Prawo karne gospodarcze
dr Renata Pawlik
Wykład IV – 20 kwietnia 2013r.
Terminy prezentacji Prawo karne
gospodarcze – st. niestacjonarne
w roku akad. 2012/13
11 maja 2013r.
Warunki zaliczenia prezentacji:
prezentacja może zostać przygotowana i przedstawiona maksymalnie przez 3
osoby;
prezentacja aby była zaliczona musi być zaprezentowana w wyznaczonym
terminie; nie ma możliwości zaprezentować przygotowanej prezentacji w
innym niż wyznaczony terminie;
czas prezentacji nie może przekraczać 10 minut;
prezentacja musi zostać przesłana na adres
celem weryfikacji poprawności i kompletności najdalej do dnia 05 maja
2013r., po naniesieniu ewentualnych poprawek prezentacja będzie przesyłana
pozostałym uczestnikom wykładu;
prezentacja ma obejmować:
zwięzłą charakterystykę obszaru w którym znajduje się omawiana regulacja
(np. ustawa o sporcie, o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – max 3-4 slajdy)
charakterystykę wskazanej w temacie regulacji;
omówienie poszczególnych znamion przy pomocy dostępnych w tym zakresie
komentarzy;
charakterystykę orzecznictwa SN i SA pojawiającego w odniesieniu do
omawianej regulacji;
ostatni slajd – bibliografia;
główną cześć prezentacji ma stanowić omówienie wskazanego typu
(przepisu) nie zaś całokształt regulacji;
tematy i terminy prezentacji są przedstawione poniżej i zostaną rozlosowane
przed wykładem w dniu 20 kwietnia 2013r.;
TEMATY PREZENTACJI
A. art. 46 ustawy o sporcie (Dz.U.2010.127.857 z późn. zm.);
B. art. 6 o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną
opartych lub polegających na dostępie warunkowym. (Dz.U.2002.126.1068
z późn. zm.);
C. art. 23 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
( Dz.U.2003.153.1503 j.t. z późn. zm.)
D. art. 305 ustawy prawo własności przemysłowej ( Dz.U.2003.119.1117 j.t.
z późn. zm);
E. art. 171 ustawy prawo bankowe Dz.U.2012.1376 j.t. z późn. zm.;
F. art. 41 ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i
ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (Dz.U.2013.144
j.t.)
G. art. 43 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi Dz.U.2012.1356 j.t. z późn. zm.;
H. art. 12a ustawy wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów
tytoniowych, Dz.U.2001.31.353
I. art. 81 ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi
wyrobami i organizacji rynku wina, Dz.U.2011.120.690 z późn. zm.;
J. art. 263 k.k. i art. 36 ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w
zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją
oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
Dz.U.2012.1017 j.t.
K. art. 33 ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami
o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla
utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwaDz.U.2013.194 j.t.
L. art. 53 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Dz.U.2012.124 j.t.
przestępstwo prania brudnych
pieniędzy (art.. 299 k.k.)
Przestępstwo prania brudnych
pieniędzy
Art. 299. § 1. Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe,
prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych
z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga
do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą
udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca
umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Karze określonej w § 1 podlega, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz
banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów
prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew
przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe,
dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających
uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne
usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
§ 3. (uchylony).
§ 4. (uchylony).
§ 5. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, działając w porozumieniu z
innymi osobami,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 6. Karze określonej w § 5 podlega sprawca, jeżeli dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2,
osiąga znaczną korzyść majątkową.
§ 7. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2, sąd orzeka przepadek przedmiotów
pochodzących bezpośrednio albo pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub
ich równowartość, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy. Przepadku nie orzeka się w całości
lub w części, jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub
innemu podmiotowi.
§ 8. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1 lub 2, kto dobrowolnie ujawnił wobec organu
powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu
przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa;
j
eżeli sprawca czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i okoliczności, sąd stosuje
nadzwyczajne złagodzenie kary.
Sposoby tzw. prania pieniędzy
1. Zawyżanie cen importowanych lub eksportowanych produktów.
2. Zawarcie umowy, z zastrzeżeniem wysokich kar umownych za jej niewykonanie, a
następnie zerwanie tej umowy i wypłata kar.
3. Zawieranie i realizowanie umów dotyczących własności intelektualnej i dóbr
niematerialnych, z wysokimi wynagrodzeniami.
4. Zawieranie umów dotyczących badań i prac badawczo-rozwojowych, usług doradczych,
szkoleń, badań rynku itp., w przypadku których weryfikacja wyników i wynagrodzeń jest
utrudniona, zwłaszcza że są to często umowy starannego działania, a nie rezultatu.
5. Działalność charytatywną.
6. Fikcyjne konkursy i loterie z wysokimi wygranymi.
7. Wygrane w kasynach.
8. Winning ticket, czyli odkupywanie losu czy karty wygranej w totolotka, za wyższą cenę,
niż wynosi wygrana.
9. Operacje finansowe w powiązaniu z rzekomym wzrostem wartości nabywanych i
zbywanych dóbr,
10. Posługiwanie się osobami trzecimi, niekiedy nieświadomymi swojego udziału w
procederze, np. poszukujący pracy odpowiada na ogłoszenie oferujące stanowisko w branży
finansowej.
11. Transfer pieniędzy poprzez zakup i sprzedaż dóbr luksusowych, np. przewozi się drogi
samochód lub przejeżdża się nim przez granicę, a następnie tam go sprzedaje.
12. Umowy kompensacyjne, czyli zapłatę za cudze długi.
13. Działalność gospodarczą, która charakteryzuje się obrotem gotówkowym, trudnościami w
stwierdzeniu rzeczywistych przychodów, gwałtowną dynamiką zmian w wysokości
przychodów i ilości klientów.
14. Zakładanie fundacji, na których konto wpływają znaczne środki, z przeznaczeniem na
pomoc, dofinansowanie różnych projektów itd.
15. Zakładanie przedsiębiorstw, których jedynym celem jest zarejestrowanie działalności i
posiadanie konta, lub ewentualnie transakcje, które nie służą realizacji założonej
działalności.
16. Wpłacanie pieniędzy na określone cele, a następnie wycofywanie ich.
Według Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy
(FATF) istnieją trzy typowe etapy prania pieniędzy:
Pierwszym z nich jest umiejscowianie (lokowanie, placement),
czyli wprowadzenie gotówki do systemu finansowego poprzez wpłatę
w banku lub wymianę gotówki na instrumenty finansowe, np.
papiery wartościowe lub zakup dóbr, takich jak: nieruchomości,
samochody, maszyny.
Drugim etapem prania pieniędzy jest tzw. maskowanie
(nawarstwianie), czyli ukrywanie przestępnego pochodzenia
środków poprzez dokonywanie wielu transakcji mających oddzielić
pieniądze od przestępstwa i zapewnić anonimowość ich
dysponentowi. Są to kolejno po sobie następujące transakcje
sprzedaży, pożyczki, kredytu itd.
Trzecim etapem jest tzw. integrowanie, czyli legitymizacja.
Polega ona na znalezieniu pozornych podstaw prawnych dla
pojawienia się określonych środków w obrocie gospodarczym.
Uwiarygodnieniu mają służyć zaświadczenia z banków, organizacji
gospodarczych i innych instytucji, przez które środki te przepłynęły.
Chodzi o to, by badane pieniądze miały swoje legalne źródło, jako
np. zysk, przedmiot aportu wnoszonego do spółki itd.
Dz.U.2010.46.276 j.t. Ost. Zm. 2013-01-01
(Dz.U.2012.1529)
USTAWA
z dnia 16 listopada 2000 r.
o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz
finansowaniu terroryzmu
Art. 1. Ustawa określa zasady oraz tryb
przeciwdziałania praniu pieniędzy,
przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu,
stosowania szczególnych środków ograniczających
przeciwko osobom, grupom i podmiotom oraz
obowiązki podmiotów uczestniczących w obrocie
finansowym w zakresie gromadzenia i
przekazywania informacji.
Dz.U.UE.L.2005.309.15, zm. 2011-01-04
Dz.U.UE.L.2010.331.120
DYREKTYWA 2005/60/WE
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 26 października 2005 r.
w sprawie przeciwdziałania
korzystaniu z systemu finansowego w
celu prania pieniędzy oraz
finansowania terroryzmu
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE L z dnia 25 listopada 2005 r.)
Art. 3. 1. Organami administracji rządowej
właściwymi w sprawach przeciwdziałania
praniu pieniędzy oraz finansowaniu
terroryzmu, zwanymi dalej "organami
informacji finansowej", są:
1) minister właściwy do spraw instytucji
finansowych, jako naczelny organ
informacji finansowej;
2) Generalny Inspektor Informacji
Finansowej, zwany dalej "Generalnym
Inspektorem".
Art. 4. 1. Do zadań Generalnego Inspektora należy uzyskiwanie,
gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w trybie
określonym w ustawie oraz podejmowanie działań w celu przeciwdziałania
praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a w szczególności:
1)
badanie przebiegu transakcji, co do których Generalny Inspektor
powziął uzasadnione podejrzenia;
2)
przeprowadzanie procedury wstrzymania transakcji lub blokady
rachunku;
3)
rozstrzyganie w przedmiocie zwolnienia zamrożenia wartości
majątkowych;
4)
udostępnianie i żądanie przekazania informacji o transakcjach;
5)
przekazywanie uprawnionym organom dokumentów uzasadniających
podejrzenie popełnienia przestępstwa;
6)
inicjowanie i podejmowanie innych działań w celu przeciwdziałania
praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w tym szkolenie
pracowników instytucji obowiązanych w zakresie zadań nałożonych na te
instytucje;
7)
sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów dotyczących
przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
8)
współpraca z zagranicznymi instytucjami i międzynarodowymi
organizacjami zajmującymi się przeciwdziałaniem praniu pieniędzy lub
finansowaniu terroryzmu;
9)
nakładanie kar pieniężnych, o których mowa w ustawie.
Art. 8. 1. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15.000 euro, ma obowiązek
zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których
okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem
uniknięcia obowiązku rejestracji.
1a. W przypadku podmiotu prowadzącego kasyno gry w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach
hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540) obowiązek, o którym mowa w ust. 1, dotyczy zakupu lub sprzedaży żetonów o wartości
stanowiącej co najmniej równowartość 1.000 euro.
1e. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1)
przelewu z rachunku na rachunek lokaty terminowej, które należą do tego samego klienta w tej samej instytucji
obowiązanej;
2)
przelewu na rachunek z rachunku lokaty terminowej, które należą do tego samego klienta w tej samej instytucji
obowiązanej;
3)
przelewów przychodzących, z wyjątkiem przelewów przychodzących z zagranicy;
4)
transakcji związanych z gospodarką własną instytucji obowiązanych;
5)
transakcji zawieranych na rynku międzybankowym;
6)
przypadków określonych w art. 9d ust. 1;
7)
banków zrzeszających banki spółdzielcze, o ile transakcja została zarejestrowana w zrzeszonym banku spółdzielczym;
8)
transakcji tymczasowego przewłaszczenia na zabezpieczenie wartości majątkowych, wykonanej na czas trwania
umowy przewłaszczenia z instytucją obowiązaną.
3. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której okoliczności wskazują, że może ona mieć związek z praniem
pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję, bez względu na jej wartość i
charakter.
3b. Instytucje obowiązane będące adwokatami, radcami prawnymi oraz prawnikami zagranicznymi obowiązek, o którym mowa
w ust. 3, wykonują, jeżeli uczestniczą w transakcjach w związku ze świadczeniem klientowi pomocy w planowaniu lub
przeprowadzaniu transakcji dotyczących:
1)
kupna i sprzedaży nieruchomości lub przedsiębiorstw;
2)
zarządzania pieniędzmi, papierami wartościowymi lub innymi wartościami majątkowymi;
3)
otwierania rachunków lub zarządzania nimi;
4)
organizacji wpłat i dopłat na kapitał zakładowy i akcyjny, organizacji wkładu do tworzenia lub prowadzenia działalności
spółek lub zarządzania nimi;
5)
tworzenia, działalności przedsiębiorców w innej formie organizacyjnej, a także zarządzania nimi.
4. Rejestr transakcji, o których mowa w ust. 1 i 3, jest przechowywany przez okres 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku
następującego po roku, w którym transakcje zostały zarejestrowane. W przypadku likwidacji, połączenia, podziału oraz
przekształcenia instytucji obowiązanej, do przechowywania rejestrów i dokumentacji stosuje się odpowiednio przepisy art. 76
ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316).
5. Obowiązek rejestracji transakcji, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie
pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, instytucji pieniądza elektronicznego, oddziałów zagranicznych instytucji pieniądza
elektronicznego, agentów rozliczeniowych, adwokatów, radców prawnych i prawników zagranicznych oraz biegłych rewidentów
i doradców podatkowych.
Art. 8a. 1. Instytucje obowiązane prowadzą
bieżącą analizę przeprowadzanych transakcji.
Wyniki analiz powinny być dokumentowane w
formie papierowej lub elektronicznej.
2. Wyniki analiz przechowywane są przez okres 5
lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego
po roku, w którym zostały przeprowadzone. W
przypadku likwidacji, połączenia, podziału oraz
przekształcenia instytucji obowiązanej do
przechowywania dokumentacji stosuje się
odpowiednio przepisy art. 76 ustawy z dnia 29
września 1994 r. o rachunkowości.
Art. 8b. 1. Instytucje obowiązane stosują wobec swoich klientów środki bezpieczeństwa
finansowego. Zakres stosowania jest określany na podstawie oceny ryzyka prania pieniędzy i
finansowania terroryzmu, zwanej dalej "oceną ryzyka", dokonanej w wyniku analizy, z uwzględnieniem w
szczególności rodzaju klienta, stosunków gospodarczych, produktów lub transakcji.
2. Środki bezpieczeństwa finansowego nie są stosowane przez:
1)
Narodowy Bank Polski;
2)
(8) (uchylony).
3. Środki bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w ust. 1, polegają na:
1)
identyfikacji klienta i weryfikacji jego tożsamości na podstawie dokumentów lub informacji
publicznie dostępnych;
2)
podejmowaniu czynności, z zachowaniem należytej staranności, w celu identyfikacji beneficjenta
rzeczywistego i stosowaniu uzależnionych od oceny ryzyka odpowiednich środków weryfikacji jego
tożsamości w celu uzyskania przez instytucję obowiązaną danych dotyczących tożsamości beneficjenta
rzeczywistego, w tym ustalaniu struktury własności i zależności klienta;
3)
uzyskiwaniu informacji dotyczących celu i zamierzonego przez klienta charakteru stosunków
gospodarczych;
4)
bieżącym monitorowaniu stosunków gospodarczych z klientem, w tym badaniu przeprowadzanych
transakcji w celu zapewnienia, że przeprowadzane transakcje są zgodne z wiedzą instytucji obowiązanej o
kliencie i profilu jego działalności oraz z ryzykiem, a także, w miarę możliwości, badaniu źródła
pochodzenia wartości majątkowych oraz bieżącym aktualizowaniu posiadanych dokumentów i informacji.
4. Środki bezpieczeństwa finansowego są stosowane w szczególności:
1)
przy zawieraniu umowy z klientem;
2)
przy przeprowadzaniu transakcji z klientem, z którym instytucja obowiązana nie zawarła uprzednio
umowy, której równowartość przekracza 15.000 euro, bez względu na to czy transakcja jest
przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze
sobą powiązane;
3)
gdy istnieje podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu bez względu na wartość
transakcji, formę organizacyjną oraz rodzaj klienta;
4)
gdy zachodzi wątpliwość czy otrzymane wcześniej dane, o których mowa w art. 9 są prawdziwe
lub pełne.
Art. 11. 1. Instytucje obowiązane przekazują Generalnemu
Inspektorowi informacje o transakcjach zarejestrowanych zgodnie z
art. 8 ust. 1 i 3. Przekazanie to polega na przesłaniu lub dostarczeniu
danych z rejestru transakcji, o którym mowa w art. 8 ust. 4, także z
wykorzystaniem informatycznych nośników danych.
2. (uchylony).
3. Informacje o transakcjach, o których mowa w art. 8 ust. 1, mogą być
przekazywane Generalnemu Inspektorowi za pośrednictwem izb
gospodarczych zrzeszających instytucje obowiązane i banków
zrzeszających banki spółdzielcze.
4. Informacje o transakcjach, o których mowa w art. 8, mogą być
przekazywane Generalnemu Inspektorowi za pośrednictwem właściwego
miejscowo organu samorządu zawodowego notariuszy, adwokatów, radców
prawnych i prawników zagranicznych, o ile krajowy organ tego samorządu
podejmie uchwałę określającą szczegółowe zasady i tryb przekazywania
takich informacji Generalnemu Inspektorowi. Krajowy organ samorządu
przekazuje Generalnemu Inspektorowi wykaz osób odpowiedzialnych za
przekazywanie takich informacji.
5. Obowiązek informowania o transakcjach objętych przepisami ustawy nie
dotyczy przypadku, gdy adwokaci, radcowie prawni i prawnicy zagraniczni,
biegli rewidenci oraz doradcy podatkowi reprezentują klienta na podstawie
pełnomocnictwa procesowego w związku z toczącym się postępowaniem
albo udzielają porady służącej temu postępowaniu.
Art. 16. 1. Instytucja obowiązana, która otrzymała dyspozycję lub zlecenie
przeprowadzenia transakcji, mająca przeprowadzić transakcję lub posiadająca
informacje o zamiarze przeprowadzenia transakcji, co do której zachodzi uzasadnione
podejrzenie, że może ona mieć związek z popełnieniem przestępstwa, o którym
mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, ma obowiązek niezwłocznie
zawiadomić na piśmie Generalnego Inspektora, przekazując wszystkie
posiadane dane określone w art. 12 ust. 1 oraz art. 12a wraz ze wskazaniem
przesłanek przemawiających za wstrzymaniem transakcji lub blokadą rachunku, oraz
wskazać przewidywany termin jej realizacji. Przepisu art. 11 ust. 4 nie stosuje się.
1a. W przypadku gdy instytucja dokonująca zawiadomienia zgodnie z ust. 1 nie jest
instytucją mającą przeprowadzić transakcję, zawiadomienie zawiera również
wskazanie instytucji, która ma przeprowadzić transakcję.
2. Po otrzymaniu zawiadomienia Generalny Inspektor dokonuje niezwłocznego
potwierdzenia jego przyjęcia, w formie pisemnej, podając datę i godzinę przyjęcia
zawiadomienia.
3. Zawiadomienie i potwierdzenie, o których mowa w ust. 1 i 2, może zostać
przekazane również przy użyciu informatycznych nośników danych.
4. Do czasu otrzymania żądania, o którym mowa w art. 18 ust. 1, nie dłużej
niż 24 godziny, od momentu potwierdzenia przyjęcia zawiadomienia, o
którym mowa w art. 16 ust. 2, instytucja obowiązana nie wykonuje
transakcji, której dotyczy zawiadomienie.
Art. 20. W przypadku gdy rachunek został zablokowany lub transakcja została
wstrzymana z naruszeniem prawa, odpowiedzialność za wynikłą szkodę ponosi Skarb
Państwa na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Przepisy karne
Art. 35. 1. Kto, działając w imieniu lub interesie instytucji obowiązanej, wbrew
przepisom ustawy, nie dopełnia obowiązku:
1)
rejestracji transakcji, przekazania Generalnemu Inspektorowi dokumentów
dotyczących tej transakcji lub przechowywania przez wymagany okres rejestru
tych transakcji lub dokumentów dotyczących tej transakcji,
2)
zachowania środków bezpieczeństwa finansowego, zgodnie z procedurą, o
której mowa w art. 10a ust. 1, lub przechowywania informacji uzyskanych w
związku ze stosowaniem środków bezpieczeństwa finansowego,
3)
zawiadomienia Generalnego Inspektora o transakcji, o której mowa w art.
16 ust. 1,
4)
wstrzymania transakcji lub blokady rachunku,
5)
wprowadzenia wewnętrznej procedury, o której mowa w art. 10a ust. 1,
6)
wyznaczenia osoby odpowiedzialnej zgodnie z art. 10b ust. 1,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3,
2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom ustawy ujawnia osobom
nieuprawnionym, posiadaczom rachunku lub osobom, których transakcja
dotyczy informacje zgromadzone zgodnie z upoważnieniem ustawy lub
wykorzystuje te informacje w inny sposób niezgodny z przepisami ustawy.
3. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega
grzywnie.
Art. 36. Kto, działając w imieniu lub
interesie instytucji obowiązanej, wbrew
przepisom ustawy:
1) odmawia przekazania Generalnemu
Inspektorowi informacji lub dokumentów,
2) przekazuje Generalnemu Inspektorowi
nieprawdziwe lub zataja prawdziwe dane
dotyczące transakcji, rachunków lub osób,
podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
Art. 299 k.k. –
charakterystyka
Zabronione zachowanie może polegać
na przyjmowaniu, przekazywaniu
lub wywozie za granicę, pomocy w
przenoszeniu własności lub
posiadania, a także na podejmowaniu
innych czynności, które mogą
udaremnić lub znacznie utrudnić
stwierdzenie ich przestępnego
pochodzenia lub miejsca umieszczenia.
Przedmiotem wykonawczym
przestępstwa określonego w art. 299 § 1 są
środki płatnicze, instrumenty finansowe,
papiery wartościowe i wartości dewizowe, a
także prawa majątkowe oraz mienie
pochodzące z korzyści związanych z
popełnieniem czynu zabronionego.
Nie jest przy tym istotne, czy przedmioty te
lub wartości majątkowe pochodzą
bezpośrednio, czy pośrednio z czynu
zabronionego, tj. zostały uzyskane w
wyniku obrotu korzyściami bezpośrednimi
Opisane w art. 299 § 1 zachowania mogą
wypełniać znamiona przemytu (zob. art. 86 i
n. k.k.s.), paserstwa (art. 291 k.k.) lub
poplecznictwa (art. 239 k.k.), a także działań
zmierzających do udaremnienia egzekucji
(zob. art. 300 § 2 k.k.).
Prowadzi to do wniosku, że przedmiotem
ochrony omawianych przepisów jest nie
tylko obrót gospodarczy, lecz również
mienie, a nawet wymiar sprawiedliwości.
Przepis art. 299 § 1, jako szczególny, wyłącza
stosowanie wymienionych przepisów.
Podmiotem przestępstwa określonego w art. 299 § 2 może
być jedynie pracownik banku, instytucji finansowej lub
kredytowej albo innego podmiotu, na którym z mocy prawa
ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób
dokonujących transakcji, a także osoba działająca w imieniu i
na rzecz banku (przestępstwo indywidualne).
Zachowanie penalizowane w omawianym art. 299 § 2 może
polegać na:
1) przyjmowaniu w gotówce, wbrew przepisom, wielkich ilości
pieniędzy lub wartości dewizowych albo dokonywaniu ich
transferu lub konwersji (tj. przelewu na inne konto, zmiany
warunków itp.);
2) przyjmowaniu pieniędzy lub wartości dewizowych w
okolicznościach uzasadniających podejrzenie, iż stanowią
one przedmiot czynu określonego w § 1 art. 299;
3) świadczeniu usług w zatajaniu przestępnego pochodzenia
lub w zabezpieczeniu przed zajęciem pieniędzy lub innych
wartości dewizowych pochodzących z czynu zabronionego.
Surowszą odpowiedzialność (typ kwalifikowany) za
zachowania wypełniające znamiona przestępstw
określonych w art. 299 § 1 lub 2 ponosi sprawca,
który działał w porozumieniu z innymi osobami lub
osiągnął znaczną korzyść majątkową (art. 299 § 5 i
6).
§ 5. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu
określonego w § 1 lub 2, działając w porozumieniu
z innymi osobami,
Przez działanie w porozumieniu należy
rozumieć nie tylko współsprawstwo, lecz wszelkie
formy opartego na porozumieniu współdziałania
przestępnego (w tym pomocnictwo).
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 299 § 7, w razie skazania za
przestępstwo "prania brudnych pieniędzy" określone w § 1 lub 2 tego
artykułu, sąd orzeka (obligatoryjnie) przepadek przedmiotów
pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa, a także
korzyści lub ich równowartości, chociażby nie stanowiły one
własności sprawcy. Unormowanie to jest uzupełnieniem przepisów art.
44 i 45, które dotyczą przepadku przedmiotów oraz korzyści
majątkowych albo ich równowartości pochodzących z przestępstwa
"pierwotnego", a nie przestępstwa prania brudnych pieniędzy.
Artykuł 299 § 8 przewiduje klauzulę niekaralności wobec osoby,
która brała udział w przestępstwie określonym w § 1 lub 2 tego
artykułu (a więc z wyłączeniem typów kwalifikowanych) i
dobrowolnie ujawniła wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w tym
przestępstwie oraz okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło
to popełnieniu innego przestępstwa.
Celem tej regulacji jest nie tylko skłonienie uczestnika "prania
pieniędzy" do zawrócenia z drogi tego przestępstwa i zapobieżenie
jego kontynuowaniu przez pozostałych uczestników, lecz także
zapobieżenie innemu przestępstwu (tzn. przestępstwu pierwotnemu),
z którego pochodzą nielegalne korzyści (np. działalności
zorganizowanej grupy przestępczej).
Bieniek B. monografia Oficyna
2010
Penalizacja procederu prania brudnych
pieniędzy w kodeksie karnym z 1997 r.,
[w:] Pranie pieniędzy w prawie
międzynarodowym, europejskim oraz
polskim.
Przestępstwa przeciwko wierzycielom
Art. 300. § 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub
upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego
wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje,
niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza
składniki swojego majątku,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu
lub innego organu państwowego, udaremnia lub
uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że
usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub
pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku
zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu
wierzycielom, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie
przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Przedmiotem ochrony są roszczenia uprawnionych wierzycieli i ich zabezpieczenie przed
nieuczciwymi zachowaniami dłużników zmierzającymi do uniemożliwienia im zaspokojenia
tych roszczeń;
Czynność sprawcza polega na uszczuplaniu lub udaremnianiu zaspokojenia wierzycieli.
Wskazane zachowania stanowią czyn zabroniony, jeżeli zostaną podjęte w sytuacji grożącej dłużnikowi
upadłości lub niewypłacalności.
Art. 10 pr. Up. I napr. Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.
Art. 11. 1. Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych
zobowiązań pieniężnych.
2. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego
zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania
wykonuje.
Omawiany występek ma charakter skutkowy. Skutkiem jest udaremnienie lub uszczuplenie
zaspokojenia roszczeń wierzycieli
Przedmiotem czynności wykonawczej są składniki majątku dłużnika.
Jest to przestępstwo indywidualne właściwe.
Strona podmiotowa czynu z § 1 polega na umyślności w obu postaciach zamiaru.
Czynność sprawcza czynu zabronionego w § 2 polega na udaremnianiu wykonania orzeczenia
sądu lub innego organu państwowego skutkującego egzekucją z majątku dłużnika. Nie jest
konieczne, by sprawca zmierzał do całkowitego udaremnienia egzekucji, wystarczy, by działał w celu jej
udaremnienia w odniesieniu do niektórych składników majątku lub tylko w określonym czasie i miejscu.
I KZP 22/12
postanow. SN
2013-01-24
LEX nr 1252700
Przepis art. 300 § 2 k.k. udziela ochrony
również wierzytelnościom nie
związanym z obrotem
gospodarczym, w tym wynikającym z
zobowiązań podatkowych.
III KK 473/07
wyrok SN
2008-04-02
LEX nr 388523...
Ze względu na dobro prawne stanowiące
przedmiot ochrony w art. 303 § 1 k.k. -
podobnie jak we wszystkich normach
zamieszczonych w rozdziale XXXVI Kodeksu
karnego - jakim są interesy majątkowe
związane z obrotem gospodarczym, nie jest
szkodą majątkową na gruncie tego przepisu
"uszczerbek majątkowy doznany przez Skarb
Państwa na skutek uszczuplenia podatkowego
lub innego uchylenia się od daniny publicznej".
II AKa 338/11
wyrok s.apel.
2012-02-21
we Wrocławiu
LEX nr 1171343
4. Przepis art. 300 § 1 k.k. nie zapewnia
ochrony karnej, gdy zadłużenie dotyczy
należności publicznoprawnych, np. podatków,
ceł, składek na rzecz ZUS. W tych wypadkach
bowiem osobę uprawnioną i osobę
zobowiązaną nie łączy żaden stosunek
obligacyjny, czego konsekwencją jest to, że w
takim stosunku brak jest wierzyciela i dłużnika.
II AKa 261/11 wyrok s.apel. 2011-10-
27
we Wrocławiu
LEX nr 1085916
Istotę zakazu karnego zawartego w przepisie art.
300 § 2 k.k. stanowi dobro prawne w postaci
"obrotu gospodarczego" i to dobro określa
zarazem przedmiot przestępczego ataku. Z kolei
indywidualnym dobrem prawnym chronionym
przez przepis art. 302 § 2 k.k. są majątkowe
interesy wierzycieli ściśle powiązane z
zobowiązaniem w postaci wierzytelności
powstałej w ramach obrotu gospodarczego. Taki
zaś rezultat treściowej i funkcjonalnej analizy art.
302 § 2 k.k. w pełni uzasadnia twierdzenie, że
odnosi się on wyłącznie do wierzytelności
związanych z obrotem gospodarczym.
V KK 226/11
wyrok SN
2011-11-17
OSNKW 2012/2/21...
Przestępstwo określone w art. 300 § 2 k.k. dotyczy także
mienia "zagrożonego zajęciem". Nie jest więc
wymagane, aby w czasie przestępnego działania istniało
już orzeczenie, którego wykonanie sprawca chce
udaremnić. Przestępstwa z art. 300 § 2 k.k. można się
zatem dopuścić również wtedy, gdy egzekucja dopiero
grozi, a więc w okresie, kiedy wierzyciel w sposób
niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił
dochodzić swojej pretensji majątkowej w drodze
sądowej. Wystarczające jest więc, by składniki majątku
były zagrożone zajęciem, jeżeli istnieje obiektywne,
rzeczywiste i bezpośrednie niebezpieczeństwo zajęcia, a
więc takie niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć.
Art. 301. § 1. Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli
udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez
to, że tworzy w oparciu o przepisy prawa nową
jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki
swojego majątku,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto będąc dłużnikiem kilku
wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub
niewypłacalności.
§ 3. Kto będąc dłużnikiem kilku wierzycieli w sposób
lekkomyślny doprowadza do swojej upadłości lub
niewypłacalności, w szczególności przez trwonienie części
składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie
transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami
gospodarowania,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 302. § 1. Kto, w razie grożącej mu
niewypłacalności lub upadłości, nie mogąc zaspokoić
wszystkich wierzycieli, spłaca lub zabezpiecza
tylko niektórych, czym działa na szkodę
pozostałych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Kto wierzycielowi udziela lub obiecuje udzielić
korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych
wierzycieli w związku z postępowaniem
upadłościowym lub zmierzającym do zapobiegnięcia
upadłości,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Tej samej karze podlega wierzyciel, który w
związku z określonym w § 2 postępowaniem przyjmuje
korzyść za działanie na szkodę innych wierzycieli albo
takiej korzyści żąda.
Art. 1025. § 1. k.p.c.\
Z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:
1)
koszty egzekucyjne,
2)
należności alimentacyjne,
3)
należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę
określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,
niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika,
4)
(1119) należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim,
5)
(1120) należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem
skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na
nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed
złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu,
6)
należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej,
7)
należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z
1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062, z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz.
1268 i Nr 122, poz. 1315 oraz z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475 i Nr 110,
poz. 1189), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej,
8)
(1121) (uchylony),
9)
należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję,
10)
inne należności.
§ 2. Po zaspokojeniu wszystkich należności ulegają zaspokojeniu kary pieniężne oraz grzywny
sądowe i administracyjne.
§ 3. (1122) W równym stopniu z należnością ulegają zaspokojeniu odsetki i koszty postępowania. Z
pierwszeństwa równego należnościom kategorii czwartej i piątej korzystają wszystkie roszczenia o
świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem na mocy odrębnych przepisów. Roszczenia o
świadczenia uboczne nieobjęte zabezpieczeniem zaspokaja się w kategorii dziesiątej, chyba że
należność podlegałaby zaspokojeniu w kategorii wcześniejszej. To samo dotyczy roszczeń o
świadczenia należne dożywotnikowi.
§ 4. (1123) Jeżeli przedmiotem egzekucji jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
wierzytelność spółdzielni mieszkaniowej z tytułu nie wniesionego wkładu budowlanego związana z
tym prawem ulega zaspokojeniu przed należnością zabezpieczoną na tym prawie hipotecznie.
Art. 303. § 1. Kto wyrządza szkodę majątkową osobie
fizycznej, prawnej albo jednostce organizacyjnej nie mającej
osobowości prawnej, przez nieprowadzenie dokumentacji
działalności gospodarczej albo prowadzenie jej w sposób
nierzetelny lub niezgodny z prawdą, w szczególności
niszcząc, usuwając, ukrywając, przerabiając lub podrabiając
dokumenty dotyczące tej działalności,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1
wyrządza znaczną szkodę majątkową,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa
określonego w § 1
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie
przestępstwa określonego w § 1-3 następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Przedmiotem ochrony jest interes uczestników obrotu gospodarczego w uzyskaniu
rzetelnej informacji odnoszącej się do stanu spraw innych uczestników;
Czynność sprawcza polega na nieprowadzeniu dokumentacji albo prowadzeniu jej
nierzetelnie lub nieprawdziwie. Czyn ten można popełnić zarówno przez działanie
(prowadzenie dokumentacji nierzetelne albo nieprawdziwe), jak i przez zaniechanie
(nieprowadzenie dokumentacji). Czyn ten wymaga wielości zachowań.
Nieprawdziwa jest dokumentacja potwierdzająca nieprawdę. Nierzetelna jest
dokumentacja prowadzona w sposób, który utrudnia lub uniemożliwia odtworzenie na jej
podstawie rzeczywistego stanu interesów danego podmiotu;
Dokumentacją działalności gospodarczej są wszystkie dokumenty dotyczące tej
działalności
Omawiany czyn ma charakter skutkowy. Skutkiem jest szkoda majątkowa wyrządzona
osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
Szkoda ta obejmuje zarówno rzeczywisty uszczerbek, jak i utracone korzyści
Sprawcą przestępstwa popełnionego w postaci nieprowadzenia dokumentacji może być
tylko ten, na kim ciąży szczególny prawny obowiązek prowadzenia określonej
dokumentacji (przestępstwo indywidualne właściwe).
Stronę podmiotową stanowi umyślność zarówno w postaci zamiaru bezpośredniego,
jak i ewentualnego.
Typ kwalifikowany tworzy § 2. Znamieniem kwalifikującym jest wyrządzenie szkody
znacznej wartości (por. art. 115 § 5 i 7).
Typem uprzywilejowanym jest wypadek mniejszej wagi (§ 3);
V KK 330/08
postanow. SN
2009-02-02
Prok.i Pr.-wkł. 2009/6/17
W przepisie art. 2 u.s.d.g. zamieszczona jest definicja legalna
działalności gospodarczej, co oznacza, iż powinna być ona
traktowana jako powszechnie obowiązujące rozumienie tego
pojęcia w polskim systemie prawnym, wiążące zarówno dla
ustawodawcy, jak i organów wykonawczych oraz
sądowniczych. Zasada ustawowej określoności
odpowiedzialności karnej nakazuje więc uznać, iż
dokumentacja, działalności gospodarczej, o której mowa w art.
303 k.k., to dokumentacja, której obowiązek
prowadzenia wynika z przepisu rangi ustawowej.
Przedmiotem stypizowanych w tym przepisie zachowań nie
mogą być prywatne zapiski, listy, spisy, rejestry, sporządzone
co prawda w związku z prowadzoną działalnością, jednakże, do
sporządzenia których podmiot gospodarczy nie został
zobowiązany ustawowo. Podkreślić należy, iż w zależności od
wyboru formy prawnej podmiotu prowadzącego działalność
gospodarczą, a więc zorganizowania działalności oraz rodzaju
prowadzonej działalności, prawo nakłada obowiązek
prowadzenia innej dokumentacji działalności gospodarczej.
Art. 304. Kto, wyzyskując przymusowe
położenie innej osoby fizycznej, prawnej
albo jednostki organizacyjnej nie mającej
osobowości prawnej, zawiera z nią
umowę, nakładając na nią obowiązek
świadczenia niewspółmiernego ze
świadczeniem wzajemnym,
podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
Przedmiotem ochrony są interesy kontrahentów.
Czynność sprawcza polega na zawarciu niekorzystnej dla
kontrahenta umowy przy wyzyskaniu jego przymusowego położenia.
Niekorzystność umowy wyraża się w uzyskaniu przez sprawcę
nadmiernego zysku niewynikającego z zasad słuszności i
nieuzasadnionego treścią zawartej umowy
Umowa zostaje zawarta w położeniu przymusowym dla
kontrahenta. Winien on znajdować się w tego rodzaju sytuacji, że -
przynajmniej w swym subiektywnym odczuciu - jest zmuszony
zawrzeć niekorzystną dla siebie umowę. Obojętne są przyczyny
powstania takiego położenia
Jest to przestępstwo formalne.
Sprawcą tego przestępstwa może być każdy (przestępstwo
powszechne).
Stronę podmiotową stanowi umyślność w postaci zamiaru
bezpośredniego. Sprawca winien działać, chcąc wykorzystać
przymusowe położenie pokrzywdzonego i uzyskać nadmierne
świadczenie wzajemne. Brak świadomości przymusowego położenia
sprawcy wyklucza wypełnienie znamion omawianego czynu.
III KK 260/09 wyrok SN
2010-01-
28
LEX nr 570148
Samo stwierdzenie lichwiarskiego charakteru
umowy nie wystarcza do przyjęcia
odpowiedzialności za przestępstwo określone w
art. 304 k.k., a warunkiem niezbędnym tej
odpowiedzialności jest ponadto ustalenie, że
osoba pokrzywdzona, zawierająca z oskarżonym
umowę znajdowała się w przymusowym położeniu
- a więc, że dotknęły ją takie okoliczności
życiowe, w tym ekonomiczne, które przesądziły o
konieczności zawarcia przez nią tej umowy bez
względu na stan pokrzywdzenia, wiążący się z
niewspółmiernością określonych tą umową
świadczeń - oraz, że oskarżony miał pełną
świadomość tego faktu.
Art. 305. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg
publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną osobą
działając na szkodę właściciela mienia albo osoby lub
instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w związku z
publicznym przetargiem rozpowszechnia informacje
lub przemilcza istotne okoliczności mające znaczenie
dla zawarcia umowy będącej przedmiotem przetargu
albo wchodzi w porozumienie z inną osobą, działając
na szkodę właściciela mienia albo osoby lub
instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa,
ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2
następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Przedmiotem ochrony są interes majątkowy właściciela mienia wystawianego na przetarg, a także rzetelność
instytucji przetargu publicznego
Czynność sprawcza w § 1 polega na udaremnianiu lub utrudnianiu przetargu publicznego bądź na wejściu w
porozumienie z inną osobą.
Przetarg ma charakter publiczny, jeżeli zasady jego organizacji i przebiegu są regulowane przepisami prawa, zaś liczba
osób biorących w nim udział nie jest określona z góry bądź jest określona według pewnego kryterium głównego (np.
tylko spółki prawa handlowego);
Udaremnianie polega na doprowadzeniu do nieodbycia się przetargu. Utrudnianie to zakłócanie procedury
przetargowej, odbywające się na szkodę właściciela mienia lub instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany.
Wejście w porozumienie stanowi w istocie przygotowanie do udaremnienia lub utrudnienia przetargu Każde z wyżej
wskazanych zachowań winno odbywać się na szkodę właściciela mienia lub instytucji, na rzecz której przetarg jest
dokonywany. Nie ma jednak znaczenia, czy szkoda rzeczywiście wystąpiła. Wystarczające jest, jeżeli wystąpiło
zagrożenie jej wystąpieniem
Czynność sprawcza czynu zabronionego przez § 2 polega na rozpowszechnianiu informacji, ich przemilczaniu lub
wejściu w porozumienie z inną osobą. Rozpowszechnianie w rozumieniu komentowanego przepisu niekoniecznie musi
oznaczać uczynienie informacji znanymi nieokreślonemu z góry kręgowi podmiotów. Wystarczy, jeżeli sprawca ujawni
informację określonemu z góry, lecz szerszemu kręgowi osób, na przykład choćby części uczestników przetargu
Przemilczenie informacji zachodzi wówczas, kiedy sprawca ma obowiązek ich ujawnienia, jednak nie czyni tego.
Wejście w porozumienie w tym wypadku stanowi zarówno przygotowanie do wskazanych wyżej czynności
sprawczych, jak i samodzielną odmianę omawianego czynu zabronionego
Wszystkie wskazane czynności wykonawcze winny stanowić działanie na szkodę właściciela mienia albo osoby lub
instytucji, na rzecz której przetarg jest dokonywany. Podobnie jak w § 1, nie jest konieczne wystąpienie szkody,
wystarczy samo zagrożenie nią.
Przestępstwo z § 1 może popełnić każdy (przestępstwo powszechne). Natomiast przestępstwo z § 2 również może
popełnić każdy, ale dotyczy to tylko rozpowszechniania nieprawdziwych informacji w związku z publicznym
przetargiem i wejścia w porozumienie z inną osobą. W wypadku odmiany polegającej na przemilczeniu
istotnych okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy będącej przedmiotem przetargu mamy do czynienia
z przestępstwem indywidualnym właściwym.
Strona podmiotowa czynu zabronionego w § 1 obejmuje zamiar bezpośredni. Jest to przestępstwo
kierunkowe, popełnić je można tylko w celu osiągnięcia korzyści majątkowej; Natomiast czyn
zabroniony przez § 2 można popełnić umyślnie, w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym.
V KK 402/11
postanow. SN
2012-05-07
Biul.PK 2012/5/23-24
Zawarte w art. 305 § 1 k.k. wyrażenie
"działając na szkodę" jest znamieniem
skutku przestępstwa. Skutkiem tym nie
musi być realna szkoda majątkowa, do
której do-chodzi w rezultacie
rozstrzygnięcia przetargu, lecz już samo
wywołanie zagrożenia dla prawnie
chronionych interesów majątkowych
właściciela mienia albo osoby lub instytucji,
na rzecz której przetarg jest dokonywany
Art. 306. Kto usuwa, podrabia lub
przerabia znaki identyfikacyjne,
datę produkcji lub datę
przydatności towaru lub
urządzenia,
podlega karze pozbawienia wolności
do lat 3.
V KK 100/12 wyrok SN
2012-06-
27
OSNKW 2012/11/118...
Samochód nie jest - w wypadku podrobienia albo
przerobienia tabliczki znamieniowej -
"przedmiotem czynności wykonawczej"
przestępstwa z art. 306 k.k. Za "przedmiot
czynności wykonawczej" uznać trzeba bowiem w
tym wypadku przerobiony "znak identyfikacyjny"
samochodu, a nie sam samochód.
I KZP 33/05
uchwała SN
2005-10-27
OSNKW 2005/11/106...
Tablice rejestracyjne pojazdów nie są
"znakami identyfikacyjnymi" w
rozumieniu art. 306 k.k.
III KK 181/03
wyrok SN
2004-01-05
LEX nr 84453...
1. Przedmiotem ochrony art. 306 k.k.
jest nie tylko obrót gospodarczy, lecz
także bezpieczeństwo obrotu towarami i
urządzeniami między podmiotami
nieprofesjonalnymi oraz bezpieczeństwo
korzystania z tych przedmiotów.
III KK 118/03
wyrok SN 2003-05-06
OSNwSK 2003/1/907...
Posłużenie się dla oznaczenia używanego pojazdu
autentycznymi tablicami rejestracyjnymi wydanymi dla
oznaczenia innego pojazdu nie stanowi ani przestępstwa
określonego w art. 270 § 1 k.k., ani też przewidzianego w
art. 306 k.k., gdyż sprawca zamienia tablice rejestracyjne,
lecz ich nie podrabia, nie przerabia, nie używa tak
podrobionych lub przerobionych tablic. Tablice
rejestracyjne nie są także, w rozumieniu art. 306 k.k.,
znakami identyfikacyjnymi pojazdu na równi z numerami
nadwozia czy silnika. Analizowane zachowanie może
stanowić co najwyżej wykroczenie określone w art. 94 § 2
k.w. bądź w art. 97 k.w. w zw. z art. 71 ust. 2 Prawa o ruchu
drogowym.
III KKN 207/01
postanow. SN
2003-03-19
LEX nr 78408
1. Pojęcie "przerabia" znamionujące przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. nie zawiera
w sobie warunku trwałości lub nieusuwalności zmian wprowadzonych w
dokumencie. Trwałość lub nieusuwalność tych zmian zależą wyłącznie od
zastosowanej, przy przerobieniu dokumentu, metody czy techniki. Dyktują ją zaś
sprawcy okoliczności w jakich zamierza użyć, jako autentycznego, przerobionego
dokumentu. Jeżeli dla wprowadzenia w błąd innej osoby lub dla uniemożliwienia
identyfikacji pojazdu (jak w przedmiotowej sprawie) wystarczające było
przerobienie tablic rejestracyjnych w sposób nietrwały i łatwo usuwalny, to
zrozumiałe, że sprawcy tylko takiego sposobu użyli i nie ma najmniejszych racji,
by takie ich działanie uznać za niebędące "przerobieniem" i niepodlegające z
tego powodu penalizacji.
2. Tablice rejestracyjne nie mogą być przedmiotem przestępstwa z art. 270 k.k.
natomiast mogą być przedmiotem przestępstwa z art. 306 k.k., gdyż są znakami
identyfikacyjnymi w rozumieniu tego przepisu, a przestępstwo w nim opisane ma
charakter powszechny, nakierowany na ochronę bezpieczeństwa korzystania z
przedmiotów funkcjonujących w obrocie prawnym i ograniczenie "zjawiska
kradzieży samochodów".
III KKN 506/00
postanow. SN
2003-02-04
OSNKW 2003/5-6/47...
Wykorzystanie pustego opakowania - jeżeli nie
jest to opakowanie oryginalne, zastrzeżone dla
konkretnego produktu lub przez konkretnego
producenta, przez innego producenta, po
uprzednim oznaczeniu opakowania jego własnym
znakiem towarowym, nie narusza zakazu
zawartego w art. 306 k.k.
III KKN 287/01
wyrok
SN
2002-06-03
LEX nr 54419
Numer identyfikacyjny pojazdu jest
znakiem identyfikacyjnym w
rozumieniu art. 306 kk.
V KKN 491/98
wyrok SN 2000-07-13
LEX nr 50962
Posłużenie się - dla oznaczenia używanego pojazdu -
autentycznymi tablicami rejestracyjnymi, wydanymi dla
oznaczenia innego pojazdu, nie stanowi przestępstwa
określonego w art. 270 § 1 k.k. Nie stanowi zresztą także
przestępstwa usunięcia, przerobienia lub podrobienia
znaków identyfikacyjnych towaru lub urządzenia,
przewidzianego w art. 306 k.k. Tablic rejestracyjnych
samochodu nie można bowiem uznać za znaki
identyfikacyjne pojazdu, w ujęciu tego przepisu, na równi
z numerami podwozia czy silnika.
V KKN 143/00
wyrok SN 2000-05-17
LEX nr 50994...
Przepis art. 306 k.k. penalizuje zachowanie polegające
na dokonaniu przez sprawcę usunięcia, podrobienia lub
przerobienia znaków identyfikacyjnych towaru lub
urządzenia, a także daty produkcji lub daty ich
przydatności.
Tablic rejestracyjnych samochodu nie należy utożsamiać
ze znakami identyfikacyjnymi w rozumieniu art. 306 kk,
gdyż znakiem takim jest wyłącznie numer podwozia i
silnika.
Posłużenie się przez oskarżonych - dla oznaczenia
użytkowanego pojazdu - tablicami rejestracyjnymi
pochodzącymi z innych pojazdów, których treść nie
została zmieniona, nie stanowi również przestępstwa z
art. 270 § 1 kk ani też żadnego innego przestępstwa.
Art. 307. § 1. Wobec sprawcy przestępstwa określonego w
art. 296 lub 299-305, który dobrowolnie naprawił szkodę
w całości, sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.
§ 2. Wobec sprawcy przestępstwa wymienionego w § 1, który
dobrowolnie naprawił szkodę w znacznej części, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art. 308. Za przestępstwa określone w tym rozdziale
odpowiada jak dłużnik lub wierzyciel, kto, na podstawie
przepisu prawnego, decyzji właściwego organu, umowy lub
faktycznego wykonywania, zajmuje się sprawami
majątkowymi innej osoby prawnej, fizycznej, grupy osób lub
podmiotu nie mającego osobowości prawnej.
Art. 309. W razie skazania za przestępstwo określone w art.
296 § 3, art. 297 § 1 lub art. 299, grzywnę orzeczoną obok
kary pozbawienia wolności można wymierzyć w
wysokości do 3.000 stawek dziennych.
II AKa 101/12
wyrok
s.apel.
2012-04-25
we Wrocławiu
LEX nr 1163706
Przewidziana w art. 308 k.k. klauzula
odpowiedzialności zastępczej nie ma
zastosowania do przestępstwa z art. 296
§ 1 k.k. Przepis ten nie może stanowić
podstawy do pociągnięcia oskarżonego
do odpowiedzialności karnej za czyn z
art. 296 § 1 k.k.