PODSTAWY DIAGNOSTYKI
W CHOROBACH NEREK
Dr med. Beata Sulikowska
Katedra i Klinika Nefrologii
i Chorób Wewnętrznych
Akademia Medyczna Bydgoszcz
BEATA
SULIKOWSKA
PODSTAWY DIAGNOSTYKI
W CHOROBACH NEREK
BADANIE PODMIOTOWE
BADANIA
i
PRZEDMIOTOWE
DODATKOWE
PODSTAWOWE OBJAWY KLINICZNE CHORÓB
NEREK
:
- NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
- OBRZĘKI
- ZABURZENIA W ODDAWANIU MOCZU
(dysuria, zmiany w ilości i częstości)
- GORĄCZKA I BÓLE OKOLICY
LĘDŹWIOWEJ
ODCHYLENIA W PRZYPADKOWO WYKONANYCH
BADANIACH LABORATORYJNYCH:
- NIEDOKRWISTOŚĆ
- BIAŁKOMOCZ, KRWINKOMOCZ,
ROPOMOCZ
CUKROMOCZ ( w badaniu ogólnym
moczu)
- POZIOMU KREATYNINY
WYWIAD CHOROBOWY:
- wywiad rodzinny
- przebyte choroby nerek i dróg
moczowych
- nadciśnienie tętnicze
- obrzęki
- objawy ogólne: osłabienie
świąd skóry
zaburzenia apetytu
PODSTAWOWE BADANIA LABORATORYJNE:
BADANIE OGÓLNE MOCZU (1)
CIĘŻAR WŁAŚCIWY:
- zależy od: - diety
- stanu
nawodnienia
- może być
wynikiem
uszkodzenia
nerek
badanie musi być wykonane z nocnej
porcji moczu,
gdy jest on zagęszczony
BADANIE OGÓLNE MOCZU (2)
POCHODZENIE BIAŁKOMOCZU
nerkopochodny
pozanerkowy
pierwotne choroby choroby
nerek ogólnoustrojowe
(cukrzyca, nadciśnienie,
otyłość)
BADANIE OGÓLNE MOCZU (3)
- wielkość BIAŁKOMOCZU-
z DUB
mały średni duży
(< 1 g/d) (1-3,5 g/d) (> 3,5 g/d)
- jeżeli „śladowy” - może to być wynik
fałszywie (+)
BADANIE OGÓLNE MOCZU (4)
BIAŁKOMOCZ
NERKOPOCHODNY
POZANERKOWY
KZN pierwotne i wtórne stan zapalny
dróg moczowych
ch. cewkowo- śródmiąższowe, czynnościowy-
ortostatyczny
choroby naczyń -
wysiłek fizyczny
(zwężenie tętnicy nerkowej) nowotwory,
chyluria (TG)
niewydolność
serca
hemoglobinuria, mioglobinuria
gorączka,
otyłość
BADANIE OGÓLNE MOCZU (5)
KRWINKOMOCZ /
KRWIOMOCZ
KAMICA NOWOTWORY SKAZY
KZN
KRWOTOCZNE
NEREK
IgA
MOCZOWODÓW
cienkich błon
PĘCHERZA
BADANIE OGÓLNE MOCZU (6)
LEUKOCYTURIA
- z obj. dysurycznymi
POSIEW MOCZU (+)
zakażenie ukł.
moczowego
- jałowa leukocyturia
POSIEW na BK
gruźlica
- odczyny toksyczno-alergiczne
np. przewlekłe niebakteryjne zapalenie
nerek
(NLPZ)
- przewlekłe zapalenie dróg rodnych u
kobiet
BADANIE OGÓLNE MOCZU (7)
CUKROMOCZ
- poziom glukozy we krwi
CUKRZYCA
w normie
tubulopatie
(u osób z wywiadem
alkoholowym)
-
PODSTAWOWE BADANIA LABORATORYJNE:
KREATYNINA
w surowicy
- jeżeli to filtracja kłębuszkowa
jest < 50%
PNN ONN
PODSTAWOWE BADANIA LABORATORYJNE:
MORFOLOGIA
niedokrwistość normocytarna + wzrost
kreatyniny
PNN
ONN
(pokrwotoczna lub
hemolityczna)
PODSTAWOWE BADANIA LABORATORYJNE:
INNE:
GAZOMETRIA
WAPŃ
ocena stopnia
FOSFORAN
nasilenia najczęstszych
KWAS MOCZOWY
zaburzeń w PNN
MORFOLOGIA
BADANIA OBRAZOWE (1):
USG NEREK
- ocena wielkości (pomiar w cm ok.
12cm x 7 cm)
- ocena obrysu (pozaciągany- w C-Ś
PZN)
- grubość kory (ok. 1,5-1,8 cm)
- poszerzenie UKM-ów
- obecność złogów w drogach
moczowych
BADANIA OBRAZOWE (2):
USG DOPPLEROWSKIE
ocena przepływu w naczyniach
- nadciśnienie naczynio-nerkowe
- zakrzepica żył nerkowych
BADANIA OBRAZOWE (3):
UROGRAFIA
- „złoty standard” w kamicy ukł.
moczowego
- gruźlica układu moczowego
- określenie położenia i motoryki
pęcherza
- śródmiąższowe zapalenie pęcherza
(cystoskopia i biopsja
pęcherza)
BADANIA OBRAZOWE (4):
BADANIA IZOTOPOWE
- ocena filtracji kłębuszkowej i przepływu krwi
przez nerkę
- ocena przed zabiegiem rewaskularyzacji tętnicy
nerkowej i nefrektomią
(test kaptoprilowy)
BADANIA OBRAZOWE (5):
BADANIA NACZYNIOWE:
ARTERIOGRAFIA
decyduje o ostatecznym rozpoznaniu
zwężenia
tętnicy nerkowej
BIOPSJA NERKI
WSKAZANIA:
- zespół nerczycowy
- białkomocz powyżej 1,5 g/dobę
- ONN trwająca dłużej niż 3 tygodnie
- nefropatie w chorobach układowych
- krwiomocz i krwinkomocz
(po wykluczeniu przyczyn
urologicznych)
- nefropatie nerki przeszczepionej
BIOPSJA NERKI
PRZECIWWSKAZANIA:
- brak zgody i współpracy z chorym
- zaawansowana PNN (kreatynina 3 mg%
i obraz małych nerek w USG)
- brak jednej nerki
- skaza krwotoczna
- źle kontrolowane nadciśnienie
- wodo- i roponercze
- nowotwory, tętniaki, wielotorbielowatość
- zakażenie układu moczowego
PIŚMIENNICTWO:
1. Choroby nerek pod red. T.
Orłowskiego wyd. IV
2. Nefrologia praktyczna pod red. Z.
Hrubego
3. Standardy w nefrologii pod red. B.
Rutkowskiego i
S. Czekalskiego 2001
4. Interna Harrisona wyd. XIV 2001