Ustrój administracji
Ustrój administracji
publicznej w Polsce
publicznej w Polsce
Zagadnienia wstępne
Zagadnienia wstępne
Ustrój administracji publicznej
Ustrój administracji publicznej
tworzy
tworzy
administracji rządowa oraz samorząd
administracji rządowa oraz samorząd
terytorialny.
terytorialny.
Aparat administracji rządowej jest
Aparat administracji rządowej jest
zbudowany na zasadach
zbudowany na zasadach
centralizacji, z kolei samorząd
centralizacji, z kolei samorząd
terytorialny cechuje decentralizacja
terytorialny cechuje decentralizacja
Ustrój administracji
Ustrój administracji
rządowej
rządowej
Administrację rządową
Administrację rządową
można
można
podzielić - ze względu na zakres jej
podzielić - ze względu na zakres jej
działa nia - na
działa nia - na
centralną administrację
centralną administrację
rządową
rządową
(Rada Ministrów, Prezes Rady
(Rada Ministrów, Prezes Rady
Mi nistrów, ministrowie oraz centralne
Mi nistrów, ministrowie oraz centralne
organy administracji rządowej) oraz na
organy administracji rządowej) oraz na
te renową administrację rządową
te renową administrację rządową
(wojewoda i podległe mu służby, organy
(wojewoda i podległe mu służby, organy
ad ministracji niezespolonej).
ad ministracji niezespolonej).
Ustrój administracji
Ustrój administracji
rządowej
rządowej
Organy administracji rządowej
Organy administracji rządowej
centralnej obejmują swoją właściwością
centralnej obejmują swoją właściwością
całe terytorium państwa, natomiast
całe terytorium państwa, natomiast
organy terenowej administracji rządowej
organy terenowej administracji rządowej
działają tylko na ściśle określonym
działają tylko na ściśle określonym
terytorium. W przypadku terenowej
terytorium. W przypadku terenowej
administracji rzą dowej można wyróżnić
administracji rzą dowej można wyróżnić
jeszcze dodatkowy podział na
jeszcze dodatkowy podział na
administrację zespoloną i
administrację zespoloną i
niezespoloną.
niezespoloną.
Administracja centralna
Administracja centralna
Rada Ministrów
Rada Ministrów
Rada Ministrów jest organem
Rada Ministrów jest organem
kolegialnym, posiadającym przymiot
kolegialnym, posiadającym przymiot
naczelnego organu administracji, w
naczelnego organu administracji, w
którym większość jej członków stanowi
którym większość jej członków stanowi
jednocześnie od rębne, jednoosobowe
jednocześnie od rębne, jednoosobowe
organy (Prezes Rady Ministrów oraz
organy (Prezes Rady Ministrów oraz
ministrowie) o własnym zakresie
ministrowie) o własnym zakresie
kompetencji. Sposób powoływania Rady
kompetencji. Sposób powoływania Rady
Ministrów określa Konstytucja wart, 154-
Ministrów określa Konstytucja wart, 154-
162.
162.
Rada Ministrów
Rada Ministrów
Rada Ministrów, wykonując ustanowione
Rada Ministrów, wykonując ustanowione
dla niej w Konstytucji i ustawach zadania
dla niej w Konstytucji i ustawach zadania
oraz kompetencje,
oraz kompetencje,
rozpatruje sprawy i
rozpatruje sprawy i
podejmuje rozstrzygnięcia na
podejmuje rozstrzygnięcia na
posiedzeniach.
posiedzeniach.
Rada Ministrów może
Rada Ministrów może
również rozstrzygać poszczególne sprawy
również rozstrzygać poszczególne sprawy
w drodze korespondencyjnego
w drodze korespondencyjnego
uzgodnienia stanowisk
uzgodnienia stanowisk
(drogą
(drogą
obiegową). Organizację i tryb swojej pracy
obiegową). Organizację i tryb swojej pracy
Rada Ministrów określa w regulaminie
Rada Ministrów określa w regulaminie
Skład Rady Ministrów
Skład Rady Ministrów
PREZES RADY MINISTROW
wiceprezes
RADY MINISTRÓW
minister
,,resortowy’’
przewodniczący
Komitetu
minister
,,bez teki’’
Prezes Rady Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Prezes
Prezes
Rady Ministrów
Rady Ministrów
jest szefem
jest szefem
rządu w ustroju politycznym Polski.
rządu w ustroju politycznym Polski.
Zwyczajowo Prezes Rady Ministrów
Zwyczajowo Prezes Rady Ministrów
nazywany jest premierem. W Polsce
nazywany jest premierem. W Polsce
występuje w podwójny roli, jako
występuje w podwójny roli, jako
członek Rady Ministrów - stojący
członek Rady Ministrów - stojący
na jej czele
na jej czele
oraz
oraz
jako odrębny
jako odrębny
organ administracji.
organ administracji.
Prezes Rady Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Obsługę urzędu Prezesa Rady Ministrów
Obsługę urzędu Prezesa Rady Ministrów
zapewnia Kancelaria
zapewnia Kancelaria
Prezesa Rady
Prezesa Rady
Ministrów (aparat pomocniczy).
Ministrów (aparat pomocniczy).
Prezes Rady Ministrów stoi na czele
Prezes Rady Ministrów stoi na czele
rządu, przedstawia wnioski o powołanie i
rządu, przedstawia wnioski o powołanie i
odwołanie poszczególnych członków
odwołanie poszczególnych członków
Rady Ministrów, powołuje sekretarzy i
Rady Ministrów, powołuje sekretarzy i
podsekretarzy stanu oraz innych
podsekretarzy stanu oraz innych
wyższych funkcjonariuszy administracji
wyższych funkcjonariuszy administracji
państwowej.
państwowej.
Prezes Rady Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Zgodnie z art. 148 Konstytucji,
Zgodnie z art. 148 Konstytucji,
Prezes Rady Ministrów:
Prezes Rady Ministrów:
reprezentuje Radę Ministrów,
reprezentuje Radę Ministrów,
kieruje pracami Rady Ministrów,
kieruje pracami Rady Ministrów,
wydaje rozporządzenia,
wydaje rozporządzenia,
zapewnia wykonywanie polityki
zapewnia wykonywanie polityki
Rady Ministrów i określa sposoby jej
Rady Ministrów i określa sposoby jej
wykonywania
wykonywania
Prezes Rady Ministrów
Prezes Rady Ministrów
koordynuje i kontroluje pracę
koordynuje i kontroluje pracę
członków Rady Ministrów,
członków Rady Ministrów,
sprawuje nadzór nad samorządem
sprawuje nadzór nad samorządem
terytorialnym w granicach i formach
terytorialnym w granicach i formach
okre
okre
ślonych w Konstytucji i ustawach,
ślonych w Konstytucji i ustawach,
jest zwierzchnikiem służbowym
jest zwierzchnikiem służbowym
pracowników administracji rządowej.
pracowników administracji rządowej.
Rada Legislacyjna
Rada Legislacyjna
Przy Prezesie Rady Ministrów
Przy Prezesie Rady Ministrów
funkcjonuje
funkcjonuje
Rada Legislacyjna
Rada Legislacyjna
mająca cha rakter
mająca cha rakter
organu o
organu o
charakterze opiniodawczo-
charakterze opiniodawczo-
doradczym
doradczym
Prezesa Rady Mini strów
Prezesa Rady Mini strów
oraz Rady Ministrów
oraz Rady Ministrów
w sprawach
w sprawach
stanowienia prawa i oceny jego
stanowienia prawa i oceny jego
stanu
stanu
Ministrowie
Ministrowie
Minister jest
Minister jest
jednoosobowym organem
jednoosobowym organem
administracji publicznej (rządowej)
administracji publicznej (rządowej)
i jednocześnie
i jednocześnie
członkiem organu
członkiem organu
kolegialnego
kolegialnego
- Rady Ministrów. Zgodnie z
- Rady Ministrów. Zgodnie z
art. 149 Konstytucji, ministrowie
art. 149 Konstytucji, ministrowie
kierują
kierują
określonymi działami administracji
określonymi działami administracji
rządowej (tzw. ministrowie „resortowi")
rządowej (tzw. ministrowie „resortowi")
lub
lub
wypełniają zadania wyznaczone im przez
wypełniają zadania wyznaczone im przez
‘
‘
prezesa Rady Ministrów (tzw. „ministrowie
prezesa Rady Ministrów (tzw. „ministrowie
bez teki").
bez teki").
Sekretarze i
Sekretarze i
podsekretarze stanu
podsekretarze stanu
Minister wykonuje swoje zadania przy
Minister wykonuje swoje zadania przy
pomocy
pomocy
sekretarzy stanu
sekretarzy stanu
i
i
podsekretarzy
podsekretarzy
stanu
stanu
(obaj nie są jednak
(obaj nie są jednak
odrębnymi organami administracji) oraz
odrębnymi organami administracji) oraz
aparatu pomocniczego - ministerstwa .
aparatu pomocniczego - ministerstwa .
Sekretarze stanu i podsekretarze stanu
Sekretarze stanu i podsekretarze stanu
są powoływani przez Prezesa Rady
są powoływani przez Prezesa Rady
Ministrów na wniosek właściwego
Ministrów na wniosek właściwego
ministra.
ministra.
Ministerstwo
Ministerstwo
Wskazać należy w końcu, iż minister
Wskazać należy w końcu, iż minister
posiada zorganizowany aparat
posiada zorganizowany aparat
pomocniczy służący wykonywaniu
pomocniczy służący wykonywaniu
jego zadań -
jego zadań -
ministerstwo
ministerstwo
.
.
Minister i
Minister i
ministerstwo
ministerstwo
Minister (organ) i
Minister (organ) i
ministerstwo
ministerstwo
(urząd)
(urząd)
MINISTER (organ)
MINISTER (organ)
MINISTERSTWO (aparat
MINISTERSTWO (aparat
pomocniczy)
pomocniczy)
Rozporządzenie
Rozporządzenie
atrybucyj
atrybucyj
ne
ne
Zakres działania ministra określony jest tzw.
Zakres działania ministra określony jest tzw.
rozporządzeniem
rozporządzeniem
atrybucyj-
atrybucyj-
nym,
nym,
wydawanym
wydawanym
przez Prezesa Rady Ministrów danemu
przez Prezesa Rady Ministrów danemu
ministrowi po powo łaniu go na urząd przez
ministrowi po powo łaniu go na urząd przez
Prezydenta RP. W rozporządzeniu atrybucyjnym
Prezydenta RP. W rozporządzeniu atrybucyjnym
Prezes Rady Ministrów wskazuje dział lub
Prezes Rady Ministrów wskazuje dział lub
działy administracji rządowej, które znajdą się
działy administracji rządowej, które znajdą się
w obszarze aktywności danego ministra oraz
w obszarze aktywności danego ministra oraz
wyznacza aparat pomocniczy służący obsłudze
wyznacza aparat pomocniczy służący obsłudze
ministra (ministerstwo). Dotyczy to oczywiście
ministra (ministerstwo). Dotyczy to oczywiście
tzw. ministrów „resortowych".
tzw. ministrów „resortowych".
Komitety i rady o
Komitety i rady o
szczególnej pozycji prawnej
szczególnej pozycji prawnej
W strukturze administracji rządowej
W strukturze administracji rządowej
można spotkać również inne
można spotkać również inne
podmioty zaliczane do naczelnych
podmioty zaliczane do naczelnych
organów administracji rządowej,
organów administracji rządowej,
których przewodniczący wchodzą w
których przewodniczący wchodzą w
skład Rady Ministrów. Obecnie tymi
skład Rady Ministrów. Obecnie tymi
organami są to: Komitet integracji
organami są to: Komitet integracji
Europejskiej oraz Rada Nauki.
Europejskiej oraz Rada Nauki.
Komitet Integracji
Komitet Integracji
Europejskiej
Europejskiej
Komitet Integracji Europejskiej
Komitet Integracji Europejskiej
jest
jest
naczelnym organem administracji
naczelnym organem administracji
rządowej do spraw programowania i
rządowej do spraw programowania i
koordynowania polityki w sprawach
koordynowania polityki w sprawach
związanych z inte gracją Polski z Unią
związanych z inte gracją Polski z Unią
Europejską oraz programowania i
Europejską oraz programowania i
koordynowania działań dostosowawczych
koordynowania działań dostosowawczych
Polski do standardów europejskich, jak
Polski do standardów europejskich, jak
również koordynowania działań
również koordynowania działań
administracji państwowej w zakresie
administracji państwowej w zakresie
otrzymywanej pomocy zagranicznej.
otrzymywanej pomocy zagranicznej.
Centralne organy
Centralne organy
administracji rządowej
administracji rządowej
Pod pojęciem
Pod pojęciem
centralnych organów
centralnych organów
administracji rządowej
administracji rządowej
należy rozumieć i
należy rozumieć i
zróżnicowaną pod względem struktury,
zróżnicowaną pod względem struktury,
kompetencji oraz umiejscowienia w obsza rze
kompetencji oraz umiejscowienia w obsza rze
aparatu administracyjnego grupę organów
aparatu administracyjnego grupę organów
należących do sfery administracji rządowej.
należących do sfery administracji rządowej.
Są to organy tworzone przez ustawy,
Są to organy tworzone przez ustawy,
podległe
podległe
bezpośrednio Prezesowi Rady
bezpośrednio Prezesowi Rady
Ministrów lub Radzie Ministrów, jak i
Ministrów lub Radzie Ministrów, jak i
poszczególnym ministrom resortowym, albo
poszczególnym ministrom resortowym, albo
też organy przez nich
też organy przez nich
nadzorowane.
nadzorowane.
Przykłady organów
Przykłady organów
centralnych
centralnych
Do organów
Do organów
centralnych
centralnych
zaliczamy min:
zaliczamy min:
Prezesa Urzędu
Prezesa Urzędu
Komunikacji
Komunikacji
Elektronicznej ,
Elektronicznej ,
Dyrektora
Dyrektora
Archiwów
Archiwów
Państwowych ,
Państwowych ,
Prezesa Głównego
Prezesa Głównego
Urzędu Miar ,
Urzędu Miar ,
Głównego
Głównego
Komentanta
Komentanta
Policji,
Policji,
Komisja Nadzoru
Komisja Nadzoru
Finansowego ,
Finansowego ,
Zadania administracji
Zadania administracji
rządowej w województwie
rządowej w województwie
Zadania administracji rządowej w
Zadania administracji rządowej w
województwie wykonują:
województwie wykonują:
wojewoda,
wojewoda,
organy rządowej administracji
organy rządowej administracji
zespolonej w województwie, w tym
zespolonej w województwie, w tym
kierownicy zespolonych służb,
kierownicy zespolonych służb,
inspekcji i straży,
inspekcji i straży,
organy niezespolonej administracji
organy niezespolonej administracji
rządowej,
rządowej,
Zadania administracji
Zadania administracji
rządowej w województwie
rządowej w województwie
jednostki samorządu terytorialnego i ich
jednostki samorządu terytorialnego i ich
związki, jeżeli wykonywanie przez
związki, jeżeli wykonywanie przez
nie zadań administracji rządowej wynika z
nie zadań administracji rządowej wynika z
odrębnych ustaw lub z zawartego!
odrębnych ustaw lub z zawartego!
porozumienia,
porozumienia,
starosta, jeżeli wykonywanie przez niego
starosta, jeżeli wykonywanie przez niego
zadań administracji rządowej wynika z
zadań administracji rządowej wynika z
odrębnych ustaw,
odrębnych ustaw,
starosta, jeżeli wykonywanie przez niego
starosta, jeżeli wykonywanie przez niego
zadań administracji rządowej wynika z
zadań administracji rządowej wynika z
odrębnych ustaw.
odrębnych ustaw.
Wojewoda
Wojewoda
Wojewoda
Wojewoda
jest terenowym organem
jest terenowym organem
administracji rządowej oraz
administracji rządowej oraz
zwierzchnikiem zespolonej administracji
zwierzchnikiem zespolonej administracji
rządowej na terenie województwa.
rządowej na terenie województwa.
Wojewoda
Wojewoda
jest terenowym organem
jest terenowym organem
administracji rządowej oraz
administracji rządowej oraz
zwierzchnikiem zespolonej administracji
zwierzchnikiem zespolonej administracji
rządowej na terenie województwa.
rządowej na terenie województwa.
Wojewoda
Wojewoda
Wojewoda podporządkowany jest służbowo
Wojewoda podporządkowany jest służbowo
i personalnie Prezesowi Rady Ministrów,
i personalnie Prezesowi Rady Ministrów,
który posiada kompetencje do kierowania
który posiada kompetencje do kierowania
działalnością wojewody, a także dysponuje
działalnością wojewody, a także dysponuje
wobec niego upraw nieniami nadzorczymi i
wobec niego upraw nieniami nadzorczymi i
kontrolnymi. Uprawnienia te polegają na:
kontrolnymi. Uprawnienia te polegają na:
wydawaniu zarządzeń i poleceń w ramach
wydawaniu zarządzeń i poleceń w ramach
kierownictwa;
kierownictwa;
rozstrzyganiu sporów między wojewodami
rozstrzyganiu sporów między wojewodami
oraz między wojewodami i ministrami.
oraz między wojewodami i ministrami.
Wojewoda
Wojewoda
Kryterium oceny działania
Kryterium oceny działania
wojewody
wojewody
dokonywanej przez
dokonywanej przez
Prezesa Ministrów obejmuje nie
Prezesa Ministrów obejmuje nie
tylko
tylko
zgodność / prawem
zgodność / prawem
(kryterium legalności), również
(kryterium legalności), również
zgodność z kierunkami polityki
zgodność z kierunkami polityki
rządu,
rządu,
jak również
jak również
rzetelność
rzetelność
i go
i go
spodarność.
spodarność.
Wice wojewoda
Wice wojewoda
Wojewoda wykonuje zadania przy
Wojewoda wykonuje zadania przy
pomocy wice wojewody lub dwóch
pomocy wice wojewody lub dwóch
wice-wojewodów. Jeżeli chodzi o
wice-wojewodów. Jeżeli chodzi o
zasady powoływania i odwoływania
zasady powoływania i odwoływania
wicewojewody (lub
wicewojewody (lub
wicewojewodów), pozostaje to
wicewojewodów), pozostaje to
wyłączną kompetencją Prezesa Rady
wyłączną kompetencją Prezesa Rady
Mini strów, podejmowaną na wniosek
Mini strów, podejmowaną na wniosek
wojewody.
wojewody.
Wojewoda jest:
Wojewoda jest:
przedstawicielem Rady Ministrów w
przedstawicielem Rady Ministrów w
województwie,
województwie,
zwierzchnikiem rządowej administracji
zwierzchnikiem rządowej administracji
zespolonej w województwie,
zespolonej w województwie,
organem rządowej administracji
organem rządowej administracji
zespolonej w województwie,
zespolonej w województwie,
organem nadzoru nad działalnością
organem nadzoru nad działalnością
jednostek samorządu terytorialnego i
jednostek samorządu terytorialnego i
ich
ich
związków pod względem legalności,
związków pod względem legalności,
Wojewoda jest:
Wojewoda jest:
organem administracji rządowej w
organem administracji rządowej w
województwie,
województwie,
reprezentantem Skarbu Państwa w
reprezentantem Skarbu Państwa w
zakresie i na zasadach określonych w od
zakresie i na zasadach określonych w od
rębnych ustawach.
rębnych ustawach.
Wojewoda, jako przedstawiciel Rady
Wojewoda, jako przedstawiciel Rady
Ministrów, odpowiada za
Ministrów, odpowiada za
wykonywanie polityki rządu na
wykonywanie polityki rządu na
obszarze województwa
obszarze województwa
.
.
Wojewódzka administracja
Wojewódzka administracja
zespolona
zespolona
Administracja zespolona jest elementem
Administracja zespolona jest elementem
rządowej administracji terenowej.
rządowej administracji terenowej.
Zespolenie
Zespolenie
to swoiste powiązanie
to swoiste powiązanie
organizacyjne organów tej administracji wyróż
organizacyjne organów tej administracji wyróż
nionych przedmiotem działania, należących do
nionych przedmiotem działania, należących do
różnych działów administracji rzą dowej
różnych działów administracji rzą dowej
(nazwanych w ustawie o administracji rządowej
(nazwanych w ustawie o administracji rządowej
w województwie kierownikami zespolonych
w województwie kierownikami zespolonych
służb, inspekcji i straży, np. komendant
służb, inspekcji i straży, np. komendant
wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz
wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz
weterynarii, kurator oświaty itd.),
weterynarii, kurator oświaty itd.),
Wojewódzka administracja
Wojewódzka administracja
zespolona
zespolona
pod kierownictwem jednego organu
pod kierownictwem jednego organu
o kompetencji ogólnej - wojewody w
o kompetencji ogólnej - wojewody w
celu redukcji kosztów administracji,
celu redukcji kosztów administracji,
lepszej koordynacji działań i
lepszej koordynacji działań i
unikania dublowania kompetencji.
unikania dublowania kompetencji.
Statut urzędu
Statut urzędu
wojewódzkiego
wojewódzkiego
Organizację zespolonej
Organizację zespolonej
administracji rządowej w
administracji rządowej w
województwie
województwie
określa
określa
statut urzędu
statut urzędu
wojewódzkiego
wojewódzkiego
nadany przez
nadany przez
wojewodę. Statut urzędu
wojewodę. Statut urzędu
wojewódzkiego i jego zmiany podlegają
wojewódzkiego i jego zmiany podlegają
zatwierdzeniu
zatwierdzeniu
przez Prezesa Rady
przez Prezesa Rady
Ministrów i jest on ogłaszany w
Ministrów i jest on ogłaszany w
wojewódzkim dzienniku urzędowym
wojewódzkim dzienniku urzędowym
Statut urzędu
Statut urzędu
wojewódzkiego
wojewódzkiego
Do statutu urzędu wojewódzkiego
Do statutu urzędu wojewódzkiego
dołącza się
dołącza się
wykaz jednostek
wykaz jednostek
organizacyjnych
organizacyjnych
podporządkowanych wojewodzie
podporządkowanych wojewodzie
oraz
oraz
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
państwowych, dla których
państwowych, dla których
wojewoda pełni funkcję organu
wojewoda pełni funkcję organu
założycielskiego.
założycielskiego.
Zespolenie administracji
Zespolenie administracji
na poziomie powiatu
na poziomie powiatu
Koncepcja zespolenia administracji
Koncepcja zespolenia administracji
obejmuje również jej
obejmuje również jej
zespolenie na
zespolenie na
poziomie powiatu,
poziomie powiatu,
które następuje
które następuje
pod zwierzchnictwem starosty
pod zwierzchnictwem starosty
(który jest orga nem administracji
(który jest orga nem administracji
samorządowej).
samorządowej).
Zespolenie administracji
Zespolenie administracji
na poziomie powiatu
na poziomie powiatu
Zespoleniu na poziomie powiatu
Zespoleniu na poziomie powiatu
podlegają następujące służby,
podlegają następujące służby,
inspekcje i straże;
inspekcje i straże;
komendy powiatowe Policji,
komendy powiatowe Policji,
komendy powiatowe Państwowej
komendy powiatowe Państwowej
Straży Pożarnej,
Straży Pożarnej,
powiatowe inspektoraty nadzoru
powiatowe inspektoraty nadzoru
budowlanego
budowlanego
Niezespolona administracja
Niezespolona administracja
rządowa
rządowa
Administracja niezespolona
Administracja niezespolona
jest
jest
częścią aparatu administracji rządowej
częścią aparatu administracji rządowej
w tere nie. W przeciwieństwie do
w tere nie. W przeciwieństwie do
administracji zespolonej nie podlega
administracji zespolonej nie podlega
ona wojewodzie, lecz bezpośrednio
ona wojewodzie, lecz bezpośrednio
centralnym organom administracji
centralnym organom administracji
rządowej.
rządowej.
Ustanowienie
Ustanowienie
tych
tych
organów może następować wyłącznie
organów może następować wyłącznie
w drodze ustawy .
w drodze ustawy .
Niezespolona administracja
Niezespolona administracja
rządowa
rządowa
Organami niezespolonej administracji
Organami niezespolonej administracji
rządowej w województwie są min:
rządowej w województwie są min:
dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy
dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy
urzędów skarbowych, dyrektorzy urzę
urzędów skarbowych, dyrektorzy urzę
dów kontroli skarbowej,
dów kontroli skarbowej,
regionalni dyrektorzy ochrony
regionalni dyrektorzy ochrony
środowiska,
środowiska,
dyrektorzy urzędów statystycznych,
dyrektorzy urzędów statystycznych,
dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowe
dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowe