RODZAJE SKÓRY I JEJ
PIELĘGNACJA
SKÓRA NORMALNA
Występuje u dzieci do okresu pokwitania, zdarza
się u dorosłych.
Cechy charakterystyczne:
Miękka, gładka, odpowiednio napięta;
Lekko zaróżowiona, bez uczucia suchości;
Nie występują rozszerzone naczynia krwionośne
ani inne poważne zmiany dermatologiczne;
Nie jest nadwrażliwa, nie stwierdza się alergii.
Pielęgnacja:
Do zmywania nadają się preparaty delikatne,
niezmieniające pH, toniki bezalkoholowe, lekki
kremy witaminowe A,C,E ( z filtrami UV),
odpowiednia dieta.
SKÓRA NORMALNA DOJRZAŁA
Cechy charakterystyczne:
Nie posiada rozszerzonych porów,
Jest nieznaczna suchość skóry i bardzo mało
zaskórników,
Czasem zdarza się obrzęk powiek.
Pielęgnacja:
Należy unikać zmywania twardą wodą z dużą
zawartością jonów magnezu i wapnia, gdyż
powoduje to wrażenie suchej skóry.
SKÓRA SUCHA
Cechy charakterystyczne:
Lekko zaróżowiona,
Niewidoczne pory skórne, matowa,
Miejscowo silnie przesuszona, usta najczęściej
suche,
Wrażliwa na czynniki atmosferyczne,
Najszybciej się starzeje,
Pojawia się uczucie dyskomfortu, ściągania, a
także kłucie, mrowienie, a nawet świąd, i
pęknięcia skóry
Pielęgnacja:
Produkty z kwasami NNKT, sfingolipidami,
substancjami wiążącymi wodę.
SKÓRA SUCHA DOJRZAŁA
Cechy charakterystyczne:
Pojawia się po 30-stym roku życia,
Cienka z rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi,
Skłonna do łuszczenia się i drobnych zmarszczek,
Pory drobne, uczucie ściągania,
Obniżona elastyczność,
Brak substancji budujących PTS i cement
międzykomórkowy,
Reaguje na warunki atmosferyczne, klimatyzację,
gorące kąpiele, saunę,
Często pojawia się egzema – efekty zabiegów
przynoszących poprawę zależą od jej rodzaju i stadium
choroby. Ważne, by nie hamować wydzielania potu i
łoju. Takiej skóry nie należy intensywnie odtłuszczać,
kąpiele wzbogacać olejkami roślinnymi, ekstraktami z
roślin. Zaleca się przyjmować doustnie NNKT.
PIELĘGNACJA
Skórę odwodnioną wystarczy nawilżyć, skóra sucha
potrzebuje substancji lipidowych (NNKT, ceramidy,
sfingolipidy),
Olejki eteryczne: róża, geranium,
Kremy powinny zawierać:
składniki utrzymujące wilgoć, tj.: aloes, algi, alantoina,
kwas hialuronowy, oczar wirginijski, melisa, rumianek,
ślaz,
składniki wygładzające, natłuszczające: oleje z avocado,
ogórecznika, olejek winogronowy, z wiesiołka, migdałów,
kiełków pszenicy,
składniki kojące: bioflawonoidy, malwa, melisa, mimoza,
nagietek, drzewo sandałowe,
wit. A, C, E, B 5, mocznik, ekstrakt z korzenia lukrecji,
zaleca się ponadto kuracje kapsułkami z NNKT (np.
omega – 6 z wiesiołka, omega – 3 z rekina).
SKÓRA MIESZANA
Na skórę mieszaną składa się współistnienie
dwóch typów cer: tłustej i suchej w obrębie
twarzy. W przypadku dużych różnic pomiędzy
poszczególnymi partiami twarzy konieczna jest
pielęgnacja dwutorowa. Skóra może stać się
skórą mieszana w okresie pokwitania, jeśli
wcześniej była normalną.
Cechy charakterystyczne:
Strefa T najczęściej zarezerwowana jest dla skóry
tłustej, boki twarzy dla suchej lub normalnej;
zdarzają się przypadki odwrotnej lokalizacji,
Łatwo przechodzi w łojotokowe zapalenie skóry,
Podatna na alergie.
PIELĘGNACJA
Trudna i kosztowna w pielęgnacji,
Nie lubi mycia gorącą wodą, bo pobudza to pracę gruczołów
łojowych,
Do demakijażu delikatne żele, beztłuszczowe mleczka,
emulsje typu O/W,
Toniki bezalkoholowe i pozbawione substancji zapachowych;
za to z substancjami powierzchniowo czynnymi, substancjami
nawilżającymi (glikol propylenowy, sole aminokwasów,
hydrolizaty protein),
Peelingi
enzymatyczne
lub
mechaniczne,
maseczki
oczyszczające,
Kosmetyki z dodatkiem: ekstraktów ściągających, p/zapalnych
(oczar wirginijski, nagietek, szałwia), hamujących łojotok
(sole cynku), bakteriobójczych (tricklosan), keratolitycznych
(nadtlenek benzoilu), AHA (złuszczają i normalizują łojotok),
Kremy nawilżająco-matujące.
SKÓRA TŁUSTA POZORNIE SUCHA
Cechy charakterystyczne:
Szorstka, napięta, często ze złuszczającym się
pasem środkowym,
Nie widać wykwitów zewnętrznych, ale czujemy
je dotykając skórę.
SKÓRA TŁUSTA
Cechy charakterystyczne:
Pojawia się zwykle około 12 -13 roku życia
Skra silnie błyszcząca w kolorze ziemistym, szarym,
Skóra przetłuszczona najbardziej w miejscach gdzie jest
najwięcej gruczołów łojowych,
Osoby ze skórą tłustą mają mniej kwasu linolowego –
jednego z czynników od którego uzależnione jest
prawidłowe rogowacenie naskórka; stąd jego niedobór
objawia się przerostem warstwy rogowej i zaburzonym
procesem złuszczania,
Zwiększona aktywność bakteryjna,
Widoczne gołym okiem rozszerzone pory, zaskórniki z
utlenioną keratyną na całej twarzy, obecność grudek łoju;
najwięcej gruczołów łojowych znajduje się na głowie i
twarzy,
Możliwe blizny potrądzikowe, przebarwienia,
W dotyku gruba, szarożółta, jędrna, elastyczna,
warstwa rogowa zwykle dość gruba, wyczuwalne
ziarnistości i nierówności,
Dobrze na nią wpływa słońce ale w określonej
ilości; nadmiar wzmaga łojotok,
Słabo
ukrwiona,
odporna
na
czynniki
zewnętrzne,
Nie tworzą się na niej płytkie zmarszczki
mimiczne, ale za to pojawiają się bruzdy i
głębokie zmarszczki szczególnie na policzkach,
przy ustach w okolicy bruzdy nosowo-wargowej,
Skóra tłusta nastolatek przechodzi zwykle w
mieszaną, a u kobiet często w suchą lub
normalną (szczególnie około 30 roku życia).
PIELĘGNACJA
Podstawę pielęgnacji stanowi czystość; substancje
myjące powinny mieć pH kwaśne lub neutralne (4,5 –
5,5); polecane sa syndety, czyli mydła syntetyczne, mydła
przeciwtrądzikowe; dla silnie przetłuszczającej się skóry
przy dużej keratynizacji można polecić mleczka z
peelingami,
Toniki bezalkoholowe lub z alkoholem ale tylko do 10 -
15%, płyny zakwaszające, keratolityczne, np. z AHA,
kwasem salicylowym 2-4%,
Efekt matowienia i ściągania porów dają: algi,
hamamelis, ekstrakt z malwy, glinki,
Efekt normalizacji pracy gruczołów łojowych dają: algi,
preparaty drożdżowe, skrzyp polny, krwawnik, jeżówka
purpurowa, kora chinowa,
Efekt przeciwzapalny, antybakteryjny dają: azulen
bisabolol, manuka, eukaliptus, szałwia, pokrzywa, glinki,
Ożywianie kolorytu skóry (pobudzanie krążenia
krwi),
Zmniejszanie zgrubiałej stratum corneum: AHA,
peelingi enzymatyczne, mocznik, retinol, kwas
salicylowy,
Należy usuwać nadmiar łoju, ale niewskazane jest
całkowite odtłuszczanie skóry, bo przynosi to
odwrotny efekt,
Kosmetyki nie mogą być zbyt okluzyjne i
komedogenne; ich faza tłuszczowa nie może
przekraczać 30% zawartości kremu,
Pochodne cynku i miedzi oraz witamina B6 hamują
czynność gruczołów łojowych,
Maski absorbujące łój na bazie: soli glinu i
ekstraktów ziołowych, glinek,
Olejki eteryczne: szałwia, drzewo herbaciane,
krwawnik, mirt.
PRZYCZYNY POWSTAWANIA ZASKÓRNIKÓW
•
Nadmierne wydzielanie sebum, stąd częsta obca
mikroflora,
•
Nadmierna keratynizacja naskórka (warstwa rogowa),
•
Wysokie pH skóry (mydła alkaliczne) sprzyja
rozwojowi bakterii
Efekt:
1. Zatykanie ujść gruczołów łojowych.
2. Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi
bakterii
beztlenowych (np. propionibacterium
acnes) wewnątrz
gruczołu oraz w jego przewodzie
wyprowadzającym.
3. Wyprysk ropny. Bakterie rozkładają sebum i
gromadzą metabolity tej reakcji
Rozwojowi bakterii sprzyjają:
lanolina, olej sezamowy, kwas stearynowy, mirystynian
izopropylowy, siarczan sodu, siarka, oleje mineralne,
wazelina, woski, większość olejów roślinnych.
SKÓRA TŁUSTA DOJRZAŁA
Cechy charakterystyczne:
delikatny
poblask,
szczególnie
widoczny
wieczorem,
duże pory, zaskórniki,
skóra pod oczami sucha lekko opuchnięta,
wolniej się starzeje,
makijaż źle się trzyma.
PIELĘGNACJA CERY TRĄDZIKOWEJ W GABINECIE
KOSMETYCZNYM MA NA CELU:
przywrócenie właściwego pH skórze,
zahamowanie szybkiego wzrostu bakterii,
stabilizację naturalnej flory bakteryjnej,
spłycenie warstwy rogowej i regulację procesu
rogowacenia,
polepszenie ukrwienia,
dotlenienie skóry,
utrzymanie
odpowiedniej
wilgotności
i
elastyczności,
normalizację i zmniejszenie łojotoku.
SKÓRA WRAŻLIWA
Zasadniczo wyróżnia się skórę wrażliwą, podrażnioną
i alergiczną.
Ponad połowa populacji stwierdza u siebie wrażliwość
i nadwrażliwość skóry.
Skóra każdego typu może być skórą wrażliwą.
Wrażliwość skóry zaczyna się od uczucia pieczenia,
mrowienia, szczypania, ściągania. Dochodzi do tego
tendencja do czerwienienia się pod wpływem emocji,
alkoholu lub czynników klimatycznych.
Skórę określa się mianem nadmiernie reagującej bez
wyraźnych zmian chorobowych (wzmożona reakcja
nerwowo-naczyniowa bez zmian histologicznych).
Jeśli dochodzą do tego: rumień, teleangiektazje,
obrzęk i suchość skóry, wtedy mamy do czynienia ze
skóra wrażliwą. Częściej występuje ona u osób z
łojotokowym zapaleniem skóry niż u alergików.
CECHY SKÓRY WRAŻLIWEJ:
Podwyższona wrażliwość neurosensoryczna.
Zmiany potęguje: zimny wiatr, mróz, nasilenie
zapachów,
zanieczyszczenie
powietrza,
suche
powietrze centralne ogrzewanie, klimatyzacja.
Typ pigmentacji I lub II.
Skłonność do atopii.
Zmniejszona funkcja ochronna skóry.
Ostra reakcja na promieniowanie UV, ostre
przyprawy, pikantne potrawy, mocne trunki, używki.
Teleangiektazje, czasem wykwity trądzikowe.
Uszkodzenia w obrębie tkanki łącznej w postaci
gorszego ukrwienia (zimna, marmurkowa skóra).
Może być uwarunkowana genetycznie lub nabyta.
Wrażliwość skóry dotyczy w głównej mierze
twarzy, szyi i dekoltu. Rzadziej całego ciała.
Najmniej wrażliwa jest skóra tłusta.
Stan emocjonalny ma duży wpływ na wrażliwość
skóry, często współtowarzyszy temu wrażliwość
spojówek i powiek. Czasem przyczyną może być
lakier do paznokci czy włosów.
Podrażnienie
jest
natychmiastową,
lecz
miejscową reakcją skóry. Pojawia się wtedy, gdy
szkodliwa substancja – nawet przy małym
stężeniu - działa na skórę przez dłuższy czas. Im
większe stężenie, tym szybsze zmiany.
PIELĘGNACJA
Zaczyna wywiad, aby uniknąć przykrych i
niepotrzebnych niespodzianek w trakcie zabiegu.
Przed aplikacją preparatu test uczuleniowy na
zgięciu łokciowym i na małym odcinku twarzy.
Pielęgnację
prowadzimy
kosmetykami
hypoalergicznymi, a użyty preparat nie powinien w
zasadzie zawierać niczego specjalnego.
Kosmetyki muszą odbudowywać barierę lipidową
naskórka, uszczelniać cement międzykomórkowy
(ceramidy, skwalen, cholesterol, sterole, NNKT),
PTS.
Mleczka, kremy, żele, emulsje powinny być
bezzapachowe, bez sztucznych barwników, czasem
nawet bez emulgatorów, mydła bez mydła.
Z antyoksydantów korzystny wpływ mają: wit. E,
flawonoidy otrzymywane z zielonej herbaty,
lukrecji, miłorzębu, soi, żeń-szeń, gelee royale,
spirulina, witamina A, E, olejek z kiełków pszenicy.
Dobrze tolerowane są substancje filmogenne,
polisacharydy: kwas hialuronowy, chitosan, czy
substancje syntetyczne pochodne akrylu, dextran –
raczej dla skóry skłonnej do przetłuszczania się
NNKT: z wiesiołka, ogórecznika, migdałów, czarnej
porzeczki, awokado, kiełków, nasion pszenicy.
Większość filtrów UV ma właściwości drażniące;
najbardziej polecane są filtry naturalne (mineralne)
zawierające: dwutlenek tytanu, cynku, miki).
Sollux z niebieskim filtrem.
Drenaż limfatyczny z elementami akupresury.
Aromaterapia: olejek bergamotowy, cytrynowy,
melisowy, róża, neroli.
Kosmetyki immunomodulujące - przywracają
równowagę
w
funkcjonowaniu
układu
odpornościowego:
jeżówka
purpurowa
(echinacea), glukan - polisacharyd otrzymywany
ze ścian komórkowych drożdży, oligopeptydy
izolowane z cytosolu drożdży (IMMUCEL).
ELHIBIN - związek otrzymywany z ekstraktów
roślin (soja) o działaniu hamującym proteazy -
enzymu licznie wydzielanego przez komórki
tuczne w stanie zapalnym. Znacznie zmniejsza on
objawy podrażnienia. Podobnie działają oleje
otrzymywane m.in. z wątroby dorsza i rekina, z
siemienia lnianego i rzepaku.
Peptydy z zielonych alg morskich - blokują w
skórze
substancje
przekazujące
informacje
odpowiedzialne za wywołanie podrażnień i
wrażliwości.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WRAŻLIWOŚĆ NASZEJ
SKÓRY:
Endogenne: wiek – im starszy człowiek, tym
bardziej wzrasta wrażliwość jego skóry, kolor
skóry – jaśniejsza jest delikatna i bardziej
podatna na podrażnienia.
Egzogenne:
koncentracja,
ilość
i
rodzaj
substancji podrażniającej, stan skóry, obszar
ciała (stopy są mniej wrażliwe niż twarz).
ZESPÓŁ NIETOLERANCJI KOSMETYKÓW
To określenie objawów towarzyszących skórze
wrażliwej, tj.: pieczenie, dyskomfort.
Nasilone objawy tego zespołu to „Status
cosmeticus”,
czyli
nietolerancja
żadnych
kosmetyków.
Wystąpieniu „status cosmeticus” sprzyjają AZS i
skóra sucha. Towarzyszą mu zwykle alergiczne
kontaktowe
zapalenie
skóry,
fotoalergia,
pokrzywka kontaktowa, zmiany podobne do ŁZS,
trądziku różowatego, tzn. rumień, łojotok,
złuszczanie, pieczenie, świąd.
SKÓRA NACZYNKOWA
Skóra
naczyniowa
jest
najczęściej
płytko
unaczyniona o obfitej sieci naczyniowej z
wysokim stopniem wypełnienia naczyń krwią.
Problem ten dotyczy zarówno często kobiet jak i
mężczyzn. Czasami jest dziedziczny.
Najbardziej niekorzystnie na naczynia wpływa
niska temperatura z jednoczesnym silnym
działaniem promieni słonecznych.
Nie ma sposobu na pozbycie się skłonności do
rozszerzania się naczyń krwionośnych.
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PIELĘGNACJI DOMOWEJ:
Kosmetyki powinny zawierać składniki kojące,
łagodzące jak i uszczelniające ściany naczyń
krwionośnych, tj. kasztanowiec, bluszcz, alantoina,
pantenol,
arnika,
hamamelis,
krzem,
algi,
rumianek,
olej
słonecznikowy,
z
zarodków
pszenicy, miód, witamina C, K, E, P, bioflawonoidy,
rutyna, hesperydyna (np. z owoców cytrusowych,
głogu, liści tataraku), ogórek, wyciąg z drzewa
różanego, geranium, róży.
Rezygnacja z mycia twarzy zimną wodą.
Przyjmowanie
dużych
ilości
witaminy
C,
bioflawonoidów, regularne odżywianie i dbanie o
prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego.
PROFILAKTYKA:
Stosowanie kremów ochronnych z filtrami (UVA i
UVB), opalanie szczególnie ostrożne.
Unikanie gorących kąpieli, przegrzania, ostrożne
korzystanie z sauny, intensywnych masaży,
unikania solarium, słońca.
Unikanie preparatów silnie perfumowanych,
toników
alkoholowych,
peelingów
gruboziarnistych, kosmetyków z miodem i
aloesem.
Unikanie ostrych i kwaśnych potraw i napojów,
alkoholu, mocnej kawy, herbaty, papierosów.
uregulowanie zaburzeń układu pokarmowego,
dieta bogata w witaminy: B2, PP, C.
PIELĘGNACJA GABINETOWA
Preparaty wzmacniające śródbłonki naczyń włosowatych
i ochrona wobec czynników nasilających ich kruchość
(bioflawonoidy, witamina C, K, PP, B2, garbniki z kłącza
pięciornika, krwawnika pospolitego, chabra bławatka;
związki krzemu, olejki eteryczne (pietruszkowy, różany,
neroli, rumiankowy), ekstrakty roślinne (arnika, oczar,
krwawnik, nostrzyk, winorośl, miłorząb).
Zabiegi kojące, likwidujące napięcie skóry.
Podkłady korekcyjne zielone, zielono-niebieskie
Jonoforeza (chlorek wapnia, węglan wapnia, kwas
askorbinowy), galwanizacja.
Sollux z niebieskim filtrem, lampa bioptron.
Drenaż
limfatyczny,
ultradźwięki,
peelingi
enzymatyczne.
Nie stosuje się ampułek z kwasem hialuronowym,
mentolem bo powodują przekrwienie.
PIELĘGNACJA SKÓRY ZIMĄ
Na skórze człowieka znajduje się 6 razy więcej
receptorów zimna niż ciepła, dlatego też
intensywniej reagujemy na niską temperaturę.
Skóra narażona jest na działanie czynników:
wiatr,
śnieg,
mróz,
gwałtowne
zmiany
temperatur, centralne ogrzewanie, klimatyzacja.
Zimą przy niskiej wilgotności, zmniejsza się
wydzielanie łoju. Znacznie szybciej dochodzi do
odwodnienia, łuszczenia się skóry. Ponadto
naczynia
krwionośne
ulegają
zwężeniu
zmniejszając tym samym ukrwienie i metabolizm
skóry.
WYGLĄD SKÓRY ZIMĄ:
Przesuszona, łuszcząca, niedożywiona (dieta
zimowa jest uboższa w składniki odżywcze).
Gorzej ukrwiona o niekorzystnym kolorycie
W
przypadku
trądziku
zwykłego
można
zaobserwować
zwiększony
łojotok
i
ilość
zaskórników, a zmiany mogą obejmować ponadto
plecy, ramiona, czy dekolt.
Jest bardziej podatna na infekcje bakteryjne,
wirusowe, grzybicze i alergie.
PIELĘGNACJA DOMOWA ZAKŁADA:
Utrzymanie równowagi wodno-tłuszczowej.
Dodatkowej ochronie muszą podlegać usta.
Szczególnie narażone na działanie niskiej
temperatury są naczynia krwionośne.
Kremy z zawartością składników lipidowych,
które zmniejszają utratę wody i ciepła: oleje
roślinne, witamina A, E, NNKT, ceramidy, woski,
silikon, lanolina, alkohole lanolinowe, wazelina.
Odmrożenia mogą powodować kolczyki, klipsy,
oprawki okularów.
Konieczne są okulary przeciwsłoneczne
Naświetlanie
światłem
czerwonym,
pomarańczowym, ultraczerwonym.
Tłusty masaż z dodatkiem olejków eterycznych.
Kremy o przedłużonym działaniu nawilżającym
(6-8 godzin): ceramidowe.
Dodatkowej pielęgnacji wymagają oczy, szyja,
dłonie, stopy.
Kosmetyki koniecznie z filtrem UV.
„wielowarstwowy” makijaż.
Odpowiednia dieta, picie dużej ilości płynów,
nawilżanie pomieszczeń.
PIELĘGNACJA SKÓRY WIOSNĄ
Po zimie mamy zmęczony wygląd, nieciekawy
koloryt skóry, suchość skóry całego ciała.
Należy zacząć się ruszać, rzucić palenie, spożywać
jak najwięcej warzyw i owoców, oczyścić organizm z
toksyn.
„Ciepłe” zabiegi poprawiają samopoczucie klientki.
Odnowę wiosenną należy potraktować holistycznie!
Zabiegi odświeżająco- nawilżające z: algami,
ampułkami
Zabiegi dotleniające, kuracje witaminowe
Dużym powodzeniem cieszy się zabieg złuszczania,
depilacja, masaż, zabiegi na ciało, drenaż
limfatyczny.
Kosmetyki o przedłużonym działaniu nawilżającym.
PIELĘGNACJA SKÓRY JESIENIĄ
Po sezonie urlopowym praca kosmetyczki skierowana
jest na następujące problemy ze skórą:
przesuszenie (spada zawartość NMF -u)
zaburzenia
pigmentacji
(piegi,
plamy
soczewicowate, znamiona barwnikowe)
zmiany naczyniowe
Zabiegi kosmetyczne sprowadzają się do trzech
podstawowych funkcji:
Nawilżenie skóry i odbudowa płaszcza lipidowego
Uszczelnienie cementu międzykomórkowego
Pobudzenie
własnych
mechanizmów
regeneracyjnych
PIELĘGNACJA GABINETOWA OBEJMUJE:
Zabiegi nawilżające: z algami, kolagenem,
elastyną,
kwasami
AHA,
koenzymem
Q,
mocznikiem.
Zabiegi
chłodzące,
zwężające
naczynia
i
łagodzące podrażnienia (spolaryzowane światło
Bioptronu, mentol, hamamelis).
Zabiegi
uszczelniające
ściany
naczyń
krwionośnych-jonoforeza, galwanizacja.
Zabiegi rozjaśniające plamy pigmentacyjne.
Zabiegi uszczelniające cement międzykomórkowy.
Na twarz podrażnioną słońcem nie stosujemy
masażu, nie używamy wapozonu, nie stosujemy
kwasów AHA.
PIELĘGNACJA SKÓRY STARZEJĄCEJ SIĘ +40, +50
W regeneracji skóry główna rolę odgrywa:
Stosowanie produktów bioaktywnych (placenta, algi,
mleczko pszczele), które w połączeniu z zabiegami
pobudzającymi krążenie (masaż) potęgują swoje działanie.
Stosowanie hormonów roślinnych, wyciągów roślinnych,
maseczek dotleniających.
Złuszczanie górnych warstw naskórka.
Szczególnie dużo uwagi poświęcamy oczom, szyi,
dekoltowi.
Kosmetyki o silnym działaniu: ampułki, koncentraty,
serum.
Zabiegi liftujące, zwężające i uszczelniające ściany naczyń
krwionośnych.
Kosmetyki
typu
„anty-aiging”
z:
glikopeptydami,
wyciągiem z liści drzewa oliwkowego, kwiatami
japońskiego drzewa pagody, jeżówki, kory kasztanowca.
doustnie suplementacja.