PROBLEMY PODATKOWE W RACHUNKOWOŚCI – wykład II 26.10.2014

PRZYCHODY I KOSZTY W PRAWIE PODATKOWYM I BILANSOWYM

Przepisy prawa podatkowego (UPDoP art.9 ust.1):

Zobowiązują podatników do prowadzenia ewidencji rozrachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu podstawy opodatkowania i należnego podatku.

1) Zasady prawa bilansowego nie są honorowane przez prawo podatkowe.

2) Prawo podatkowe samodzielnie określa zasady obliczenia dochodu.

Praktyczne skutki różnic między zasadami prawa bilansowego i podatkowego:

• W ramach rachunkowości finansowej jednostki gospodarcze są zobowiązane prowadzić ewidencję dla celów podatkowych.

Ewidencja analityczna

lub

pozabilansowa

PRZYCHODY

Przychody wg prawa bilansowego:

Uprawdopodobnione korzyści o określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia pasywów (zobowiązań), które doprowadzają do wzrostu wartości kapitału własnego.

Przychody w prawie bilansowym:

Otrzymane lub kwoty należne z tytułu sprzedaży oraz z innych tytułów.

Powstają w momencie przekazania kontrahentowi sprzedanego składnika majątku lub wykonania świadczenia a nie w momencie przyjęcia zapłaty (zasada memoriałowa)

Przychody w prawie podatkowym:

Prawo podatkowe nie definiuje pojęcia przychodów. Traktuje je jako kategorię służącą do ustalenia przedmiotu opodatkowania, czyli dochodu.

Podział przychodów:

-podlegające opodatkowaniu

-niepodlegające opodatkowaniu

Ustalenie przychodów na potrzeby prawa podatkowego:

- Otwarta lista przychodów: Art. 12 ust. 1 updop „Przychodami są w szczególności…”

- Zamknięta lista wyłączeń: Art. 12 ust. 4 updop „Do przychodów nie zalicza się…”

Przykłady przychodów w myśl UPDoP (art.12 ust. 1)”

1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe

2) wartości otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw a także wartości innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnych świadczeń

3) wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (za wyjątkiem umorzenia wynikającego z bankowego postępowania ugodowego lub upadłościowego)

4) wartości zwróconych wierzytelności, które uprzednio zostały odpisane jako nieściągalne.

Przychody należne:

Przychody z działalności gospodarczej i z działalności specjalnej w zakresie produkcji rolnej osiągnięte w danym roku uważa się także należne przychody choć nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

(zasada memoriałowa)

Identyfikacja przychodów w prawie podatkowym:

- Zasada memoriałowa: „Przychody z działalności gospodarczej…”

- Zasada kasowa: „Wszystkie inne przychody…”

Przychody pośrednie związane z działalnością gospodarczą:

Otrzymane pieniądze i wartości pieniężne np. z tytułu odsetek, dotacji podmiotowych, dywidend, udziałów w zyskach, różnice kursowe, przychody w naturze, nieodpłatne świadczenia, zyski nadzwyczajne wpływające na wynik finansowy podatnika.

(zasada kasowa)

Przychody NIE podatkowe:

1) pobrane wpłaty lub należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (nie są przychodami w prawie bilansowym)

2) dopłaty wnoszone do spółki jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach (nie są przychodami w prawie bilansowym)

3) należności z tytułu VAT (nie są przychodami w prawie bilansowym)

4) naliczone lecz nie otrzymane odsetki od kwot należności, udzielonych pożyczek

(są przychodami w prawie bilansowym)

Rozpoznanie przychodów w prawie bilansowym i podatkowym:

1) przychody podatkowe

2) przychody rachunkowe

3) przychody ujmowane w księgach i opodatkowane ale w różnych okresach czasu

1) przychody tylko podatkowe

- przychody z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie do użytkowania osobom fizycznym i prawnym

- przychody ustalone drogą decyzji urzędu karbowe dot. sprzedaży nieruchomości, spraw majątkowych jeżeli cena sprzedaży odbiega znacznie od wartości rynkowej.

2) przychody tylko rachunkowe

- zwrócone podatki i opłaty

- zwrócone należności, które wcześniej zostały zaliczone do kosztów księgowych

- odsetki od nadpłaconych podatków

- umorzonych podczas postepowania upadłościowego lub naprawczego zobowiązań.

3) przychody ujmowane w księgach i opodatkowane ale w różnych okresach czasu

- kwoty naliczonych lecz nie otrzymanych odsetek od należności w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów)

- dodatnie różnice kursowe naliczone podczas wyceny bilansowej.

Przykład 1.

Treść operacji: Wartość:

1. Sprzedano wytworzone przez jednostkę gospodarczą produkty

a) sprzedaż netto 1.500zł

b) VAT 23% 345zł

c) suma faktury 1.845zł

Przychód rachunkowy 1.500zł

Przychód podatkowy 1.500zł

Przykład 2.

2. Otrzymano zaliczkę za usługę, której wykonanie nastąpi

w następnym okresie sprawozdawczym 3.000zł

Przychód rachunkowy

Przychód podatkowy

Przykład 3.

3. Naliczone lecz nie otrzymane odsetki od należności 800zł

Przychód rachunkowy 800zł

Przychód podatkowy

Przykład 4.

4. Otrzymane należności od kontrahenta zagranicznego z tyt.

eksportu towarów w poprzednim okresie sprawozdawczym

a) należności wg SAD w momencie powstania 13.500zł

b) otrzymano należności w dniu rozliczenia 13.800zł

Przychód rachunkowy 300zł

Przychód podatkowy 300zł

Przykład 5.

Firma X wykazuje w ewidencji księgowej następujące pozycje przychodów:

a) kwoty należne za sprzedane produkty 123.000

b) zobowiązanie umorzone w bankowym postęp. ugodowym 74.000

c) przedpłatę na dostawę produktów 150.000

d) przychody odpisane wcześniej za nieściągalne 5.000

Wartości przychodów podatkowych? to: a i d

KOSZTY

Definicja kosztów i strat:

Uprawdopodobnione zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań co doprowadzi do zmniejszenia kapitału własnego.

Koszty w ujęciu UoR:

kapitał własny (-)

WF(-)

Aktywa (-)

Zobowiązania (+)

Koszty podatkowe (art. 16 ust.1):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów poza kosztami, które w myśl ustawy nie są uważane za koszty uzyskania przychodów.

Definicja kosztów uzyskania przychodów:

Koszty podatkowe

bezpośrednio związane z pośrednio związane z uzyskanymi

uzyskanymi przychodami przychodami.

koszty: obsługi prawnej, licencji,

marketingu, podnoszenia kwalif.

pracowników, analiz prawno -

finansowych.

Koszty NIEUZNANE podatkowo:

I. Wydatki na nabycie i powiększenie wartości aktywów trwałych nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów oraz zaszłości zmniejszające ich stan

1) wartość wieczystego uzyskania gruntu – w prawie podatkowym zaliczane do WNiP, nie podlega amortyzacji; w prawie bilansowym zaliczane do rzeczowych aktywów trwałych, podlega amortyzacji.

2) grunty – w prawie bilansowym i podatkowym nie podlega amortyzacji; wyjątek! jeśli jest to grunt kopalin to podlega amortyzacji w prawie bilansowym.

Przykład:

jednostka nabyła wieczyste prawo do użytkowania gruntu (zakup nie jest kosztem).

amortyzacja naliczona do tego prawa:

a) jest kosztem wg prawa bilansowego

b) nie jest kosztem wg prawa podatkowego.

II. Koszty o charakterze sankcji (kary, grzywny, koszty egzekucyjne, dodatkowe opłaty, itp).

III. Koszty związane z nieprawidłowo przebiegającymi rozrachunkami (np. nieterminowa regulacja zobowiązań publiczno-prawnych).

IV. Koszty uzyskane przez prawo podatkowe jako nieuzasadnione, niekonieczne. (np. koszty związane z przynależnością do jakiejś organizacji).

Moment potrącenia wybranych kosztów:

Updop określa szczególny moment potrącenia dla:

- wynagrodzeń

- składek na ubezpieczenia społeczne w części przypadającej na pracodawcę

! Jeśli te koszty nie zostaną zapłacone w ustalonym terminie to można je uznać za koszty uzyskania przychodu dopiero w miesiącu ich zapłaty.

Przykład:

W jednostce X w ewidencji księgowej występują następujące pozycje kosztów:

a) amortyzacja budynków 26.000

b) amortyzacja gruntów 12.000

c) naliczone lecz nie wypłacone wynagrodzenia 94.000

d) odsetki od zobowiązań podatkowych 600

e) odzież ochronna dla pracowników 3.000

Wartość kosztów podatkowych? to: a i e

Skutki odmiennego podejścia do kosztów w prawie podatkowym i bilansowym:

1) koszty księgowe – trwale nie będące kosztami podatkowymi

2) koszty księgowe – przejściowo są kosztami podatkowymi

3) koszty podatkowe – trwale nie będące kosztami księgowymi

4) koszty podatkowe – koszty podatkowe nie będące kosztami księgowymi przejściowo.