podłożu

mięśniowym , pokarmowym , o podłożu

psychogennym )

psychogennym )

-

Pochodzenia sercowego ( zapalenie mięśnia

Pochodzenia sercowego ( zapalenie mięśnia

serowego , zapalenie osierdzia, niektóre wady

serowego , zapalenie osierdzia, niektóre wady

wrodzone ) – w wywiadzie poprzedzająca

wrodzone ) – w wywiadzie poprzedzająca

infekcja a objawy to : złe samopoczucie ,

infekcja a objawy to : złe samopoczucie ,

osłabienie, gorączka, omdlenie, szmer w

osłabienie, gorączka, omdlenie, szmer w

sercu, zaburzenia rytmu, zmiany w zapisie

sercu, zaburzenia rytmu, zmiany w zapisie

EKG, powiększenie sylwetki serca w Rtg

EKG, powiększenie sylwetki serca w Rtg

klatki piersiowej ( AP i boczne lewe).

klatki piersiowej ( AP i boczne lewe).

Omdlenia

Omdlenia

Omdlenie to nagła, krótkotrwała, zupełna utrata przytomności

Omdlenie to nagła, krótkotrwała, zupełna utrata przytomności

spowodowana zmniejszeniem przepływu mózgowego

spowodowana zmniejszeniem przepływu mózgowego

Objawy to : osłabienie ,bladość, wzmożona potliwość, ziewanie,

Objawy to : osłabienie ,bladość, wzmożona potliwość, ziewanie,

mroczki przed oczami, zawroty głowy, dzwonienie w uszach, wolne

mroczki przed oczami, zawroty głowy, dzwonienie w uszach, wolne

tętno, niskie ciśnienie, szerokie źrenice słabo reagujące na światło

tętno, niskie ciśnienie, szerokie źrenice słabo reagujące na światło

– i w efekcie utrata świadomości.

– i w efekcie utrata świadomości.

Przyczyny : czynniki emocjonalne,pobyt w ciepłym, dusznym

Przyczyny : czynniki emocjonalne,pobyt w ciepłym, dusznym

pomieszczeniu , nagły silny ból , uraz, zapaść ortostatyczna

pomieszczeniu , nagły silny ból , uraz, zapaść ortostatyczna

Omdlenia w czasie wysiłku fizycznego – przyczyny sercowe

Omdlenia w czasie wysiłku fizycznego – przyczyny sercowe

-

Zwężenie drogi odpływu z lewej komory ( zwężenie zastawkowe

Zwężenie drogi odpływu z lewej komory ( zwężenie zastawkowe

lub podzastawkowe aorty)

lub podzastawkowe aorty)

-

Zaburzenia rytmu serca ( zespół chorej zatoki , całkowity blok

Zaburzenia rytmu serca ( zespół chorej zatoki , całkowity blok

przedsionkowo – komorowy )

przedsionkowo – komorowy )

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca

Objawy :

Objawy :

- ból w klatce piersiowej

- ból w klatce piersiowej

- Zawroty głowy

- Zawroty głowy

-

Omdlenia

Omdlenia

-

Uczucie bicia serca .

Uczucie bicia serca .

Niemiarowość zatokowa –

Niemiarowość zatokowa –

u dzieci objaw fizjologiczny –

u dzieci objaw fizjologiczny –

-

Zwolnienie akcji serca podczas wdechu ( zwiększony napływ żylny i

Zwolnienie akcji serca podczas wdechu ( zwiększony napływ żylny i

zwiększona objętość wyrzutu)

zwiększona objętość wyrzutu)

-

Przyspieszenie w okresie wydechu( zmniejszony napływ żylny)

Przyspieszenie w okresie wydechu( zmniejszony napływ żylny)

Napadowy częstoskurcz nadkomorowy – rytm 150 – 250 / min

Napadowy częstoskurcz nadkomorowy – rytm 150 – 250 / min

( najczęstszy u dzieci)

( najczęstszy u dzieci)

-

U dzieci zdrowych (55%)

U dzieci zdrowych (55%)

-

Wrodzone wady serca

Wrodzone wady serca

-

Zespoły preekscytacji

Zespoły preekscytacji

-

Posocznica

Posocznica

-

Zapalenie mięśnia sercowego,

Zapalenie mięśnia sercowego,

-

Nadczynność tarczycy.

Nadczynność tarczycy.

Przerywanie napadu

Przerywanie napadu

Pobudzenie nerwu błędnego

Pobudzenie nerwu błędnego

Ochłodzenie twarzy – okład z lodu – tylko niemowlęta

Ochłodzenie twarzy – okład z lodu – tylko niemowlęta

Masaż zatoki szyjnej – tylko po jednej stronie

Masaż zatoki szyjnej – tylko po jednej stronie

Próba Valsalvy

Próba Valsalvy

Prowokacja wymiotów

Prowokacja wymiotów

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne

Adenozyna, Verapamil, Propafenon, Amiodaron, Digoxin

Adenozyna, Verapamil, Propafenon, Amiodaron, Digoxin

Elektroterapia

Elektroterapia

Stymulacja przezprzełykowa

Stymulacja przezprzełykowa

Kardiowersja ( 0,5- 2 J/ kg)

Kardiowersja ( 0,5- 2 J/ kg)

Wady wrodzone serca

Wady wrodzone serca

Powstają w następstwie nieprawidłowego embrionalnego rozwoju układu krążenia

Powstają w następstwie nieprawidłowego embrionalnego rozwoju układu krążenia

Przyczyny

Przyczyny

: leki , używki, zatrucia, krwotoki, infekcje wirusowe,

: leki , używki, zatrucia, krwotoki, infekcje wirusowe,

uwarunkowania genetyczne , wiek i stan zdrowia matki.

uwarunkowania genetyczne , wiek i stan zdrowia matki.

Objawy wad serca wg Nadasa :

Objawy wad serca wg Nadasa :

Duże : Małe:

Duże : Małe:

-szmer skurczowy pow 3/6 - szmer skurczowy pon 3/6

-szmer skurczowy pow 3/6 - szmer skurczowy pon 3/6

-szmer rozkurczowy - zmiany przerostowe w EKG

-szmer rozkurczowy - zmiany przerostowe w EKG

-niewydolność krążenia - zmiany w RTG

-niewydolność krążenia - zmiany w RTG

-

Sinica powłok -nieprawidłowy rozkład ciśnień na kk

Sinica powłok -nieprawidłowy rozkład ciśnień na kk

- zmiany w zakresie II tonu nad tętn.

- zmiany w zakresie II tonu nad tętn.

płucną

płucną

(1 duży lub 2 małe objawy ).

(1 duży lub 2 małe objawy ).

Symptomatologia wrodzonych wad serca.

Symptomatologia wrodzonych wad serca.

●

●

upośledzenie rozwoju fizycznego dziecka

upośledzenie rozwoju fizycznego dziecka

●

●

łatwa męczliwość, obniżona tolerancja wysiłku

łatwa męczliwość, obniżona tolerancja wysiłku

●

●

duszność powysiłkowa i/lub spoczynkowa:

duszność powysiłkowa i/lub spoczynkowa:

- utrudnienie oddychania w spoczynku lub w trakcie wysiłku

- utrudnienie oddychania w spoczynku lub w trakcie wysiłku

- uruchomienie dodatkowych mięsni oddechowych (skrzydełka nosa,

- uruchomienie dodatkowych mięsni oddechowych (skrzydełka nosa,

przepona, mięsnie międzyżebrowe; wciąganie dołka jarzmowego)

przepona, mięsnie międzyżebrowe; wciąganie dołka jarzmowego)

- zwiększona liczba oddechów (noworodek >60/min; niemowlę

- zwiększona liczba oddechów (noworodek >60/min; niemowlę

>50/min, adolescent >30/min)

>50/min, adolescent >30/min)

- przyjmowanie pozycji wymuszonej

- przyjmowanie pozycji wymuszonej

ortopno

ortopno

ë

ë

(uruchomienie obręczy

(uruchomienie obręczy

barkowej)

barkowej)

●

●

zabarwienie powłok skórnych i śluzówek (bladość, sinica obwodowa

zabarwienie powłok skórnych i śluzówek (bladość, sinica obwodowa

lub centralna)

lub centralna)

●

●

obrzęki (powieki, kończyny, okolica krzyżowo-lędźwiowa lub obrzęki

obrzęki (powieki, kończyny, okolica krzyżowo-lędźwiowa lub obrzęki

uogólnione)

uogólnione)

●

●

palce pałeczkowate

palce pałeczkowate

Symptomatologia wrodzonych wad serca.

Symptomatologia wrodzonych wad serca.

●

●

paznokcie w kształcie szkiełek zegarkowych

paznokcie w kształcie szkiełek zegarkowych

●

●

bóle okolicy zamostkowej

bóle okolicy zamostkowej

●

●

zemdlenie, omdlenia

zemdlenie, omdlenia

●

●

nadmierna potliwość

nadmierna potliwość

●

●

tzw. „garb sercowy”

tzw. „garb sercowy”

●

●

skłonność do zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych

skłonność do zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych

●

●

tętnienie w okolicy przedsercowej; wzmożenie tętnienia uderzenia

tętnienie w okolicy przedsercowej; wzmożenie tętnienia uderzenia

koniuszkowego

koniuszkowego

●

●

brak wyczuwalnego

brak wyczuwalnego

tętna obwodowego

tętna obwodowego

na tętnicach lub nieprawidłowości

na tętnicach lub nieprawidłowości

tętna tętniczego – ocena następujących parametrów: częstość, miarowość

tętna tętniczego – ocena następujących parametrów: częstość, miarowość

(zgodność z akcją serca), wypełnienie, obecność i symetrię na różnych

(zgodność z akcją serca), wypełnienie, obecność i symetrię na różnych

tętnicach (t. szyjne, udowe, podkolanowe, piszczelowe, grzbietowe stopy,

tętnicach (t. szyjne, udowe, podkolanowe, piszczelowe, grzbietowe stopy,

ramienne, łokciowe, promieniowe, skroniowe)

ramienne, łokciowe, promieniowe, skroniowe)

●

●

nadciśnienie tętnicze; nieprawidłowy rozkład wartości ciśnienia tętniczego

nadciśnienie tętnicze; nieprawidłowy rozkład wartości ciśnienia tętniczego

na kończynach

na kończynach

● „

● „

koci mruk” – drżenie wyczuwalne dłonią w okolicy przedsercowej

koci mruk” – drżenie wyczuwalne dłonią w okolicy przedsercowej

●

●

osłuchowo nad sercem słyszalne szmery

osłuchowo nad sercem słyszalne szmery

Podział anatomiczny wg Nadasa

Podział anatomiczny wg Nadasa

I. Nieprawidłowe połączenie między krążeniem płucnym a

I. Nieprawidłowe połączenie między krążeniem płucnym a

systemowym

systemowym

1.

1.

Otwór międzyprzedsionkowy

Otwór międzyprzedsionkowy

2.

2.

Otwór międzykomorowy ( jedna wspólna komora)

Otwór międzykomorowy ( jedna wspólna komora)

3.

3.

Przetrwały przewód tętniczy

Przetrwały przewód tętniczy

4.

4.

Wspólny pień tętniczy

Wspólny pień tętniczy

II. Wady zastawek i wielkich naczyń

II. Wady zastawek i wielkich naczyń

1.

1.

Koarktacja aorty

Koarktacja aorty

2.

2.

Zwężenie tętnicy płucnej ( zespół Fallota)

Zwężenie tętnicy płucnej ( zespół Fallota)

3.

3.

Zwężenie ujścia aorty

Zwężenie ujścia aorty

4.

4.

Niedomykalność aorty

Niedomykalność aorty

5.

5.

Niedomykalność pnia płucnego

Niedomykalność pnia płucnego

6.

6.

Niedorozwój lewego serca

Niedorozwój lewego serca

7.

7.

Zespół Ebsteina

Zespół Ebsteina

III. Transpozycje

III. Transpozycje

1.

1.

Całkowite przełożenie wielkich naczyń

Całkowite przełożenie wielkich naczyń

2.

2.

Nieprawidłowy spływ żył płucnych

Nieprawidłowy spływ żył płucnych

3.

3.

Dekstrokardia.

Dekstrokardia.

Najczęściej występuje ubytek w przegrodzie

Najczęściej występuje ubytek w przegrodzie

międzykomorowej- 25%.

międzykomorowej- 25%.

Wady serca możemy podzielić także na :

Wady serca możemy podzielić także na :

( w zależności

( w zależności

od towarzyszącej lub nie sinicy)

od towarzyszącej lub nie sinicy)

1.

1.

Sinicze wady serca

Sinicze wady serca

- tetralogia Fallota ( TOF)

- tetralogia Fallota ( TOF)

-

Przełożenie wielkich pni tętniczych (TGA)

Przełożenie wielkich pni tętniczych (TGA)

-

Atrezja zastawki trójdzielnej (TA)

Atrezja zastawki trójdzielnej (TA)

-

całkowity nieprawidłowy płucny spływ żylny(TAPVD)

całkowity nieprawidłowy płucny spływ żylny(TAPVD)

2.

2.

Wady wrodzone bez sinicy :

Wady wrodzone bez sinicy :

-

Przetrwały przewód tętniczy (PDA)

Przetrwały przewód tętniczy (PDA)

-

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD)

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD)

-

Ubytek przegrody międzykomorowej (VSD)

Ubytek przegrody międzykomorowej (VSD)

-

Ubytek przegrody przedsionkowo – komorowej ( AVSD)

Ubytek przegrody przedsionkowo – komorowej ( AVSD)

3.

3.

Wady bez sinicy z utrudnionym odpływem :

Wady bez sinicy z utrudnionym odpływem :

-

Zwężenie zastawkowe tętnicy płucnej (PS)

Zwężenie zastawkowe tętnicy płucnej (PS)

-

Koarktacja aorty (CoA)

Koarktacja aorty (CoA)

-

Zwężenie zastawkowe aorty .

Zwężenie zastawkowe aorty .

Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej ASD

Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej ASD

-

Szmer skurczowy nad tętnicą płucną

Szmer skurczowy nad tętnicą płucną

-

W ekg – przerost prawej komory

W ekg – przerost prawej komory

-

W rtg – wzmożony rysunek naczyniowy płuc

W rtg – wzmożony rysunek naczyniowy płuc

-

Słabszy rozwój fizykalny dziecka

Słabszy rozwój fizykalny dziecka

-

Cewnikowanie – określenie wielkości przepływu i oporu płucnego

Cewnikowanie – określenie wielkości przepływu i oporu płucnego

Ewentualnie leczenie operacyjne.

Ewentualnie leczenie operacyjne.

Otwór międzykomorowy VSD

Otwór międzykomorowy VSD

-

Szmer skurczowy

Szmer skurczowy

-

Wzmożony rysunek naczyń płuc

Wzmożony rysunek naczyń płuc

-

Objawy przerostu lewej komory

Objawy przerostu lewej komory

-

Niewydolność krążeniowo – oddechowa

Niewydolność krążeniowo – oddechowa

-

Nawracające infekcje dróg oddechowych

Nawracające infekcje dróg oddechowych

Zabieg operacyjny najlepiej 3 -6 rż – brak jeszcze cech nadciśnienia

Zabieg operacyjny najlepiej 3 -6 rż – brak jeszcze cech nadciśnienia

płucnego.

płucnego.

Przetrwały przewód tętniczy (PDA)

Przetrwały przewód tętniczy (PDA)

-

Krew z aorty do tętnicy płucnej

Krew z aorty do tętnicy płucnej

-

Szmer maszynowy

Szmer maszynowy

-

W rtg klatki piersiowej- wzmożony rysunek naczyniowy,

W rtg klatki piersiowej- wzmożony rysunek naczyniowy,

uwypuklenie łuku tętnicy płucnej

uwypuklenie łuku tętnicy płucnej

-

W ekg – cechy przerostu lewego przedsionka i komory

W ekg – cechy przerostu lewego przedsionka i komory

-

Duża amplituda ciśnienia

Duża amplituda ciśnienia

Leczenie operacyjne.

Leczenie operacyjne.

Wspólny pień tętniczy ( CTA)

Wspólny pień tętniczy ( CTA)

(4 odmiany )

(4 odmiany )

( szmer maszynowy,

( szmer maszynowy,

sinica , duże serce)

sinica , duże serce)

-

Z zachowanym pniem tętnicy płucnej

Z zachowanym pniem tętnicy płucnej

-

Z gałązkami tętnicy płucnej odchodzącymi z aorty od tyłu

Z gałązkami tętnicy płucnej odchodzącymi z aorty od tyłu

-

Od boku

Od boku

-

Z części zstępującej

Z części zstępującej

Warunkiem do życia jest ubytek międzykomorowy.

Warunkiem do życia jest ubytek międzykomorowy.

Koarktacja aorty (CoA)

Koarktacja aorty (CoA)

-

Zwężenie cieśni aorty

Zwężenie cieśni aorty

-

Zwężenie poniżej odejścia tętnicy podobojczykowej lewej

Zwężenie poniżej odejścia tętnicy podobojczykowej lewej

-

Wzrost ciśnienia w górnej połowie ciała

Wzrost ciśnienia w górnej połowie ciała

-

Słabe tętno na kk dolnych

Słabe tętno na kk dolnych

-

Różnica ciśnień na kk górnych i dolnych

Różnica ciśnień na kk górnych i dolnych

-

Szmer późnoskurczowy

Szmer późnoskurczowy

-

Niedorozwój kk. Dolnych

Niedorozwój kk. Dolnych

-

W ekg – przerost lewej komory

W ekg – przerost lewej komory

-

W rtg – ubytki w żebrach

W rtg – ubytki w żebrach

Zwężenie tętnicy płucnej (PS)

Zwężenie tętnicy płucnej (PS)

-

szmer skurczowy

szmer skurczowy

-

Niewydolność krążenia-przerost prawej komory w Ekg i Rtg

Niewydolność krążenia-przerost prawej komory w Ekg i Rtg

Tetralogia Fallota (TOF)

Tetralogia Fallota (TOF)

-

Aorta jeździec

Aorta jeździec

-

Zwężenie tętnicy płucnej

Zwężenie tętnicy płucnej

-

Przerost prawej komory

Przerost prawej komory

-

Otwór w przegrodzie międzykomorowej.

Otwór w przegrodzie międzykomorowej.

-

Objawy kliniczne: nasilona sinica, palce pałeczkowate, duszność, opóźniony

Objawy kliniczne: nasilona sinica, palce pałeczkowate, duszność, opóźniony

rozwój, napady anoksemiczne po wysiłku

rozwój, napady anoksemiczne po wysiłku

-

W rtg – ubogi rysunek naczyniowy płuc.

W rtg – ubogi rysunek naczyniowy płuc.

Niedorozwój lewego serca (HLHS)

Niedorozwój lewego serca (HLHS)

-

Niedorozwój zastawki mitralnej

Niedorozwój zastawki mitralnej

-

Niedorozwój lewej komory i aorty

Niedorozwój lewej komory i aorty

Przeżycie możliwe jest tylko dzięki obecności przetrwałego przewodu

Przeżycie możliwe jest tylko dzięki obecności przetrwałego przewodu

tętniczego i ubytku przegrody międzyprzedsionkowej.

tętniczego i ubytku przegrody międzyprzedsionkowej.

-

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

-

W ekg – brak potencjałów z lewej komory

W ekg – brak potencjałów z lewej komory

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

Zespół Ebsteina

Zespół Ebsteina

Wrodzone przesunięcie podstawy płatków zastawki trójdzielnej w

Wrodzone przesunięcie podstawy płatków zastawki trójdzielnej w

kierunku prawej komory – różnego stopnia niedomykalność

kierunku prawej komory – różnego stopnia niedomykalność

-

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

-

Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu

-

Dodatkowe tony serca

Dodatkowe tony serca

Leczenie chirurgiczne.

Leczenie chirurgiczne.

Całkowite przełożenie wielkich naczyń (TGA)

Całkowite przełożenie wielkich naczyń (TGA)

Zmiana miejsc pnia płucnego i aorty – krążenie duże oddzielone

Zmiana miejsc pnia płucnego i aorty – krążenie duże oddzielone

od krążenia małego

od krążenia małego

-

Sinica

Sinica

-

Duszność

Duszność

-

W ekg przerost prawego serca

W ekg przerost prawego serca

-

W rtg – duże jajowate serce, przekrwienie płuc

W rtg – duże jajowate serce, przekrwienie płuc

Leczenie operacyjne : septosomia Rashkinda, połączenie żył

Leczenie operacyjne : septosomia Rashkinda, połączenie żył

płucnych z zastawką trójdzielną , zmian miejsc aorty i pnia

płucnych z zastawką trójdzielną , zmian miejsc aorty i pnia

płucnego

płucnego

Dekstrokardia

Dekstrokardia

–

–

często połączona z przełożeniem trzewi

często połączona z przełożeniem trzewi

DIAGNOSTYKA :

DIAGNOSTYKA :

-

Badanie fizykalne, RR

Badanie fizykalne, RR

-

EKG

EKG

-

RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej

-

Echo

Echo

-

Cewnikowanie z angiografią .

Cewnikowanie z angiografią .

Wskaźnik sercowo – płucny :

Wskaźnik sercowo – płucny :

to stosunek szerokości serca do klatki

to stosunek szerokości serca do klatki

piersiowej na poziomie prawej wypukłości przepony.

piersiowej na poziomie prawej wypukłości przepony.

Skojarzenie wad wrodzonych serca u dziecka z

Skojarzenie wad wrodzonych serca u dziecka z

chorobami genetycznymi.

chorobami genetycznymi.

Zespół Downa /trisomia 21/

Zespół Downa /trisomia 21/

(całkowity kanał przedsionkowo-

(całkowity kanał przedsionkowo-

komorowy, VSD, TOF)

komorowy, VSD, TOF)

Zespół Turnera

Zespół Turnera

(CoA, AS, ASD)

(CoA, AS, ASD)

Zespół Edwardsa /trisomia 18/

Zespół Edwardsa /trisomia 18/

(VSD, PDA, PS)

(VSD, PDA, PS)

Zespół Patau /trisomia 13/

Zespół Patau /trisomia 13/

(dekstrokardia, VSD, PDA)

(dekstrokardia, VSD, PDA)

Zespół Wiliamsa

Zespół Wiliamsa

(nadzastawkowe zwężenie tętnicy płucnej

(nadzastawkowe zwężenie tętnicy płucnej

i/lub nadzastawkowe zwężenie aorty)

i/lub nadzastawkowe zwężenie aorty)

Zespół Noonan

Zespół Noonan

(PS)

(PS)

Zespół Holta-Orama

Zespół Holta-Orama

(ASD)

(ASD)

Nadciśnienie tętnicze (NT)

Nadciśnienie tętnicze (NT)

Za nadciśnienie tętnicze uznaje się wartości przekraczające

Za nadciśnienie tętnicze uznaje się wartości przekraczające

wartość 95 centyla dla wzrostu zależnego od płci i wieku, które

wartość 95 centyla dla wzrostu zależnego od płci i wieku, które

utrzymują się przynajmniej w trzech pomiarach niezależnych.

utrzymują się przynajmniej w trzech pomiarach niezależnych.

U dzieci poniżej 1 r.ż. wartość ciśnienia skurczowego stanowi

U dzieci poniżej 1 r.ż. wartość ciśnienia skurczowego stanowi

kryterium rozpoznania nadciśnienia tętniczego.

kryterium rozpoznania nadciśnienia tętniczego.

Wartość ciśnienia tętniczego (skurczowego i/lub rozkurczowego)

Wartość ciśnienia tętniczego (skurczowego i/lub rozkurczowego)

poniżej 90 centyla, uznawane są za prawidłowe.

poniżej 90 centyla, uznawane są za prawidłowe.

Pomiary mieszczące się między 90 a 95 centylem wymagają

Pomiary mieszczące się między 90 a 95 centylem wymagają

dalszej obserwacji z eliminacją czynników ryzyka NT

dalszej obserwacji z eliminacją czynników ryzyka NT

Prawidłowy pomiar ciśnienie

Prawidłowy pomiar ciśnienie

tętniczego.

tętniczego.

Szerokość mankietu używanego do pomiaru należy dobrać tak, aby stanowiła

Szerokość mankietu używanego do pomiaru należy dobrać tak, aby stanowiła

40-50% obwodu mierzonej kończyny i pokrywała co najmniej 2/3 jego długości

40-50% obwodu mierzonej kończyny i pokrywała co najmniej 2/3 jego długości

(mierzonej jako odległość pomiędzy wyrostkiem kruczym łopatki i wyrostkiem

(mierzonej jako odległość pomiędzy wyrostkiem kruczym łopatki i wyrostkiem

łokciowym kości łokciowej).

łokciowym kości łokciowej).

Dolna krawędź mankietu powinna znajdować się około 2,5cm powyżej zgięcia

Dolna krawędź mankietu powinna znajdować się około 2,5cm powyżej zgięcia

łokciowego.

łokciowego.

Pomiar wykonany mankietem

Pomiar wykonany mankietem

zbyt wąskim

zbyt wąskim

będzie

będzie

zawyżony,

zawyżony,

a w przypadku

a w przypadku

mankietu

mankietu

zbyt szerokiego

zbyt szerokiego

– wartość ciśnienia tętniczego będzie

– wartość ciśnienia tętniczego będzie

niższe

niższe

od

od

rzeczywistej.

rzeczywistej.

Dziecko podczas badania powinno siedzieć, a pomiaru dokonujemy po

Dziecko podczas badania powinno siedzieć, a pomiaru dokonujemy po

odpoczynku. Pomiary poranne wykonujemy u dziecka po oddaniu moczu i

odpoczynku. Pomiary poranne wykonujemy u dziecka po oddaniu moczu i

przed śniadaniem.

przed śniadaniem.

Wykonujemy trzy niezależne pomiary w odstępach 3-minutowych.

Wykonujemy trzy niezależne pomiary w odstępach 3-minutowych.

Badający powinien siedzieć, a skala manometru powinna być na wysokości

Badający powinien siedzieć, a skala manometru powinna być na wysokości

jego oczu.

jego oczu.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego.

Okres noworodkowo – niemowlęcy

Okres noworodkowo – niemowlęcy

zakrzep lub zwężenie tętnicy nerkowej, wady wrodzone nerek, CoA,

zakrzep lub zwężenie tętnicy nerkowej, wady wrodzone nerek, CoA,

dysplazja oskrzelowo-płucne, zaburzenia hormonalne, nadciśnienie

dysplazja oskrzelowo-płucne, zaburzenia hormonalne, nadciśnienie

śródczaszkowe, hiperkalcemia, bezdechy nocne, zabiegi

śródczaszkowe, hiperkalcemia, bezdechy nocne, zabiegi

chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej, tyreotoksykoza u matki

chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej, tyreotoksykoza u matki

1-2 rok życia:

1-2 rok życia:

CoA, nadciśnienie pochodzenia nerkowego (torbielowatość nerek,

CoA, nadciśnienie pochodzenia nerkowego (torbielowatość nerek,

wady z utrudnieniem odpływu moczu), nadciśnienie naczyniowo-

wady z utrudnieniem odpływu moczu), nadciśnienie naczyniowo-

nerkowe, podwyższone ciśnienie śródczaszkowe, hieprkalcemia,

nerkowe, podwyższone ciśnienie śródczaszkowe, hieprkalcemia,

guz Wilmsa

guz Wilmsa

3-14 rok życia:

3-14 rok życia:

nadciśnienie pochodzenia nerkowego (hipo i dysplazja, nefropatie,

nadciśnienie pochodzenia nerkowego (hipo i dysplazja, nefropatie,

glomerulopatie), nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, CoA, przyczyny

glomerulopatie), nadciśnienie naczyniowo-nerkowe, CoA, przyczyny

hormonalne

hormonalne

15-18 rok życia:

15-18 rok życia:

nadciśnienie samoistne, nadciśnienie pochodzenia nerkowego,

nadciśnienie samoistne, nadciśnienie pochodzenia nerkowego,

przyczyny hormonalne, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe

przyczyny hormonalne, nadciśnienie naczyniowo-nerkowe

Objawy towarzyszące NT stanowiące

Objawy towarzyszące NT stanowiące

wskazania do natychmiastowej hospitalizacji.

wskazania do natychmiastowej hospitalizacji.

-

Zaburzenia widzenia

Zaburzenia widzenia

-

Bóle głowy

Bóle głowy

-

Krwawienia z nosa

Krwawienia z nosa

-

Bóle brzucha

Bóle brzucha

-

Nudności i wymioty

Nudności i wymioty

-

Objawy niewydolności krążenia

Objawy niewydolności krążenia

-

Niedobór masy ciała, a w szczególności nagły

Niedobór masy ciała, a w szczególności nagły

ubytek masy ciała

ubytek masy ciała

-

Porażenie nerwu twarzowego

Porażenie nerwu twarzowego

-

Senność, drgawki

Senność, drgawki

Leczenie NT

Leczenie NT

Postępowanie niefarmakologiczne:

Postępowanie niefarmakologiczne:

redukcja nadwagi, zwiększenie aktywności

redukcja nadwagi, zwiększenie aktywności

fizycznej (ćwiczenia dynamiczne; nie zaleca się

fizycznej (ćwiczenia dynamiczne; nie zaleca się

ćwiczeń izometrycznych), modyfikacja diety

ćwiczeń izometrycznych), modyfikacja diety

(ograniczenie spożycia kalorii, tłuszczów i soli)

(ograniczenie spożycia kalorii, tłuszczów i soli)

Postępowanie farmakologiczne:

Postępowanie farmakologiczne:

stosowanie leków hipotensyjnych (diuretyki,

stosowanie leków hipotensyjnych (diuretyki,

wazodylatatory, betablokery, inhibitory

wazodylatatory, betablokery, inhibitory

konwertazy angiotensyny

konwertazy angiotensyny

Układ bodźcoprzewodzący serca.

Interpretacja zapisu EKG

Interpretacja zapisu EKG

Jeżeli nie znamy wieku dziecka

Jeżeli nie znamy wieku dziecka

zapis EKG nie może być interpretowany!!!

zapis EKG nie może być interpretowany!!!

Mając na uwadze wiek pacjenta, do pełnej interpretacji zapisu

Mając na uwadze wiek pacjenta, do pełnej interpretacji zapisu

pomocne mogą być dodatkowe informacje jak:

pomocne mogą być dodatkowe informacje jak:

Wskazania

Wskazania

Diagnoza kliniczna: kardiologiczna i inne

Diagnoza kliniczna: kardiologiczna i inne

Leki: sercowo-naczyniowe, inne np. cisapride, antybiotyki

Leki: sercowo-naczyniowe, inne np. cisapride, antybiotyki

(makrolidy), leki p/grzybicze (klotrimazol), trójcykliczne

(makrolidy), leki p/grzybicze (klotrimazol), trójcykliczne

antydepresanty, leki p/padaczkowe.

antydepresanty, leki p/padaczkowe.

Elektrolity

Elektrolity

Ocena ewolucja zapisu EKG z wiekiem

Ocena ewolucja zapisu EKG z wiekiem

Kryteria rytmu

Kryteria rytmu

zatokowego

zatokowego

Zał. P dodatni w I, II; ujemny w aVR

Zał. P dodatni w I, II; ujemny w aVR

Każdy QRS poprzedzony zał. P

Każdy QRS poprzedzony zał. P

Morfologia zał. P jednakowa w

Morfologia zał. P jednakowa w

poszczególnych odprowadzeniach

poszczególnych odprowadzeniach

Oś zał P.

Oś zał P.

Przyspieszony / zwolniony

Przyspieszony / zwolniony

rytm zatokowy

rytm zatokowy

Normy HR do wieku

Normy HR do wieku

Noworodek 110-150/min

Noworodek 110-150/min

Niemowlę 85-125/min

Niemowlę 85-125/min

Do 4rż 75-115/min

Do 4rż 75-115/min

>6rż 60-100/min

>6rż 60-100/min

Przyspieszony rytm

Przyspieszony rytm

zatokowy

zatokowy

Stany

Stany

fizjologiczne:

fizjologiczne:

Stany emocjonalne

Stany emocjonalne

Stres

Stres

Wysiłek fizyczny

Wysiłek fizyczny

Używki

Używki

Stany

Stany

patologiczne:

patologiczne:

Reakcja na ból

Reakcja na ból

Gorączka

Gorączka

Leki

Leki

Nad. tarczycy

Nad. tarczycy

Zwolniony rytm zatokowy

Zwolniony rytm zatokowy

Stany

Stany

fizjologiczne:

fizjologiczne:

Sen

Sen

Osoby

Osoby

wysportowane

wysportowane

Stany

Stany

patologiczne:

patologiczne:

Niedoczynność

Niedoczynność

tarczycy

tarczycy

Żółtaczka

Żółtaczka

Podwyższone

Podwyższone

ciśnienie

ciśnienie

śródczaszkowe

śródczaszkowe

Leki

Leki

.

.

Dziękuję za uwagę