RELACJE
INTERPERSONALN
E
Relacje interpersonalne tworzą
się i rozwijają dzięki:
1. Inicjowanej przez dziecko
aktywności własnej.
2. Możliwościom stworzonym
przez otoczenie.
3. Regulowanymi przez dziecko
wpływami środowiska
W kształtowaniu się kontaktów
interpersonalnych między
dziećmi wyróżnia się
następujące stadia:
a) wiek przedszkolny –
jednokierunkowe asystowanie
b) 6 – 8 r.ż. - partnerstwo oraz
współdziałanie
c) 9 – 12 r.ż. - przyjaźń i wymiana
wynikająca ze wzajemnego
porozumienia
Wiek przedszkolny
Dzieci w wieku przedszkolnym mają już
ulubionych kolegów i potrafią się
zaprzyjaźnić.
Przyjaźń uzależniona jest jednak od
możliwości
i woli kolegi do bawienia się w sposób
w jaki życzyłoby sobie dziecko.
Zabawy stanowią okazję do nawiązania
i rozwoju kontaktów społecznych z
rówieśnikami.
Jednakże w okresie tym przeważają
zabawy
samotne i równoległe
6 – 8 rok życia
Dziecko może przeżywać członkostwo w
różnych grupach rówieśniczych
doświadczając poczucia przynależności;
opanowuje impulsywne i nie
akceptowane społecznie zachowania
(agresję).
Dziecko coraz bardziej zaczyna liczyć się
z opinią kolegów. Rówieśnicy zarówno
indywidualnie jak i w grupie stają się dla
dziecka modelami wzorów myślenia,
spostrzegania, oceniania, reagowania, a
także sposobów komunikowania się.
Wybór przyjaciół
i zrywanie
przyjaźni
dokonuje się z
powodów
bardziej
zróżnicowanych
niż to miało
miejsce w wieku
przedszkolnym
9 – 12 rok życia
Jest to okres nawiązywania bliskich i
opartych na stawianiu wymagań więzi
emocjonalnych z przyjaciółmi tej
samej płci
Do 10 r.ż. Najczęściej zawiera się
przyjaźnie z dziećmi tej samej płci, zaś
zachowania płci przeciwnej często są
powodem negatywnych reakcji
emocjonalnych
Rozwój społeczny a relacje z
innymi
Wiek przedszkolny 4 – 6
r.ż.
Proces socjalizacji prowadzi
do opanowania przez
jednostkę wiedzy o swojej
grupie oraz wiedzy o rolach
społecznych, a także do
opanowania przyjętych w tej
grupie standardów i wartości
Doskonali się umiejętność
prowadzenia komunikacji.
Dziecko uczy się słuchać i
analizować wypowiedzi
partnera, chociaż nie zawsze
potrafi odnaleźć w nich
istotne informacje. Poznaje
zwroty językowe służące
Wiek młodszy szkolny
7 – 10/12 r.ż
Wzrasta znaczenie i
atrakcyjność kontaktów z
rówieśnikami
Szkoła staje się terenem
spotkań z kolegami podobnie
jak podwórko czy plac zabaw
Kontakty społeczne stają się
jednym z najważniejszych
tematów dziecięcych rozmów
i wypowiedzi.
W szkole następuje dalszy
rozwój sprawności
komunikacyjnych. Polega on
na rozszerzeniu zakresu
pełnienia
Wiek przedszkolny 4 – 6
r.ż
- nawiązaniu i podtrzymaniu
interakcji, jednakże język
nie stanowi jeszcze dobrego
środka nawiązywania i
podtrzymywania kontaktów.
Świadczy o tym mniejsza
liczba pytań kierowana do
nieznanego partnera
zabawy.
Zabawy w role pozwalają
odkryć reguły związane z
daną rolą, dzięki temu
dziecko może poznać istotę
danej roli
Wiek młodszy szkolny
7 – 10/12 r.ż
- ról nadawcy i odbiorcy
komunikatu o wrażliwość na
komunikaty kierowane do
całej grupy, której dziecko
jest uczestnikiem
Rozwój kompetencji
społecznych obejmuje
lepsze rozumienie sytuacji
społecznej, poszerzanie
wiedzy o ludziach i
zjawiskach społecznych, a
także poznawanie i trening
nowych zachowań oraz ról
Rozwój dyskursu służy
rozwojowi kontaktów
interpersonalnych o
charakterze współpracy lub
aktywności zbiorowej
Rozwój emocjonalny
Wiek przedszkolny
Zdolność regulowania
ekspresji własnych emocji;
dzięki rozmowom o emocjach
dzieci mogą dzielić się swymi
doświadczeniami, pozostawać
w intymnych relacjach z
innymi osobami
Kontrolowanie własnych
emocji, co zapewnia dziecku
kształtowanie pozytywnych
relacji interpersonalnych
Rozwijające się zachowania
prospołeczne takie jak
empatia, udzielanie pomocy,
dzielenie się i współdziałanie;
pozytywnie wpływają one na
rozwój kontaktów z innymi
Wiek młodszy szkolny
Nawiązywanie przyjaźni
stanowi dla dzieci
podstawę do dalszego
różnicowania i
doskonalenia
uczuciowości. Mają one
szansę trenowania
empatii, altruizmu i
wyrażania gniewu w
nieagresywny sposób.
Uczą się takich pojęć jak:
zobowiązanie, lojalność,
solidarność,
odpowiedzialność