Metastatic bone

Metastatic bone

disease

disease

dr hab. n. med. Bogna Drozdzowska

dr hab. n. med. Bogna Drozdzowska

Katedra i Zakład Patomorfologii w

Katedra i Zakład Patomorfologii w

Zabrzu

Zabrzu

SUM w Katowicach

SUM w Katowicach

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

U DOROSŁYCH

U DOROSŁYCH



kości zajmują III miejsce po płucach i

kości zajmują III miejsce po płucach i

wątrobie jako miejsce przerzutów npl

wątrobie jako miejsce przerzutów npl

(w raku piersi zajmują I miejsce)

(w raku piersi zajmują I miejsce)



przerzuty dają głównie raki

przerzuty dają głównie raki



u dorosłych w wieku 40-70 lat przerzuty do

u dorosłych w wieku 40-70 lat przerzuty do

kości są głównymi zmianami npl

kości są głównymi zmianami npl

(vs zmiany pierwotne)

(vs zmiany pierwotne)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease



93% przerzutów u dorosłych dają

93% przerzutów u dorosłych dają

(w kolejności):

(w kolejności):

1. rak piersi

1. rak piersi

2. rak prostaty

2. rak prostaty

3. rak płuca

3. rak płuca

4. rak nerki

4. rak nerki

5. rak tarczycy

5. rak tarczycy

potem raki: żołądka, j.grubego, trzustki i

potem raki: żołądka, j.grubego, trzustki i

inne

inne

(teoretycznie każdy rak)

(teoretycznie każdy rak)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease



lokalizacja przerzutów

lokalizacja przerzutów

- powstają drogą krwionośną żylną: 1. żyły

- powstają drogą krwionośną żylną: 1. żyły

płucne, 2. żyła wrotna, 3. żyła gł.dolna

płucne, 2. żyła wrotna, 3. żyła gł.dolna

(tkanka kostna nie posiada naczyń

(tkanka kostna nie posiada naczyń

chłonnych)

chłonnych)

- tam gdzie szpik czynny bo zawiera

- tam gdzie szpik czynny bo zawiera

naczynia włosowate

naczynia włosowate

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease



lokalizacja przerzutów

lokalizacja przerzutów

to głównie szkielet osiowy:

to głównie szkielet osiowy:

1.

1.

kręgi Th, potem L, potem C (bóle, niedowłady,

kręgi Th, potem L, potem C (bóle, niedowłady,

porażenia, złamania)

porażenia, złamania)

2.

2.

miednica – głównie kość biodrowa

miednica – głównie kość biodrowa

3.

3.

bliższa nasada kości udowej

bliższa nasada kości udowej

4.

4.

bliższa nasada kości ramiennej

bliższa nasada kości ramiennej

5.

5.

potem: czaszka, żebra, mostek

potem: czaszka, żebra, mostek



szkielet obwodowy rzadko

szkielet obwodowy rzadko

–

–

paliczki (rak nerki, j.grubego, płuc)

paliczki (rak nerki, j.grubego, płuc)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

miejsce przerzutu do kości preferowane jako

miejsce przerzutu do kości preferowane jako

1-sze:

1-sze:



rak piersi, rak tarczycy

rak piersi, rak tarczycy

- kręg. C, czaszka

- kręg. C, czaszka



rak prostaty, rak trzonu macicy

rak prostaty, rak trzonu macicy

- kręg. L, kość krzyżowa, kość biodrowa

- kręg. L, kość krzyżowa, kość biodrowa



rak płuca

rak płuca

- kości kończyn aż do obwodu (paliczki)

- kości kończyn aż do obwodu (paliczki)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

podział przerzutów:

podział przerzutów:



mnogie

mnogie

(częściej, bo to wynika z natury meta-)

(częściej, bo to wynika z natury meta-)



pojedyncze

pojedyncze

- trudne do diagnostyki

- trudne do diagnostyki

- symulują zmianę pierwotną

- symulują zmianę pierwotną

- może to być 1-szy objaw

- może to być 1-szy objaw

- rak nerki, rak tarczycy

- rak nerki, rak tarczycy

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

podział przerzutów:

podział przerzutów:



osteolityczne

osteolityczne

– najczęstsze

– najczęstsze

(prawie wszystkie raki)

(prawie wszystkie raki)



osteoblastyczne

osteoblastyczne

– najrzadsze

– najrzadsze

(rak prostaty, rakowiak atypowy, rak

(rak prostaty, rakowiak atypowy, rak

neuroendokrynny)

neuroendokrynny)



mieszane

mieszane

= domieszka drugiej składowej

= domieszka drugiej składowej

(rak piersi, rak prostaty)

(rak piersi, rak prostaty)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease



dlaczego przerzuty do kości stanowią

dlaczego przerzuty do kości stanowią

problem?

problem?

1. są częste i dają objawy klin.

1. są częste i dają objawy klin.

(bóle kostne,

(bóle kostne,

złamania patolog.)

złamania patolog.)

złamanie patolog. = najczęstsze

złamanie patolog. = najczęstsze

powikłanie, dot. 70% osób z

powikłanie, dot. 70% osób z

przerzutami

przerzutami

2. stanowią problem diagnostyczny

2. stanowią problem diagnostyczny

(badanie, przedmiotowe i podmiotowe, badania

(badanie, przedmiotowe i podmiotowe, badania

dodatkowe – laboratoryjne, RTG lub inne obrazowe,

dodatkowe – laboratoryjne, RTG lub inne obrazowe,

biopsja zmiany) – czasem nie da się ustalić punktu

biopsja zmiany) – czasem nie da się ustalić punktu

wyjścia

wyjścia

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

3. stanowią problem terapeutyczny

3. stanowią problem terapeutyczny

-

lecz. miejscowe:

lecz. miejscowe:

rtg-terapia

rtg-terapia

-

lecz. ogólne:

lecz. ogólne:

bisfosfoniany, chemioterapia

bisfosfoniany, chemioterapia

-

lecz. operacyjne:

lecz. operacyjne:

- kk.długie – resekcja fragmentu kości z guzem i przeszczep

- kk.długie – resekcja fragmentu kości z guzem i przeszczep

kostny

kostny

- trzony kręg. – zapobiec powikłaniom neurolog. (uszkodz.

- trzony kręg. – zapobiec powikłaniom neurolog. (uszkodz.

rdzenia lub korzeni nerw.; naciekanie łuku; złam. patolog.)

rdzenia lub korzeni nerw.; naciekanie łuku; złam. patolog.)

- z dojścia tylnego (łatwiejsze, ale trudno usunąć całą

- z dojścia tylnego (łatwiejsze, ale trudno usunąć całą

zmianę – u osób z gorszym rokowaniem)

zmianę – u osób z gorszym rokowaniem)

- z dojścia przedniego (trudne, ale da się usunąć cały

- z dojścia przedniego (trudne, ale da się usunąć cały

przerzut – u osób z lepszym rokowaniem)

przerzut – u osób z lepszym rokowaniem)

Metastatic bone disease

Metastatic bone disease

U DZIECI

U DZIECI



przerzuty do kości dają głównie mięsaki

przerzuty do kości dają głównie mięsaki



najczęściej przerzuty dają:

najczęściej przerzuty dają:

- nephroblastoma (guz Wilmsa)

- nephroblastoma (guz Wilmsa)

- neuroblastoma

- neuroblastoma

- rhabdomyosarcoma

- rhabdomyosarcoma

- osteosarcoma

- osteosarcoma

- sarcoma Ewing

- sarcoma Ewing

dziękuję za uwagę

dziękuję za uwagę