Cancer-induced

bone disease

dr hab. n. med. Bogna Drozdzowska

Katedra i Zakład Patomorfologii w

Zabrzu

SUM w Katowicach

Cancer-induced bone

disease

osteolytic tumour-induced bone disease

choroba nowotworowa a kości

- 3 podstawowe objawy:
• bóle kostne
• hyperkalcemia nowotworowa (złośliwa)
• złamanie patologiczne

- potem przerzuty nowotworowe do kości
(metastatic bone disease)

Cancer-induced bone

disease

• dotyczy u dorosłych najczęstszych

nowotworów złośliwych:

1. rak piersi
2. rak prostaty
3. rak płuca
4. rak nerki
5. rak tarczycy

Cancer-induced bone disease

zmiany w kościach – dlaczego? jeśli nie ma

przerzutów

• rak piersi:

- komórki nowotworowe produkują: PTH-rP i TGF-α
= endokrynna stymulacja resorpcji kostnej
= 1. bóle kostne
2. hyperkalcemia nowotworowa

- komórki nowotworowe produkują cytokiny o

działaniu proresorpcyjnym: TNF, IL-1, IL-6

(TNF, IL-1 endokrynnie, wszystkie parakrynnie)

Cancer-induced bone disease

zmiany w kościach – dlaczego? jeśli nie ma

przerzutów

• szpiczak

komórki szpiczaka produkują duże ilości głównie

IL-6

o działaniu proresorpcyjnym

• rak prostaty

komórki nowotworowe produkują:

- prostatopochodny czynnik wzrostu i TGF-β

(stymulacja kościotworzenia)

- cytokiny proresorpcyjne: PTH-rP, IL-6

Cancer-induced bone disease

zmiany w kościach – dlaczego? jeśli nie ma

przerzutów

• ujemny wpływ chemioterapii na

kościotworzenie

- ↑ obrotu kostnego = ↑ resorpcji kostnej
- upośledzenie powstawania OB z komórek szpiku

• ujemny wpływ nowotworów układu

płciowego oraz chemioterapii na gonady

- ↓ produkcji hormonów płciowych
- wczesna menopauza (= ↑ resorpcji + ↓

tworzenia)

- menopauza chirurgiczna

• operacje żołądka/jelit

- ↓ wchłaniania Ca i wit.D

3

• rtg w nowotworach mózgu

- ↓ prod. GH, ↓

IGFs = ↓ tworzenia

Cancer-induced bone

disease

• leczenie farmakologiczne

bisfosfoniany

(pamidronian, zoledronian - ZOMETA)

- hyperkalcemia ↓ (hamowanie resorpcji)
- ryzyko złamania ↓
- „anti-tumor cell mechanism”!!!
(apoptoza kom. npl; hamowanie adhezji kom. npl do

kości; hamowanie MMP; hamowanie angiogenezy

npl; hamowanie inwazji i przerzutów)

w krajach typu USA czy Szwajcaria bisfosfoniany otrzymuje każdy

z rakiem piersi i rakiem prostaty w momencie ich rozpoznania

(niezależnie od braku/obecności przerzutów do kości)