Strategie ochrony

zdrowia i programy

zdrowotne

Grażyna Dykowska

Zakład Zdrowia Publicznego

AM w Warszawie

Główne strategie w zakresie

zdrowia publicznego

• „Zdrowie dla wszystkich” – 21 celów na

XXI wiek dla Europy

• Dyrektywa 1786/02 – wspólne działania UE
• Narodowy Program Zdrowia w Polsce –

1996-2005

• Programy polityki zdrowotnej Ministerstwa

Zdrowia, kas chorych i samorządów
lokalnych

• Działania organizacji pozarządowych

CEL 1 – POROZUMIENIE NA RZECZ

ZDROWIA W REGIONIE

EUROPEJSKIM

• DO 2020 R. OBECNA DYSPROPORCJA W STANIE ZDROWIA

POMIĘDZY KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI REGIONU

EUROPEJSKIEGO POWINNA ZOSTAĆ ZREDUKOWANA

PRZYNAJMNIEJ O JEDNĄ TRZECIĄ

– powinna zostać zredukowana o 30% różnica w zakresie

oczekiwanej długości życia, pomiędzy jedną trzecią
krajów europejskich z najwyższą i jedną trzecią krajów z
najniższą spodziewaną długością życia;

– wartości ważniejszych wskaźników zachorowalności,

niepełnosprawności i umieralności pomiędzy określonymi
grupami krajów, powinny zostać obniżone przez
przyspieszenie poprawy sytuacji, tam gdzie te wskaźniki
są niekorzystne.

CEL 2 – RÓWNOŚĆ W

ZDROWIU

• DO 2020 ROKU, POWINNY BYĆ ZREDUKOWANE RÓŻNICE

ZDROWOTNE POMIĘDZY GRUPAMI SPOŁECZNO-EKONOMICZNYMI

WEWNĄTRZ KRAJÓW PRZYNAJMNIEJ O JEDNĄ CZWARTĄ WE

WSZYSTKICH KRAJACH CZŁONKOWSKICH, DZIĘKI ISTOTNEJ

POPRAWIE STANU ZDROWIA GRUP ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W

NIEKORZYSTNYM POŁOŻENIU

różnica w oczekiwanej długości życia pomiędzy grupami społeczno-ekonomicznymi

powinna być zredukowana przynajmniej o 25%;

wartości większości wskaźników: chorobowości, niepełnosprawności i umieralności w

różnych grupach społecznych, powinny być znacznie bardziej wyrównane;

powinny ulec znacznej poprawie warunki społeczno-ekonomiczne, które powodują

niekorzystne efekty zdrowotne, a szczególnie różnice w dochodach, zdobytym
wykształceniu oraz dostępie do rynku pracy;

powinien zostać znacznie ograniczony odsetek ludzi żyjących w ubóstwie;
ludzie mający specjalne potrzeby związane ze zdrowiem, warunkami społecznymi i

ekonomicznymi, powinni być chronieni przed alienacją społeczną oraz mieć łatwy
dostęp do odpowiedniej opieki.

CEL 3 - ZDROWY START

ŻYCIOWY

• DO ROKU 2020 ZDROWIE WSZYSTKICH NOWORODKÓW,

NIEMOWLĄT I DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM W REGIONIE

POWINNO ULEC POPRAWIE, STWARZAJĄC IM LEPSZY START

ŻYCIOWY

wszystkie Kraje Członkowskie powinny zapewnić lepszy dostęp do
odpowiednich świadczeń zdrowia prokreacyjnego, świadczeń przedporodowych,
perinatalnych oraz świadczeń zdrowotnych dziecka;
wskaźnik umieralności noworodków nie powinien przekroczyć 20. zgonów na
1000 urodzeń w każdym kraju; kraje ze wskaźnikiem poniżej 20. zgonów na
1000 urodzeń, powinny dążyć do osiągnięcia go na poziomie 10. lub niższego;
kraje posiadające obecnie wskaźnik umieralności niższy niż 10 na 1000
powinny zwiększyć liczbę noworodków wolnych od chorób lub wad wrodzonych;
umieralność i niepełnosprawność dzieci w wieku poniżej 5 lat, wynikające z
wypadków i przemocy, powinny zostać zredukowane przynajmniej o 50%;
odsetek dzieci z wagą urodzeniową poniżej 2500 g powinien ulec zmniejszeniu
przynajmniej o 20%, a różnice w tym zakresie pomiędzy krajami powinny ulec
wyraźnemu zmniejszeniu.

CEL 4 – ZDROWIE MŁODYCH

LUDZI

• DO 2020 ROKU W REGIONIE, MŁODZI LUDZIE POWINNI BYĆ

ZDROWSI I LEPIEJ PRZYGOTOWANI DO PEŁNIENIA SWOJEJ

ROLI W SPOŁECZEŃSTWIE

dzieci i nastolatki powinny posiadać więcej umiejętności

życiowych oraz możliwość dokonywania zdrowych wyborów;

umieralność i niepełnosprawność spowodowane przemocą i

wypadkami wśród młodych ludzi, powinno się zredukować
przynajmniej o 50%;

powinien zostać znacznie ograniczony odsetek ludzi młodych

przyjmujących szkodliwe formy zachowań takie jak palenie
tytoniu, picie alkoholu czy zażywanie narkotyków;

częstotliwość występowania ciąż wśród nastolatków powinna

zostać zredukowana przynajmniej o jedną trzecią

CEL 5 – ZDROWIE LUDZI STARSZYCH

• DO ROKU 2020 LUDZIE W WIEKU PONAD 65 LAT POWINNI

MIEĆ MOŻLIWOŚĆ SATYSFAKCJI ZE SWOJEGO PEŁNEGO

POTENCJAŁU ZDROWOTNEGO I PEŁNIENIA AKTYWNEJ ROLI

SPOŁECZNEJ.

– powinien nastąpić wzrost przynajmniej o 20%

oczekiwanej długości życia oraz wydłużenie
oczekiwanego życia bez niepełnosprawności do 65 lat;

– powinno dojść do wzrostu przynajmniej o 50%, odsetka

ludzi w wieku 80 lat cieszących się takim poziomem
zdrowia w otoczeniu domowym, który pozwala na
zachowanie samodzielności, poczucie własnej godności
i swojego miejsca w społeczeństwie.

CEL 6 – POPRAWA ZDROWIA

PSYCHICZNEGO

• DO 2020 ROKU POWINNO ULEC POPRAWIE

ZDROWIE PSYCHICZNE LUDZI ORAZ POWINNY BYĆ

DOSTĘPNE PEŁNE ŚWIADCZENIA DLA LUDZI Z

PROBLEMAMI ZDROWIA PSYCHICZNEGO

– powinny w istotny sposób zostać zredukowane:

powszechność występowania i szkodliwy wpływ problemów

zdrowia psychicznego, a u ludzie powinni posiąść lepszą

umiejętność radzenia sobie z problemami codziennego życia;

– przynajmniej o jedną trzecią powinny zostać obniżone

wskaźniki samobójstw, ze szczególnie dużą redukcją w tych

krajach i populacjach, które posiadają obecnie wysokie

wskaźniki.

CEL 7 – REDUKCJA CHORÓB

ZAKAŹNYCH

• DO 2020 ROKU POWINNY ZOSTAĆ ZNACZNIE OGRANICZONE

NIEKORZYSTNE SKUTKI ZDROWOTNE CHORÓB ZAKAŹNYCH,

DZIĘKI SYSTEMATYCZNIE WPROWADZANYM PROGRAMOM

ERADYKACJI, ELIMINACJI I ZWALCZANIA CHORÓB INFEKCYJNYCH O

ISTOTNYM ZNACZENIU DLA ZDROWIA PUBLICZNEGO

–

najpóźniej do roku 2000 powinno się powstrzymać, przenoszenie

ostrego nagminnego porażenia dziecięcego (poliomyelitis) i do

2003 r. powinno to zostać potwierdzone w każdym kraju;

–

najpóźniej do 2005 r. powinien być wyeliminowany z Regionu

tężec noworodków;

–

najpóźniej do 2007 r. endemiczna odra powinna zostać

wyeliminowana z Regionu, a do 2010 r. jej eliminacja powinna

zostać potwierdzona w każdym kraju.

CEL 8 - REDUKCJA CHORÓB

NIEZAKAŹNYCH

• DO 2020 ROKU POWINNA ZOSTAĆ OGRANICZONA DO

MOŻLIWIE NAJNIŻSZEGO POZIOMU W REGIONIE

CHOROBOWOŚĆ, NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I PRZEDWCZESNA

UMIERALNOŚĆ Z POWODU WAŻNIEJSZYCH CHORÓB

PRZEWLEKŁYCH

–

powinna zostać zredukowana średnio przynajmniej o 40% umieralność z powodu

chorób układu sercowo-naczyniowego u ludzi poniżej 65 roku życia, szczególnie w

krajach, w których obecnie śmiertelność ta jest wysoka;

–

umieralność z powodu nowotworów złośliwych o wszelkim umiejscowieniu u ludzi

poniżej 65 roku życia, powinna zostać zredukowana średnio o przynajmniej 15%, a

umieralność z powodu raka płuc o 25%;

–

występowanie spowodowanych cukrzycą amputacji, ślepoty, niewydolności nerek,

powikłań ciążowych i innych poważnych skutków zdrowotnych, powinno zostać

zredukowane o jedną trzecią;

–

powinna nastąpić stała redukcja chorobowości, niepełnosprawności i umieralności z

powodu przewlekłych chorób narządu oddechowego, zaburzeń kostno-mięśniowych

i innych powszechnych chorób przewlekłych;

–

przynajmniej 80% dzieci w wieku 6 lat nie powinno mieć próchnicy zębów, a u 12.

letnich dzieci średnia powinna być nie wyższa niż 1,5 DMFT (zębów zaatakowanych

przez próchnicę, leczonych bądź usuniętych).

CEL 9 – REDUKCJA URAZÓW

POWSTAŁYCH W WYNIKU

PRZEMOCY I WYPADKÓW

• DO 2020 ROKU POWINNO DOJŚĆ DO ZNACZNEGO I

TRWAŁEGO OBNIŻENIA LICZBY URAZÓW,

NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI I ZGONÓW SPOWODOWANYCH

WYPADKAMI I PRZEMOCĄ W REGIONIE.

–

powinno się zredukować przynajmniej o 30% umieralność i

niepełnosprawność z powodu wypadków drogowych;

–

umieralność i niepełnosprawność z powodu, łącznie, wypadków w

pracy, w domu i w czasie wolnym, powinna zostać ograniczona

przynajmniej o 50%, z największą redukcją w krajach, o wysokim

obecnie poziomie śmiertelności spowodowanej wypadkami;

–

skala śmiertelności z powodu wypadków domowych, przemocy

seksualnej i zorganizowanej przestępczości oraz ich następstw

zdrowotnych, powinna zostać zredukowana o przynajmniej 25%.

CEL 10 – ZDROWE I

BEZPIECZNE ŚRODOWISKO

NATURALNE

• DO 2015 ROKU, LUDNOŚĆ W REGIONIE POWINNA ŻYĆ W

BEZPIECZNIEJSZYM ŚRODOWISKU NATURALNYM, W KTÓRYM

NIEBEZPIECZNE DLA ZDROWIA ZANIECZYSZCZENIA NIE

PRZEKROCZĄ UZGODNIONYCH STANDARDÓW

MIĘDZYNARODOWYCH.

•

powinien zostać zasadniczo ograniczony wpływ na populację

niebezpiecznych dla zdrowia, fizycznych, biologicznych i

chemicznych zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, oraz

powinna zostać ograniczona ilość odpadów zgodnie z

programem i współczynnikami redukcji ustanowionymi w

krajowych planach działań na rzecz środowiska i zdrowia;

•

ludność powinna mieć powszechny dostęp do wystarczającej

ilości, zadowalającej jakości wody pitnej..

CEL 11 - ZDROWSZY TRYB ŻYCIA

• DO 2015 ROKU CZŁONKOWIE WSZYSTKICH GRUP

SPOŁECZNYCH POWINNI PRZYJĄĆ ZDROWSZY MODEL

ŻYCIA

•

powinna nastąpić znaczna poprawa zdrowych zachowań,
w dziedzinach takich jak: odżywianie, aktywność
fizyczna i życie seksualne;

•

powinna poprawić się dostępność, możliwość
korzystnego nabycia bezpiecznej i zdrowej żywności.

CEL 12 - REDUKCJA SKUTKÓW NADUŻYWANIA

ALKOHOLU, PALENIA TYTONIU

I ZAŻYWANIA NARKOTYKÓW

• DO 2015 ROKU WE WSZYSTKICH KRAJACH CZŁONKOWSKICH

POWINNY ZOSTAĆ ZNACZNIE OGRANICZONE SZKODLIWE

SKUTKI ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM SUBSTANCJI

UZALEŻNIAJĄCYCH TAKICH JAK ALKOHOL, TYTOŃ I ŚRODKI

PSYCHOTROPOWE

–

we wszystkich krajach, odsetek osób niepalących powinien
wynosić przynajmniej 80%, a blisko 100% dla wieku poniżej 15
lat

[1]

/;

–

we wszystkich krajach, konsumpcja alkoholu na głowę nie
powinna wzrosnąć i nie powinna przekroczyć 6. litrów na rok, a
powinna być bliska zeru w grupie wieku do15. lat;

–

we wszystkich krajach, powszechność używania nielegalnych
środków psychotropowych powinna zostać ograniczona o
przynajmniej 25% a umieralność z tym związana przynajmniej o
50%.

[1]

/ Lub inne ograniczenia wiekowe zależne od krajowego prawa

CEL 13 - TWORZENIE

PRZYJAZNEGO ZDROWIU

OTOCZENIA

• DO 2015 ROKU LUDZIE W REGIONIE POWINNI MIEĆ STWORZONE

LEPSZE WARUNKI ŻYCIA W OTOCZENIU NATURALNIE I SPOŁECZNIE

ZDROWYM TAKIM JAK DOM, SZKOŁA, MIEJSCE PRACY ORAZ

ŚRODOWISKO LOKALNE.

•

powinno ulec poprawie bezpieczeństwo i jakość środowiska domowego, co można osiągnąć zwiększając wiedzę
własną oraz rodziny w zakresie promocji i ochrony dobrego stanu zdrowia. Jednocześnie powinny zostać
zredukowane zagrożenia zdrowotne ze strony naturalnego otoczenia domowego;

•

ludziom niepełnosprawnym należy znacznie poprawić możliwości w sferze zdrowia i dostępu do mieszkań, pracy,
życia publicznego i społecznego, zgodnie z Przepisami Narodów Zjednoczonych na temat Wyrównania Szans dla
Osób z Niepełnosprawnością /;

•

wypadki w domu i pracy powinny zostać zredukowane, patrz cel nr 10;

•

Co najmniej 50% dzieci powinno mieć możliwość kształcenia się w przedszkolach promujących zdrowie a 95% w
szkołach tego typu/;

•

Co najmniej 50% miast, obszarów miejskich i społeczeństw powinno być aktywnymi członkami sieci zdrowych miast
lub sieci zdrowych społeczności;

•

Co najmniej 10% średnich i dużych firm powinno zobowiązać się do przestrzegania zasad zdrowego zakładu pracy,
przedsiębiorstwa

CEL 14 - WIELOSEKTOROWA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA

ZDROWIE

• DO 2020 ROKU WSZYSTKIE SEKTORY POWINNY UZNAĆ I

PRZYJĄĆ SWOJĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZDROWIE

• decydenci wszystkich sektorów powinni rozważyć korzyści

jakie mogą płynąć z inwestowania w zdrowie w ich własnym
sektorze oraz odpowiednio pokierować polityką i działaniami;

• Kraje Członkowskie powinny uruchomić takie mechanizmy,

które posłużą do oceny wpływu na zdrowie i spowodują
pociągnięcie do odpowiedzialności wszystkie sektory za
efekty swej polityki i działań na rzecz zdrowia.

CEL 15 – ZINTEGROWANY SEKTOR

ZDROWIA

• DO 2010 ROKU LUDNOŚĆ W REGIONIE POWINNA MIEĆ DUŻO

LEPSZY DOSTĘP DO PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ

UKIERUNKOWANEJ NA RODZINĘ I SPOŁECZNOŚĆ, POPARTEJ

ODPOWIEDNIM I SPRAWNYM SYSTEMEM SZPITALNICTWA

•

przynajmniej 90% krajów powinno posiadać pełne świadczenia podstawowej
opieki zdrowotnej, zapewniające jej ciągłość przez sprawne i finansowo
efektywne systemy skierowań z drugiego do trzeciego (i z powrotem) poziomu
świadczeń szpitalnych;

•

przynajmniej 90% krajów powinno mieć lekarzy rodzinnych i pielęgniarki
środowiskowe, będących osią zintegrowanych świadczeń podstawowej opieki
zdrowotnej, oraz powinny wykorzystywać wielospecjalistyczne zespoły
angażujące sektor opieki zdrowotnej, opieki socjalnej, społeczności lokalnych i
innych;

•

przynajmniej 90% krajów powinno mieć taki system świadczeń zdrowotnych,
który uwzględni, uzna i wesprze również indywidualny wkład ludzi w opiekę
zdrowotną.

CEL 16 – ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ

OPIEKI ZDROWOTNEJ

• DO 2010 ROKU ZARZĄDZANIE SEKTOREM ZDROWIA W

KRAJACH CZŁONKOWSKICH, POWINNO ZOSTAĆ

UKIERUNKOWANE NA WYNIKI ZDROWOTNE POCZĄWSZY OD

POPULACYJNYCH PROGRAMÓW ZDROWOTNYCH AŻ PO

INDYWIDUALNĄ, KLINICZNĄ OPIEKĘ NAD PACJENTEM

•

skuteczność głównych programów zdrowia powinna być oceniana w kategoriach
wyniku zdrowotnego, a decyzje dotyczące alternatywnych strategii dla
poszczególnych problemów zdrowotnych powinny być coraz częściej podejmowane
przez porównanie wyników zdrowotnych i kosztów ich uzyskania;

•

wszystkie kraje powinny stworzyć ogólnokrajowe mechanizmy do ciągłego
monitorowania i rozwoju jakości opieki, przynajmniej dla dziesięciu głównych
problemów zdrowotnych, łącznie z oceną ich wpływu na zdrowie, skalą opłacalności i
satysfakcji pacjenta;

•

wyniki zdrowotne przynajmniej pięciu z głównych problemów zdrowotnych powinny
się znacznie poprawić, a badania wykazać wzrost zadowolenia pacjentów z jakości
otrzymanych świadczeń oraz większe poszanowanie dla ich praw.

CEL 17 – FINANSOWANIE ŚWIADCZEŃ

ZDROWOTNYCH I ALOKACJA ŚRODKÓW

• DO 2010 ROKU KRAJE CZŁONKOWSKIE POWINNY POSIADAĆ

MECHANIZMY STAŁEGO FINANSOWANIA I ALOKACJI ŚRODKÓW DLA

SYSTEMÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ, OPARTE NA ZASADACH

RÓWNEGO DOSTĘPU, OPŁACALNOŚCI, SOLIDARNOŚCI I

OPTYMALNEJ JAKOŚCI

•

wydatki na świadczenia zdrowotne powinny być na tyle
wystarczające by odpowiadały potrzebom zdrowotnym
populacji;

•

zasoby powinny być rozdzielane na promocję i ochronę
zdrowia, leczenie i opiekę, uwzględniając ich skutki
zdrowotne, opłacalność i biorąc pod uwagę dostępne
dowody naukowe;

•

systemy finansowania opieki zdrowotnej zagwarantują
powszechność, współodpowiedzialność i ciągłość opieki.

CEL 18 – ROZWIJANIE KADRY PRACOWNICZEJ

W OPIECE ZDROWOTNEJ

• DO 2010 ROKU WSZYSTKIE KRAJE CZŁONKOWSKIE POWINNY

DOPROWADZIĆ DO TEGO, BY PRACOWNICY OPIEKI

ZDROWOTNEJ I INNYCH SEKTORÓW ZDOBYLI ODPOWIEDNIĄ

WIEDZĘ, UMIEJĘTNOŚCI I POSTAWY DO OCHRONY I

PROMOWANIA ZDROWIA

•

kształcenie pracowników opieki zdrowotnej powinno bazować na zasadach
polityki ZDW, przygotowując ich do świadczenia dobrej jakości usług –
promujących zdrowie, prewencyjnych, leczniczych i rehabilitacyjnych,
pomagających powiązać praktykę kliniczną z praktyką zdrowia publicznego;

•

systemy planowania powinny zapewniać to, by liczba i różnorodność
wyszkolonych specjalistów opieki zdrowotnej odpowiadała obecnym i przyszłym
potrzebom zdrowotnym;

•

wszystkie Kraje Członkowskie powinny posiadać odpowiednie możliwości
prowadzenia specjalistycznych szkoleń dla kadry kierowniczej, administracyjnej i
lekarskiej;

•

edukacja pracowników innych sektorów powinna obejmować podstawowe zasady
polityki ZDW, a szczególnie wiedzę na temat wpływu ich pracy na uwarunkowania
zdrowia.

CEL 19 - BADANIA NAUKOWE I WIEDZA

NA RZECZ ZDROWIA

• DO 2005 ROKU WSZYSTKIE KRAJE CZŁONKOWSKIE POWINNY

POSIADAĆ SYSTEM BADAŃ NAUKOWYCH, INFORMACJI I

KOMUNIKACJI, KTÓRE UŁATWIĄ ZDOBYWANIE, SKUTECZNE

WYKORZYSTANIE I ROZPOWSZECHNIANIE WIEDZY

WSPIERAJĄCEJ ZDROWIE DLA WSZYSTKICH.

•

wszystkie kraje powinny posiadać wyznaczone kierunki badań zgodne z priorytetami
długoterminowej polityki zdrowia dla wszystkich;

•

wszystkie kraje powinny posiadać mechanizmy, które pozwolą służbie zdrowia
świadczyć i rozwijać usługi zdrowotne opierając się na badaniach naukowych;

•

informacja na temat zdrowia powinna być użyteczna i łatwo dostępna dla polityków,
menedżerów, pracowników opieki zdrowotnej i innych sektorów oraz dla ogółu
społeczeństwa;

•

wszystkie kraje powinny utworzyć mechanizmy służące wymianie informacji o tematyce
zdrowotnej, które wesprą program "Zdrowie Dla Wszystkich" i ułatwią dostęp do
informacji na ten temat.

CEL 20 - POZYSKIWANIE PARTNERÓW

DLA ZDROWIA

• DO 2005 ROKU WDRAŻANIE POLITYKI ZDROWIA DLA

WSZYSTKICH POWINNO ZAANGAŻOWAĆ JEDNOSTKI, GRUPY I

ORGANIZACJE SEKTORA SPOŁECZNEGO I PRYWATNEGO A TAKŻE

ZWYKŁYCH OBYWATELI – W TWORZENIE ZWIĄZKÓW

PARTNERSTWA NA RZECZ ZDROWIA

•

sektor zdrowia powinien aktywnie angażować się w
promocję i uzyskanie poparcia dla zdrowia, zachęcając
inne sektory do wspólnych interdyscyplinarnych działań i
do współudziału przy realizacji celów i podziale zasobów;

•

na poziomie międzynarodowym, krajowym, regionalnym
i lokalnym powinny istnieć struktury i mechanizmy
pozwalające ułatwić harmonijną współpracę wszystkich
partnerów i sektorów w rozwoju zdrowia.

CEL 21 – ZAŁOŻENIA STRATEGII I POLITYKI

"ZDROWIA DLA WSZYSTKICH"

• DO 2010 ROKU WSZYSTKIE KRAJE CZŁONKOWSKIE POWINNY

POSIADAĆ I WDRAŻAĆ POLITYKĘ ZDROWIA DLA WSZYSTKICH NA

POZIOMIE KRAJOWYM, REGIONALNYM I LOKALNYM, WSPIERANĄ

PRZEZ ODPOWIEDNIE ZAPLECZE INSTYTUCJONALNE, PROCESY

ZARZĄDZANIA I TWÓRCZE PRZYWÓDZTWO

•

polityka zdrowia dla wszystkich na poziomie krajowym powinna dostarczać motywacji oraz
inspirujących, dalekosiężnych planów dla kierunków działań na terenie regionów, miast,
lokalnych społeczności oraz w środowiskach, takich jak szkoły, miejsca pracy i domy;

•

zorganizowane struktury i podejmowane działania powinny sprzyjać rozwojowi polityki
zdrowotnej na poziomie krajowym i nie tylko, tak aby zjednoczyć grupę kluczowych
partnerów – publicznych i prywatnych – mających pełne prawo do tworzenia, wdrażania,
monitorowania i oceny polityki;

•

krótko, średnio i długoterminowa polityka dotycząca celów, zadań, wskaźników i
priorytetów powinna zostać opracowana, wraz ze strategiami jej realizacji, oraz w oparciu
o wartości "Zdrowia Dla Wszystkich", a jej postęp powinien być regularnie obserwowany i
poddawany ocenie.

Dyrektywa 1786/02 EC

• Rozbudowa zasobów informacyjnych oraz

wiedzy dla potrzeb rozwoju zdrowia
publicznego

• Wzmacnianie zdolności szybkiego i

skoordynowanego reagowania na
zagrożenia zdrowotne.

• Promowanie zdrowia oraz zapobieganie

chorobom poprzez uwzględnianie
determinantów zdrowotnych we wszystkich
programach oraz strategiach Wspólnoty

Narodowy Program Zdrowia

1996-2005

CEL STRATEGICZNY

Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności

przez:

• Stwarzanie warunków oraz kształtowanie motywacji,

wiedzy i umiejętności zdrowego stylu życia, a także
podejmowania działań na rzecz zdrowia własnego i
innych.

• Kształtowanie sprzyjającego zdrowiu środowiska

życia, pracy i nauki.

• Zmniejszenie różnic w zdrowiu i dostępie do

świadczeń zdrowotnych.

Narodowy Program Zdrowia

1996-2005

CELE SZCZEGÓŁÓWE
 Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.
 Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej

żywności.

 Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu.
 Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz

zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem.

 Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i

związanych z tym szkód zdrowotnych.

 Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej

społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia.

 Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie

występowaniu zaburzeń psychogennych.

 Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku

życia i pracy.

 Poprawa stanu sanitarnego kraju.
 Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych.

CELE SZCZEGÓŁÓWE

cd



Zwiększenie sprawności i skuteczności
pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu
życia.



Zwiększenie dostępności i usprawnienie
podstawowej opieki zdrowotnej.



Zapobieganie występowaniu oraz
skutkom wcześniactwa i małej
urodzeniowej masy ciała.



Usprawnienie wczesnej diagnostyki i
czynnej opieki nad osobami z ryzykiem
rozwoju niedokrwiennej choroby serca.

Usprawnienie wczesnej diagnostyki i

zwiększenie efektywności leczenia

nowotworów złośliwych szyjki macicy i

sutka.

Stwarzanie warunków umożliwiających

osobom niepełnosprawnym włączenie

się lub powrót do czynnego życia.

Zwiększenie skuteczności

zapobiegania chorobom zakaźnym.

Intensyfikacja profilaktyki próchnicy

zębów i chorób przyzębia u dzieci,

młodzieży oraz kobiet ciężarnych.

Wybrane programy polityki

zdrowotnej MZ i NFZ

• Główne obszary działań:

– Choroba niedokrwienna serca
– Nowotwory
– Zdrowie matki i dziecka
– POChP, Gruźlica, HIV/AIDS
– Udary mózgu
– Transplantacje, medycyna ratunkowa

ChNS

• Zwiększanie aktywności fizycznej, zmiana

diety, wspieranie niepalenia tytoniu,
umiarkowanego picia alkoholu, redukowania
stresu.

• Redukcja nadciśnienia i hipercholesterolemii
• Wywiad kardiologiczny w POZ
• Usprawnianie szybkiego leczenia –

koronarografia i koronaroplastyka, by-passy.

• Wspieranie systemu ratownictwa medycznego

Nowotowory

• Zmiana stylu życia – unikanie czynników

zwiększających prawdopodobieństwo

wystąpienia choroby

• Wczesne wykrywanie w badaniach

przesiewowych – rak sutka, szyjki macicy,

płuca, gruczołu krokowego, okrężnicy

• Inwestowanie w nowoczesne metody

radio- i chemioterapii.

• Krajowy Rejestr Nowotworów – analiza

sytuacji zdrowotnej

Zdrowie matki i dziecka

• Optymalizacja opieki okołoporodowej –

prowadzenie ciąży niepowikłanej

• Badania przesiewowe noworodków –

fenyloketonuria, niedoczynność

tarczycy, cytomegalia, wrodzone wady

rozwojowe

• Suplementacja żywności kwasem

foliowym

• Usprawnianie opieki nad dziećmi z

poważnymi schorzeniami

Choroby płuc i choroby

przenoszone drogą płciową

• Redukcja spożycia tytoniu
• „Poznaj wiek swoich płuc” –

wczesne wykrywanie POChP

• Gruźlica – zapobieganie i wczesne

wykrycia

• Astma i choroby alergiczne
• Profilaktyka chorób przenoszonych

drogą płciową

Inne programy zdrowia

publicznego

• Udary - Neurologia
• Cukrzyca
• Transplantologia i medycyna ratunkowa
• Szczepienia ochronne
• Dializoterapia
• Jaskra i zaćma
• Próchnica zębów
• Uszkodzenia słuchu
• Choroby psychiczne
• Rehabilitacja
• Opieka paliatywna, hospicja