Ciąża o przebiegu
Ciąża o przebiegu
fizjologicznym
fizjologicznym
Rozpoznanie ciąży
Rozpoznanie ciąży
mgr Danuta Olejniczak
mgr Danuta Olejniczak
Ciąża jest to okres od
Ciąża jest to okres od
zapłodnienia do momentu
zapłodnienia do momentu
urodzenia dziecka wraz z
urodzenia dziecka wraz z
całokształtem przemian
całokształtem przemian
zachodzących w organizmie
zachodzących w organizmie
matki.
matki.
Komórka jajowa otoczona komórkami
Komórka jajowa otoczona komórkami
ziarnistymi ,, osłonki promienistej”,
ziarnistymi ,, osłonki promienistej”,
przechodzi do jajowodu. Pod wpływem
przechodzi do jajowodu. Pod wpływem
enzymów jajowodu komórki osłonki
enzymów jajowodu komórki osłonki
ulegają zwyrodnieniu, a błonka
ulegają zwyrodnieniu, a błonka
przeźroczysta zostaje oddzielona.
przeźroczysta zostaje oddzielona.
Po pęknięciu pęcherzyka komórka z
Po pęknięciu pęcherzyka komórka z
jajnika przedostaje się do ujścia
jajnika przedostaje się do ujścia
brzusznego jajowodu, którego strzępki
brzusznego jajowodu, którego strzępki
w tym czasie przylegają do jajnika.
w tym czasie przylegają do jajnika.
Plemnik-
Plemnik-
przy prawidłowym wytrysku
przy prawidłowym wytrysku
objętość nasienia wynosi około 3
objętość nasienia wynosi około 3
ml i zawiera 200-300 mln
ml i zawiera 200-300 mln
plemników. Po stosunku
plemników. Po stosunku
płciowym plemniki znajdują się w
płciowym plemniki znajdują się w
tylnym sklepieniu pochwy.
tylnym sklepieniu pochwy.
Zapłodnienie ( fertilisatio)
Zapłodnienie ( fertilisatio)
Zwykle ma miejsce w bańce
Zwykle ma miejsce w bańce
jajowodu, po czym zygota odbywa
jajowodu, po czym zygota odbywa
wędrówkę do jamy macicy, w której
wędrówkę do jamy macicy, w której
ulega dalszym podziałom. W miejscu
ulega dalszym podziałom. W miejscu
wniknięcia plemnika do komórki na
wniknięcia plemnika do komórki na
jej powierzchni uwidacznia się cienka
jej powierzchni uwidacznia się cienka
błonka- wzgórek przyjęcia.
błonka- wzgórek przyjęcia.
Zapłodnienie wczesne-
Zapłodnienie wczesne-
plemniki pochodzą ze stosunku
plemniki pochodzą ze stosunku
odbytego przed jajeczkowaniem.
odbytego przed jajeczkowaniem.
Zapłodnienie późne-
Zapłodnienie późne-
plemniki pochodzą ze stosunku
plemniki pochodzą ze stosunku
po jajeczkowaniu.
po jajeczkowaniu.
Zygota powstała z połączenia się tych dwóch
Zygota powstała z połączenia się tych dwóch
komórek płciowych ma diploidalną liczbę
komórek płciowych ma diploidalną liczbę
chromosomów i wchodzi w fazę podziałów
chromosomów i wchodzi w fazę podziałów
kariokinetycznych.
kariokinetycznych.
Następuje bruzdkowanie, powstałe komórki
Następuje bruzdkowanie, powstałe komórki
naszą nazwę blastomerów. Do jamy macicy
naszą nazwę blastomerów. Do jamy macicy
jajo płodowe dostaje się w stadium
jajo płodowe dostaje się w stadium
moruli( 12,16 blastomerów) w 3-4 dobie od
moruli( 12,16 blastomerów) w 3-4 dobie od
zapłodnienia.
zapłodnienia.
Następne stadium to stadium blastocysty- w
Następne stadium to stadium blastocysty- w
wyniku dalszych podziałów powstają
wyniku dalszych podziałów powstają
szczeliny, które zlewają się w środku i
szczeliny, które zlewają się w środku i
powstaje jama.
powstaje jama.
Zagnieżdżenie( implantatio)
Zagnieżdżenie( implantatio)
Błonę śluzową trzonu macicy
Błonę śluzową trzonu macicy
zmienioną pod wpływem hormonów
zmienioną pod wpływem hormonów
płciowych, przygotowaną do
płciowych, przygotowaną do
zagnieżdżenia jaja płodowego
zagnieżdżenia jaja płodowego
nazywamy doczesną.
nazywamy doczesną.
Zmiany zachodzące w doczesnej
Zmiany zachodzące w doczesnej
dotyczą gruczołów endometrialnych
dotyczą gruczołów endometrialnych
i podścieliska.
i podścieliska.
Elementy komórkowe ulegają wielokrotnemu
Elementy komórkowe ulegają wielokrotnemu
powiększeniu
powiększeniu
okrągłe z obfitą cytoplazmą.
okrągłe z obfitą cytoplazmą.
w cytoplazmie pojawia się dużo glikogenu,
w cytoplazmie pojawia się dużo glikogenu,
glikoprotein, ciał lipidowych,
glikoprotein, ciał lipidowych,
w zmienionym nabłonku narasta aktywność
w zmienionym nabłonku narasta aktywność
niektórych enzymów ,jest w nim więcej
niektórych enzymów ,jest w nim więcej
glikogenu, glikoprotein i lipidów
glikogenu, glikoprotein i lipidów
naczynia krwionośne doczesnej zwiększają
naczynia krwionośne doczesnej zwiększają
swoje światło
swoje światło
włókna mięśniowe ściany obrzmiewają
włókna mięśniowe ściany obrzmiewają
komórki śródbłonka stają się wysokie i
komórki śródbłonka stają się wysokie i
zawierają glikogen
zawierają glikogen
Doczesna ciążowa>>> powstaje z chwilą
Doczesna ciążowa>>> powstaje z chwilą
zapłodnienia i zanika po zakończeniu
zapłodnienia i zanika po zakończeniu
ciąży. Obejmuje tylko błonę śluzową
ciąży. Obejmuje tylko błonę śluzową
trzonu macicy. W zależności od miejsca
trzonu macicy. W zależności od miejsca
zagnieżdżenia i rozwoju jaja płodowego
zagnieżdżenia i rozwoju jaja płodowego
oraz miejsca łożyska doczesną podzielono
oraz miejsca łożyska doczesną podzielono
na 3 obszary:
na 3 obszary:
doczesna podstawowa (decidua basalis)
doczesna podstawowa (decidua basalis)
doczesna torebkowa (decidua capsularis)
doczesna torebkowa (decidua capsularis)
doczesna ścienna (decidua parietalis)
doczesna ścienna (decidua parietalis)
Doczesna podstawowa- znajduje się pod
Doczesna podstawowa- znajduje się pod
zagnieżdżonym jajem, a następnie pod łożyskiem.
zagnieżdżonym jajem, a następnie pod łożyskiem.
Obejmuje obszar łożyska i oddziela mięsień macicy
Obejmuje obszar łożyska i oddziela mięsień macicy
od tego narządu.
od tego narządu.
Doczesna torebkowa – jest to część oddzielająca
Doczesna torebkowa – jest to część oddzielająca
zagnieżdżone jajo od światła jamy macicy. Jej
zagnieżdżone jajo od światła jamy macicy. Jej
obszar zwiększa się wraz rozwijającym się jajem
obszar zwiększa się wraz rozwijającym się jajem
płodowym, do 16-18 tygodnia ciąży do chwili
płodowym, do 16-18 tygodnia ciąży do chwili
połączenia się z doczesną ścienną.
połączenia się z doczesną ścienną.
Doczesna ścienna- obejmuje obszar macicy
Doczesna ścienna- obejmuje obszar macicy
znajdujący się poza jajem płodowym. Z chwilą
znajdujący się poza jajem płodowym. Z chwilą
wypełnienia jamy macicy przez rosnące jajo
wypełnienia jamy macicy przez rosnące jajo
płodowe następuje złączenie doczesnej ściennej z
płodowe następuje złączenie doczesnej ściennej z
torebkową.
torebkową.
Zapłodnione jajo płodowe ulega
Zapłodnione jajo płodowe ulega
zagnieżdżeniu w doczesnej. Czas
zagnieżdżeniu w doczesnej. Czas
zagnieżdżenia trwa około jednego tygodnia.
zagnieżdżenia trwa około jednego tygodnia.
Rozpoczyna się w 5-7 dniu po zapłodnieniu,
Rozpoczyna się w 5-7 dniu po zapłodnieniu,
a w 12-14 dniu miejsce zagnieżdżenia
a w 12-14 dniu miejsce zagnieżdżenia
zostaje pokryte przez nabłonek błony
zostaje pokryte przez nabłonek błony
śluzowej trzonu macicy. Następuje
śluzowej trzonu macicy. Następuje
niszczenie i rozsuwanie napotkanych warstw
niszczenie i rozsuwanie napotkanych warstw
tkankowych w następstwie czego blastocysta
tkankowych w następstwie czego blastocysta
całkowicie zagłębia się w doczesną.
całkowicie zagłębia się w doczesną.
Zagnieżdżenia zwykle ma miejsce na
Zagnieżdżenia zwykle ma miejsce na
przedniej lub tylnej ścianie macicy
przedniej lub tylnej ścianie macicy
( częściej na tylnej).
( częściej na tylnej).
Podział życia wewnątrzmacicznego na okresy
Podział życia wewnątrzmacicznego na okresy
1. wczesny okres rozwojowy
1. wczesny okres rozwojowy
– obejmuje pierwsze dwa
– obejmuje pierwsze dwa
tygodnie rozwoju jaja płodowego, po upływie tego
tygodnie rozwoju jaja płodowego, po upływie tego
czasu całe jajo płodowe znajduje się w jamie śluzowej
czasu całe jajo płodowe znajduje się w jamie śluzowej
jamy macicy – doczesnej
jamy macicy – doczesnej
2. okres zarodkowy
2. okres zarodkowy
– trwający do około 5 tygodnia
– trwający do około 5 tygodnia
ciąży, zostaje zakończony wraz z ukształtowaniem się
ciąży, zostaje zakończony wraz z ukształtowaniem się
układu krwionośnego
układu krwionośnego
3. okres płodowy
3. okres płodowy
– od 5 tygodnia ciąży do jej
– od 5 tygodnia ciąży do jej
ukończenia
ukończenia
Ciążę rozpoznaje się na podstawie
Ciążę rozpoznaje się na podstawie
objawów subiektywnych, które
objawów subiektywnych, które
pojawiają się w wyniku reakcji
pojawiają się w wyniku reakcji
organizmu kobiety na działanie
organizmu kobiety na działanie
hormonów ciałka żółtego
hormonów ciałka żółtego
i trofoblastu, a także obiektywnych,
i trofoblastu, a także obiektywnych,
stwierdzanych na podstawie badań
stwierdzanych na podstawie badań
fizykalnych i laboratoryjnych,
fizykalnych i laboratoryjnych,
będących wyrazem obecności oraz
będących wyrazem obecności oraz
rozwoju elementów jaja płodowego.
rozwoju elementów jaja płodowego.
Prawdopodobne objawy ciąży, odczuwane
Prawdopodobne objawy ciąży, odczuwane
przez kobietę to;
przez kobietę to;
-zatrzymanie krwawienia miesiączkowego
-zatrzymanie krwawienia miesiączkowego
- nudności
- nudności
- wymioty
- wymioty
- zgaga
- zgaga
- częste oddawanie moczu
- częste oddawanie moczu
- zaparcia
- zaparcia
- zmiana samopoczucia
- zmiana samopoczucia
- bolesność gruczołów sutkowych
- bolesność gruczołów sutkowych
Do objawów obiektywnych należy:
Do objawów obiektywnych należy:
podwyższenie podstawowej ciepłoty ciała
podwyższenie podstawowej ciepłoty ciała
(spowodowane działaniem progesteronu);
(spowodowane działaniem progesteronu);
zmiany w gruczołach sutkowych
zmiany w gruczołach sutkowych
(powiększenie, wzmożenie napięcia i
(powiększenie, wzmożenie napięcia i
obrzmienie gruczołów, poszerzenie siatki
obrzmienie gruczołów, poszerzenie siatki
żylnych naczyń podskórnych,
żylnych naczyń podskórnych,
przebarwienie brodawek i obwódek
przebarwienie brodawek i obwódek
piersiowych, wydzielanie pod wpływem
piersiowych, wydzielanie pod wpływem
ucisku płynu - wyraźnie od 12. tygodnia
ucisku płynu - wyraźnie od 12. tygodnia
ciąży);
ciąży);
zmiany w narządach płciowych
zmiany w narządach płciowych
Do obserwowanych zmian w narządach
Do obserwowanych zmian w narządach
płciowych kobiety w okresie ciąży zalicza się;
płciowych kobiety w okresie ciąży zalicza się;
- zasinienie przedsionka i ścian pochwy,
- zasinienie przedsionka i ścian pochwy,
- rozpulchnienie,
- rozpulchnienie,
- zwiększenie rozciągliwości i szerokości
- zwiększenie rozciągliwości i szerokości
pochwy,
pochwy,
-pojawienie się wzmożonej wydzieliny w
-pojawienie się wzmożonej wydzieliny w
pochwie, zawierającej śluz szyjkowy oraz
pochwie, zawierającej śluz szyjkowy oraz
złuszczone komórki jej nabłonka,
złuszczone komórki jej nabłonka,
- zmiany w szyjce macicy (zasinienie,
- zmiany w szyjce macicy (zasinienie,
rozpulchnienie, zmian śluzu szyjkowego).
rozpulchnienie, zmian śluzu szyjkowego).
Objawy maciczne to: powiększenie
Objawy maciczne to: powiększenie
trzonu macicy.
trzonu macicy.
Koniec 4 tyg.- Macica niepowiększona
Koniec 4 tyg.- Macica niepowiększona
lub nieco powiększona
lub nieco powiększona
Koniec 8 tyg. - macica nieco
Koniec 8 tyg. - macica nieco
powiększona
powiększona
Koniec 12 tyg.- wielkości męskiej pięści
Koniec 12 tyg.- wielkości męskiej pięści
Koniec 16 tyg.- wielkości główki
Koniec 16 tyg.- wielkości główki
noworodka
noworodka
Koniec 16 tyg.-1-2 palce nad spojeniem
Koniec 16 tyg.-1-2 palce nad spojeniem
łonowym
łonowym
Koniec 20 tyg.- 2-3 palce poniżej pępka
Koniec 20 tyg.- 2-3 palce poniżej pępka
Koniec 24 tyg.- wysokość pępka
Koniec 24 tyg.- wysokość pępka
Koniec 28 tyg.-2-3 palce powyżej pępka
Koniec 28 tyg.-2-3 palce powyżej pępka
Koniec 32 tyg.- połowa odległości
Koniec 32 tyg.- połowa odległości
między pępkiem a wyrostkiem
między pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym
mieczykowatym
Ok.. 36 tyg.-przylega do łuków
Ok.. 36 tyg.-przylega do łuków
żebrowych( najwyższe położenia dna
żebrowych( najwyższe położenia dna
macicy)
macicy)
Ok.. 40 tyg.- 1-2 palce poniżej łuków
Ok.. 40 tyg.- 1-2 palce poniżej łuków
żebrowych
żebrowych
Obserwuje się również
Obserwuje się również
rozpulchnienie mięśnia macicy. Wskutek
rozpulchnienie mięśnia macicy. Wskutek
działania hormonów mięsień macicy traci
działania hormonów mięsień macicy traci
swoją zbitą konsystencję, staje się miękki,
swoją zbitą konsystencję, staje się miękki,
ciastowaty.
ciastowaty.
Objaw Piskacka. Dochodzi do uwypuklenia
Objaw Piskacka. Dochodzi do uwypuklenia
tej części macicy, w której nastąpiło
tej części macicy, w której nastąpiło
zagnieżdżenie jaja płodowego.
zagnieżdżenie jaja płodowego.
Objaw Hegara. Występuje znaczna podatność
Objaw Hegara. Występuje znaczna podatność
dolnego odcinka na uciskanie. Podczas
dolnego odcinka na uciskanie. Podczas
badania może się wydawać, że szyjka macicy
badania może się wydawać, że szyjka macicy
i jej trzon to dwie oddzielne struktury.
i jej trzon to dwie oddzielne struktury.
W rozpoznawaniu ciąży
W rozpoznawaniu ciąży
wykorzystuje się próby ciążowe.
wykorzystuje się próby ciążowe.
Opierają się one na oznaczaniu
Opierają się one na oznaczaniu
stężenia ludzkiej gonadotropiny
stężenia ludzkiej gonadotropiny
kosmówkowej (HCG) w surowicy
kosmówkowej (HCG) w surowicy
krwi oraz jej obecności w moczu.
krwi oraz jej obecności w moczu.
Ultrasonografia (USG) należy do
Ultrasonografia (USG) należy do
podstawowych metod
podstawowych metod
diagnostycznych we
diagnostycznych we
współczesnym położnictwie
współczesnym położnictwie
Badania USG w okresie
Badania USG w okresie
ciąży
ciąży
ok. 12 tyg. ciąży – potwierdzenie obecności ciąży żywej i jej
ok. 12 tyg. ciąży – potwierdzenie obecności ciąży żywej i jej
umiejscowienia
umiejscowienia
Ocena wieku płodowego
Ocena wieku płodowego
Stwierdzenie, czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga Jak jest
Stwierdzenie, czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga Jak jest
zlokalizowana kosmówka
zlokalizowana kosmówka
Ocena macicy i przydatków
Ocena macicy i przydatków
Ok. 20-22 tyg. ciąży -wymiary płodu
Ok. 20-22 tyg. ciąży -wymiary płodu
(biometria)
(biometria)
Badanie struktur anatomicznych (główki, klatki piersiowej, budowy
Badanie struktur anatomicznych (główki, klatki piersiowej, budowy
serca, jamy brzusznej, kręgosłupa, kończyn dolnych i górnych)
serca, jamy brzusznej, kręgosłupa, kończyn dolnych i górnych)
Ocena łożyska i objętości płynu owodniowego (AFI)
Ocena łożyska i objętości płynu owodniowego (AFI)
Ocena morfologii pępowiny (ilość naczyń, lokalizacja przyczepu)
Ocena morfologii pępowiny (ilość naczyń, lokalizacja przyczepu)
Ok. .30-32 tyg .ciąży -położenie płodu
Ok. .30-32 tyg .ciąży -położenie płodu
Zmiany w łożysku, wykluczenie łożyska przodującego Ocena objętości
Zmiany w łożysku, wykluczenie łożyska przodującego Ocena objętości
płynu owodniowego (AFI)
płynu owodniowego (AFI)
Ocena wymiarów płodu z szacunkowym określeniem masy ciała płodu
Ocena wymiarów płodu z szacunkowym określeniem masy ciała płodu
W drugim trymestrrze ciąży obserwujemy
W drugim trymestrrze ciąży obserwujemy
:
:
zwiększa się owłosienie na twarzy oraz na całym ciele – jest to
zwiększa się owłosienie na twarzy oraz na całym ciele – jest to
spowodowane wysokim stężeniem hormonów – progesteronu i
spowodowane wysokim stężeniem hormonów – progesteronu i
jego pochodnych
jego pochodnych
- pojawienie się siary
- pojawienie się siary
- odczuwanie ruchów płodu
- odczuwanie ruchów płodu
- pigmentacja skóry (ostudy, kresa czarna, otoczka sutkowa)
- pigmentacja skóry (ostudy, kresa czarna, otoczka sutkowa)
- uczucie gorąca, wzdęcia
- uczucie gorąca, wzdęcia
- przyrost masy ciała
- przyrost masy ciała
- uczucie balotowania
- uczucie balotowania
- powiększenie obwodu brzucha
- powiększenie obwodu brzucha
- wysłuchiwanie czynności serca płodu
- wysłuchiwanie czynności serca płodu
- obraz ultrasonograficzny płodu
- obraz ultrasonograficzny płodu
- szmer pępowinowy i łożyskowy
- szmer pępowinowy i łożyskowy
Czas trwania ciąży
Czas trwania ciąży
czas trwania ciąży od dnia poczęcia
czas trwania ciąży od dnia poczęcia
liczony jest od dnia zapłodnienia do porodu
liczony jest od dnia zapłodnienia do porodu
– wynosi 266 dni – 38 tygodni
– wynosi 266 dni – 38 tygodni
czas trwania ciąży liczony od pierwszego
czas trwania ciąży liczony od pierwszego
dnia ostatniej miesiączki do porodu – wynosi
dnia ostatniej miesiączki do porodu – wynosi
280 dni – 40 tygodni
280 dni – 40 tygodni
Kliniczne sposoby ustalania terminu
Kliniczne sposoby ustalania terminu
porodu
porodu
-
-
reguła Naegelego – prawdopodobny termin
reguła Naegelego – prawdopodobny termin
porodu oblicza się przez odjęcie trzech
porodu oblicza się przez odjęcie trzech
miesięcy od daty pierwszego dnia ostatniej
miesięcy od daty pierwszego dnia ostatniej
miesiączki i doliczenie 7 dni oraz jednego roku
miesiączki i doliczenie 7 dni oraz jednego roku
- pierwsze ruchy płodu – pierwiastka odczuwa
- pierwsze ruchy płodu – pierwiastka odczuwa
około 20 tygodnia ciąży, wieloródka około 18
około 20 tygodnia ciąży, wieloródka około 18
tygodnia. Aby obliczyć termin porodu dodaje
tygodnia. Aby obliczyć termin porodu dodaje
się odpowiednio 20 lub 22 tygodnie
się odpowiednio 20 lub 22 tygodnie
Podział ciąży na trymestry
Podział ciąży na trymestry
pie
pie
rwszy trymestr ciąży – do 13 tygodnia
rwszy trymestr ciąży – do 13 tygodnia
drugi trymestr ciąży – między 13 a
drugi trymestr ciąży – między 13 a
25
25
tygodniem ciąży
tygodniem ciąży
trzeci trymestr ciąży – między 26 a 40
trzeci trymestr ciąży – między 26 a 40
tygodniem ciąży
tygodniem ciąży
Opieka przedkoncepcyjna
Opieka przedkoncepcyjna
Zadaniem opieki przedkoncepcyjnej
Zadaniem opieki przedkoncepcyjnej
jest ocena stanu zdrowia kobiety i jej
jest ocena stanu zdrowia kobiety i jej
partnera przed poczęciem dziecka,
partnera przed poczęciem dziecka,
określenie wysokości ryzyka zajścia w
określenie wysokości ryzyka zajścia w
ciążę, szeroko rozumiana promocja
ciążę, szeroko rozumiana promocja
zachowań prozdrowotnych, w tym
zachowań prozdrowotnych, w tym
także w zakresie planowania rodziny
także w zakresie planowania rodziny
Porada przedkoncepcyjna powinna składać się
Porada przedkoncepcyjna powinna składać się
z następujących elementów:
z następujących elementów:
wywiadu
wywiadu
badania ginekologicznego wraz z oceną narządów miednicy
badania ginekologicznego wraz z oceną narządów miednicy
małej
małej
oceny cykli miesiączkowych i diagnostyki owulacji
oceny cykli miesiączkowych i diagnostyki owulacji
badań laboratoryjnych – grupy krwi i czynnika Rh, morfologii -
badań laboratoryjnych – grupy krwi i czynnika Rh, morfologii -
krwi, ogólnego badania moczu, badania wymazu cytologicznego
krwi, ogólnego badania moczu, badania wymazu cytologicznego
pobranego z szyjki macicy, badania przeciwciał różyczki i
pobranego z szyjki macicy, badania przeciwciał różyczki i
toksoplazmozy oraz badań w kierunku zakażenia kiłą i HIV
toksoplazmozy oraz badań w kierunku zakażenia kiłą i HIV
oceny stanu zdrowia partnerów – przebyte i aktualnie istniejące
oceny stanu zdrowia partnerów – przebyte i aktualnie istniejące
choroby
choroby
wieku, masy ciała i warunków socjalno - bytowych
wieku, masy ciała i warunków socjalno - bytowych
przyjętego stylu życia
przyjętego stylu życia
przeszłości położniczej kobiety
przeszłości położniczej kobiety
stosowanych sposobów regulacji poczęć
stosowanych sposobów regulacji poczęć
występowania w rodzinie chorób
występowania w rodzinie chorób
uwarunkowanych genetycznie
uwarunkowanych genetycznie
odporności na zakażenia
odporności na zakażenia
występowania czynników szkodliwych
występowania czynników szkodliwych
w środowisku pracy i zamieszkania
w środowisku pracy i zamieszkania
stopnia korzystania z opieki zdrowotnej
stopnia korzystania z opieki zdrowotnej
Opieka profilaktyczna
Opieka profilaktyczna
Celem tej opieki jest podjęcie działań promocyjnych,
Celem tej opieki jest podjęcie działań promocyjnych,
profilaktycznych i leczniczych mających na celu :
profilaktycznych i leczniczych mających na celu :
ochronę zdrowia matki i dziecka
ochronę zdrowia matki i dziecka
monitorowanie prawidłowości przebiegu ciąży,
monitorowanie prawidłowości przebiegu ciąży,
wczesnego wykrycia powikłań i ich leczenia
wczesnego wykrycia powikłań i ich leczenia
poprawę samopoczucia kobiety i dbałość o siebie,
poprawę samopoczucia kobiety i dbałość o siebie,
stałe podnoszenie jej własnego wizerunku
stałe podnoszenie jej własnego wizerunku
rozwój cech rodzicielskich
rozwój cech rodzicielskich
Plan opieki medycznej nad kobietą w
Plan opieki medycznej nad kobietą w
ciąży Wizyty lekarskie
ciąży Wizyty lekarskie
jeden raz w pierwszym trymestrze
jeden raz w pierwszym trymestrze
następnie do 32 tygodnia ciąży – co 4
następnie do 32 tygodnia ciąży – co 4
tygodnie
tygodnie
pomiędzy 32 a 36 tygodniem – co 2 tygodnie
pomiędzy 32 a 36 tygodniem – co 2 tygodnie
powyżej 36 tygodnia – co tydzień
powyżej 36 tygodnia – co tydzień
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek
powikłań ciążowych lub choroby matki wizyt
powikłań ciążowych lub choroby matki wizyt
może być znacznie więcej
może być znacznie więcej
Pierwsza wizyta profilaktyczna
Pierwsza wizyta profilaktyczna
powinna odbyć się najwcześniej w 6
powinna odbyć się najwcześniej w 6
tygodniu ciąży, tj. gdy po raz drugi u
tygodniu ciąży, tj. gdy po raz drugi u
dotychczas regularnie
dotychczas regularnie
miesiączkującej kobiety nie
miesiączkującej kobiety nie
wystąpiło krwawienie.
wystąpiło krwawienie.
C
C
iężarna
iężarna
, która
, która
zgłasza się po raz
zgłasza się po raz
pierwszy do lekarza, powinna mieć
pierwszy do lekarza, powinna mieć
wykonane takie badania jak :
wykonane takie badania jak :
badanie przez pochwę
badanie przez pochwę
badanie we wziernikach umożliwiające
badanie we wziernikach umożliwiające
pobranie materiału do badań
pobranie materiału do badań
laboratoryjnych (ocena czystości
laboratoryjnych (ocena czystości
pochwy, rozmaz cytologiczny)
pochwy, rozmaz cytologiczny)
Badanie kontrolne obejmujące ocenę:
Badanie kontrolne obejmujące ocenę:
samopoczucia
samopoczucia
zgłaszanych dolegliwości
zgłaszanych dolegliwości
stanu ogólnego
stanu ogólnego
stanu miejscowego na podstawie
stanu miejscowego na podstawie
wywiadu, badania klinicznego i badań
wywiadu, badania klinicznego i badań
laboratoryjnych
laboratoryjnych
Zebrany wywiad ma na celu zebranie:
Zebrany wywiad ma na celu zebranie:
danych osobowych
danych osobowych
wieku, wykształcenia, warunków
wieku, wykształcenia, warunków
mieszkaniowych,
mieszkaniowych,
materialnych, charakteru pracy zawodowej,
materialnych, charakteru pracy zawodowej,
narażenia na działanie czynników szkodliwych
narażenia na działanie czynników szkodliwych
dla zdrowia
dla zdrowia
(promieniowanie, hałas, zapylenia, środki
(promieniowanie, hałas, zapylenia, środki
chemiczne,
chemiczne,
wysoka temperatura, wilgotność, wibracje, itd.)
wysoka temperatura, wilgotność, wibracje, itd.)
dotychczas przebytych przez kobietę
dotychczas przebytych przez kobietę
chorób
chorób
i operacji
i operacji
przeszłości położniczo – ginekologicznej
przeszłości położniczo – ginekologicznej
tj. charakterystyki cyklu
tj. charakterystyki cyklu
miesiączkowego, liczby i przebiegu
miesiączkowego, liczby i przebiegu
przebytych w przeszłości ciąż, porodów,
przebytych w przeszłości ciąż, porodów,
poronień, liczby urodzonych dzieci
poronień, liczby urodzonych dzieci
(żyjących, zmarłych, w jakim wieku i
(żyjących, zmarłych, w jakim wieku i
dlaczego), leczenia bezdzietności
dlaczego), leczenia bezdzietności
małżeńskiej, stosowania antykoncepcji
małżeńskiej, stosowania antykoncepcji
zaobserwowanych przez kobietę zmian, które
zaobserwowanych przez kobietę zmian, które
pozwalają jej przypuszczać, że jest w ciąży
pozwalają jej przypuszczać, że jest w ciąży
daty odczucia pierwszych ruchów płodu
daty odczucia pierwszych ruchów płodu
daty pojawienia się skurczów
daty pojawienia się skurczów
przepowiadających – zazwyczaj wystepuja one
przepowiadających – zazwyczaj wystepuja one
2-3 tygodnie przed porodem
2-3 tygodnie przed porodem
daty obniżenia się dna macicy – dzieje się to na
daty obniżenia się dna macicy – dzieje się to na
3-4 tygodnie przed porodem, towarzysza temu
3-4 tygodnie przed porodem, towarzysza temu
lekkie skurcze, łatwiejsze niż wcześniej
lekkie skurcze, łatwiejsze niż wcześniej
oddychanie, zmniejszony ucisk na żołądek,
oddychanie, zmniejszony ucisk na żołądek,
częstsze oddawanie moczu
częstsze oddawanie moczu
oglądaniu całego ciała, skóry,
oglądaniu całego ciała, skóry,
określając typ budowy i owłosienia,
określając typ budowy i owłosienia,
ocena gruczołów piersiowych, bierze
ocena gruczołów piersiowych, bierze
się pod uwagę ich wielkość, kształt,
się pod uwagę ich wielkość, kształt,
wygląd skóry, zabarwienie brodawek
wygląd skóry, zabarwienie brodawek
i otoczek
i otoczek
ocenie wydolności układu
ocenie wydolności układu
oddechowego, krążenia i pokarmowego
oddechowego, krążenia i pokarmowego
W
W
związku ze zmianami zachodzącymi
związku ze zmianami zachodzącymi
w organizmie kobiety ciężarnej może
w organizmie kobiety ciężarnej może
mieć ona trudności z oddychaniem,
mieć ona trudności z oddychaniem,
oddechy stają się szybkie i płytkie, nie
oddechy stają się szybkie i płytkie, nie
może wykonać głębokiego wdechu,
może wykonać głębokiego wdechu,
szybko się męczy
szybko się męczy
podczas każdej wizyty dokonuje się pomiaru
podczas każdej wizyty dokonuje się pomiaru
ciśnienia tętniczego krwi, tętna,
ciśnienia tętniczego krwi, tętna,
temperatury, masy ciała
temperatury, masy ciała
ciśnienie tętnicze krwi podwyższone
ciśnienie tętnicze krwi podwyższone
>140/90 Hg i(lub) towarzyszące obrzęki
>140/90 Hg i(lub) towarzyszące obrzęki
przemawiają za nadciśnieniem indukowanym
przemawiają za nadciśnieniem indukowanym
ciążą, jeśli pojawiły się po raz
ciążą, jeśli pojawiły się po raz
pierwszy po
pierwszy po
20 tyg. ciąży. Zagrożenie rzucawką objawia
20 tyg. ciąży. Zagrożenie rzucawką objawia
się bezsennością,
się bezsennością,
mroczkami przed oczami,
mroczkami przed oczami,
bólem w dołku podsercowym
bólem w dołku podsercowym
podwyższone tętno może między
podwyższone tętno może między
innymi wskazywać na choroby serca,
innymi wskazywać na choroby serca,
świadczyć o zażywanych lekach
świadczyć o zażywanych lekach
tokolitycznych, istnieniu ciąży
tokolitycznych, istnieniu ciąży
wielopłodowej, objawach zakażenia
wielopłodowej, objawach zakażenia
wewnątrzmacicznego
wewnątrzmacicznego
każdorazowo ciężarną należy zważyć,
każdorazowo ciężarną należy zważyć,
przyrost masy ciała w II trymestrze ciąży
przyrost masy ciała w II trymestrze ciąży
powinien łącznie wynosić 6-7 kg,
powinien łącznie wynosić 6-7 kg,
natomiast w trzecim 4-5 kg.
natomiast w trzecim 4-5 kg.
Normą jest przyrost masy ciała wynoszący max.
Normą jest przyrost masy ciała wynoszący max.
20%
20%
masy z okresu przed ciąż
masy z okresu przed ciąż
ą
ą
,
,
nagłe i znaczne skoki
nagłe i znaczne skoki
lub spadki masy ciała
lub spadki masy ciała
muszą być skonsultowane, ponieważ mogą
muszą być skonsultowane, ponieważ mogą
świadczyć
świadczyć
o nieprawidłowościach
o nieprawidłowościach
Badania kliniczne
Badania kliniczne
ogólne
ogólne
:
:
kształt i obwód brzucha – odzwierciedlają budowę
kształt i obwód brzucha – odzwierciedlają budowę
miednicy, położenie płodu, liczbę płodów, zaburzenia
miednicy, położenie płodu, liczbę płodów, zaburzenia
w ilości płynu owodniowego, masę płodu
w ilości płynu owodniowego, masę płodu
rozstępy i przebarwienia ciążowe – zwiększają się w
rozstępy i przebarwienia ciążowe – zwiększają się w
miarę trwania ciąży, uwarunkowane są hormonalnie
miarę trwania ciąży, uwarunkowane są hormonalnie
stan naczyniowy kończyn dolnych – w związku z
stan naczyniowy kończyn dolnych – w związku z
powiększeniem macicy i uciskiem na naczynia w
powiększeniem macicy i uciskiem na naczynia w
obrębie miednicy mniejszej mogą tworzyć się żylaki w
obrębie miednicy mniejszej mogą tworzyć się żylaki w
obrębie żyły biodrowej, widoczne na sromie, w
obrębie żyły biodrowej, widoczne na sromie, w
pochwie, okolicy odbytu i na kończynach dolnych
pochwie, okolicy odbytu i na kończynach dolnych
wymiary miednicy kostnej – określa się je za pomocą
wymiary miednicy kostnej – określa się je za pomocą
miednicomierza w 36-37 tyg. ciąży
miednicomierza w 36-37 tyg. ciąży
położnicze
położnicze
zewnętrzne – palpacyjne za pomocą chwytów
zewnętrzne – palpacyjne za pomocą chwytów
Leopolda w celu określenia położenia, ułożenia i
Leopolda w celu określenia położenia, ułożenia i
ustawienia płodu oraz na podstawie wysokości
ustawienia płodu oraz na podstawie wysokości
dna macicy w celu określenia wielkości ciąży i
dna macicy w celu określenia wielkości ciąży i
porównania z wiekiem ciążowym
porównania z wiekiem ciążowym
wewnętrzne – przez pochwę we wzierniku i
wewnętrzne – przez pochwę we wzierniku i
dwuręcznie daje informacje o stanie części
dwuręcznie daje informacje o stanie części
pochwowej szyjki macicy. Część pochwowa
pochwowej szyjki macicy. Część pochwowa
uformowana z zamkniętym ujściem zewnętrznym
uformowana z zamkniętym ujściem zewnętrznym
i wewnętrznym świadczy o stanie prawidłowym
i wewnętrznym świadczy o stanie prawidłowym
w drugim i większej części trzeciego trymestru
w drugim i większej części trzeciego trymestru
ciężą
ciężą
wysłuchanie czynności serca
wysłuchanie czynności serca
płodu
płodu
badania laboratoryjne
badania laboratoryjne
badanie ogólne moczu, z uwzględnieniem ciężaru
badanie ogólne moczu, z uwzględnieniem ciężaru
właściwego, obecności białka, glukozy, liczby leukocytów,
właściwego, obecności białka, glukozy, liczby leukocytów,
erytrocytów, nabłonków i bakterii – co miesiąc
erytrocytów, nabłonków i bakterii – co miesiąc
badanie morfologii krwi – na początku ciąży oraz między
badanie morfologii krwi – na początku ciąży oraz między
16 a 18, 28 a 30, 36 a 37 tyg.
16 a 18, 28 a 30, 36 a 37 tyg.
grupa krwi i czynnik Rh
grupa krwi i czynnik Rh
odczyny kiłowe (WR) – na początku ciąży i pod koniec
odczyny kiłowe (WR) – na początku ciąży i pod koniec
jej trwania
jej trwania
poziom glukozy we krwi
poziom glukozy we krwi
obecność antygenu Hbs – w trzecim trymestrze ciąży
obecność antygenu Hbs – w trzecim trymestrze ciąży
inne specjalistyczne badania podyktowane stanem
inne specjalistyczne badania podyktowane stanem
zdrowia kobiety lub przebiegiem ciąży
zdrowia kobiety lub przebiegiem ciąży
badania USG
badania USG
Zachowanie się ciężarnej:
Zachowanie się ciężarnej:
ubranie – praktyczne i stosowne do powiększającej się
ubranie – praktyczne i stosowne do powiększającej się
macicy, nie uciskające brzucha, w przypadku zaburzeń w
macicy, nie uciskające brzucha, w przypadku zaburzeń w
krążeniu kończyn dolnych zaleca się odpowiednie rajstopy
krążeniu kończyn dolnych zaleca się odpowiednie rajstopy
przeciwżylakowe
przeciwżylakowe
-sposób bycia – niewyczerpujący spacer, unikanie
-sposób bycia – niewyczerpujący spacer, unikanie
długotrwałego siedzenia, w trakcie odpoczynku leżenie na
długotrwałego siedzenia, w trakcie odpoczynku leżenie na
boku
boku
kąpiele słoneczne nie są zalecane
kąpiele słoneczne nie są zalecane
stosunki płciowe – mogą być przyczyną poronień
stosunki płciowe – mogą być przyczyną poronień
i porodów przedwczesnych, w ciąży o przebiegu nie
i porodów przedwczesnych, w ciąży o przebiegu nie
powikłanym powinny być zaniechane na 6 tyg. przed
powikłanym powinny być zaniechane na 6 tyg. przed
porodem
porodem
pielęgnacja piersi
pielęgnacja piersi
Najczęstsze dolegliwości ciężarnej:
Najczęstsze dolegliwości ciężarnej:
nudności i wymioty
nudności i wymioty
– najczęściej występują ok. 14 tyg. ciąży,
– najczęściej występują ok. 14 tyg. ciąży,
zazwyczaj połączone są z ogólnym złym samopoczuciem,
zazwyczaj połączone są z ogólnym złym samopoczuciem,
osłabieniem, nadmiernym poceniem się, ślinotokiem,
osłabieniem, nadmiernym poceniem się, ślinotokiem,
nierównym, głębokim oddychaniem
nierównym, głębokim oddychaniem
należy
należy
rano po przebudzeniu nie wstać od razu z łóżka, należy
rano po przebudzeniu nie wstać od razu z łóżka, należy
poleżeć kilka , kilkanaście minut
poleżeć kilka , kilkanaście minut
leżąc w łóżku spożyć pierwszy posiłek
leżąc w łóżku spożyć pierwszy posiłek
w ciągu dnia spożywać posiłki często, w niewielkich ilościach
w ciągu dnia spożywać posiłki często, w niewielkich ilościach
unikać jedzenia słodyczy, kasz i kleików, a także potraw
unikać jedzenia słodyczy, kasz i kleików, a także potraw
tłustych, smażonych i pieczonych
tłustych, smażonych i pieczonych
nosić luźne ubrania
nosić luźne ubrania
możliwie dużo czasu spędzać na świeżym powietrzu
możliwie dużo czasu spędzać na świeżym powietrzu
zgaga
zgaga
– uczucie pieczenia w przełyku, któremu
– uczucie pieczenia w przełyku, któremu
towarzyszy ,,cofanie się '' treści żołądkowej
towarzyszy ,,cofanie się '' treści żołądkowej
należy
należy
spożywać posiłki w małych ilościach, lecz
spożywać posiłki w małych ilościach, lecz
często
często
ograniczyć słodycze, potrawy pikantne,
ograniczyć słodycze, potrawy pikantne,
smażone, pieczone
smażone, pieczone
unikać spoczynku po spożytych posiłkach w
unikać spoczynku po spożytych posiłkach w
pozycji leżącej
pozycji leżącej
kolacje spożywać na 2-3 godziny przed snem
kolacje spożywać na 2-3 godziny przed snem
wzdęcia i bóle brzucha
wzdęcia i bóle brzucha
–
–
spowodowane jest rozluźniającym
spowodowane jest rozluźniającym
działaniem progesteronu i uciskiem
działaniem progesteronu i uciskiem
macicy ciężarnej na jelita
macicy ciężarnej na jelita
częste oddawanie moczu
częste oddawanie moczu
–
–
spowodowane rozluźniającym
spowodowane rozluźniającym
działaniem progesteronu i uciskiem
działaniem progesteronu i uciskiem
macicy na pęcherz moczowy
macicy na pęcherz moczowy
upławy
upławy
– mają charakter
– mają charakter
przezroczystego, niekiedy zażółconego,
przezroczystego, niekiedy zażółconego,
bezwonnego śluzu
bezwonnego śluzu
należy
należy
często zmieniać podpaski
często zmieniać podpaski
nie wykonywać płukania pochwy
nie wykonywać płukania pochwy
nie stosować tamponów dopochwowych
nie stosować tamponów dopochwowych
zgłosić lekarzowi pojawienie się
zgłosić lekarzowi pojawienie się
upławów
upławów
duszność
duszność
zapobieganie
zapobieganie
unikać pośpiechu
unikać pośpiechu
racjonować wysiłek
racjonować wysiłek
robienie krótkich przerw na
robienie krótkich przerw na
odpoczynek
odpoczynek
spanie na boku, w pozycji półwysokiej
spanie na boku, w pozycji półwysokiej
Omdlenia
Omdlenia
spowodowane są obniżeniem się
spowodowane są obniżeniem się
ciśnienia tętniczego krwi, które z
ciśnienia tętniczego krwi, które z
kolei prowadzi do zmniejszenia
kolei prowadzi do zmniejszenia
ukrwienia i utlenowania mózgu
ukrwienia i utlenowania mózgu
żylaki
żylaki
– to trwałe, ograniczone i nierównomierne
– to trwałe, ograniczone i nierównomierne
rozszerzenie żył
rozszerzenie żył
Zapobieganie
Zapobieganie
ograniczenie prac wymagających dłuższego stania w
ograniczenie prac wymagających dłuższego stania w
jednej pozycji
jednej pozycji
stosowanie częstego, krótkiego wypoczynku w ciągu
stosowanie częstego, krótkiego wypoczynku w ciągu
dnia
dnia
w przypadku pracy w pozycji siedzącej – częste
w przypadku pracy w pozycji siedzącej – częste
wstawanie,
wstawanie,
krótki spacer, poruszanie kończynami
krótki spacer, poruszanie kończynami
dolnymi
dolnymi
dbałość o prawidłowy przyrost masy ciała
dbałość o prawidłowy przyrost masy ciała
nienoszenie podkolanówek
nienoszenie podkolanówek
noszenie luźnej bielizny osobistej
noszenie luźnej bielizny osobistej
w przypadku żylaków odbytu – dbałość o regularne
w przypadku żylaków odbytu – dbałość o regularne
wypróżnienia
wypróżnienia
krwawienia z dziąseł i z nosa
krwawienia z dziąseł i z nosa
–
–
przyczyny należy upatrywać w
przyczyny należy upatrywać w
hormonalnych zmianach
hormonalnych zmianach
zachodzących podczas ciąży, dziąsła
zachodzących podczas ciąży, dziąsła
stają się rozpulchnione, podatne na
stają się rozpulchnione, podatne na
urazy, należy delikatnie myć zęby,
urazy, należy delikatnie myć zęby,
używać miękkich szczoteczek do
używać miękkich szczoteczek do
zębów
zębów
bóle głowy
bóle głowy
–
–
zdarzają się zwłaszcza we wczesnym
zdarzają się zwłaszcza we wczesnym
okresie ciąży, bóle głowy w ciąży
okresie ciąży, bóle głowy w ciąży
zaawansowanej mogą być
zaawansowanej mogą być
spowodowane zaparciami,
spowodowane zaparciami,
zmęczeniem, niektórymi procesami
zmęczeniem, niektórymi procesami
chorobowymi, jak nadciśnienie
chorobowymi, jak nadciśnienie
tętnicze, niedokrwistość, choroby
tętnicze, niedokrwistość, choroby
nerek
nerek
obrzęki –
obrzęki –
zazwyczaj obserwuje się je wieczorem na kończynach
zazwyczaj obserwuje się je wieczorem na kończynach
dolnych, przyczyna jest większe niż zwykle zatrzymanie
dolnych, przyczyna jest większe niż zwykle zatrzymanie
wody w organizmie, mogą pojawiać się też na twarzy i
wody w organizmie, mogą pojawiać się też na twarzy i
dłoniach. Jeżeli nie ustępują rano, należy zgłosić się do
dłoniach. Jeżeli nie ustępują rano, należy zgłosić się do
lekarza
lekarza
zapobieganie
zapobieganie
ograniczenie wykonywania codziennych obowiązków w
ograniczenie wykonywania codziennych obowiązków w
pozycji stojącej
pozycji stojącej
częste wstawanie, poruszanie kończynami dolnymi
częste wstawanie, poruszanie kończynami dolnymi
dbałość o częsty odpoczynek w ciągu dnia
dbałość o częsty odpoczynek w ciągu dnia
ograniczenie spożywania soli kuchennej
ograniczenie spożywania soli kuchennej
spożywanie większej ilości owoców i jarzyn
spożywanie większej ilości owoców i jarzyn
unikanie upałów, długiego przebywania w gorącym
unikanie upałów, długiego przebywania w gorącym
pomieszczeniu
pomieszczeniu
kurcze mięśni
kurcze mięśni
–
–
zwiększyć ilość spożywanego mleka
zwiększyć ilość spożywanego mleka
oraz produktów bogatych w
oraz produktów bogatych w
witaminy z grupy B
witaminy z grupy B
Diagnostyka prenatalna
Diagnostyka prenatalna
Obejmuje badania pozwalające na
Obejmuje badania pozwalające na
wykrycie niektórych chorób
wykrycie niektórych chorób
genetycznie uwarunkowanych oraz
genetycznie uwarunkowanych oraz
wad rozwojowych u płodu.
wad rozwojowych u płodu.
Główne wskazania do przeprowadzenia badań
Główne wskazania do przeprowadzenia badań
diagnostycznych to:
diagnostycznych to:
posiadanie potomstwa z rozpoznanymi zaburzeniami
posiadanie potomstwa z rozpoznanymi zaburzeniami
chromosomowymi
chromosomowymi
posiadanie dzieci z rozpoznaną chorobą zależną od
posiadanie dzieci z rozpoznaną chorobą zależną od
mutacji pojedynczego genu, np. mukowiscydoza
mutacji pojedynczego genu, np. mukowiscydoza
nosicielstwo przez jedno bądź oboje rodziców aberracji
nosicielstwo przez jedno bądź oboje rodziców aberracji
chromosomalnych, które mogą się ujawnić u
chromosomalnych, które mogą się ujawnić u
potomstwa w układzie niezrównoważonym
potomstwa w układzie niezrównoważonym
wiek matki powyżej 35 lat
wiek matki powyżej 35 lat
nieprawidłowości stwierdzone u płodu w badaniu USG
nieprawidłowości stwierdzone u płodu w badaniu USG
nieprawidłowe stężenie AFP, HCG, E3 w surowicy krwi
nieprawidłowe stężenie AFP, HCG, E3 w surowicy krwi
Badania nieinwazyjne
Badania nieinwazyjne
:
:
USG – ocena grubości fałdu karkowego NT,
USG – ocena grubości fałdu karkowego NT,
szczegółowa ocena płodu
szczegółowa ocena płodu
badania surowicy krwi – test potrójny, na który
badania surowicy krwi – test potrójny, na który
składa się oznaczenie w surowicy krwi między 15
składa się oznaczenie w surowicy krwi między 15
a 20 tyg. ciąży stężeń alfa - fetoproteiny AFP,
a 20 tyg. ciąży stężeń alfa - fetoproteiny AFP,
nieskoniugowanego estriolu uE3, gonadotropiny
nieskoniugowanego estriolu uE3, gonadotropiny
kosmówkowej HCG, znajduje on zastosowanie w
kosmówkowej HCG, znajduje on zastosowanie w
ocenie ryzyka wystąpienia aberracji
ocenie ryzyka wystąpienia aberracji
chromosomowej (aneuploidii) u płodu - trisomii 21
chromosomowej (aneuploidii) u płodu - trisomii 21
pary – zespół Downa, trisomii 18 pary – zespół
pary – zespół Downa, trisomii 18 pary – zespół
Edwardsa, monosomii 45 XO – zespół Turnera,
Edwardsa, monosomii 45 XO – zespół Turnera,
poliploidii, wad cewy nerwowej
poliploidii, wad cewy nerwowej
Badania inwazyjne
Badania inwazyjne
polegają na pobieraniu komórek płodowych
polegają na pobieraniu komórek płodowych
celem ustalenia kariotypu płodu oraz ewentualnej analizy DNA
celem ustalenia kariotypu płodu oraz ewentualnej analizy DNA
amniopunkcja genetyczna – wykonuje się ją po 16 tyg.
amniopunkcja genetyczna – wykonuje się ją po 16 tyg.
ciąży, polega na przezbrzusznym pobraniu płynu
ciąży, polega na przezbrzusznym pobraniu płynu
owodniowego
owodniowego
b
b
iopsja kosmówki – polega na pobraniu fragmentu
iopsja kosmówki – polega na pobraniu fragmentu
kosmówki, wykonuje się między 6 a 11 tygodniem ciąży
kosmówki, wykonuje się między 6 a 11 tygodniem ciąży
kordocenteza – polega na pobraniu krwi płodu, umożliwia
kordocenteza – polega na pobraniu krwi płodu, umożliwia
analizę DNA, ocenę morfologii płodu, liczby płytek,
analizę DNA, ocenę morfologii płodu, liczby płytek,
parametrów gazometrii, wykonuje się po 18 tyg. ciąży
parametrów gazometrii, wykonuje się po 18 tyg. ciąży
fetoskopia – polega na endoskopowym bezpośrednim
fetoskopia – polega na endoskopowym bezpośrednim
uwidocznieniu płodu i środowiska wewnątrzmacicznego,
uwidocznieniu płodu i środowiska wewnątrzmacicznego,
umożliwia m. in. biopsję tkanek płodu, wykonuje się
umożliwia m. in. biopsję tkanek płodu, wykonuje się
między 18 a 20 tyg. ciąży
między 18 a 20 tyg. ciąży
Ćwiczenia sprawdzające
Ćwiczenia sprawdzające
1.zastanów się i wyjaśnij, czy
1.zastanów się i wyjaśnij, czy
zatrzymanie miesiączki zawsze jest spowodowane ciążą
zatrzymanie miesiączki zawsze jest spowodowane ciążą
wielkość macicy zawsze jest taka, jakby wskazywał na to czas trwania
wielkość macicy zawsze jest taka, jakby wskazywał na to czas trwania
ciąży
ciąży
2. wybierz dowolne cztery dni w roku oraz przyjmij, że były to
2. wybierz dowolne cztery dni w roku oraz przyjmij, że były to
pierwsze dni ostatniej miesiączki. Następnie, wykorzystując regułę
pierwsze dni ostatniej miesiączki. Następnie, wykorzystując regułę
Naegelego, oblicz przypuszczalny termin porodu
Naegelego, oblicz przypuszczalny termin porodu
3. wyjaśnij, czy i na ile możliwe jest monitorowanie stanu płodu
3. wyjaśnij, czy i na ile możliwe jest monitorowanie stanu płodu
4. przygotuj argumenty, aby przekonać przyszłych rodziców do
4. przygotuj argumenty, aby przekonać przyszłych rodziców do
skorzystania z porady przedkoncepcyjnej
skorzystania z porady przedkoncepcyjnej
5. zaproponuj 5 najważniejszych, twoim zdaniem, tematów spotkań w
5. zaproponuj 5 najważniejszych, twoim zdaniem, tematów spotkań w
szkole rodzenia, uzasadniając, dlaczego właśnie je wybrałaś
szkole rodzenia, uzasadniając, dlaczego właśnie je wybrałaś
6. przygotuj przykład prawidłowego, tygodniowego menu dla kobiety
6. przygotuj przykład prawidłowego, tygodniowego menu dla kobiety
ciężarnej
ciężarnej
7. przygotuj pogadankę edukacyjna dla kobiet w
7. przygotuj pogadankę edukacyjna dla kobiet w
ciąży na temat
ciąży na temat
pożądanych zachowań i zdrowego stylu życia w okresie ciąży
pożądanych zachowań i zdrowego stylu życia w okresie ciąży