KLATKA

PIERSIOWA

Klatka piersiowa

(thorax)

• Klatka piersiowa zbudowana jest z 12

kręgów piersiowych, 12 par żeber

oraz mostka

• Typy klatki piersiowej:

–

Asteniczna

–

Rozedmowa

–

Kurza

–

Lejkowata

Szkielet kostno-chrzęstny

1.

Kręgi piersiowe – 12

2.

Mostek:

3.

Rękojeść mostka
- łączy się z I i II żebrem oraz obojczykami

-wcięcie szyjne i wcięcia obojczykowe

• Trzon mostka- wcięcia żebrowe

-łączy się z II-VII żebrem

• Wyrostek mieczykowaty

• Kąt mostka – w miejscu połączenia rękojeści i

trzonu mostka - poziom przyczepu 2 żebra

ŻEBRA

- 12 par żeber

-7 górnych par łączy się z mostkiem; są

to tzw. żebra prawdziwe

-5 dolnych par to tzw. żebra rzekome

-Część chrzęstna żeber VIII-X tworzy

wraz z chrząstką żebra VII łuk

żebrowy

-Żebra XI i XII to tzw. żebra wolne

kończą się swobodnie między

mięśniami brzucha

• Żebra posiadają:

o część kostną- kość żebrowa (głowa,

szyjka, guzek, trzon)

o część chrzęstną(część przednia żeber)-

chrząstka żebrowa

o Przestrzenie międzyżebrowe - np. 2-ga

przestrzeń m-żebrowa ( drugie

międzyżebrze) położone jest poniżej 2-go

żebra

Przepona

• Główny mięsień oddechowy
• Oddziela klatkę piersiową od jamy

brzusznej

• Swoją wklęsłością zwrócona jest ku

jamie brzusznej

• Prawa kopuła przepony położona jest

wyżej i graniczy z wątrobą

• Lewa kopuła przepony leży nieco niżej,

graniczy z dnem żołądka i śledzioną

• Boczne odcinki przepony tworzą ze ścianą

kl. piersiowej
KĄTY PRZEPONOWO-ŻEBROWE

• Przyśrodkowe odcinki przepony tworzą z

sercem

KĄTY PRZEPONOWO-SERCOWE

• Tylne odcinki przepony tworzą ze ścianą

klatki piersiowej
ZACHYŁKI PRZEPONOWO-ŻEBROWE

TYLNE

• Otwory przepony:

OTWÓR ŻYŁY GŁ. DOLNEJ

ROZWÓR PRZEŁYKOWY

ROZWÓR AORTALNY

Zawartość klatki

piersiowej

• Płuca i jamy opłucnowe
1. Opłucna:
• Opłucna ścienna -wyściela wnętrze

kl.piersiowej

• Opłucna płucna- okrywa powierzchnię

płuca

• Jama opłucnowa- potencjalna przestrzeń

pomiędzy opłucną płucną i ścienną

2. Płuca:

• Płuco prawe-

PŁAT GÓRNY, ŚRODKOWY I DOLNY

• Płuco lewe- PŁAT GÓRNY I DOLNY

• Centralnie, w części przyśrodkowej płuc znajduje się

wnęka płuca: zagłębienie dla oskrzela głównego i

naczyń płucnych

• Elementy te otoczone są opłucną i tworzą tzw. korzeń

płuca

• Szczelina skośna- biegnie od tyłu, od

wysokości IV żebra, ku dołowi

krzyżuje się z V i VI żebrem i biegnie

wzdłuż dolnego brzegu VI żebra

• Szczelina pozioma (WYSTĘPUJE W

PŁUCU PRAWYM)- od wysokości

wnęki biegnie wzdłuż dolnego brzegu

żebra IV

• Pola płucne:

1. Pole górne -powyżej odcinka przedniego II żebra
(szczyt płuca-powyżej obojczyka)

2. Pole środkowe- pomiędzy przednimi odcinkami II

i IV żebra

3. Pole dolne- pomiędzy odcinkiem przednim IV

żebra, a przeponą

CIEŃ ŚRÓDPIERSIA

Śródpiersie

Śródpiersie -środkowa część

kl.piersiowej położona między

jamami opłucnej, kręgosłupem i

mostkiem

PODZIAŁ ŚRÓDPIERSIA:

1.ŚRÓDPIERSIE
• górne- leży powyżej kąta mostka
• przednie- między mostkiem, a workiem

osierdziowym

• środkowe- zawiera serce z workiem osierdziowym
• tylne- między workiem osierdziowym, a

kręgosłupem

Tchawica i oskrzela

• biegnie w obrębie szyi i

śródpiersia górnego

• Rozwidlenie tchawicy na oskrzela

główne (ostroga) znajduje się na

wysokości kąta mostka (II żebro)

Przełyk (oesophagus)

Biegnie od gardła do wpustu żołądka, poprzez szyję,

śródpiersie górne i tylne (początkowo w linii

pośrodkowej, potem przesuwając się nieco na stronę

lewą).

Położony jest w odcinku górnym bezpośrednio przed

kręgosłupem, później odsuwany jest od kręgosłupa

przez aortę. Przednia ściana przełyku sąsiaduje z

tchawicą i początkiem oskrzela lewego, z poniżej

rozwidlenia tchawicy z lewym przedsionkiem.

• Dzieli się na:

Część szyjną
Część piersiową
Część brzuszną

Duże naczynia

1. AORTA WSTEPUJĄCA
• pokryta jest workiem osierdziowym
2. ŁUK AORTY
• leży w górnym śródpiersiu, oddaje

3 gałęzie: pień ramienno-głowowy

(który następnie dzieli się na tętnicę podobojczykową prawą i

tętnicę szyjną wspólną prawą),

lewą tęt.szyjną

wspólną, lewą tęt.podobojczykową

3. AORTA ZSTĘPUJĄCA
• Dzieli się na aortę piersiową i

aortę brzuszną

• Aorta piersiowa biegnie ku dołowi

w śródpiersiu tylnym

(początkowo na lewo

od kręgosłupa i przełyku, potem wsuwając się pomiędzy

przełyk i kręgosłup)

, aż do rozworu aorty,

gdzie przechodzi w aortę brzuszną

ŻYŁA GŁÓWNA DOLNA

• przechodzi przez otwór żyły głównej

dolnej w przeponie i wpada do
prawego przedsionka

ŻYŁA GŁÓWNA GÓRNA

• Powstaje z połączenia żył ramienno-

głowowych prawej i lewej na
poziomie kąta mostka, wpada do
prawego przedsionka

Zdjęci PA (tylno-przednie)

klatki piersiowej

Jest sumą obrazów utworzonych przez kostne

i miękkotkankowe struktury jej ściany,

przeponę, narządy górnej części jamy

brzusznej, śródpiersie, duże naczynia

krwionośne oraz drogi oddechowe.

Przyłóżkowe zdjęcie klatki

piersiowej

• Zdjęcia wykonywane w pozycji

leżącej lub siedzącej

• Projekcja AP
• Cienie łopatek rzutują się na pola

płucne

• Wymiary serca i kształt

śródpiersia są pozornie zmienione

( wydają się poszerzone)

1. Kości i tk.miękkie

ściany kl.piersiowej

• Obojczyki- mostkowe końce obu obojczyków powinny być

zlokalizowane symetryczne w stosunku do kręgosłupa

• Kręgi piersiowe- trzony kręgów powinny być ledwo

widoczne na tle cienia serca

• Żebra- na zdjęciu p-a w pełnym wdechu widoczne powinny

być części kostne 10 górnych żeber,

tylne odcinki żeber III-VIII rzutują się prawie poziomo, a

przednie odcinki ich trzonów biegną skośnie ku dołowi i
przyśrodkowo ( prawidłowe żebra są w odcinkach
przednich częściowo chrzęstne, więc odcinkowo
niewidoczne na zdjęciu)

• Łopatki- na zdjęciu p-a powinny być wyrzutowane z pól

płucnych

• Tkanki miękkie kl.piersiowej- cień tkanek miękkich

mogą dawać: sutki, brodawki sutkowe, mięśnie

piersiowe większe, fałdy skórne, czasami zmiany skórne

• Przepona i narządy jamy brzusznej- przepona tworzy

cień o łukowatym, gładkim zarysie u podstawy płuc

( wielołukowy zarys przepony- odmiana anatomiczna)

kopuła lewa ustawiona jest nieco niżej niż prawa,
poniżej lewej kopuły widoczna jest bańka powietrza w

dnie żołądka

• Cień śródpiersia- tworzą serce i duże naczynia

• Zarysy sylwetki serca:

1. Zarys prawy:
• Żyła główna górna
• Prawy przedsionek
• Żyła główna dolna

2. Zarys lewy:
• Łuk aorty
• Pień tętnicy płucnej
• Uszko lewego przedsionka
• Lewa komora

• Tchawica- pasmo przejaśnienia w linii

środkowej-szyi i śródpiersiu górnym,

 rozwidlenie tchawicy znajduje się na

wysokości Th5 ( od przodu na

wysokości kąta mostka),

 kąt rozwidlenia wynosi ok. 65-85stopni,
 oskrzele główne prawe ma bardziej

strome odejście , niż lewe

 Wnęka lewa leży wyżej od prawej

 Rysunek naczyniowy pól płucnych

 Cześć pól płucnych rzutuje się na sylwetkę

serca

• Oskrzela główne, płatowe i segmentowe

• Węzły chłonne

Zdjęcie boczne klatki

piersiowej

•

Zmiana patologiczna widziana na

zdjęciu PA powinna znaleźć swoje

potwierdzenie na zdjęciu bocznym

I.

Struktury kostne

•

Trzony i krążki międzykręgowe Th

•

Mostek - boczny rzut rękojeści i

trzonu mostka

•

Żebra

•

Łopatki rzutują się na kręgi piersiowe

II.

Przepona i narządy jamy brzusznej

•

lewa kopuła przepony leży zazwyczaj niżej niż prawa

•

kopuły przepony można rozróżnić na podstawie obecności

powietrza w dnie żołądka

•

kopuła prawa przylega do cienia VCI

III. Śródpiersie
•

Serce

•

przednie odgraniczenie serca: PK

•

tylne odgraniczenie serca: LK i LP

•

Aorta- wstępująca, łuk i zstępująca tworzą cień kształtu

laski

•

Tchawica – przejaśnienie biegnące pionowo, krzyżuje się z

tyłu z łukiem aorty, od tyłu sąsiaduje z przełykiem

Zdjęcie klatki piersiowej

promieniem poziomym na

boku

• Zdjęcie wykonywane głównie w

celu oceny obecności wolnego
płynu w jamach opłucnowych

Zdjęcia rentgenowskie

przełyku

•

Część szyjna

•

Część piersiowa

•

Część brzuszna

•

Fizjologiczne zwężenia przełyku:



na wysokości chrząstki pierścieniowatej

krtani



na poziomie łuku aorty i oskrzela głównego

lewego



na poziomie przepony

1. Część szyjna przełyku-leży nieco na lewo od linii

pośrodkowej(pomiędzy tchawicą, a kręgosłupem)

• pacjent połyka papkę barytową przy zamkniętych

ustach i zaciśniętym nosie

2. Część piersiowa przełyku- biegnie za łukiem aorty,

po stronie prawej aorty zstępującej, za przedsionkiem

lewym, przed i na lewo od aorty zstępującej

• badanie wykonuje się w pozycji stojącej lub siedzącej,

po przełknięciu środka cieniującego pacjent wykonuje

głęboki wdech

3. Część brzuszna przełyku- ma długość 2-3 cm kończy

się w wpuście żołądka

• Badany leży obrócony w lewo o 45 stopni

KRĘGOSŁUP

Kręgosłup-kręg,

Krąg przyjaciół.

Daniel B, Anatomia radiologiczna, PZWL 2005, s. 111-119, 169, 252-255

Kręgosłup

• Odcinek szyjny – 7 kręgów,
• Odcinek piersiowy – 12 kręgów,
• Odcinek lędźwiowy – 5 kręgów,
• Odcinek krzyżowy – kość krzyżowa – 5

kręgów,

• Odcinek guziczny – kość guziczna – 4-5

kręgów.

• Kręgi dodatkowe, lumbalizacja/sakralizacja

kręgów.

Budowa kręgu

• Trzon,
• Łuk kręgowy,
• Otwór kręgowy – kanał kręgowy,
• Nasada łuku kręgowego,
• Wcięcie kręgowe górne/dolne,
• Otwór międzykręgowy,

Wyrostki kręgowe

• Wyrostek kolczysty,
• Wyrostki poprzeczne,
• Wyrostki stawowe górne/dolne.

RTG - trzon

• Krawędź przednia/tylna,
• Blaszka górna/dolna,
• Przestrzeń międzytrzonowa.

Skróty

• Odcinek szyjny – C1-C7,
• Odcinek piersiowy – Th1-Th12,
• Odcinek lędźwiowy – L1-L5,
• Odcinek krzyżowy – S1-S5,
• Odcinek guziczny – Co.

C1 (kręg szczytowy, atlas)

• Otwór wyr. poprzecznego – C1-C6,

C7 – zmienne, szczątkowe żebro,

• Łuk przedni zamiast trzonu,
• Część boczna,
• Więzadło poprzeczne kręgu

szczytowego,

• Okrągły otwór kręgowy.

C2 (kręg obrotowy)

• Ząb kręgu obrotowego,
• Rozdwojony wyr. kolczysty – C2-C6.

• Nierozdwojony, długi wyr. kolczysty,
• Żebro szyjne.

C7 (kręg wystający)

Th

• Trójkątny otwór kręgowy,
• Klinowaty kształt trzonu,
• Wielkość trzonu rośnie w miarę

zstępowania ku dołowi,

• Długie, dachówkowato zachodzące

wyr. kolczyste, Th1-Th8

L

• Trzon na przekroju w kształcie

nerki,

• Wyr. Poprzeczne L3 najdłuższe,
• Dodatkowe żebro XIII.

S - Kość krzyżowa

• Podstawa,
• Wierzchołek,
• Część boczna,
• Otwory krzyżowe,
• Kanał krzyżowy,
• Grzebień krzyżowy pośrodkowy,

pośredni, boczny.

Projekcje

• A-P,
• Boczne,
• A-P na ząb obrotnika przez

otwarte usta,

• Skośna tylna prawa/lewa,
• Boczna w zgięciu i wyproście,
• A-P w pochyleniu bocznym

Stawy i więzadła

• Krążek międzykręgowy, pierścień

włóknisty, jądro miażdzyste,

• Więzadło podłużne przednie/

tylne

,

• Więzadło nadkolcowe,

• Więzadło karkowe,

• Staw szczytowo-potyliczny, kłykcie

potyliczne, dołki stawowe górne C1,

• Staw szczytowo-obrotowy,

• Stawy międzywyrostkowe