Metody badawcze

Metody badawcze

stosowane w

stosowane w

epidemiologii

epidemiologii

Justyna Kłoda

Justyna Kłoda

Bożena Szpak

Bożena Szpak

Ewelina Śliwa

Ewelina Śliwa

Magdalena Traczewska

Magdalena Traczewska

Podział metod

Podział metod

stosowanych w

stosowanych w

epidemiologii

epidemiologii



Metoda opisowa

Metoda opisowa



Metoda obserwacyjna

Metoda obserwacyjna

(analityczna, porównawcza)

(analityczna, porównawcza)



Metoda doświadczalna

Metoda doświadczalna

(eksperymentalna)

(eksperymentalna)

Metoda opisowa

Metoda opisowa

Jest to metoda badania

Jest to metoda badania

częstości i

częstości i

rozpowszechniania

rozpowszechniania

chorób, zgonów i

chorób, zgonów i

inwalidztwa lub innych

inwalidztwa lub innych

zjawisk zdrowotnych.

zjawisk zdrowotnych.

Metoda opisowa cd

Metoda opisowa cd



Jest to metoda epidemiologiczna, która

Jest to metoda epidemiologiczna, która

służy epidemiologom za narzędzie

służy epidemiologom za narzędzie

wstępnej eliminacji i ograniczenia

wstępnej eliminacji i ograniczenia

zakresu możliwych ewentualności.

zakresu możliwych ewentualności.



Polega ona na opisie badanego zjawiska

Polega ona na opisie badanego zjawiska

zdrowotnego pod kątem wybranych

zdrowotnego pod kątem wybranych

cech, których liczbę i rodzaj ustala

cech, których liczbę i rodzaj ustala

epidemiolog w zależności od badanego

epidemiolog w zależności od badanego

zjawiska i konkretnego celu, któremu

zjawiska i konkretnego celu, któremu

dana analiza służy.

dana analiza służy.

Metoda opisowa cd

Metoda opisowa cd

Jest wiele cech, które mogą być

Jest wiele cech, które mogą być

wykorzystywane w epidemiologii opisowej.

wykorzystywane w epidemiologii opisowej.

Najpowszechniej stosowane grupy to cechy

Najpowszechniej stosowane grupy to cechy

opisujące:

opisujące:



osoby

osoby

, u których badane zjawisko nastąpiło

, u których badane zjawisko nastąpiło

lub zostało stwierdzone: wiek, płeć, zawód,

lub zostało stwierdzone: wiek, płeć, zawód,

wykształcenie itp..

wykształcenie itp..



czas,

czas,

w którym badane zjawisko zdrowotne

w którym badane zjawisko zdrowotne

wystąpiło lub zostało stwierdzone: rok, pora

wystąpiło lub zostało stwierdzone: rok, pora

roku, miesiąc, dzień, godzina.

roku, miesiąc, dzień, godzina.



miejsce

miejsce

, w którym badane zjawisko wystąpiło

, w którym badane zjawisko wystąpiło

lub zostało stwierdzone: kraj, dzielnica, itp.

lub zostało stwierdzone: kraj, dzielnica, itp.

Metoda opisowa cd.

Metoda opisowa cd.

Posługując się umiejętnie

Posługując się umiejętnie

metodami epidemiologii opisowej

metodami epidemiologii opisowej

można sformułować wstępne

można sformułować wstępne

hipotezy, znacznie zawężające

hipotezy, znacznie zawężające

zasięg dociekań umożliwiające

zasięg dociekań umożliwiające

pogłębienie badań w oparciu o

pogłębienie badań w oparciu o

metody epidemiologii analitycznej

metody epidemiologii analitycznej

i doświadczalnej.

i doświadczalnej.

Metoda obserwacyjna

Metoda obserwacyjna

(analityczna,

(analityczna,

porównawcza)

porównawcza)



Metoda

Metoda

retrospektywna

retrospektywna



Metoda

Metoda

prospektywna

prospektywna

Epidemiologia analityczna

Epidemiologia analityczna

Jest to metoda weryfikacji

Jest to metoda weryfikacji

hipotez dotyczących

hipotez dotyczących

związków przyczynowych

związków przyczynowych

Epidemiologia analityczna

Epidemiologia analityczna



Jest to metoda weryfikacji hipotez

Jest to metoda weryfikacji hipotez

na temat domniemanych

na temat domniemanych

czynników przyczynowych w

czynników przyczynowych w

powstaniu procesu chorobowego.

powstaniu procesu chorobowego.



Schemat badania polega na

Schemat badania polega na

określeniu różnic w częstości

określeniu różnic w częstości

wystąpienia danej choroby

wystąpienia danej choroby

Badania retrospektywne i

Badania retrospektywne i

prospektywne

prospektywne



Posługujemy się nimi w metodzie

Posługujemy się nimi w metodzie

analitycznej gdy chcemy

analitycznej gdy chcemy

zweryfikować hipotezę, iż badany

zweryfikować hipotezę, iż badany

czynnik jest przyczyną danego

czynnik jest przyczyną danego

schorzenia.

schorzenia.

Przykład

Przykład

Weźmy pod uwagę palenie papierosów

Weźmy pod uwagę palenie papierosów

i raka płuc

i raka płuc

.

.

Badania retrospektywne:

Badania retrospektywne:



grupa badana to osoby z rakiem oskrzeli

grupa badana to osoby z rakiem oskrzeli



grupa kontrolna to osoby zdrowe

grupa kontrolna to osoby zdrowe

Badamy częstość palenia.

Badamy częstość palenia.

Badanie prospektywne:

Badanie prospektywne:



grupa badana to palacze

grupa badana to palacze



grupa kontrolna to osoby niepalące

grupa kontrolna to osoby niepalące

Badamy gdzie będzie więcej raka płuc.

Badamy gdzie będzie więcej raka płuc.

Badanie

Badanie

doświadczalne(epidemiologic

doświadczalne(epidemiologic

zne)

zne)



Polega na celowym i kontrolowanym sterowaniu

Polega na celowym i kontrolowanym sterowaniu

jedn

jedn

ą

ą

i określon

i określon

ą

ą

cech

cech

ą

ą

–przyczyną, co pozwala

–przyczyną, co pozwala

badającemu dokładnie i w miarodajny sposób

badającemu dokładnie i w miarodajny sposób

oceniać oddziaływanie tej cechy na wybrane

oceniać oddziaływanie tej cechy na wybrane

funkcje zdrowotne organizmu.

funkcje zdrowotne organizmu.



Badanie epidemiologiczne różnią się od

Badanie epidemiologiczne różnią się od

doświadczeń laboratoryjnych (prowadzonych w

doświadczeń laboratoryjnych (prowadzonych w

specjalnych ,sztucznych warunkach ) tym, że

specjalnych ,sztucznych warunkach ) tym, że

przeprowadzane są na dużej,

przeprowadzane są na dużej,

odpowiednio

odpowiednio

dobranej populacji ludzi żyjących w naturalnych

dobranej populacji ludzi żyjących w naturalnych

dla siebie warunkach. Tak dobraną grupę

dla siebie warunkach. Tak dobraną grupę

badaną i kontrolna nazywa się

badaną i kontrolna nazywa się

kohorta

kohorta

.

.

Cechą charakterystyczna

Cechą charakterystyczna

planowanych badań

planowanych badań

doświadczalnych jest

doświadczalnych jest

:

:



celowy dobór osób do grupy

celowy dobór osób do grupy

badanej i do grupy kontrolnej,

badanej i do grupy kontrolnej,



zastosowanie –placebo – lub

zastosowanie –placebo – lub

innych działań maskujących w

innych działań maskujących w

grupie kontrolnej,

grupie kontrolnej,



zastosowanie tzw. ślepej próby lub

zastosowanie tzw. ślepej próby lub

jeszcze lepiej tzw. podwójnie

jeszcze lepiej tzw. podwójnie

ślepej próby

ślepej próby

Cechą badaną

Cechą badaną

w metodzie

w metodzie

doświadczalnej

doświadczalnej

może być

może być



nowy lek, szczepionka ,zabieg

nowy lek, szczepionka ,zabieg

lekarski

lekarski



określone zjawisko fizjologiczne

określone zjawisko fizjologiczne

Podobieństwa i różnice pomiędzy

Podobieństwa i różnice pomiędzy

badaniami prospektywnymi i

badaniami prospektywnymi i

eksperemetalnymi

eksperemetalnymi



Badanie prospektywne

Badanie prospektywne

: punktem wyjścia są

: punktem wyjścia są

dwie grupy , z których jedna jest utworzona z

dwie grupy , z których jedna jest utworzona z

osób wykazujących cechy X (np.. Palenie

osób wykazujących cechy X (np.. Palenie

papierosów) a druga charakteryzuje się jej

papierosów) a druga charakteryzuje się jej

brakiem. Obie grupy obserwowane są

brakiem. Obie grupy obserwowane są

równolegle przez ustalony okres czasu pod

równolegle przez ustalony okres czasu pod

kątem występowania określonej jednostki

kątem występowania określonej jednostki

chorobowej (rak oskrzeli).

chorobowej (rak oskrzeli).



Badanie eksperymentalne

Badanie eksperymentalne

:są dwie

:są dwie

identyczne grupy i celowo jedną z nich

identyczne grupy i celowo jedną z nich

obarczamy występowaniem cechy X (dajemy

obarczamy występowaniem cechy X (dajemy

papierosy i każemy palić). Po czasie

papierosy i każemy palić). Po czasie

porównujemy dwie grupy.

porównujemy dwie grupy.

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę



