PODSTAWY RESOCJALIZACJI

PODSTAWY RESOCJALIZACJI

JAN KONOPNICKI

JAN KONOPNICKI

JAN KONOPNICKI

Urodził się w 1905r. w podkarpackiej wsi Tonie, zmarł w1980r. Był uczniem
gimnazjum św. Jacka w Krakowie, studiował na Wydziale
Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego
(ukończył w 1930r. stopniem doktora filozofii). Pracował jako nauczyciel w zakładach
kształcących nauczycieli i w gimnazjum oraz pełnił funkcję podinspektora

szkolnego(Oświęcim,

Zaleszczyki, Stanisławów, Gródek Jagielloński). Brał czynny udział w okresie II wojny

światowej :

-

Ochotnik w Armii Polskiej,

-

Udział w kampanii francuskiej,

-

Członek wojska polskiego – II Brygada Strzelców.

Od 1942 r. kształcił nauczycieli, organizując kursy a później Studium Pedagogiczne
przy Uniwersytecie w Edynburgu( był kierownikiem studium do końca września 1946r.
do chwili wyjazdu do Polski)
Do jego publikacji należą zagadnienia dotyczące dydaktyki, pedagogiki porównawczej
i teorii wychowania. Jego prace zaliczane były do pedagogiki resocjalizacyjnej
i charakteryzowały się podejściem „psychopedagogicznym”. Zainteresowania

dotyczące działalności naukowej, koncentrują się na demokratycznych zasadach

organizacji szkolnictwa brytyjskiego uzasadnione w pracach wydanych w Polsce i w

Wielkiej Brytanii.

Okres powojenny

Okres powojenny

Po

powrocie

do

Polski

(1946r.)

obejmuje

stanowisko

wicedyrektora, a później dyrektora Instytutu Pedagogicznego
Związku Nauczycielstwa Polskiego we Wrocławiu. Cechowała go
konkretna i społecznie doniosła działalność praktyczna połączona
z rzetelną postawą badacza naukowego. Spotkało się to z
uznaniem wielu wybitnych pedagogów i psychologów związanych
z

działalnością

leczniczo

–

wychowawczą

takich

jak

Nawroczyński, Suchodolski, Baley, którzy wystąpili do Rady
Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego o
przyznanie Janowi Konopnickiemu stopnia docenta. W ciągu
całego okresu powojennego pracował w wielu wyższych
uczelniach we Wrocławiu (Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższa
Szkoła Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Wrocławski),
Krakowie (kierował Katedrą Pedagogiki Eksperymentalnej w
Wyższej

szkole

Pedagogicznej,

Katedrą

Pedagogiki

na

Uniwersytecie Jagiellońskim) oraz poświęcał się innej działalności
naukowej.

Dorobek Naukowy

Dorobek Naukowy

Opracowania prac naukowych miały postać książek, rozpraw

naukowych, artykułów, referatów opublikowanych w języku polskim,
angielskim i słowackim. Dotyczyły one różnych działów pedagogiki:

-

Metodologii badań naukowych,

-

Pedagogiki porównawczej,

-

Pedagogiki ogólnej,

-

Dydaktyki,

-

Pedagogiki resocjalizacyjnej.

W swojej ewolucyjnej publikacji „Zaburzenia w zachowaniu

dzieci i środowisko” poruszał takie problemy jak:

-

Zaburzenia rozwoju osobowości u dzieci,

-

Selekcja i diagnoza dzieci zaburzonych,

-

uwarunkowania i typy zaburzeń.

Podjął

problematyki

z

obszarów

psychologii

niedostosowania społecznego i patologii zachowań młodzieży,
zdefiniował

pojęcie

„niedostosowania

społecznego”

(Grzegorzewska, Stott). Wyróżnił 4 typy niedostosowania
społecznego:

-

Wrogość,

-

Zahamowanie,

-

Aspołeczność,

-

Zachowanie niekonsekwentne.

Nadawał on duże znaczenie obiektywnej diagnozie, czyli

dokonana powinna być w warunkach naukowej weryfikowanej
obserwacji. Przywiązywał dużą wagę do rzetelnych metod i
technik badawczych takich jak arkusz diagnostyczny Stotta,
który został zastosowany w diagnozie niedostosowania
populacji i młodzieży.

Badania w szkołach

Badania w szkołach

podstawowych (klasa III –

podstawowych (klasa III –

VIII) woj. Zielonogórskie

VIII) woj. Zielonogórskie

Rezultatem przeprowadzanych przez niego badań

były diagnoza niedostosowania( rozmiar i rodzaj) oraz
opracowanie

kierunków

działań

profilaktyczno-

resocjalizacyjnych. W długofalowych planach tych badań
były dążenia do wypracowania zasad organizacyjnych i
metod profilaktyczno-terapeutycznych w środowiskach
naturalnych.

•

Zasadą

profilaktyki

wg

Jana

Konopnickiego

jest

zróżnicowane podejście do jednostek niedostosowanych

a podstawą tego zróżnicowania jest typ niedostosowania

oraz ogólnopedagogiczna zasada indywidualizacji.

•

Zajmował

się

zagadnieniami

ogólnopedagogicznymi,

problemem niepowodzenia w nauce i zaburzeń w

zachowaniu , problemem niedostosowania społecznego,

profilaktyki społecznej.

•

Ważnymi

publikacjami

z

zakresu

pedagogiki

resocjalizacyjnej są:

-

„ Metodologia badań niedostosowania społecznego”( 1969

r. )

-

„Niedostosowanie społeczne” ( 1971r.),

-

„Zaburzenia w zachowaniu się dzieci i środowisko” (1964r. )

-

„Problemy niedostosowania społecznego i formy działalności

profilaktyczno

–

resocjalizacyjnej”

(pod

red.

J.

Konopnickiego, 1979r.)

Jego działalność naukowo–
dydaktyczna wyrażała się ( wg B.
Urbana) w miłości do dziecka i w
dużej wyrozumiałości co było
podstawowym warunkiem sukcesu
pedagogicznego Jana Konopnickiego.

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

1.

Biografia:
Brał czynny udział w działaniach wojennych, rozwijał swoją twórczość, umiejętności
pedagogiczne w różnych placówkach edukacyjnych. Ukazało się wiele jego publikacji
z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej, które cieszyły się uznaniem wśród wielu
wybitnych przedstawicieli pedagogiki.

2. Zasługi dla resocjalizacji:

-

Rozpowszechnienie metody arkusza diagnostycznego Stotta,

-

Zdefiniowanie pojęcia „niedostosowania społecznego”,

-

Wyróżnienie typów niedostosowania społecznego,

-

Podkreślanie dużego znaczenia diagnozy dokonanej w warunkach naukowej,
weryfikowanej obserwacji,

-

Nadawanie znaczenia obiektywnej diagnozie i na jej podstawie opracowanie działań
profilaktyczno – resocjalizacyjnych ,

-

Selekcja i wyodrębnianie wychowanków stwarzających największe problemy,

-

Wypracowanie zasad i metod profilaktyczno – resocjalizacyjnych w środowisku
naturalnym,

-

Zapobieganie niepowodzeniom dzieci w nauce ( 4 fazy: faza ukrytego
niepowodzenia, faza opóźnienia szkolnego, faza jawnego już niepowodzenia, faza
związana z brakiem promocji do klasy wyższej)

-

Poprawa stanu polskiej oświaty, opieki nad dzieckiem i resocjalizacji,

-

Eksperymentalne instytucje opieki i wychowania,

-

Unowocześnianie studiów pedagogicznych w Polsce,

3.

Zasady i wartości :

-

Zasada indywidualizacji działań profilaktyczno –
resocjalizacyjnych,

-

Zasada dokładnej diagnozy jednostki,

-

Zasada stosowania odpowiednio dobranych metod
i technik do zdiagnozowanych problemów jednostki,

-

Zasada wyrozumiałości wobec jednostki objętej działaniami
resocjalizacyjnymi,

-

Zasada miłości do dzieci, która pomagała wychowawcą w
pracy nad niedostosowanymi jednostkami,

-

Zasada rzetelności, sumienności i systematyczności.

Hołdował takim wartościom jak życzliwość, skromność,

szacunek do drugiego człowieka, umiłowania ojczyzny. Był
wzorem uczonego i patrioty dla swoich studentów i
kolegów.

PREZENTACJE

PREZENTACJE

PRZYGOTOWAŁY

PRZYGOTOWAŁY

Studentki III roku pracy socjalnej

PWSZ:



Justyna Rotkiewicz



Małgorzata Stasiak



Justyna Roguszczak