Relatywizm filozoficzny - pogląd filozoficzny, wedle którego prawdziwość wypowiedzi można oceniać wyłącznie w kontekście systemu, w którym są one wypowiadane. Prawdziwość dowolnego sądu zależy od przyjętych założeń, poglądów czy podstaw kulturowych. Relatywizm przeciwstawiany jest absolutyzmowi.
Absolutyzm - przeciwny do relatywizmu pogląd twierdzący, że istnieje prawda absolutna - tzn., że prawda jest jedna i obowiązuje wszystkich, niezależnie od tego, czy ktoś potrafi w danej chwili do niej dotrzeć czy nie.
Obiektywny - niezależny od nas świat (?)
Subiektywizm - tak jest jak ja sądze, rzeczywistość jest taka jak ja sądzę (?)
Każda Polka jest ładną kobietą.
Polka - S (subiectum) podmiot
jest - łącznik
ładną kobietą - P (predicatum) orzecznik
jest ładną kobietą - łącznik orzecznikowy
AFFIRMO - twierdzę
SAP - twierdzenie każdego (np. Każda Polka jest ładną kobietą.)
SiP - twierdzenie szczegułowe (np. Niektórzy prawnicy są adwokatami.)
NEGO - zaprzeczam
SeP - zdanie ogólno przeczące (np. Żaden prawnik nie jest analfabetą.)
SoP - zdanie szczegułowo przeczące (?) (np. Niektórzy prawnicy nie są szachistami.)
Tabele wartości logicznych zdań
p, q, r, s - funktory prawdziwościowe
~ - funktor negacji
Negacja - zapisujemy ją za pomocą znaku tyldy ~~
Zapis ~~p czytamy jako nieprawda, że p
p |
~~q |
1 |
0 |
0 |
1 |
Alternatywa - zapisujemy ją za pomocą znaku v
Alternatywę zdań p v q czytamy jako p lub q
p v q - conajmniej jedno jest prawdą
Conajmniej jedno z dwojga: Zjem conajmniej zupę(p) lub drugie danie(q).
Formuła alternatywna: możliwość wyboru
p |
q |
pvq |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
Alternatywa rozłączna - zapisujemy ją za pomocą znaku "┴"
Alternatywę wykluczającą zdań p┴q czytamy jako p albo q
p albo q conajmniej i conajwyżej dokładnie jedno z dwojga.
Pójde do kina(p) albo do teatru(q).
p |
q |
p┴q |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
Koniunkcja - zapisujemy ją za pomocą znaku /\ lub * ( p/\q lub p*q)
Koniunkcję zdań p /\q czytamy jako p i q
Całość jest prawdą (cała koniunkcja jest prawdziwa)
p /\ q - jedno i drugie prawda
Zjem zupę(p) i drugie danie(q).
Istotą jest, żeby w koniunkcji wszystkie zdania były prawdziwe (aby koniunkcja była prawdziwa) wystarczy jeden fałsz aby całość była nieprawdziwa.
p |
q |
p*q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
Równoważność - zapisujemy ją za pomocą znaku
Równoważność zdań p czytamy jako p wtedy i tylko wtedy, gdy q
p zawsze gdy q - równoważność
gdy oba są prawdą - równoważne
gdy oba są fałszywe - równoważne
Zawsze gdy ktoś jest chory(p) ma temperaturę(q).
p |
q |
pq |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
Implikacja - zapisujemy ją za pomocą znaku →
Implikację zdań p → q czytamy jako jeśli p, to q
p - poprzednik implikacji
q- następnik implikacji
Jeżeli Warszawa jest stolicą Polski(p) to 2*2=4(q).
Jeżeli Paryż jest stolicą Polski(p) to 2*2=4(q).
(jeżeli poprzaednik implikacji(p) jest fałszywy, a następnik implikacji (q) jest prawdziwy to jest prawda)
p |
q |
p→q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |
Dysjunkcja - conajwyżej jedno z dwojga (p) lub (q).
p |
q |
p / q |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |