Operacje gospodarcze to udokumentowane i
podlegające ewidencji księgowej zdarzenia
gospodarcze.
Zdarzenia gospodarcze to zjawiska i
procesy gospodarcze o różnym charakterze,
powodujące
zmiany
w środkach gospodarczych i źródłach ich
pochodzenia
wskutek
prowadzonej
działalności
gospodarczej
np.
zakup
materiałów.
Ze względu na bezpośredni wpływ operacji gospodarczych
na składniki bilansu wyróżniamy
IV typy operacji gospodarczych bilansowych
1. Operacje gospodarcze wywołujące zmiany tylko w
składnikach aktywów.
A + A –
A + A –
-
zmienia się wyłącznie struktura aktywów, zmniejszeniu
jednego składnika aktywów towarzyszy zwiększenie drugiego
składnika aktywów o tę samą kwotę, suma bilansowa nie
ulega zmianie.
Na przykład: zakupiono za gotówkę materiały.
2. Operacje gospodarcze wywołujące zmiany tylko w
składnikach pasywów.
P + P –
P + P –
-
zmienia się wyłącznie struktura pasywów, zmniejszeniu
jednego składnika pasywów towarzyszy zwiększenie drugiego
składnika pasywów o tę samą kwotę, suma bilansowa nie
ulega zmianie.
Na przykład: zaciągnięto kredyt bankowy na spłatę zobowiązań
wobec dostawców.
3. Operacje gospodarcze wywołujące równocześnie zwiększenie
składników aktywów i pasywów.
A + P +
A + P +
-
zwiększa się składnik aktywów i równocześnie zwiększa się
składnik pasywów o tę samą kwotę, suma bilansowa ulega
zwiększeniu.
Na przykład: przyjęto do magazynu materiały, za które zapłata
nastąpi w terminie późniejszym.
4. Operacje gospodarcze wywołujące równocześnie
zmniejszenie składników aktywów i pasywów.
A - P -
A - P -
-
zmniejsza się składnik aktywów i równocześnie zmniejsza się
składnik pasywów, suma bilansowa ulega zmniejszeniu.
Na przykład: wypłacono gotówką naliczone wynagrodzenia dla
pracowników.
w ł a s n e
o b c e
z e w n ę tr z n e
w e w n ę tr z n e
ź r ó d ł o w e
w tó r n e
D o k u m e n ty ( d o w o d y ) k s i ę g o w e
1. FORMALNEJ
2. MERYTORYCZNEJ
3. RACHUNKOWEJ
Dowody księgowe powinny być:
- rzetelne,
- kompletne,
- wolne od błędów rachunkowych.
Dlatego podlegają kontroli
Konto
to specyficzne dla rachunkowości
urządzenie ewidencyjne służące
do ujmowania operacji
gospodarczych wyrażonych w
pieniądzu
stan początkowy (Sp)
saldo początkowe (Sp)
bilans otwarcia (BO)
a) obciążenie
a) uznanie
b) debetowanie
b) kredytowanie
c) księgowanie w ciężar konta
c) księgowanie na dobro konta
d) księgowanie po stronie Wn
d) księgowanie po stronie Ma
(debetowej) konta
(kredytowej) konta
obroty strony Wn (debetowe)
obroty strony Ma (kredytowe)
stan końcowy (Sk)
bilans zamknięcia (BZ)
Wn Nazwa konta Ma
1 400
600
1 000
1 100
200
4 200
3 300
700
2 100
10 500
4 100
6 400
10 500
10 500
Zasada podwójnego zapisu
• na co najmniej dwóch kontach,
• po przeciwnych stronach kont (na jednym koncie zapis
musi być po stronie Winien a na drugim po stronie Ma),
• w tej samej kwocie (wielkość po stronie Winien i Ma
musi być identyczna).
zapis prosty
zapis złożony
Wn konto A Ma
Wn konto B Ma
Wn konto A Ma
Wn konto B Ma
2 000
2 000
Wn konto C Ma
1 800
200
2 000
Podział kont
Ze względu na treść
ekonomiczną:
• bilansowe
• wynikowe
• korygujące
• rozliczeniowe
Ze względu na stopień
szczegółowości:
• syntetyczne
• analityczne
Plan kont
to usystematyzowany wykaz kont,
ich nazw i symboli, przeznaczonych do
grupowania jednorodnych operacji
gospodarczych, zgodnie
z zasadami rejestracji księgowej.
Jest podstawowym elementem zakładowego
planu kont.
Konta bilansowe
• aktywne
• pasywne
•aktywno-pasywne
• przyjęcie z bilansu początkowego wyjściowych
stanów wartości aktywów i pasywów
• ujęcie zmian tych stanów na podstawie
udokumentowanych operacji gospodarczych
•ustalenie wartościowych stanów poszczególnych
składników aktywów i pasywów na koniec okresu
sprawozdawczego, które są podstawą do
sporządzenia bilansu końcowego
Zadania kont bilansowych:
Zasady funkcjonowania kont aktywnych
Obroty debetowe
Sp) Saldo początkowe
(debetowe)
wartości aktywów
(Sp + zwiększenia)
Obroty konta
(-) Zmniejszenia
wartości aktywów
Obroty kredytowe
Sk) Saldo końcowe
(debetowe)
Obroty konta
500
(+) Zwiększenia
5 300
5 300
3 900
Wn Konto aktywne Ma
900
1 400
5 300
4 000
1 000
300
Zasady funkcjonowania kont pasywnych
Obroty konta
1 000
4 800
4 800
4 800
(-) Zmniejszenia
wartości pasywów
Obroty debetowe
Obroty konta
Sp) Saldo początkowe
(kredytowe)
(Sp + zwiększenia)
1 500
(+) Zwiększenia
wartości pasywów
Obroty kredytowe
1 100
400
Wn Konto pasywne Ma
800
(kredytowe)
Sk) Saldo końcowe
3 300
3 000
Zasady funkcjonowania kont aktywno-
pasywnych
4 600
1 500
300
1 000
800
Obroty konta
Zmniejszenie
należności
Obroty kredytowe z Sp
Sk) Saldo końcowe
Obroty konta
1 300
2 300
(należności)
1 800
6 900
6 900
Sp) Saldo początkowe
(należności)
Zmniejszenie
zobowiązań
Zwiększenie
należności
Obroty debetowe z Sp
Sp) Saldo początkowe
(zobowiązania)
Zwiększenie
zobowiązań
Wn aktywno - pasywne Ma
200
(zobowiązań)
Konto
Sk) Saldo końcowe
5 700
1 200
2 000
100
1 300
Suma obrotów Dt = Suma obrotów Ct
Suma sald Dt = Suma sald Ct
Obroty razem z Sp
Saldo końcowe
Lp.
Nazwa konta
Wn (Dt)
Ma (Ct)
Wn (Dt)
Ma (Ct)
1. Środki trwałe
12000
-----
12000
-----
2. Inwestycje długoterminowe
8000
2000
6000
-----
3. Materiały
4000
600
3400
-----
4. Rozrachunki z odbiorcami
1000
400
600
-----
5. Kasa
200
30
170
-----
6. Rachunki bankowe
2100
500
1600
-----
7. Kapitały podstawowe
-----
20000
-----
20000
8. Wynik finansowy
200
400
-----
200
9. Kredyty bankowe
200
3070
-----
2870
10. Rozrachunki z dostawcami
300
1000
-----
700
Razem
28000
28000
23770
23770
Zestawienie obrotów i sald
Przykład:
W jednostce gospodarczej sporządzono bilans, który przedstawia się
następująco:
Aktywa:
1. Środki trwałe
4 000
2. Materiały
700
3. Towary
800
4. Kasa
900
5. Rachunek bankowy
5 000
Razem:
11 400
Pasywa:
1. Kapitał podstawowy
6 800
2. Kredyty bankowe
200
3. Zob. wobec dostawców
1 000
4. Zob. z tyt. VAT
2 800
5. Zob. z tyt. wynagrodzeń
600
Razem: 11 400
W okresie sprawozdawczym zostały dokonane następujące
operacje gospodarcze:
1. Zakupiono środki trwałe płacąc przelewem
4
500
2. Zaciągnięto kredyt bankowy na spłatę zobowiązań z tyt. VAT2
800
3. Otrzymano od dostawcy towary, za które zapłata nastąpi
później 1 200
4. Wypłacono gotówką wynagrodzenia
600
Polecenia:
1. Nanieść stany początkowe na konta
2. Zaksięgować operacje gospodarcze zgodnie z zasadą
podwójnego księgowania
3. Sporządzić zestawienie obrotów i sald