Rzecznik konsumentów

Podstawa prawna

Podstawa prawna

1.

Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 z pózn. zm.

2. Dz. U. z 2008 r., Nr 223, poz. 1458 z pózn. zm.

Np.

występowanie

w

sprawach

dotyczących

nieuczciwych

praktyk

rynkowych,

w

zakresie

przewidzianym ustawą z dnia 23 sierpnia 2007 r. o

przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym

Dz. 3. U. z 2007 r., Nr 171, poz. 1206.

4. Dz. U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296 z późn. zm.

* Podstawowym aktem prawnym dotyczącym

działalności powiatowego (miejskiego) rzecznika

konsumentów (dalej: rzecznika) jest ustawa z dnia 16

lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

* Zgodnie z przepisami tejże ustawy rzecznik wykonuje

zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony

praw konsumentów. Nadto powiaty mogą, w drodze

porozumienia, utworzyć jedno wspólne stanowisko

rzecznika konsumentów.

* Rzecznika wyodrębnia się organizacyjnie w strukturze

starostwa powiatowego (urzędu miasta), a w powiatach

powyżej 100 tys. mieszkańców i w miastach na prawach

powiatu rzecznik może wykonywać swoje zadania przy

pomocy wyodrębnionego biura.

* Z rzecznikiem stosunek pracy nawiązuje starosta lub w

miastach na prawach powiatu prezydent miasta,

któremu rzecznik jest bezpośrednio podporządkowany.

* W zakresie nieuregulowanym ww. ustawą, do statusu

prawnego rzecznika stosuje się przepisy ustawy z dnia

21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych

Kompetencje rzecznika są przede wszystkim

kompetencjami o charakterze doradczym i procesowym. I

tak do zadań rzecznika należą, w szczególności:

- prowadzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności

poprzez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej

do programów nauczania w szkołach publicznych,

- zapewnienie bezpłatnego poradnictwa

konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony

interesów konsumentów,

- składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany

przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony

interesów konsumentów,

występowanie do przedsiębiorców w sprawach

ochrony praw i interesów konsumentów,

- współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami

Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, organami

Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi,

- ewentualne wytaczanie powództw na rzecz

konsumentów oraz wstępowanie, za ich zgodą, do

toczącego się postępowania w sprawach o ochronę

interesów konsumentów,

- sprawy o wykroczenia na szkodę konsumentów gdzie

rzecznik jest oskarżycielem publicznym w rozumieniu

przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o

wykroczenia,

- przekazywanie na bieżąco delegaturom Urzędu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów wniosków i sygnalizowanie

problemów dotyczących ochrony konsumentów, które

wymagają podjęcia działań na szczeblach administracji

rządowej,

- wytaczanie powództw w sprawie uznania wzorców umów

za niedozwolone,

- występowanie z zawiadomieniem do Prezesa UOKiK w

sprawie podejrzenia stosowania praktyk ograniczających

konkurencję,

- występowanie do Prezesa UOKiK z zawiadomieniem w

sprawie podejrzenia stosowania praktyk naruszających

zbiorowe interesy konsumentów.

- udzielanie innych form pomocy prawnej w zakresie

ochrony praw konsumentów,

wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w

przepisach odrębnych.

W obecnym stanie prawnym, który uległ zmianie z dniem 1

stycznia 2009

roku, z rzecznikiem konsumentów stosunek pracy nawiązuje

starosta,

któremu rzecznik jest bezpośrednio podporządkowany.

W pozostałym zakresie, nie uregulowanym art. 40 ustawy z

dnia 16 lutego

2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r.

Nr 50, poz.

331), a dotyczącym statusu prawnego rzecznika

konsumentów, stosuje

się przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o

pracownikach

samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458).

Na terenie Polski działa około 370 Miejskich (Powiatowych)

Rzeczników

Konsumentów. Od 2008 r. działa Stowarzyszenie Rzeczników

Konsumentów.

Trochę historii

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów powstał w 1990

roku jako Urząd Antymonopolowy. Po przełomie

politycznym w roku 1989, kiedy gospodarka oparta została

na mechanizmach wolnego rynku, 24 lutego 1990 roku

uchwalono ustawę o przeciwdziałaniu praktykom

monopolistycznym.

Jako główne zadanie Urzędu wskazano przeciwdziałanie

zawieraniu antykonkurencyjnych porozumień i

nadużywaniu pozycji dominującej na rynku oraz kontrolę

koncentracji przedsiębiorców. Kompetencje te były

wielokrotnie zwiększane. Istotna zmiana miała miejsce w

1996 roku, kiedy po reformie administracji centralnej UA

otrzymał swą obecną nazwę – Urząd Ochrony Konkurencji i

Konsumentów (UOKiK). Rozszerzono przy tym zakres jego

działań o ochronę interesów konsumentów. Jednocześnie

Prezesowi Urzędu podporządkowano Głównego Inspektora

Inspekcji Handlowej.

W 2000 roku Urząd rozpoczął monitorowanie pomocy

publicznej udzielanej przedsiębiorcom oraz nadzorowanie

ogólnego bezpieczeństwa produktów.

W 2002 roku UOKiK podjął działania mające na celu

stworzenie systemu nadzoru rynku dla wyrobów

podlegających dyrektywom wspólnotowym oraz sytemu

monitorowania jakości paliw.

Wstąpienie do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 roku dla

UOKiK oznaczało przede wszystkim zakończenie procesu

harmonizacji polskiego prawa antymonopolowego i

konsumenckiego z regulacjami unijnymi. Od dnia akcesji

Urząd działa w ramach Europejskiej Sieci Konkurencji (ECN).

Prezes UOKiK reprezentuje Polskę w ramach sieci Consumer

Protection Cooperation (CPC), do której należą instytucje

publiczne odpowiedzialne za ochronę konsumentów w Unii

Europejskiej. Została ona utworzona na podstawie przepisów

wspólnotowych z 2004 roku. Celem CPC jest współpraca w

zakresie zwalczania naruszeń interesów słabszych

uczestników rynku o charakterze transgranicznym – a zatem

wykraczających zasięgiem poza obszar jednego państwa.

16 lutego 2007 roku uchwalono nową ustawę o ochronie

konkurencji i konsumentów. W celu usprawnienia działań

podejmowanych przez UOKiK odstąpiono od prowadzenia

postępowań na wniosek w sprawach praktyk ograniczających

konkurencję oraz w sprawach praktyk naruszających

zbiorowe interesy konsumentów. Wprowadzono również

możliwość nakładania przez Prezesa UOKiK kar pieniężnych

na przedsiębiorców, którzy naruszyli zbiorowe interesy

konsumentów.

Kompetencje Prezesa

UOKiK

Zadania realizowane przez Urząd w ramach ochrony

konsumentów to: wszczynanie postępowań

administracyjnych, kontrola wzorców umownych,

prowadzenie rejestru klauzul niedozwolonych oraz

opiniowanie ustaw i innych aktów prawnych.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów realizuje

rządową politykę ochrony konsumentów. Podstawowym

zadaniem UOKiK w tym obszarze jest występowanie w

interesie publicznym – to znaczy wszczynanie postępowań

administracyjnych o naruszenie zbiorowych interesów

konsumentów. W ich efekcie Prezes Urzędu wydaje decyzje

zakazujące stosowania praktyki naruszającej prawa

słabszych uczestników rynku oraz nakłada karę pieniężną w

wysokości do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku

rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W

przypadku niewywiązania się przedsiębiorcy z nałożonych

obowiązków – Prezes Urzędu nakłada karę w wysokości do

10 tyś. euro za każdy dzień zwłoki.

UOKiK współpracuje z miejskimi i powiatowymi rzecznikami

konsumentów oraz finansowanymi z budżetu Państwa

organizacjami pozarządowymi (Federacja Konsumentów,

Stowarzyszenie Konsumentów Polskich), które udzielają

bezpłatnej pomocy prawnej w sprawach indywidualnych.

Ważną rolę pełni przysługujące Prezesowi UOKiK prawo

kontroli wzorców stosowanych w umowach z udziałem

konsumentów. W jej następstwie do Sądu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów kierowane są pozwy o uznanie

klauzul za niedozwolone. Postanowienia, które w oparciu o

prawomocny wyrok sądu wpisane zostały do Rejestru

klauzul niedozwolonych nie mogą być używane w obrocie

prawnym z udziałem konsumentów.

Każdego roku UOKiK opiniuje setki ustaw i innych aktów

prawnych, dbając, by w należytym stopniu uwzględniały

interesy konsumentów. Urząd inicjuje również zmiany

legislacyjne zmierzające do zapewnienia słabszym

uczestnikom rynku możliwie pełnej ochrony. Dzięki temu

udało się między innymi doprowadzić do delegalizacji w

2004 roku przedsiębiorców działających w tak zwanym

systemie argentyńskim, z którego funkcjonowaniem

wiązało się szereg naruszeń praw konsumentów. Urząd

przygotował również ustawę o kredycie konsumenckim, w

której zapisano szereg rozwiązań korzystnych dla

słabszych uczestników rynku.

Pamiętać trzeba, że

podstawą do reklamacji

jest dowód zakupu –

paragon, faktura itp.

Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów mista Szczecin

BMRK-I Poradnictwo konsumenckie i informacja prawna

BMRK-I

PORADNICTWO KONSUMENCKIE I INFORMACJA PRAWNA

Podstawa prawna: art. 37 ust.1 Ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i

konsumentów (Dz.U. Nr 122, poz. 1319 z późn. zmianami).

I. WYMAGANE DOKUMENTY:

"Wniosek o udzielenie pomocy prawnej" (BMRK-1).

Załączniki:

dokumenty potwierdzające naruszenie prawa konsumenta.

II. OPŁATY:

Nie pobiera się.

III. TERMIN ZAŁATWIENIA SPRAWY:

Do 120 dni.

IV. JEDNOSTKA ODPOWIEDZIALNA:

Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów (BMRK).

V. TRYB ODWOŁAWCZY:

Nie przysługuje.

VI. UWAGI:

Porady i pomoc prawna udzielane są tylko konsumentom, tj. osobom, które zawierają

umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą.

W przypadku braku kompletu wymaganych dokumentów wnioskodawca zostanie

wezwany do ich uzupełnienia i złożenia w sekretariacie wydziału prowadzącego sprawę.

Źródła:

• http://uokik.gov.pl/bip.php

• Ustawa o ochronie praw konsumenta;

• Ustawa o ochronie konkurencji i

konsumentów;

• http://www.rzecznicy.konsumentow.eu/

Dziękujemy za uwagę!

Wykonały:

Alicja Kozub

Katarzyna Witt

Aldona Wódz