Metody hodowli i identyfikacji

grzybów drożdżopodobnych i

dimorficznych

Ogólna charakterystyka grzybów



Należą do królestwa Eucaryota

–

Posiadają jądro komórkowe otoczone błoną
jądrową

–

Wewnątrz komórek znajdują się
mitochondria



Ściana komórkowa zawiera chitynę i
celulozę

Ogólna charakterystyka grzybów



Nie wytwarzają barwników biorących
udział w fotosyntezie



Nie posiadają zdolności asymilacji CO

2

z

powietrza



Są niewrażliwe na leki przeciwbakteryjne



Wzrastają w atmosferze tlenowej w
temperaturze 0-50

0

C



Najlepszy wzrost w atmosferze wilgotnej,
w czasie suszy wytwarzają
chlamydospory

Ogólna charakterystyka grzybów -

rozmnażanie



Bezpłciowe – na drodze mitozy,
wytwarzają:

–

Artrospory

–

Blastospory

–

Chlamydospory

–

Aleurospory (mikrokonidia)

–

Makrokonidia

–

Diktiospory

–

Adiaspory



Płciowe – na drodze mejozy

Klasyfikacja grzybów



Zygomycota (pleśniaki)

–

Grzybnia zbudowana z niepodzielnego
mycelium

–

Rozmnażają się płciowo tworząc zygospory i
bezpłciowo tworząc sporangiospory



Ascomycota (workowce)

–

Grzyby jednokomórkowe lub rozgałęzione

–

Grzybnia zbudowana z podzielnych strzępek

–

Obecność worków zawierających askospory

–

Rozmnażanie bezpłciowe za pośrednictwem
konidiów

Klasyfikacja grzybów



Basidiomycota (podstawczaki)

–

Grzyby jednokomórkowe lub rozgałęzione

–

Grzybnia zawiera przegrody

–

W rozmnażaniu płciowym występują
basidia i basidiospory



Deuteromycota

–

Grzyby jednokomórkowe lub rozgałęzione

–

Grzybnia zawiera przegrody

–

Nie rozmnażają się płciowo

Dimorfizm



Możliwe jest występowanie grzyba w
dwóch, odmiennych morfologicznie
formach – płciowej i bezpłciowej



Zostały opisane jako odrębne gatunki
w zależności od fazy cyklu
rozwojowego

Dimorfizm

Forma bezpłciowa

Forma płciowa

Candida krusei

Issatchenkia orientalis

Candida norwegensis

Pichia norwegensis

Microsporum

grypseum

Nannizzia grypsea

Cryptococcus

neoformans

Filobasidiella

neoformans

Podział grzybów ze względu na

znaczenie kliniczne



Dermatofity



Drożdżaki i grzyby drożdżopodobne



Grzyby dimorficzne



Grzyby oportunistyczne

Diagnostyka zakażeń grzybiczych



Preparat bezpośredni barwiony

metodami:

–

Waysona

–

Grama

–

Gomoriego



Preparat z materiałów zawierających

keratynę wykonuje się po traktowaniu

10% KOH



Badania histopatologiczne



Badania serologiczne



Techniki molekularne

Diagnostyka zakażeń grzybiczych



Hodowla na podłożach sztucznych

–

Saburaud’a



Zawiera 4% glukozę



Chloramfenikol



I/lub cykloheksymid



Kwaśne pH

–

Kukurydzianym

–

Czapka

–

Neckersona

Identyfikacja i ocena

lekowrażliwości



W oparciu o właściwości biochemiczne

–

API Candida

–

API C AUX –auksanogram węglowodanowy

–

YBC



Lekowrażliwość

–

Nie stosuje się metody krążkowo-
dyfuzyjnej

–

ATB Fungus – metoda rozcieńczeniowa

–

Etest

Diagnostyka grzybic

powierzchownych



Do badań mikologicznych pobierane są:

–

Zeskrobiny ze skóry – z obrzeża i części centralnej
zmiany

–

Zeskrobiny ze zmienionego chorobowo paznokcia

–

Włosy wraz z cebulkami włosowymi

–

Materiał ze zmian śluzówkowych – wymaz i
zeskrobiny

–

Materiał z owrzodzenia rogówki – natychmiastowy
posiew platynową ezą

–

W zakażeniach gałki ocznej pobiera się ciecz
wodnistą i krew na posiew

Diagnostyka grzybic układowych



Materiały do badań:

–

Krew, PMR, płyn z jam ciała: pobierać
należy do rutynowo stosowanych podłoży
namnażających

–

Mocz

–

Płyn dializacyjny

–

Plwocina

–

BAL

–

Aspiraty ze zmian ropnych

–

Bioptaty

Makrolidowe antybiotyki polienowe



Wiążą się ze sterolami błon
komórkowych



Wykazują wyższe powinowactwo do
ergosterolu niż cholesterolu



Po związaniu uszkadzają błonę
cytoplazma-tyczną powodując
dezintegrację komórki



Są nierozpuszczalne w wodzie, nie
wchłaniają się z przewodu
pokarmowego

Chemioterapia zakażeń

grzybiczych

Makrolidowe antybiotyki polienowe



Spektrum działania:

–

Cryptococcus spp.

–

Candida spp.

–

Aspergillus spp.

–

Histoplasma spp.

–

Coccidioides spp.

–

Blastomyces spp.

–

Mucor spp.

–

Sporotrix spp.

Makrolidowe antybiotyki polienowe



Przykłady:

–

Nystatyna

–

Natamycyna

–

Amfoterycyna B

Azole



Hamują biosyntezę ergosterolu



Zmieniają przepuszczalność ścian
komórkowych



Hamują transformację blastospor
Candida w formę mycelialną



Są mikostatyczne, mikobójczy tylko
tiokonazol

Azole



Spektrum działania:

–

Cryptococcus spp.

–

Candida spp. (z wyjątkiem C. krusei i C. glabrata)

–

Aspergillus spp. (tylko itrakonazol)

–

Epidermophyton spp.

–

Microsporum spp.

–

Trichophyton spp.

–

Histoplasma spp.

–

Coccidioides spp.

–

Blastomyces spp.

–

Sporotix spp.

Azole



Przykłady:

–

Ketokonazol (Nizoral)

–

Ekonazol

–

Mikonazol

–

Tiokonazol

–

Klotrimazol

–

Itrakonazol

–

Flukonazol

–

Worikonazol

Antymetabolity



Blokowanie biosyntezy białka i
zaburzanie biosyntezy DNA



Spektrum działania:

–

Cryptococcus spp.

–

Candida spp.

–

Aspergillus spp.



Przykłady:

–

Flucytozyna

Rodzaj: Candida



Najczęściej izolowany z materiałów
klinicznych rodzaj spośród wszystkich
grzybów



Stanowią florę fizjologiczną jamy
ustnej, przewodu pokarmowego i
pochwy



Zakażenia mają głównie charakter
endogenny

Rodzaj: Candida



Zaliczane są następujące gatunki:

–

Candida albicans

–

Candida krusei

–

Candida famata

–

Candida tropicalis

–

Candida lusitaniae

–

Candida glabrata

–

Candida kefyr

Rodzaj: Candida



W preparatach można obserwować
dwie formy:

–

Faza mycelialna (M) – tworzą
pseudostrzępki

–

Faza drożdżowa (Y) – tworzą blastospory



Dobry wzrost na podłożu Saburaud’a w
temperaturze 30-37

0

C w ciągu 24-48 h

Rodzaj: Candida



Cecha różnicująca Candida albicans od
pozostałych – test filamentacji

–

Inkubacja zawiesiny drożdżaków z
surowicą przez około 2 h w temperaturze
37

0

C

–

Obserwacja pod mikroskopem

–

Jeżeli pojawią się wypustki
protoplazmatyczne – test (+)

Rodzaj: Candida



Czynniki ryzyka zakażenia o etiologii
Candida spp:

–

Upośledzona odporność komórkowa

–

Neutropenia

–

Długotrwała antybiotykoterapia

–

Chemioterapia nowotworów

–

Inwazyjne procedury diagnostyczno-
lecznicze

Rodzaj: Candida



Postacie zakażeń:

–

Zakażenia w obrębie jamy ustnej

–

Zakażenia układu pokarmowego

–

Kandydoza pochwy

–

Kandydoza męskich narządów płciowych

–

Kandydoza skóry i przydatków skórnych

–

Kandydoza ucha

–

Zakażenia układu moczowego

–

Fungemia i posocznica

–

IZW, ZOMR

Cryptococcus neoformans



Szeroko rozpowszechniony na całym
świecie



Źródłem zakażenia może być nawóz
gołębi i kur



Czynnikami ryzyka zakażenia są
niedobory odporności



Jedyny grzyb drożdżopodobny
posiadający otoczkę polisacharydową

Cryptococcus neoformans



Postacie zakażeń:

–

ZOMR



Zakażenia o przebiegu podostrym i przewlekłym



Objawy kliniczne: zaburzenia widzenia, ból
głowy, zaburzenia stanu psychicznego, objawy
oponowe, śpiączka



Cechują się bardzo wysoką śmiertelnością

–

Zapalenia płuc

–

Zakażenia skóry

–

Osteomyelitis

–

Chorioretinitis

Grzyby dimorficzne

Blastomyces dermatitidis



W tkankach i w hodowli prowadzonej w
37

0

C występuje w postaci

drożdżopodobnej



W hodowli w temperaturze 22

0

C

występuje w postaci mycelialnej



Postać zakażeń:

–

Postać płucna



Nieswoiste objawy ze strony układu oddechowego



Spadek masy ciała, gorączka, produktywny kaszel

–

Postać skórna

Blastomyces dermatitidis -

diagnostyka



Preparat bezpośredni



Hodowle prowadzone równolegle w
temperaturze 37 i 22

0

C



Diagnostyka serologiczna
(immunodyfuzja i ELISA)



Techniki molekularne



Leczenie: Amfoterycyna B, ketokonazol

Histoplasma capsulatum



Czynnik etiologiczny histoplazmozy



Objawy kliniczne

–

Postać płucna



Najczęstsza postać histoplazmozy u dorosłych



Objawy kliniczne mogą sugerować gruźlicę



Do uogólnienia dochodzi wskutek transmisji H.
capsulatum wewnątrz fagocytów

–

Postać uogólniona



Przeważnie u dzieci



Główny objaw: hepatosplenomegalia

–

Postać oczna