ŁUK KONSTANTYNA
WIELKIEGO

ŁUK KONSTANTYNA jest to łuk triumfalny wzniesiony ok. 315
roku w celu upamiętnienia triumfu Konstatyna I po jego
zwycięstwie nad Maksencjuszem w bitwie na Moście
Mulwijskim w 312 roku.

Łuk znajduje się w dolinie Koloseum, między Palatynem i
Koloseum. Jest największą z budowli tego rodzaju, które
przetrwały w Rzymie do dziś. Pozostałymi są łuk Septymiusza
Sewera i łuk Tytusa, oba na pobliskim Forum Romanum.

Konstantyna proklamowano
cesarzem w 306 r. po śmierci jego
ojca. Konflikt między nim a
Maksencjuszem rozwiązał się w
bitwie na Moście Mulwijskim.
Cechy łuku:

• trójprzelotowy

• 21 m wys., 25.7 m szerokości

• łuk centralny: 11.5 m. wys i 6.5 szer.

• łuki boczne: 7.4 x 3.4 m

• na plintach po obu stronach stoi 8 kolumn korynckich (po 4 na
każdej stronie)

• dolna część zbudowana z białego marmuru w opus quadratum,
attyka- w opus latericum, pokryta marmurowymi płytami

DEKORACJE
WCZEŚNIEJSZE

Są przynajmniej trzy różne interpretacje faktu użycia
fragmentów starszych budowli i niekoniecznie wzajemnie się
wykluczają.

Pierwszym wytłumaczeniem jest brak artystów. Na początku
IV wieku Rzym nie był przez jakiś czas centrum rządowym, a
bez obecności dworu cesarskiego warsztaty artystyczne nie
miały szans się rozwinąć.

Inna możliwość zakłada brak czasu. Okres od pierwszego
pojawienia się Konstantyna Wielkiego w Rzymie (312 r.)do
dziesiątej rocznicy objęcia przezeń władzy(316 r.) zostawił
mało czasu na wykonanie dużej liczby reliefów potrzebnej do
ozdobienia budowli.

Trzecie rozwiązanie sugeruje pragnienie Konstantyna aby
postawić się obok władców którzy byli zaliczani do Dobrych
Cesarzy, ponieważ przynieśli pokój i dobrobyt.

TRAJAN

Marek Ulpiusz Trajan 98- 117 n.e.

• urodzony w Hiszpanii w rodzinie
senatorskiej

• przeszedł przez wszystkie stopnie
kariery urzędniczej i w 91 r. otrzymał
stanowisko konsula

• adoptowany przez Nerwę, został
cesarzem w 98 r.

• walczył przeciw Dakom (101-107) i
Partom (113-117)

• powiększył cesarstwo o prowincje:
Dację, Arabię, Mezopotamię, Asyrię,
Armenię- był to największy zasięg
imperium

• senat przyznał mu tytuł najlepszego
władcy (princeps optimus)

JEŃCY DACCY

Osiem marmurowych figur jeńców dackich,
umieszczonych nad korynckimi kolumnami pochodzi
prawdopodobnie z Forum Trajana gdyż tam
znaleziono podobne statuy. Jedna z figur jest
późniejszą repliką.

Także z czasów Trajana pochodzą cztery duże
reliefy. Dwa znajdowały się w górnej części
łuku, po jego bokach, dwa pozostałe zaś- po
wewnętrznych stronach łuku. Były
prawdopodobnie częścią fryzu w Basilica
Ulpia. Ukazane są na nich sceny bitewne,
przypuszczalnie z wojen dackich

HADRIAN

Seria ośmiu okrągłych medalionów o
średnicy 2 m. każdy została
umieszczona nad bocznymi łukami.
Datowane są na rządy Hadriana ze
względu na ich stylistykę oraz fakt, iż
rozpoznano w nich wizerunki Hadriana
i Antinousa.

Sceny ukazane w tondach są związane
z polowaniem i składaniem ofiar, być
może są metaforą militarnej i religijnej
roli władcy. Od strony północnej sceny
ukazują(od lewej do prawej): polowanie
na dzika, ofiarę dla Apollina, polowanie
na lwa i ofiarę dla Herkulesa. Panele po
stronie południowej łuku przedstawiają:
wyruszanie na łowy, ofiarę dla
Sylwanusa, polowanie na niedźwiedzia i
ofiarę dla Diany.

Polowanie na dzika

Ofiara dla Apollina

Niektóre medaliony zostały zmodyfikowane.
Centralna postać każdej sceny, początkowo
przedstawiająca Hadriana, została zmieniona
w postać Konstantyna, podczas gdy
wyobrażenia Antonina Piusa i Antinousa
pozostały niezmienione.

Warto zwrócić uwagę na scenę polowania na lwa.

Każdy medalion posiada niedekorowaną linię na której
stoją postacie. Na wymienionym wyżej medalionie owa
linia została przekuta na powalonego lwa, który nie był
częścią oryginalnej sceny.

Polowanie na lwa

Ofiara dla Herkulesa

Wyruszenie na łowy

Ofiara dla Silvanusa

Polowanie na niedźwiedzia

Ofiara dla Diany

MAREK
AURELIUSZ

Na attyce, nad każdym z bocznych łuków, po
bokach centralnej inskrypcji znajduje się
osiem panelów umieszczonych w parach.
Pochodzą z czasów Marka Aureliusza lub
Kommodusa, niestety ich proweniencja jest
nieznana. Jest prawdopodobne, że zdobiły
niegdyś jeden z dwóch łuków triumfalnych,
wzniesionych przez Kommodusa w celu
uhonorowania ubóstwionego ojca. Oba łuki nie
zachowały się.

Reliefy są współczesne kolumnie Marka
Aureliusza i posiadają podobne motywy: wojny
przeciw Markomanom i Kwadom.

Na północnej stronie łuku widnieją następujące sceny
(od lewej do prawej):

-Adventus augusti (wkroczenie cesarza do Rzymu)-w
tle widoczne są Świątynia Fortuny(Portunusa?)i
Brama Triumfalna

-Cesarz opuszczający Rzym(profectio), także z Bramą
Triumfalną w tle

-Cesarz rozdający pieniądze tłumowi (widoczna w tle
budowla to prawdopodobnie Basilica Ulpia)

-Poddanie się wodza przeciwnika

Motywy na stronie południowej (od lewej
do prawej):

-Prezentacja schwytanego wodza
cesarzowi

-Prowadzenie więźniów przed oblicze
władcy

-Przemowa cesarza do żołnierzy przed
bitwą (adlocutio)

-Poświęcenie na polu bitewnym byka, świni
i owcy

-Przemowa cesarza do żołnierzy przed
bitwą (adlocutio)

-Poświęcenie na polu bitewnym byka, świni
i owcy

Adventus augusti (wkroczenie cesarza do Rzymu)-w tle
widoczne są Świątynia Fortuny(Portunusa?)i Brama
Triumfalna

-Cesarz opuszczający Rzym(profectio), także z Bramą
Triumfalną w tle

KONSTANTYN

INSKRYPCJA

Imp(eratori) Caes(ari) Fl(avio) Constantino
Maximo
P(io) F(elici) Augusto S(enatus)
P(opulus)q(ue) R(omanus)
quod instinctu divinitatis, mentis
magnitudine, cum exercitu suo
tam de tyranno quam de omni eius
factione uno tempore iustis
rempublicam ultus est armis,
arcum triumphis insignem dicavit.