Proces kontroli oraz
Proces kontroli oraz
stosowane metody i
stosowane metody i
techniki
techniki
Podział metod kontroli
Podział metod kontroli
W
W
MZJ (Metody zarządzania
MZJ (Metody zarządzania
jakością)
jakością)
możliwe jest wyodrębnienie
możliwe jest wyodrębnienie
dwóch grup:
dwóch grup:
- metod wykorzystywanych w
- metod wykorzystywanych w
projektowaniu wyrobu i procesów,
projektowaniu wyrobu i procesów,
które można nazwać metodami
które można nazwać metodami
projektowania dla jakości
projektowania dla jakości
- metod znajdujących zastosowanie
- metod znajdujących zastosowanie
przede wszystkim podczas produkcji
przede wszystkim podczas produkcji
(przetwarzania i montażu), nazwanych
(przetwarzania i montażu), nazwanych
metodami sterowania jakością, wśród
metodami sterowania jakością, wśród
których zasadnicze znaczenie mają
których zasadnicze znaczenie mają
metody kontroli (jakości).
metody kontroli (jakości).
Kontrola
Kontrola
Proces działania kierownictwa organizacji,
Proces działania kierownictwa organizacji,
którego naczelnym celem jest regulowanie
którego naczelnym celem jest regulowanie
i koordynowanie wszelkich czynności dla
i koordynowanie wszelkich czynności dla
zapewnienia ich przyszłej sprawności i
zapewnienia ich przyszłej sprawności i
skuteczności, polega na porównaniu
skuteczności, polega na porównaniu
informacji o tym, co rzeczywiście
informacji o tym, co rzeczywiście
następuje w trakcie wdrażania planu w
następuje w trakcie wdrażania planu w
życie, z preliminarzami, budżetami,
życie, z preliminarzami, budżetami,
programami, wzorcami opracowanymi
programami, wzorcami opracowanymi
podczas panowania.
podczas panowania.
metody kontroli
metody kontroli
1.
1.
kontrola ex-ante (wstępna)
kontrola ex-ante (wstępna)
-
-
przeprowadzana przed podjęciem działań w celu
przeprowadzana przed podjęciem działań w celu
sprawdzenia, czy potrzebne środki są dostępne,
sprawdzenia, czy potrzebne środki są dostępne,
2.
2.
kontrola sterująca
kontrola sterująca
- korekcja odchyleń,
- korekcja odchyleń,
zanim działanie dobiegnie końca,
zanim działanie dobiegnie końca,
3.
3.
kontrola 0-1
kontrola 0-1
(akceptująca, odrzucająca)
(akceptująca, odrzucająca)
-
-
procedury, warunki, które muszą być spełnione,
procedury, warunki, które muszą być spełnione,
aby działania mogły być kontynuowane,
aby działania mogły być kontynuowane,
4.
4.
kontrola ex-post (końcowa)
kontrola ex-post (końcowa)
- pomiar
- pomiar
efektów działania
efektów działania
•
•
kontrola wstępna •
kontrola wstępna •
Wynikiem procesu kontroli wstępnej ma być
Wynikiem procesu kontroli wstępnej ma być
stwierdzenie czy zaplanowano
stwierdzenie czy zaplanowano
wszystkie potrzebne zasoby: ludzkie, rzeczowe,
wszystkie potrzebne zasoby: ludzkie, rzeczowe,
finansowe oraz czy w momencie rozpoczęcia
finansowe oraz czy w momencie rozpoczęcia
działania będą one na wyznaczonym miejscu, w
działania będą one na wyznaczonym miejscu, w
stosownych rodzajach, ilościach i o odpowiedniej
stosownych rodzajach, ilościach i o odpowiedniej
jakości; kontrola wstępna sprawdza, czy zatrudniono
jakości; kontrola wstępna sprawdza, czy zatrudniono
nowych pracowników, zakupiono nowe
nowych pracowników, zakupiono nowe
urządzenia i materiały, czy zaprojektowano i
urządzenia i materiały, czy zaprojektowano i
wytworzono nowe półprodukty i wyroby.
wytworzono nowe półprodukty i wyroby.
•
•
kontrola sterująca •
kontrola sterująca •
Wykrywa odchylenia od jakiejś normy
Wykrywa odchylenia od jakiejś normy
lub celu i umożliwia dokonanie korekt
lub celu i umożliwia dokonanie korekt
przed zakończeniem określonej
przed zakończeniem określonej
sekwencji działań: kontrola sterująca
sekwencji działań: kontrola sterująca
jest skuteczna jedynie
jest skuteczna jedynie
wtedy, gdy kierownik na czas uzyska
wtedy, gdy kierownik na czas uzyska
dokładne informacje o zmianach w
dokładne informacje o zmianach w
otoczeniu lub o realizacji
otoczeniu lub o realizacji
pożądanego celu organizacji.
pożądanego celu organizacji.
•
•
kontrola akceptująca lub
kontrola akceptująca lub
odrzucająca •
odrzucająca •
Określa, czy może nastąpić przyjęcie określonych
Określa, czy może nastąpić przyjęcie określonych
aspektów procedury lub czy zostały spełnione
aspektów procedury lub czy zostały spełnione
określone wcześniej warunki przed zezwoleniem
określone wcześniej warunki przed zezwoleniem
na dalsze działanie; kontrola akceptująca jest
na dalsze działanie; kontrola akceptująca jest
szczególnie pożyteczna jako instrument
szczególnie pożyteczna jako instrument
dodatkowego sprawdzania (poza kontrolą
dodatkowego sprawdzania (poza kontrolą
sterującą)), stosowana jest tam, gdzie
sterującą)), stosowana jest tam, gdzie
bezpieczeństwo odgrywa podstawową rolę, albo
bezpieczeństwo odgrywa podstawową rolę, albo
tam, gdzie w grę wchodzą bardzo duże
tam, gdzie w grę wchodzą bardzo duże
nakłady pieniężne; kontrola akceptująca zapewnia
nakłady pieniężne; kontrola akceptująca zapewnia
kierownikom dodatkowy margines
kierownikom dodatkowy margines
bezpieczeństwa w działaniu.
bezpieczeństwa w działaniu.
•
•
kontrola końcowa •
kontrola końcowa •
Mierzy wyniki zakończonego działania,
Mierzy wyniki zakończonego działania,
w jej trakcie ustala się przyczyny
w jej trakcie ustala się przyczyny
wszelkich odchyleń od planu lub
wszelkich odchyleń od planu lub
normy, a wnioski wykorzystuje się do
normy, a wnioski wykorzystuje się do
podobnych działań w
podobnych działań w
przyszłości; kontrola końcowa służy też
przyszłości; kontrola końcowa służy też
jako podstawa nagradzania lub
jako podstawa nagradzania lub
motywowania
motywowania
pracowników.
pracowników.
W praktyce opisane metody mogą
W praktyce opisane metody mogą
występować w wielu formach.
występować w wielu formach.
W organizacjach możemy mieć do czynienia
W organizacjach możemy mieć do czynienia
z jedną lub kilkoma z wymienionych metod
z jedną lub kilkoma z wymienionych metod
kontroli. Stosowane w organizacji metody
kontroli. Stosowane w organizacji metody
kontroli są zazwyczaj połączone ze sobą w
kontroli są zazwyczaj połączone ze sobą w
postaci wieloszczeblowej procedury -
postaci wieloszczeblowej procedury -
systemu kontroli
systemu kontroli
.
.