Europejski
Europejski
Rzecznik Praw
Rzecznik Praw
Obywatelskich
Obywatelskich
Europejski Rzecznik Praw
Europejski Rzecznik Praw
Obywatelskich
Obywatelskich
euroombudsman
euroombudsman
-
-
European
European
Ombudsman
Ombudsman
jeden z organów
jeden z organów
pomocniczych Unii Europejskiej,
pomocniczych Unii Europejskiej,
powołany na mocy traktatu z
powołany na mocy traktatu z
Maastricht z 1992, rozpoczął swoją
Maastricht z 1992, rozpoczął swoją
działalność we wrześniu 1995, jednak
działalność we wrześniu 1995, jednak
Biuro Ombudsmana zainaugurowało ją
Biuro Ombudsmana zainaugurowało ją
8 kwietnia 1997. Siedziba Rzecznika
8 kwietnia 1997. Siedziba Rzecznika
mieści się w
mieści się w
Strasburgu.
Strasburgu.
Rzecznik Praw
Rzecznik Praw
Obywatelskich Unii
Obywatelskich Unii
Europejskiej
Europejskiej
Europejskim Rzecznikiem
Europejskim Rzecznikiem
Praw Obywatelskich jest
Praw Obywatelskich jest
Nikiforos
Nikiforos
Diamandouros,
Diamandouros,
Został on wybrany przez
Został on wybrany przez
Parlament Europejski i
Parlament Europejski i
sprawuje swój urząd od
sprawuje swój urząd od
1 kwietnia 2003 r.
1 kwietnia 2003 r.
* Pierwszy Europejski
* Pierwszy Europejski
Rzecznik Praw
Rzecznik Praw
Obywatelskich został
Obywatelskich został
wybrany przez
wybrany przez
Parlament w 1995 r.
Parlament w 1995 r.
Diamandouros
Diamandouros
jest profesorem nauk politycznych, dobrze
jest profesorem nauk politycznych, dobrze
przygotowanym do powierzonej mu funkcji, bowiem zajmował
przygotowanym do powierzonej mu funkcji, bowiem zajmował
już podobne stanowisko - Rzecznika Praw Obywatelskich Grecji.
już podobne stanowisko - Rzecznika Praw Obywatelskich Grecji.
Od chwili ustanowienia przed 11 laty urzędu rzecznika
Od chwili ustanowienia przed 11 laty urzędu rzecznika
europejskiego, obywatele Unii skierowali do niego ponad 21
europejskiego, obywatele Unii skierowali do niego ponad 21
tysięcy skarg. W większości dotyczyły złego funkcjonowania
tysięcy skarg. W większości dotyczyły złego funkcjonowania
instytucji europejskich i naruszania przysługującego
instytucji europejskich i naruszania przysługującego
mieszkańcom Unii prawa.
mieszkańcom Unii prawa.
Według przeprowadzonych sondaży, 87 procent mieszkańców
Według przeprowadzonych sondaży, 87 procent mieszkańców
państw UE jest świadoma możliwości dochodzenia swoich
państw UE jest świadoma możliwości dochodzenia swoich
spraw poprzez biuro rzecznika. Jest ono, po Komisji
spraw poprzez biuro rzecznika. Jest ono, po Komisji
Europejskiej, najbardziej znaną przez obywateli instytucją Unii.
Europejskiej, najbardziej znaną przez obywateli instytucją Unii.
•
*Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany na 5 letnią kadencję
*Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany na 5 letnią kadencję
Parlamentu
Parlamentu
•
( z możliwością reelekcji).
( z możliwością reelekcji).
•
Ombudsman może zostać odwołany na wniosek Trybunału Sprawiedliwości,
Ombudsman może zostać odwołany na wniosek Trybunału Sprawiedliwości,
kiedy nie spełnia warunków koniecznych do wykonywania swoich obowiązków
kiedy nie spełnia warunków koniecznych do wykonywania swoich obowiązków
lub w przypadku poważnych uchybień jego działalności.
lub w przypadku poważnych uchybień jego działalności.
•
Kadencja Rzecznika kończy się w momencie zakończenia kadencji Parlamentu
Kadencja Rzecznika kończy się w momencie zakończenia kadencji Parlamentu
oraz w przypadku, gdy Ombudsman sam złoży rezygnację.
oraz w przypadku, gdy Ombudsman sam złoży rezygnację.
•
Wspólnotowym Rzecznikiem Praw Obywatelskich może być jedynie obywatel
Wspólnotowym Rzecznikiem Praw Obywatelskich może być jedynie obywatel
Unii Europejskiej posiadający pełnię praw cywilnych i politycznych, jak również
Unii Europejskiej posiadający pełnię praw cywilnych i politycznych, jak również
uprawnienia do sprawowania najwyższych funkcji sądowych oraz pełnienia
uprawnienia do sprawowania najwyższych funkcji sądowych oraz pełnienia
funkcji Ombudsmana w państwie członkowskim, którego jest obywatelem.
funkcji Ombudsmana w państwie członkowskim, którego jest obywatelem.
•
Swoją osobą powinien gwarantować pełną niezależność w sprawowaniu
Swoją osobą powinien gwarantować pełną niezależność w sprawowaniu
funkcji
funkcji
.
.
•
Rzecznik powinien być niezależny w swojej działalności, nie sugerować się
Rzecznik powinien być niezależny w swojej działalności, nie sugerować się
żadnymi opiniami, ani sugestiami.
żadnymi opiniami, ani sugestiami.
•
Podczas działalności zawodowej nie może wykonywać swojej pracy odpłatnie.
Podczas działalności zawodowej nie może wykonywać swojej pracy odpłatnie.
Czym się zajmuje?
Czym się zajmuje?
Bada skargi złożone na niewłaściwe administrowanie w instytucjach
Bada skargi złożone na niewłaściwe administrowanie w instytucjach
i organach UE, takich jak m, in Rada Unii Europejskiej oraz
i organach UE, takich jak m, in Rada Unii Europejskiej oraz
Parlament Europejski. Europejska Agencja ds.. Leków oraz
Parlament Europejski. Europejska Agencja ds.. Leków oraz
Europejski Fundusz ds.. Poprawy Warunków Życia i Pracy stanowią
Europejski Fundusz ds.. Poprawy Warunków Życia i Pracy stanowią
kolejne przykłady struktur unijnych, których funkcjonowanie
kolejne przykłady struktur unijnych, których funkcjonowanie
podlega zbadaniu.
podlega zbadaniu.
Rzecznik Praw Obywatelskich może, w przypadku, gdy uzna to za
Rzecznik Praw Obywatelskich może, w przypadku, gdy uzna to za
uzasadnione, przeprowadzać kontrole z własnej inicjatywy.
uzasadnione, przeprowadzać kontrole z własnej inicjatywy.
Obejmuje to sytuacje, gdy w swojej praktyce Ombudsman dostrzeże
Obejmuje to sytuacje, gdy w swojej praktyce Ombudsman dostrzeże
przejawy złego zarządzania w działalności instytucji Wspólnot, jak
przejawy złego zarządzania w działalności instytucji Wspólnot, jak
również, gdy zostanie o tym poinformowany przez inne podmioty, w
również, gdy zostanie o tym poinformowany przez inne podmioty, w
tym i te, które nie posiadają uprawnienia do składania skargi. W taki
tym i te, które nie posiadają uprawnienia do składania skargi. W taki
pośredni sposób więc prawo skargi mają również osoby fizyczne i
pośredni sposób więc prawo skargi mają również osoby fizyczne i
prawne, które nie zamieszkując na terenie Unii, ani nie mając tam
prawne, które nie zamieszkując na terenie Unii, ani nie mając tam
siedziby mają kontakt z instytucjami Wspólnot Europejskich.
siedziby mają kontakt z instytucjami Wspólnot Europejskich.
RAPORT
RAPORT
brak przejrzystości to główne zaniedbanie UE w
brak przejrzystości to główne zaniedbanie UE w
stosunku do obywateli
stosunku do obywateli
.
.
Był to największy zarzut w stosunku do europejskich instytucji, jaki
Był to największy zarzut w stosunku do europejskich instytucji, jaki
Diamandouros zawarl w swoim corocznym raporcie. Europejski
Diamandouros zawarl w swoim corocznym raporcie. Europejski
Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił że w 2007 roku otrzymal 3 211
Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił że w 2007 roku otrzymal 3 211
skarg. Najwięcej pochodziło od obywateli niemieckich- 16 %,
skarg. Najwięcej pochodziło od obywateli niemieckich- 16 %,
hiszpańskich- 11 %, francuskich- 8 % i polskich- 7%. Przeważająca
hiszpańskich- 11 %, francuskich- 8 % i polskich- 7%. Przeważająca
wiekszość, bo aż 64 % skierowana była przeciwko Komisji Europejskiej.
wiekszość, bo aż 64 % skierowana była przeciwko Komisji Europejskiej.
28 % skarg dotyczyło braku przejrzystości w instytucjach europejskich,
28 % skarg dotyczyło braku przejrzystości w instytucjach europejskich,
szczególnie odmowy dostępu do unijnych dokumentów. Pozostałe
szczególnie odmowy dostępu do unijnych dokumentów. Pozostałe
przypadki dotyczyły sporów związanych z przetargami i przyznawaniem
przypadki dotyczyły sporów związanych z przetargami i przyznawaniem
środków, spraw pracowniczych, roli Komisji jako strażnika traktatów
środków, spraw pracowniczych, roli Komisji jako strażnika traktatów
oraz „klasycznych” przykładów niewłaściwego administrowania, takich
oraz „klasycznych” przykładów niewłaściwego administrowania, takich
jak poważne opóźnienia lub brak odpowiedzi. Ombudsmen podkreślił
jak poważne opóźnienia lub brak odpowiedzi. Ombudsmen podkreślił
jednak, że nie oznacza to, iż Komisja Europejska ma złą administrację,
jednak, że nie oznacza to, iż Komisja Europejska ma złą administrację,
tylko, że jest postrzegana przez obywateli jako najważniejsza instytucja
tylko, że jest postrzegana przez obywateli jako najważniejsza instytucja
i dlatego większość skarg skierowana jest do niej.
i dlatego większość skarg skierowana jest do niej.
Jeśli chodzi o Polskę -
Jeśli chodzi o Polskę -
podkreślił Diamandouros -
podkreślił Diamandouros -
bardzo wiele skarg dotyczyło
bardzo wiele skarg dotyczyło
procedur rekrutacyjnych w
procedur rekrutacyjnych w
konkursach organizowanych
konkursach organizowanych
przez instytucje unijne. Jako
przez instytucje unijne. Jako
przykład podał skargę
przykład podał skargę
Stowarzyszenia Absolwentów
Stowarzyszenia Absolwentów
Krajowej Szkoły Administracji
Krajowej Szkoły Administracji
Publicznej w sprawie
Publicznej w sprawie
dyskryminacji ze względu na
dyskryminacji ze względu na
wymagania językowe dla
wymagania językowe dla
kandydatów z nowych państw
kandydatów z nowych państw
członkowskich.
członkowskich.
Przedmiotem skargi może być złe zarządzanie (ang.
Przedmiotem skargi może być złe zarządzanie (ang.
maladministration
maladministration
) zaistniałe w działalności instytucji
) zaistniałe w działalności instytucji
wpólnotowych, z wyjątkiem Europejskiego Trybunału
wpólnotowych, z wyjątkiem Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości oraz Sądu Pierwszej Instancji sprawujących
Sprawiedliwości oraz Sądu Pierwszej Instancji sprawujących
funkcje sądownicze.
funkcje sądownicze.
Nie jest jednoznacznie ustalone, jaki jest zakres przedmiotowy
Nie jest jednoznacznie ustalone, jaki jest zakres przedmiotowy
terminu "złe zarządzanie".
terminu "złe zarządzanie".
W praktyce za przykład złego zarządzania uważa się :
W praktyce za przykład złego zarządzania uważa się :
Odmowę udzielania informacji,
Odmowę udzielania informacji,
Dyskryminację,
Dyskryminację,
Nadużywanie władzy,
Nadużywanie władzy,
Przewlekłość postępowania,
Przewlekłość postępowania,
Nieprawidłowości proceduralne
Nieprawidłowości proceduralne
Zgodnie z postanowieniami art. 195 TWE,
Zgodnie z postanowieniami art. 195 TWE,
Rzecznik przeprowadza kontrole,
Rzecznik przeprowadza kontrole,
które uważa za uzasadnione (...) z
które uważa za uzasadnione (...) z
wyjątkiem przypadków, gdy
wyjątkiem przypadków, gdy
zarzucane fakty są lub były
zarzucane fakty są lub były
przedmiotem postępowania
przedmiotem postępowania
sądowego
sądowego
.
.
W przypadku, gdy Rzecznik
W przypadku, gdy Rzecznik
uzna skargę za dopuszczalną wszczyna
uzna skargę za dopuszczalną wszczyna
postępowanie, a następnie zwraca się o
postępowanie, a następnie zwraca się o
opinię do instytucji, której działanie (lub
opinię do instytucji, której działanie (lub
jego brak) jest przedmiotem skargi.
jego brak) jest przedmiotem skargi.
Jeśli sprawa nie zostanie rozwiązana w
Jeśli sprawa nie zostanie rozwiązana w
trakcie postępowania a sposób
trakcie postępowania a sposób
zadowalający, ERPO będzie próbował w
zadowalający, ERPO będzie próbował w
miarę możliwości doprowadzić do
miarę możliwości doprowadzić do
polubownego rozstrzygnięcia sporu i
polubownego rozstrzygnięcia sporu i
naprawienia szkody wyrządzonej w wyniku
naprawienia szkody wyrządzonej w wyniku
nieprawidłowego administrowania oraz
nieprawidłowego administrowania oraz
zadowolenia strony wnoszącej skargę.
zadowolenia strony wnoszącej skargę.
Jeśli polubowne rozwiązanie okaże się
Jeśli polubowne rozwiązanie okaże się
niemożliwe, ERPO może zarekomendować
niemożliwe, ERPO może zarekomendować
sposób rozwiązania danego problemu.
sposób rozwiązania danego problemu.
Jeżeli instytucja nie akceptuje jego zaleceń,
Jeżeli instytucja nie akceptuje jego zaleceń,
ERPO może sporządzić specjalny raport,
ERPO może sporządzić specjalny raport,
poświęcony danej sprawie, który jest później
poświęcony danej sprawie, który jest później
kierowany do Parlamentu Europejskiego.
kierowany do Parlamentu Europejskiego.
Czego nie może ERPO?
Czego nie może ERPO?
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie
może prowadzić postępowania w sprawie:
może prowadzić postępowania w sprawie:
Skarg złożonych na krajowe, regionalne lub
Skarg złożonych na krajowe, regionalne lub
lokalne władze( dotyczy to m in urzędów
lokalne władze( dotyczy to m in urzędów
centralnych, agencji państwowych i rad
centralnych, agencji państwowych i rad
miejskich, nawet jeśli skargi dotyczą spraw
miejskich, nawet jeśli skargi dotyczą spraw
związanych z Unią Europejską)
związanych z Unią Europejską)
Skarg wniesionych przeciwko firmom i osobom
Skarg wniesionych przeciwko firmom i osobom
fizycznym
fizycznym
Działań krajowych sądów lub krajowych
Działań krajowych sądów lub krajowych
rzeczników praw obywatelskich( RPO nie jest
rzeczników praw obywatelskich( RPO nie jest
organem odwoławczym od decyzji podjętych
organem odwoławczym od decyzji podjętych
przez te instytucje)
przez te instytucje)
Kto może składać skargi?
Kto może składać skargi?
Każdy obywatel Unii Europejskiej lub każda
Każdy obywatel Unii Europejskiej lub każda
osoba mająca miejsce zamieszkania lub
osoba mająca miejsce zamieszkania lub
statutową siedzibę w Państwie
statutową siedzibę w Państwie
członkowskim Unii Europejskiej może
członkowskim Unii Europejskiej może
złożyć skargę do Europejskiego Rzecznika
złożyć skargę do Europejskiego Rzecznika
Praw Obywatelskich.
Praw Obywatelskich.
Jeśli ERPO nie może prowadzić postępowania w
Jeśli ERPO nie może prowadzić postępowania w
sprawie skargi – np.,,
sprawie skargi – np.,,
jeśli dotyczy
jeśli dotyczy
administracji krajowej, regionalnej lub
administracji krajowej, regionalnej lub
lokalnej lub jeśli skarga nie dotyczy
lokalnej lub jeśli skarga nie dotyczy
niewłaściwego administrowania- będzie
niewłaściwego administrowania- będzie
starał się pomóc w rozwiązaniu problemu
starał się pomóc w rozwiązaniu problemu
.
.
Często zdarza się przesłanie skargi do Członka
Często zdarza się przesłanie skargi do Członka
Europejskiej Sieci Rzeczników Praw
Europejskiej Sieci Rzeczników Praw
Obywatelskich lub poradę, aby skarżący
Obywatelskich lub poradę, aby skarżący
zwrócił się do członka sieci. Sieć utworzona
zwrócił się do członka sieci. Sieć utworzona
została w 1996 roku i stanowią ją krajowi i
została w 1996 roku i stanowią ją krajowi i
regionalni rzecznicy praw obywatelskich krajów
regionalni rzecznicy praw obywatelskich krajów
członkowskich UE oraz komisje petycji w UE.
członkowskich UE oraz komisje petycji w UE.
Jak skontaktować się z Europejskim
Jak skontaktować się z Europejskim
Rzecznikiem Praw Obywatelskich?
Rzecznikiem Praw Obywatelskich?
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
1, av. du President Robert Schuman
1, av. du President Robert Schuman
B.P. 403
B.P. 403
FR - 67001 Strasbourg Cedex
FR - 67001 Strasbourg Cedex
Tel:+33 (0) 3 88 17 23 13
Tel:+33 (0) 3 88 17 23 13
Fax: +33 (0) 3 88 17 90 62
Fax: +33 (0) 3 88 17 90 62
euro-ombudsman@europarl.eu.int
euro-ombudsman@europarl.eu.int
http://www.euro-ombudsman.eu.int
http://www.euro-ombudsman.eu.int