Struktura

Struktura

samorządu

samorządu

terytorialnego

terytorialnego

- samorząd gminny,

- samorząd gminny,

- samorząd powiatowy,

- samorząd powiatowy,

- samorząd wojewódzki.

- samorząd wojewódzki.



- ustawa z dnia 5.06.1998r.o samorządzie

- ustawa z dnia 5.06.1998r.o samorządzie

powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578),

powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578),

- ustawa z dnia 5.06.1998r.o samorządzie

- ustawa z dnia 5.06.1998r.o samorządzie

województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576),

województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576),

- ustawa z dnia 5.06.1998r.o administracji

- ustawa z dnia 5.06.1998r.o administracji

rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91,

rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91,

poz. 577),

poz. 577),

- ustawa z dnia 24.07.1998r. o zmianie

- ustawa z dnia 24.07.1998r. o zmianie

niektórych ustaw określających

niektórych ustaw określających

kompetencje organów administracji

kompetencje organów administracji

publicznej,

publicznej,

- ustawa z dnia 8.03.1990r. o samorządzie

- ustawa z dnia 8.03.1990r. o samorządzie

gminnym (Tekst jedn. Dz. U. z 1996r. Nr

gminnym (Tekst jedn. Dz. U. z 1996r. Nr

13, poz. 74, ze zm.)

13, poz. 74, ze zm.)

Władzą ustawodawczą samorządu gminy jest

Władzą ustawodawczą samorządu gminy jest

rada gminy

rada gminy

. Ustawodawca wprowadził

. Ustawodawca wprowadził

generalną zasadę domniemania kompetencji

generalną zasadę domniemania kompetencji

na rzecz rady, co oznacza, że jest ona

na rzecz rady, co oznacza, że jest ona

organem właściwym we wszystkich

organem właściwym we wszystkich

sprawach z zakresu działania gminy, o ile

sprawach z zakresu działania gminy, o ile

nie zostały one wyraźnie zastrzeżone do

nie zostały one wyraźnie zastrzeżone do

właściwości innych organów.

właściwości innych organów.

Rada gminy składa się z radnych

Rada gminy składa się z radnych

wybieranych w wyborach powszechnych na

wybieranych w wyborach powszechnych na

4 - letnią kadencję. Liczba radnych zależy od

4 - letnią kadencję. Liczba radnych zależy od

liczby mieszkańców danej gminy: w gminach

liczby mieszkańców danej gminy: w gminach

do 4.000 mieszkańców wynosi 15 osób, zaś

do 4.000 mieszkańców wynosi 15 osób, zaś

w gminach największych - do 100 radnych.

w gminach największych - do 100 radnych.

Rada gminy obraduje na posiedzeniach

Rada gminy obraduje na posiedzeniach

plenarnych (sesjach), zwoływanych przez

plenarnych (sesjach), zwoływanych przez

przewodniczącego w razie potrzeby, ale nie

przewodniczącego w razie potrzeby, ale nie

rzadziej niż raz na kwartał. Rady mogą

rzadziej niż raz na kwartał. Rady mogą

powoływać swoje organy, zarówno stałe jak i

powoływać swoje organy, zarówno stałe jak i

pomocnicze, do wykonywania określonych

pomocnicze, do wykonywania określonych

zadań, np. w postaci rozmaitych komisji:

zadań, np. w postaci rozmaitych komisji:

rewizyjnych, budżetowych itp.

rewizyjnych, budżetowych itp.

Kompetencje rady gminy

Kompetencje rady gminy

Rada gminy została wyposażona w następujące

Rada gminy została wyposażona w następujące

kompetencje:

kompetencje:

-

-

organizacyjne

organizacyjne

, polegające m.in. na:

, polegające m.in. na:

a) uchwalaniu statutu gminy,

a) uchwalaniu statutu gminy,

b) zawieraniu porozumienia w sprawie przyjęcia

b) zawieraniu porozumienia w sprawie przyjęcia

zadań z zakresu administracji rządowej,

zadań z zakresu administracji rządowej,



c) podejmowaniu uchwał w sprawie tworzenia i

c) podejmowaniu uchwał w sprawie tworzenia i

przystępowania do spółek lub spółdzielni, ich

przystępowania do spółek lub spółdzielni, ich

rozwiązywania czy występowania z nich,

rozwiązywania czy występowania z nich,

d) podejmowaniu uchwał w sprawie współdziałania z

d) podejmowaniu uchwał w sprawie współdziałania z

innymi gminami,

innymi gminami,

-

-

programowe

programowe

, polegające m.in. na:

, polegające m.in. na:

a) uchwalaniu miejscowego planu zagospodarowania

a) uchwalaniu miejscowego planu zagospodarowania

przestrzennego,

przestrzennego,

b) uchwalaniu programów gospodarczych,

b) uchwalaniu programów gospodarczych,

c) uchwalaniu budżetu gminy,

c) uchwalaniu budżetu gminy,

-

-

finansowo - majątkowe

finansowo - majątkowe

, polegające na

, polegające na

dysponowaniu mieniem gminy, m.in.:

dysponowaniu mieniem gminy, m.in.:

a) w drodze przekazywania go do korzystania

a) w drodze przekazywania go do korzystania

jednostkom pomocniczym,

jednostkom pomocniczym,

b) poprzez podejmowanie uchwał w sprawach

b) poprzez podejmowanie uchwał w sprawach

podatków i opłat gminnych,

podatków i opłat gminnych,

c) w drodze podejmowania uchwał o emitowaniu

c) w drodze podejmowania uchwał o emitowaniu

obligacji gminnych,

obligacji gminnych,

d) przez podejmowanie uchwał o zaciągnięciu

d) przez podejmowanie uchwał o zaciągnięciu

długoterminowych pożyczek

długoterminowych pożyczek

-

-

kreacyjne

kreacyjne

, związane z wybieraniem i

, związane z wybieraniem i

odwoływaniem sekretarza i skarbnika gminy,

odwoływaniem sekretarza i skarbnika gminy,

-

-

kontrolne

kontrolne

, polegające na:

, polegające na:

a) ustalaniu kierunków działania,

a) ustalaniu kierunków działania,

b) przyjmowaniu sprawozdań z tej

b) przyjmowaniu sprawozdań z tej

działalności,

działalności,

c) udzielaniu absolutorium z wykonania

c) udzielaniu absolutorium z wykonania

budżetu gminy,

budżetu gminy,

- podejmowanie uchwał w innych sprawach,

- podejmowanie uchwał w innych sprawach,

m.in. dotyczących herbu gminy, nazw ulic i

m.in. dotyczących herbu gminy, nazw ulic i

placów, wznoszenia pomników,

placów, wznoszenia pomników,

- ponadto do właściwości rady gminy należą

- ponadto do właściwości rady gminy należą

wszystkie sprawy z zakresu działania gminy,

wszystkie sprawy z zakresu działania gminy,

które nie zostały wyraźnie przekazane innym

które nie zostały wyraźnie przekazane innym

organom.

organom.

Rada powiatu

Rada powiatu

Zgodnie z art. 1 ustawy o samorządzie

Zgodnie z art. 1 ustawy o samorządzie

powiatowym, powiat stanowi lokalną wspólnotę

powiatowym, powiat stanowi lokalną wspólnotę

samorządową, zajmującą określone terytorium.

samorządową, zajmującą określone terytorium.

Powiat, podobnie jak gmina, ma z jednej strony

Powiat, podobnie jak gmina, ma z jednej strony

wymiar społeczny, gdyż obejmuje z mocy prawa

wymiar społeczny, gdyż obejmuje z mocy prawa

ogół mieszkańców jako wspólnotę, z drugiej zaś

ogół mieszkańców jako wspólnotę, z drugiej zaś

strony - wymiar "terytorialny", ponieważ

strony - wymiar "terytorialny", ponieważ

elementem wyznaczającym powiat jest także jego

elementem wyznaczającym powiat jest także jego

obszar.

obszar.

W Polsce istnieją dwie kategorie powiatów, w

W Polsce istnieją dwie kategorie powiatów, w

postaci:

postaci:

- powiatów ziemskich, obejmujących całe obszary

- powiatów ziemskich, obejmujących całe obszary

graniczących ze sobą gmin; jest ich obecnie 308,

graniczących ze sobą gmin; jest ich obecnie 308,

- miast na prawach powiatu, obejmujących cały

- miast na prawach powiatu, obejmujących cały

obszar miasta; ich liczba wynosi 65.

obszar miasta; ich liczba wynosi 65.

Zadania powiatu

Zadania powiatu

polegają na wykonywaniu zadań

polegają na wykonywaniu zadań

publicznych o charakterze ponadgminnym,

publicznych o charakterze ponadgminnym,

obejmujących m.in.

obejmujących m.in.

- zadania w zakresie infrastruktury publicznej

- zadania w zakresie infrastruktury publicznej

(drogi, gospodarka nieruchomościami, obiekty i

(drogi, gospodarka nieruchomościami, obiekty i

urządzenia użyteczności publicznej),

urządzenia użyteczności publicznej),

- zadania w zakresie spraw społecznych

- zadania w zakresie spraw społecznych

(edukacja, pomoc społeczna, ochrona zdrowia,

(edukacja, pomoc społeczna, ochrona zdrowia,

ochrona dóbr kultury),

ochrona dóbr kultury),

- zadania w zakresie porządku i bezpieczeństwa

- zadania w zakresie porządku i bezpieczeństwa

publicznego itp.

publicznego itp.

Ponadto w drodze ustawowej mogą być

Ponadto w drodze ustawowej mogą być

przekazywane do właściwości powiatu określone

przekazywane do właściwości powiatu określone

zadania z zakresu administracji rządowej.

zadania z zakresu administracji rządowej.

Władzą ustawodawczą powiatu jest

Władzą ustawodawczą powiatu jest

rada

rada

powiatu

powiatu

, składająca się z radnych wybieranych

, składająca się z radnych wybieranych

na 4 - letnią kadencję w wyborach powszechnych.

na 4 - letnią kadencję w wyborach powszechnych.

W powiatach liczących do 40.000

W powiatach liczących do 40.000

mieszkańców wybieranych jest 20 radnych,

mieszkańców wybieranych jest 20 radnych,

natomiast w powiatach powyżej 40.000

natomiast w powiatach powyżej 40.000

mieszkańców wybieranych jest dodatkowo

mieszkańców wybieranych jest dodatkowo

po 5 radnych na każde rozpoczęte 20.000

po 5 radnych na każde rozpoczęte 20.000

mieszkańców, ale liczba radnych nie może

mieszkańców, ale liczba radnych nie może

być większa niż 60 osób.

być większa niż 60 osób.

Rada powiatu

Rada powiatu

, podobnie jak rada gminy,

, podobnie jak rada gminy,

korzysta z domniemania kompetencji, czyli

korzysta z domniemania kompetencji, czyli

jest ona właściwa we wszystkich sprawach

jest ona właściwa we wszystkich sprawach

należących do zakresu działania powiatu, o

należących do zakresu działania powiatu, o

ile nie zostały one wyraźnie przekazane do

ile nie zostały one wyraźnie przekazane do

właściwości innych organów.

właściwości innych organów.

Do wyłącznej kompetencji rady powiatu

Do wyłącznej kompetencji rady powiatu

należą sprawy:

należą sprawy:

-

-

organizacyjne

organizacyjne

; obejmują one m.in.:

; obejmują one m.in.:

a) uchwalanie aktów prawa miejscowego

a) uchwalanie aktów prawa miejscowego

obowiązujących na terenie powiatu

obowiązujących na terenie powiatu

b) uchwalanie statutu powiatu,

b) uchwalanie statutu powiatu,

c) tworzenie i wyposażanie w majątek

c) tworzenie i wyposażanie w majątek

jednostek organizacyjnych powiatu,

jednostek organizacyjnych powiatu,

d) podejmowanie decyzji o współdziałaniu z

d) podejmowanie decyzji o współdziałaniu z

innymi jednostkami samorządowymi,

innymi jednostkami samorządowymi,

-

-

finansowo - majątkowe

finansowo - majątkowe

, polegające np. na:

, polegające np. na:

a) uchwalaniu budżetu powiatu,

a) uchwalaniu budżetu powiatu,

b) uchwalaniu podatków i opłat lokalnych,

b) uchwalaniu podatków i opłat lokalnych,

c) podejmowaniu uchwał dotyczących spraw

c) podejmowaniu uchwał dotyczących spraw

majątkowych (np. w zakresie zbycia,

majątkowych (np. w zakresie zbycia,

obciążania, czy dzierżawy nieruchomości),

obciążania, czy dzierżawy nieruchomości),

d) emisji obligacji powiatowych itp.

d) emisji obligacji powiatowych itp.

-

-

kadrowe

kadrowe

, związane z wybieraniem

, związane z wybieraniem

członków zarządu powiatu, sekretarza oraz

członków zarządu powiatu, sekretarza oraz

skarbnika powiatu,

skarbnika powiatu,

-

-

kontrolne

kontrolne

, polegające w głównej mierze

, polegające w głównej mierze

na stanowieniu o kierunkach działania

na stanowieniu o kierunkach działania

zarządu powiatu i przyjmowaniu

zarządu powiatu i przyjmowaniu

sprawozdań z tej działalności, oraz

sprawozdań z tej działalności, oraz

podejmowaniu uchwał w sprawie

podejmowaniu uchwał w sprawie

udzielenia lub odmowy udzielenia

udzielenia lub odmowy udzielenia

absolutorium zarządowi z wykonania

absolutorium zarządowi z wykonania

budżetu,

budżetu,

- podejmowanie uchwał w innych sprawach

- podejmowanie uchwał w innych sprawach

powiatu, jak np. dotyczących herbu czy

powiatu, jak np. dotyczących herbu czy

flagi powiatu.

flagi powiatu.

Sejmik województwa

Sejmik województwa



W świetle art. 1 ustawy o samorządzie

W świetle art. 1 ustawy o samorządzie

województwa, województwo jest jednostką

województwa, województwo jest jednostką

samorządu terytorialnego - regionalną wspólnotą

samorządu terytorialnego - regionalną wspólnotą

samorządową. Podobnie, jak w przypadku gminy i

samorządową. Podobnie, jak w przypadku gminy i

powiatu, również województwo ma charakter

powiatu, również województwo ma charakter

zarówno społeczny, obejmujący daną grupę

zarówno społeczny, obejmujący daną grupę

mieszkańców, jak i terytorialny, określony

mieszkańców, jak i terytorialny, określony

zajmowanym przez tę wspólnotę obszarem.

zajmowanym przez tę wspólnotę obszarem.

Władzą ustawodawczą samorządu województwa

Władzą ustawodawczą samorządu województwa

jest

jest

sejmik województwa

sejmik województwa

. Również i ten organ,

. Również i ten organ,

tak jak rada gminy i powiatu, korzysta z

tak jak rada gminy i powiatu, korzysta z

ustawowego domniemania kompetencji, a zatem

ustawowego domniemania kompetencji, a zatem

jest on właściwy we wszystkich sprawach z

jest on właściwy we wszystkich sprawach z

zakresu działania województwa, za wyjątkiem tych

zakresu działania województwa, za wyjątkiem tych

spraw, które zostały przekazane innym organom

spraw, które zostały przekazane innym organom



Kompetencje sejmiku województwa obejmują

Kompetencje sejmiku województwa obejmują

następujące sprawy:

następujące sprawy:

-

-

prawotwórcze

prawotwórcze

, w postaci uchwalania aktów

, w postaci uchwalania aktów

prawa miejscowego powszechnie obowiązujących

prawa miejscowego powszechnie obowiązujących

na terenie województwa lub jego części,

na terenie województwa lub jego części,

-

-

organizacyjne

organizacyjne

; obejmują one m.in.:

; obejmują one m.in.:

a) uchwalanie statutu województwa,

a) uchwalanie statutu województwa,

b) tworzenie i wyposażanie w majątek jego

b) tworzenie i wyposażanie w majątek jego

jednostek organizacyjnych,

jednostek organizacyjnych,

c) podejmowanie decyzji o współdziałaniu z

c) podejmowanie decyzji o współdziałaniu z

innymi jednostkami samorządowymi,

innymi jednostkami samorządowymi,

d) ustalanie zasad gospodarowania mieniem

d) ustalanie zasad gospodarowania mieniem

wojewódzkim,

wojewódzkim,

-

-

planistyczne

planistyczne

, związane m.in. z uchwalaniem

, związane m.in. z uchwalaniem

budżetu województwa, czy strategii rozwoju

budżetu województwa, czy strategii rozwoju

województwa i wieloletnich programów

województwa i wieloletnich programów

wojewódzkich,

wojewódzkich,



-

-

finansowo - majątkowe

finansowo - majątkowe

, polegające np. na

, polegające np. na

podejmowaniu uchwał dotyczących spraw

podejmowaniu uchwał dotyczących spraw

majątkowych i gospodarowania mieniem

majątkowych i gospodarowania mieniem

wojewódzkim (np. w zakresie zbycia, obciążania,

wojewódzkim (np. w zakresie zbycia, obciążania,

czy dzierżawy nieruchomości), emisji obligacji, itp.

czy dzierżawy nieruchomości), emisji obligacji, itp.

-

-

kreacyjne

kreacyjne

, związane z wybieraniem członków

, związane z wybieraniem członków

zarządu województwa, powoływaniem i

zarządu województwa, powoływaniem i

odwoływaniem skarbnika województwa na

odwoływaniem skarbnika województwa na

wniosek marszałka województwa,

wniosek marszałka województwa,

-

-

kontrolne

kontrolne

, polegające w głównej mierze na

, polegające w głównej mierze na

stanowieniu o kierunkach działania zarządu oraz

stanowieniu o kierunkach działania zarządu oraz

przyjmowaniu sprawozdań z tej działalności, oraz

przyjmowaniu sprawozdań z tej działalności, oraz

podejmowaniu uchwał w sprawie udzielenia lub

podejmowaniu uchwał w sprawie udzielenia lub

odmowy udzielenia absolutorium zarządowi z

odmowy udzielenia absolutorium zarządowi z

wykonania budżetu,

wykonania budżetu,

- współpracy zagranicznej, dotyczące m.in.

- współpracy zagranicznej, dotyczące m.in.

uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach

uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach

regionalnych,

regionalnych,

- inne sprawy, przekazane sejmikowi w drodze

- inne sprawy, przekazane sejmikowi w drodze

ustawy czy statutu województwa.

ustawy czy statutu województwa.