PODSTAWY DIAGNOSTYKI

CHORÓB UKŁADU

ODDECHOWEGO

Grażyna Bochenek

NAJCZĘSTSZE OBJAWY

PODMIOTOWE

•

duszność

•

kaszel i odkrztuszanie

•

ból w klatce piersiowej

•

krwioplucie

DUSZNOŚĆ

1.

Podział chronologiczny: stała, ciągła,

napadowa

2.

Ze względu na fazy oddychania: wdechowa,

wydechowa,

mieszana

3.

Według stopnia nasilenia objawów:

spoczynkowa,

wysiłkowa

4.

Ze względu na pozycję ciała

a.

występująca w pozycji leżącej na wznak oraz

pionowej

b.

występująca tylko w pozycji leżącej,

ustępująca w pionowej

5.

Podział etiologiczny

a.

w przebiegu chorób klatki piersiowej, oskrzeli,

płuc,

opłucnej

b.

w przebiegu chorób układu krążenia

c.

z innych przyczyn

PRZYCZYNY DUSZNOŚCI

1.

Choroby oskrzeli płuc, opłucnej i klatki

piersiowej

a.

zaburzenia restrykcyjne: guzy, odma opłucnowa,

płyn

w opłucnej, resekcja

płuca,

torakoplastyka, zrosty,

skrzywienie

kręgosłupa, ZZSK,

porażenie nerwu

przeponowego

b.

zaburzenia obturacyjne: astma oskrzelowa,

zapalenie

oskrzeli, rozedma,

aspiracja ciała

obcego

c.

zaburzenia dyfuzyjne: zwłóknienie płuc, resekcja

płuca

d.

zaburzenia perfuzyjne: niedodma, naciek,

upośledzenie ukrwienia, zator płucny, przetoki

PRZYCZYNY DUSZNOŚCI c.d.

2.

Choroby serca:

a.

Niewydolność lewej komory: nadciśnienie tętnicze,

zawał serca, choroba niedokrwienna, zapalenie

mięśnia serca, wady zastawki dwudzielnej i aorty,

zapalenie osierdzia, nadczynność tarczycy

b.

Niewydolność prawej komory: serce płucne, wady

zastawki dwudzielnej i pnia płucnego

c.

Wrodzone wady serca: zwężenie pnia płucnego, cieśni

aorty, przetrwały przewód tętniczy (Botalla),

przełożenie dużych naczyń

3.

Inne:

•

niedokrwistość,

•

otyłość,

•

zaburzenia mózgowe,

•

kwasica: ketoza, mocznica,

•

miastenia,

•

polimyelitis,

•

emocje,

•

zespół hyperwentylacji powysiłkowej

KASZEL I ODKRZTUSZANIE

•

od jak dawna trwa

•

czy jest trwały

okresowy,
napadowy

•

czynniki wywołujące, np.: środowiskowe,

alergeny,

wysiłek,

pozycja ciała,

posiłek,

leki

•

czy pojawia się w dzień,

w nocy,
rano po przebudzeniu,
budzi nad ranem

•

ilość wykrztuszanej plwociny

•

charakter plwociny: wodnista,

gęsta,
śluzowa,
ropna,
krwista

KASZEL

•

krtaniowy: zapalenie krtani

nowotwory krtani

(+chrypka)

drażnienie wydzieliną z nosa

lub zatok

•

oskrzelowy: produktywny

suchy
ostry
przewlekły

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ

1.

Choroby układu oddechowego

a.

zapalenie opłucnej

b.

zapalenie płuc z odczynem opłucnowym

c.

odma opłucnowa

d.

nowotwory opłucnej

e.

przerzuty raka płuc do żeber i

kręgosłupa

f.

zator tętnicy płucnej

g.

przebijanie ropniaka opłucnej

do różnicowania z:

2.

Choroby serca

a.

choroba niedokrwienna serca i zawał

b.

zwężenie zastawki aorty

c.

kardiomiopatia przerostowa

d.

zapalenie mięśnia serca

e.

zapalenie osierdzia

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ c.d.

3.

Zmiany w układzie kostno-

szkieletowym

a.

zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

b.

zespół Tietza

c.

neuralgia międzyżebrowa

4.

Choroby przewodu pokarmowego

a.

choroby przełyku

b.

wrzód żołądka

c.

zapalenie pęcherzyka żółciowego

d.

ostre zapalenie trzustki

5.

Półpasiec

KRWIOPLUCIE

•

czy pochodzi z jamy nosowo-gardłowej z

oskrzeli

•

określić ilość, barwę

•

gęstość

•

okres trwania

Etiologia krwioplucia w 20%

przypadków

pozostaje niewyjaśniona.

KRWIOPLUCIE

Przyczyny:

1.

Choroby infekcyjne

przewlekłe zapalenie oskrzeli
rozstrzenie oskrzeli
zapalenie płuc
gruźlica płuc
ropień płuca
infekcja grzybicza (szczególnie

kropidlakowa)

2.

Nowotwory oskrzela

KRWIOPLUCIE c.d.

3.

Inne choroby płuc
przetoki tętniczo-żylne
urazy klatki piersiowej
aspiracja ciała obcego
nadciśnienie płucne

4.

Choroby serca

zwężenie lewego ujścia żylnego

obrzęk płuc

5.

Inne choroby
zawał (zator) płuca
skazy krwotoczne
zespół Goodpasture’a
zespół Osler-Weber-Rendu

OBJAWY PRZEDMIOTOWE

A.

Oglądanie
stosunek czasowy wdechu do wydechu

(N=2:3)
czas trwania wydechu
częstość oddechów (N=16/min.)
głębokość oddechów
wydech przez „zasznurowane usta”
duszność jako objaw obiektywny
krążenie oboczne
nacieki na powierzchni klatki piersiowej

B.

Obmacywanie
bolesność
odma podskórna

C.

Opukiwanie
stłumienie: nacieki, płyn w opłucnej
odgłos nadmiernie jawny: odma, rozedma

OBJAWY PRZEDMIOTOWE c.d.

D.

Osłuchiwanie

1.

Szmery fizjologiczne: pęcherzykowy, oskrzelowy

osłabienie szmeru pęcherzykowego:

rozedma, niedodma,

rozległy naciek

w płucu, odma opłucnowa,

płyn w opłucnej
szmer oskrzelowy: naciek miąższu płuc

2.

Szmery dodatkowe:

a.

świsty i furczenia

wydechowe: astma, przewlekłe zapalenie

oskrzeli,

przewlekła zastoinowa

niewydolność

krążenia

wydechowo-wdechowe: guzy w oskrzelu
stridor wdechowy: zwężenie w krtani lub

tchawicy, wole

b.

rzężenia: choroby śródmiąższowe płuc,

zastoinowa

niewydolność krążenia, zapalenie

płuc