Harmonizacja i
standaryzacja
rachunkowości
2
Co to jest?
Ja, ołówek
Ja, ołówek
Esej Leonard’a E. Read’a, The Freeman 1958
Esej Leonard’a E. Read’a, The Freeman 1958
Cedrowe drzewo ścina się w Północnej Kalifornii lub
Cedrowe drzewo ścina się w Północnej Kalifornii lub
Oregonie, przewozi się je do San Leandro w Kalifornii i
Oregonie, przewozi się je do San Leandro w Kalifornii i
tnie na małe kawałki; prąd do produkcji pochodzi z
tnie na małe kawałki; prąd do produkcji pochodzi z
elektrowni wodnej Pacific Gas and Electric Company,
elektrowni wodnej Pacific Gas and Electric Company,
grafit do wkładu jest wydobywany w Cejlonie, a po
grafit do wkładu jest wydobywany w Cejlonie, a po
przetransportowaniu do USA jest on mieszany z gliną
przetransportowaniu do USA jest on mieszany z gliną
z Missisipi; w procesie rafinacji w temperaturze 1850
z Missisipi; w procesie rafinacji w temperaturze 1850
stopni używa się wosku z Meksyku i naturalnych
stopni używa się wosku z Meksyku i naturalnych
tłuszczy. Do uzyskania koloru lakieru ołówka używa
tłuszczy. Do uzyskania koloru lakieru ołówka używa
się oleju rycynowego, do zrobienia metalowej opaski
się oleju rycynowego, do zrobienia metalowej opaski
cynku i miedzi z Chile, a gumka jest wytwarzana z
cynku i miedzi z Chile, a gumka jest wytwarzana z
oleju rzepakowego z Holenderskich Indii Wschodnich i
oleju rzepakowego z Holenderskich Indii Wschodnich i
chlorku siarki. Inne komponenty ołówka pochodzą z
chlorku siarki. Inne komponenty ołówka pochodzą z
Włoch i Brazylii.
Włoch i Brazylii.
W sumie, żeby powstał ołówek, potrzebne są
W sumie, żeby powstał ołówek, potrzebne są
komponenty i aktywność firm w kilkunastu krajach.
komponenty i aktywność firm w kilkunastu krajach.
Ołówek jest najlepszym symbolem GLOBALIZACJI
Ołówek jest najlepszym symbolem GLOBALIZACJI
3
Mój globalny garnitur
• Hindus pracujący w polskim oddziale niemieckiej
firmy zarejestrowanej we Frankfurcie przychodzi
do mnie do domu w Warszawie
• Prezentuje próbki włoskich materiałów i krojów
• Bierze miarę, dane wysyła Internetem do Hong
Kongu (logistyka)
• Garnitur szyje się w Chinach (tania robocizna)
• Po trzech tygodniach polski posłaniec przynosi
garnitur do mnie do pracy
• Ewentualne przeróbki wykonuje polski krawiec
• Bez chodzenia po sklepach mam szyty na miarę
garnitur i koszule z monogramami za połowę ceny
Bossa
• Tak konsumenci korzystają
na globalizacji
4
1. Dzieło Luca Pacioli z 1494 roku:
Tractatus XI.
De Computis et Scripturis Summa de
Arithmetica, Geometria, Proportioni et
Proportionalitŕ
2. Czynniki różnicujące rachunkowość
(ekonomiczne, prawne, kulturowe czy
edukacyjne)
3. Zróżnicowanie krajowych systemów
rachunkowości (każdy kraj wypracował
własne praktyki, które zostały unormowane
w prawie lub w specyficznych dla danego
kraju standardach)
4. Procesy globalizacyjne
5. Harmonizacja/Standaryzacja
EWOLUCJA
RACHUNKOWOŚCI
5
Przyczyny standaryzacji i harmonizacji
zasad rachunkowości
• globalizacja, rozwój rynków kapitałowych
– czyli potrzeba ustalenia jednolitych
zasad rachunkowości, w celu zwiększenia
porównywalności sprawozdań
finansowych organizacji gospodarczych –
także sprawozdań zapisanych i przetwarzanych
w formie elektronicznej np.:
stworzenie i zastosowanie standardu elektronicznej
sprawozdawczości finansowej (np. XBRL) było
koniecznością w aspekcie stosowania zasad ładu
korporacyjnego (zwiększenie przejrzystości i
porównywalności informacji sprawozdawczej), a także w
aspekcie istnienia globalnej sieci – Internetu (bieżący,
równoczesny dostęp dla wszystkich interesariuszy
organizacji, do wszystkich ujawnionych informacji itp.)
6
Przyczyny standaryzacji i harmonizacji
zasad rachunkowości
•
międzynarodowy przepływ kapitału i transfery
zysku, wymusza potrzebę zapewnienia:
- porównywalności
danych rachunkowych w czasie
i w przestrzeni (krajowej i międzynarodowej),
- jednoznacznej interpretacji
informacji
finansowych, których źródłem jest rachunkowość,
- rzetelności i wiarygodności
danych księgowych.
•
Wzrost zapotrzebowania na porównywalne sprawozdania
finansowe, szczególnie spółek notowanych na
zagranicznych giełdach powoduje wzrost znaczenia
procesów standaryzacji i harmonizacji rachunkowości
7
Przyczyny standaryzacji i harmonizacji
zasad rachunkowości
•
regionalizacja gospodarki światowej,
•
rozwój regionalnych ugrupowań gospodarczych
(UE, NAFTA itd.),
•
powstanie i rozwój ponadnarodowych korporacji,
•
potrzeby Banku Światowego, Międzynarodowego
Funduszu Walutowego, giełd i inwestorów
odnośnie porównywalnych sprawozdań
finansowych,
•
procesy prywatyzacji na świecie,
•
Potrzeba porównań międzynarodowych, a także
możliwość poznania, wykorzystania i
rozpowszechnienia najbardziej rozwiniętych
koncepcji i wdrożeń praktycznych
•
potrzeby unifikacji i porównywalności informacji
finansowych z podmiotów gospodarczych,
•
powstanie i ewolucja dwóch odmiennych „filozofii”
rachunkowości tj. rachunkowości kontynentalnej
oraz rachunkowości anglosaskiej.
8
•
Proces standaryzacji rachunkowości
rozpoczął się wraz z końcem kryzysu w
latach 30-tych XX wieku w USA
•
Obecnie standardy w istotnym stopniu
zdominowały praktykę, regulacje,
nauczanie i nawet badania w dziedzinie
rachunkowości
•
Oznacza swego rodzaju
monopol
zmierzający do unifikacji czyli
wypracowania jednolitego zbioru
standardów powszechnie akceptowanego
przez wszystkie kraje (stosowanie
dokładnie tych samych reguł)
Standaryzacja zasad
rachunkowości
9
• Standaryzacja rachunkowości powoduje
stosowanie przez wszystkie organizacje
gospodarcze (np. spółki giełdowe), takich
samych albo zbliżonych praktyk rachunkowości,
czyli jej efektem jest ujednolicenie zasad
rachunkowości stosowanych w różnych krajach -
przez wszystkie organizacje gospodarcze.
• Standaryzacja jest kojarzona z narzucaniem
sztywnego i wąskiego zestawu reguł.
Standardy
rachunkowości (np. MSR/MSSF) regulują
sposoby ujęcia informacji z systemów
rachunkowości organizacji gospodarczych - w
sprawozdaniach finansowych
Standaryzacja zasad
rachunkowości
10
• Jest skierowana na ograniczenie stosowanych
praktyk rachunkowości przez określenie takiego
ich zestawu (jednego lub kilku), w którego
ramach
firmy mogą dokonywać wyboru
ewentualnych rozwiązań dotyczących
określonych zasad rachunkowości. W rezultacie
zakres możliwych różnic między firmami jest
łatwy do zidentyfikowania
• Inaczej mówiąc jest to proces redukowania różnic
w sprawozdawczości pomiędzy poszczególnymi
krajami, ograniczającym liczbę stosowanych
rozwiązań z zakresu rachunkowości
• harmonizacja oznacza proces zwiększenia
porównywalności praktyk rachunkowości
przez ustalenie zakresu ich zróżnicowania.
(oznacza współistnienie różnorodności)
Harmonizacja zasad rachunkowości
11
1. Harmonizacja zasad rachunkowości znacznie ułatwia
dostęp do rynków zagranicznych, umożliwia
podejmowanie trafnych decyzji oraz obniża koszty
sprawozdawczości finansowej
2. Standaryzacja byłaby najlepszym rozwiązaniem –
wyeliminowałaby uciążliwy dla kierownictwa obowiązek
przekształcania sprawozdań finansowych
sporządzonych według zasad jednego państwa na
zgodne z zasadami przyjętymi w innych państwach
3. Proces konwergencji MSSF i US GAAP jest trudnym
przedsięwzięciem i nie stanowi najlepszego
rozwiązania. Stąd przedstawiciele IASB i FASB uznali, że
należy stworzyć od podstaw, na bazie dotychczasowych
doświadczeń NOWY WSPÓLNY ZESTAW STANDARDÓW
Podsumowanie