Literatura:
* I. Olchowicz „Rachunkowość podatkowa” Difin Wa-wa 2009
* B. Micherda (red.) „Prawo bilansowa a prawo podatkowe” Difin 2007
* T. Cebrowska (red.) „Rachunkowość finansowa i podatkowa” PWN Wa-wa 2009
* E. Waliwska, A. Wencel „Podatek dochodowy bieżący i odroczony” AD Prągowski Wa-wa 2005
PRZEDSIĘBIORCA
osoba prawna osoba fizyczna
prawo handlowe (prawo bilansowe) prawo finansowe (prawo podatkowe)
prawo handlowe – element prawa prywatnego – zbiór przepisów prawnych mających na celu regulowanie stosunków prywatno-prawnych, powstających na podłożu obrotu gospodarczego danego kraju, jeżeli z mocy specjalnego przepisu ustawy stosunki te (jak rolnictwo czy działalność wolnych zawodów) nie są wyłączone spod działania tego prawa
Źródła prawa handlowego:
kodeks spółek handlowych,
ustawy szczególne ( w tym ustawa o rachunkowości),
przepisy kodeksu cywilnego.
prawo bilansowe – element prawa handlowego – ogół norm prawnych regulujących podstawowe zasady prowadzenia rachunkowości finansowej przez jednostki gospodarcze
Istota prawa bilansowego: zapewnienie wiernego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej (przedstawiana w sprawozdaniu finansowym), zabezpieczenie interesów zewnętrznych odbiorców informacji.
Źródła prawa bilansowego:
Ustawa o rachunkowości
akty szczegółowe ( rozporządzenia)
Krajowe Standardy Rachunkowości ( KSR)
Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR)
Międzynarodowe Standardy sprawozdawczości Finansowej (MSSF).
prawo podatkowe – ogół norm prawnych regulujących ustalanie i pobieranie podatków (materialne prawo podatkowe, proceduralne prawo podatkowe).
Istota prawa podatkowego: zapewnienie realizacji celów fiskalnych państwa ( lub innych związków formalno-prawnych) oraz ich kontrola, „ochrona interesów państwa”.
Źródła prawa podatkowego:
Konstytucja,
Ustawy,
rozporządzenia Rady Ministrów,
rozporządzenia ministra finansów i zarządzenia Ministra Finansów.
podatek – publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu czy gminy, wynikające z Ustawy podatkowej
Cechy trwałe:
przymusowy charakter,
bezzwrotny,
nieodpłatny,
publicznoprawny związek,
wynikający z ustawy podatkowej
Cechy zmienne:
podmiotowość,
szczegółowe warunki płacenia (terminowość, wysokość).
Elementy podatku:
podmiot podatku,
przedmiot podatku,
podstawa opodatkowania,
stawki i skale podatkowe,
elementy korygujące wymiar podatku (ulgi, zwolnienia),
warunki płatności podatku.
Podatek dochodowy od osób prawnych – Ustawa z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.
Podmiot podatku:
czynny – Skarb Państwa,
bierny – osoby prawne, niektóre jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, podatkowe grupy kapitałowe.
Przedmiot podatku:
dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich został on osiągnięty,
przychód w przypadkach określonych w art. 21 i 22 updop.
Podstawa opodatkowania:
przychód w przypadkach określonych w art. 21 i 22 updop,
dochód po dokonaniu możliwych odliczeń w pozostałych przypadkach.
| jednostka gospodarcza |
|---|
| PRAWO BILANSOWE |
| ekonomiczny obraz jednostki (true and fair view) |
- zasada memoriałowa, - zasada współmierności, - zasada ostrożności wyceny, |
- ceny (koszty) historyczne, - cena sprzedaży netto, - wartość godziwa, |
| wynik finansowy brutto |
| podatek dochodowy bieżący i odroczony |
| art.24 uor |
Wynik finansowy, a podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym.
Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości.
przychody i zyski nadzwyczajne koszty i straty nadzwyczajne wynik finansowy brutto
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.
suma przychodów koszty ich uzyskania dochód/strata (wynik podatkowy)
Zasady ustalania dochodu podatkowego:
metoda merkantylna (kupiecka) – stosowana w Polsce, przyjęcie wyniku bilansowego za wielkość wyjściową do ustalenia dochodu podatkowego, dochód jest równy wynikowi brutto skorygowanemu stosownie do przepisów prawa podatkowego,
metoda kameralistyczna – dochód podatkowy jest równy nadwyżce sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania w roku podatkowym (kategorie określone w updop).
Przyczyny różnic między wynikiem finansowym brutto, a dochodem:
odmienne podejście do źródeł przychodów i kosztów
na wynik finansowy brutto wpływają przychody, które nie są przychodem dla celów podatkowych i na odwrót (np. umorzone zobowiązania),
wśród kosztów i strat nadzwyczajnych występują takie, które ustawa podatkowa nie uznaje za koszt uzyskania przychodów bądź które nie dotyczą przychodów opodatkowanych,
odmienne podejście do momentu uznania przychodu za osiągnięte lub kosztu za poniesiony
niektóre przychody uznawane są za osiągnięte lub koszty za poniesione w innym momencie według uor i updop,
niektóre dochody są wolne od podatku, a ponadto z dochodu podlegającego opodatkowaniu można odliczyć określone wydatki.