Antagonisty hormonów

Antagonisty hormonów



Antyestrogeny

1. Antagonisty receptorów estrogenowych

2. Antagonisty gonadotropiny (GnRH)

3. Inhibitory aromatazy



Antyandrogeny

Antyestrogeny

1. Antagonisty receptorów estrogenowych

Tamoksyfen –

np. Nolvadex, Tamoksilfen; blokuje

obwodowe działanie estrogenów przez wiązanie się z

receptorem estrogenowym. Hamuje ekspresję genów

regulowanych estrogenem np. czynników wzrostu.

Bezpośrednio indukują apoptozę.

Oporność na tamoksyfen- nowotwory nie mają

receptorów estrogenowych lub są one zmutowane.



Droga podania: doustnie



Dawkowanie: 20mg/d



Okres półtrwania: powyżej 7 dni



Metabolizm: wątroba, wydalany głównie z żółcią

pod postacią metabolitów trans-4-hydroksy-

tamoksyfenu, N-desmetyl- tamoksyfenu; które są

wytwarzane z udziałem CYP3A4



Przeciwwskazania: ciąża, nadwrażliwość na

składniki leku, zaburzenia czynności wątroby,

karmienie piersią, choroba zakrzepowo- zatorowa



Wskazania:

1.Rak piersi
2.Przerzutowy rak piersi
3.Próbuje się go stosować u kobiet szczególnie

narażonych na raka piersi



Działania niepożądane:

Zaburzenia żołądkowo- jelitowe, bóle głowy, retencja

płynów, uderzenia gorąca, świąd sromu,

krwawienia z pochwy, małopłytkowość

Zaburzenia te występują stosunkowo rzadko i są

niezbyt ciężkie.

Poza tym po stosowaniu tamoksyfenu stwierdza się

częstsze występowanie raka błony śluzowej trzonu

macicy.

Toremifen

- blisko spokrewniony strukturalnie z

tamokyfenem, stosowany w leczeniu

przerzutowego raka piersi.

Fulwestrant

- np. Faslodex; antagonista receptora

estrogenowego. Jego aktywność receptorowa jest

większa od tamoksyfenu. Blokuje on dimeryzację

receptora, następuje pełna deaktywacja

receptora. Kompleks receptor-antagonista ulega

ponadto przyspieszonemu rozpadowi.



Wskazania:

1.Rak piersi z obecnymi receptorami estrogenowymi

2.Rak piersi z przerzutami

3.Stosuje się go, gdy nastąpił nawrót choroby podczas

terapii lekiem antyestrogenowym lub gdy nastąpiła

progresja choroby podczas leczenia antyestrogenem



Zastosowanie: 1x w miesiącu



Droga podania: domięśniowo, podawać powoli



Dawka: 250 mg



Okres półtrwania: 7 dni



Metabolizm: wątroba, przez CYP3A4



Droga podania: Iniekcja



Działania niepożądane: uderzenia gorąca,

uszkodzenie

czynności przewodu pokarmowego

2. Antagonisty GnRH

Leuprolid

np.Eligard

, Goserelin

np. Zoladex

Są to syntetyczne, białkowe analogi naturalnie

występującego hormonu uwalniającego

gonadotropiny (GnRH, LHRH). Powodują przejściowe

zwiększenie uwalniania hormonu stymulującego

pęcherzyki (FSH) i hormonu luteinizującego (LH) z

następowym długotrwałym zmniejszeniem

uwalniania tych gonadotropin. U mężczyzn powoduje

zmniejszenie poziomu testosteronu do poziomu

kastracyjnego po 2-4 tyg leczenia.



Wskazania:

1. Zaawansowany rak gruczołu krokowego

2. Ostatnio stosowany we wczesnym stadium raka

prostaty

3. Leczenie raka sutka reagującego na leczenie

hormonalne u kobiet w okresie przed- i około-

menopauzalnym

4. Leczenie objawowe endometriozy( złagodzenie

bólu, ilości i wielkości zmian)

5. Ścieńczenie endometrium przed planowanym

zabiegiem ablacji

6.Włókniaki macicy



Droga podania: długodziałająca forma depot, oraz

w

formie implantu podskórnego.

Podawany w odstępach miesięcznych



Działania niepożądane: uderzenia gorąca,

ginekomastia, impotencja.



Przeciwwskazania: ciąża, karmienie piersią,

nadwrażliwość na składniki leku.



Dawka: w nowotworach 3,6 mg ( 1 implant) co 28

dni

3. Inhibitory aromatazy

Hamują aktywność aromatazy. Jest to enzym

niezbędny do syntezy estrogenów, katalizuje ona

oksydacyjne usunięcie grupy C-19 metylowej i

aromatyzację pierścienia A.

Ten kompleks enzymatyczny występuje nie tylko w

jajniku, ale także w tkankach obwodowych takich

jak tkanka tłuszczowa, mięśniowa oraz w

komórkach nowotworowych raka piersi.



Dzielą się na dwie grupy:

1. Odwracalne inhibitory aromatazy- niesteroidowe

substancje

2. Nieodwracalne inhibitory aromatazy- steroidowe

substancje

1. Odwracalne inhibitory aromatazy

Aminoglutetimid, Anastrozol

np.Atrozol

, Letrozol

np.Lametta

Hamują aktywność aromatazy tkanek obwodowych,

lecz nie enzymu jajnika. Działanie leków jest

nieswoiste,oprócz hamowania aromatazy hamują

również aktywności innych zależnych od

cytochromu monooksygenaz.



Droga podania: doustna



Dawka: 1 tabl (1mg lub 2,5 mg) dziennie



Okres półtrwania: 13 godzin na początku terapii, po

dłuższym stosowaniu 7 godzin



Wchłanianie: bardzo szybko z przewodu

pokarmowego w 75%



Wydalany głównie przez nerki



Działania niepożądane:zmęczenie, oszołomienie,

bezładne ruchy, zawroty głowy, nudności i wysypka.



Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na składniki leku,

ciąża, karmienie piersią, niewydolność nerek,

niewydolność wątroby



Przyspiesza eliminację tamoksyfenu!

2. Nieodwracalne inhibitory aromatazy

Eksemestan

np. Aromasin



Należą do tzw. inhibitorów samobójczych, gdyż

hamują aromatazę w sposób nieodwracalny.



Wskazania:

1.Zaawansowany rak sutka u kobiet po menopauzie,

u których choroba postępuje po zastosowaniu

leczenia przeciwestrogenowego.

2.Działa korzystnie u pacjentek z przerzutami raka

piersi do otrzewnej



Metabolizm w wątrobie, efekt pierwszego przejścia



Przeciwwskazania: ciąża,karmienie piersią,

nadwrażliwość

na którykolwiek składnik preparatu. Nie stosować u

kobiet

przed menopauzą.

Antyandrogeny

•

Związki steroidowe:

octan cyproteronu

•

Związki niesteroidowe:

bikalutamid

np.Casodex

, flutamid

np. Flutamid, Flugerel

Wiążą się one z receptorami androgenowymi, nie

wykazują aktywności wewnętrznej.

• Wskazania:

1.Zaawansowany rak gruczołu krokowego

• Droga podania: doustna

• Dawka: Flutamid 250 mg 3 razy dziennie, a Bikalutamid

50 mg raz dziennie o tej samej porze dnia

• Działania niepożądane:

Ginekomastia, zaburzenia sercowo- naczyniowe,

nudności, utrata łaknienia, utrata libido i wytwarzania

nasienia, uszkodzenie wątroby.

• Ponadto octan cyprotenu ma komponentę gestagenową

i

w związku z tym może powodować spadek stężenia

testosteronu!