Badanie instytucji wychowawczo –

oświatowych lub zjawisk edukacyjnych

instytucjonalnie zlokalizowanych.

Nie tylko opis instytucji, lecz także opis

zjawisk i procesów społecznych,

odznaczających się jednorodnością

tematyczną, terytorialną lub

instytucjonalną.

Monografia to metoda postępowania

prowadząca do opisu instytucji

wychowawczych (np. Towarzystwo

Przyjaciół Dzieci, szkoła, Nowohuckie

Centrum Kultury).

1. Przedmiot badań – instytucja wychowawcza lub

inna instytucja badana dla celów
wychowawczych,

a) Placówki ( dom kultury, pogotowie opiekuńcze),
b) Instytucjonalne formy działalności

wychowawczej ( spółdzielnia uczniowska,
drużyna harcerska),

c) Zjawiska wychowawcze.

2. Sposób badania – sięga się w głąb danej
instytucji, gruntownie i wielostronnie bada się jej
funkcjonowanie jako systemu społecznego oraz
zbioru osób związanych ze sobą.

Zatem: Monografia to metoda badań, której

przedmiotem są instytucje wychowawcze w

rozumieniu placówki lub instytucjonalne formy

działalności wychowawczej, lub jednorodne zjawiska

społeczne, prowadząca do gruntownego

rozpoznania struktury instytucji, zasad i

efektywności działań wychowawczych oraz

opracowania koncepcji ulepszeń prognoz

rozwojowych.

Wg T. Pilcha:

Badanie dokumentacji
Elementy obserwacji uczestniczącej
Ankieta
Wywiad
Niekiedy elementy eksperymentu
wychowawczego

Wg A. Kamińskiego:

Badania dokumentacji.
Eksperyment wychowawczy.
Obserwacja uczestnicząca.
Wywiad.
Techniki socjometryczne.
Naukowo przeprowadzona swoista wizytacja danej
instytucji mająca służyć dokonanym
rozpoznaniem, prognozami, koncepcjami ulepszeń
praktycznych danej instytucji.

T. Pilch (1977):

„Badanie dokumentów i materiałów jest technika

badawcza służąca do gromadzenia wstępnych,

opisowych, także ilościowych informacji o badanej

instytucji czy zjawisku wychowawczym. Jest

również techniką poznawania biografii jednostek i

opinii wyrażonych w dokumentach”.

T. Pilch (1971):

„

Obserwacja jest czynnością badawcza,

polegająca na gromadzeniu danych droga

spostrzeżeń”.

•

najpopularniejsza postać – obserwacja otwarta lub

swobodna;

•

prowadzona w randze naukowej – systematyczna obserwacja

bezpośrednia lub pośrednia;

•

szczególny przypadek – obserwacja uczestnicząca: jawna i

ukryta

Techniki gromadzenia materiałów:

niestandaryzowane (notatki, opisy, rejestracja dźwiękowa i
fotograficzna) standaryzowane (arkusz obserwacyjny –
kwestionariusz z wytypowanymi zagadnieniami, które ma
objąć obserwacja, dziennik obserwacji).

Warunki poprawności:

- wstępna znajomość przedmiotu obserwacji;
- jasne sformułowanie zagadnienia i celów obserwacji;
- bliższe poznanie przedmiotu obserwacji przez zastosowanie
obserwacji otwartej lub innych procedur poznawczych;
- szczegółowe opracowanie koncepcji badań, kategoryzacja
zagadnień, opracowanie formularzy i arkuszy obserwacyjnych.
 

Bauman T., Pilch T., Zasady badań pedagogicznych: strategie
ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001

A. Kamiński, Metoda, technika, procedura badawcza w
pedagogice empirycznej; W: Metodologia pedagogiki społecznej,
R. Wroczyński, T. Pilch, Wrocław – Warszawa – Kraków - Gdańsk
1974