Problemy podatkowe w rachunkowości - wykład nr 1

Akty prawne:

1. Ustawa z dn. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

2. Ustawa z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

3. ustawa z dn. 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

4. Ustawa z dn. 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

5. Ustawa z dn. 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy.

6. Rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Rozporządzenia:

1. z dnia 22 grudnia 2003 r.,

2. z dnia 22 grudnia 2004 r.,

3. z dnia 16 lutego 2007 r.,

4. z dnia 26 lipca 2007.

7. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzoru ewidencji przebiegu pojazdów.

8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji zatrudnienia.

9. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia kart przychodów.

10. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Rozporządzenia zmieniające:

1. z dnia 19 sierpnia 2003 r.,

2. z dnia 22 grudnia 2003 r.,

3. z dnia 22 grudnia 2004 r.,

4. z dnia 19 lutego 2007 r.

Pojęcia i kryteria małych i średnich przedsiębiorstw.

Działalność gospodarcza i przedsiębiorca.

Jedną z podstaw ustrojowych naszego państwa jest zasada wolności gospodarczej znajdująca swój wyraz art. 20 Konstytucji stanowiącym, że społeczna gospodarka oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarki RP.

Prawa i obowiązki podmiotów zajmujących się prowadzeniem działalności gospodarczej wynikają z szeregu aktów prawnych, niemniej jednak podstawowe i zasadnicze kwestie tego zagadnienia objęte SA ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. (Dz. U z 2004r. Nr 173 poz. 1807 z późn. zm.) Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP oraz zadania organów administracji publicznej w tym zakresie.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa ,usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin i złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania prze rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwie innych usług związanych z pobytem turystów.

Przedsiębiorca to podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Do grupy tej zalicza się osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące we własnym imieniu działalność gospodarczą (art. 4.1.)

Za przedsiębiorcę uznaję się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 4.2.)

W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnione zostały następujące pojęcia:

1. mikro przedsiębiorca,

2. mały przedsiębiorca,

3. średni przedsiębiorca.

Za mikro przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro (art. 104.)

Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro (art. 105.)

Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro (art. 106.)

Wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote polskie według średniego kursu ogłoszonego przez NBP w ostatni dzień roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości:

Art. 64.1. Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

(,..)

4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50

osób,

2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

3. przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za

rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej

5 000 000 euro.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mały podatnik

Podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1 200 000 euro.

Wyrażoną w euro wielkość przelicza się na złote polskie według średniego kursu ogłoszonego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w zaokrągleniu do 1 000zł.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Mały podatnik

Rozumie się przez to podatnika podatku od towarów i usług:

1. u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.

2. prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami powierniczymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inna osobą świadcząca usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro.

Wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote polskie według średniego kursu ogłoszonego przez NBP w ostatni dzień roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

KRYTERIA JAKOŚCIOWE:

Do podstawowych kryteriów jakościowych można zaliczyć m.in.:

1. system i metody zarządzania

2. udział w rynku,

3. struktura własnościowa kapitału,

4. struktura organizacyjna,

5. statystyczną przeciętną długość „życia”,

6. formy finansowania.

Ad. 1.

System i metody zarządzania - pełnienie przez właściciela na co dzień funkcji zarządczych w przedsiębiorstwie, oznacza na ogół, że zapotrzebowanie na informacje płynące z systemu ewidencyjnego są ograniczone, co pozwala na umiarkowaną rozbudowę kont i ewidencji analitycznej. Podatkowym elementem jest prosta organizacja wewnętrzna, stąd wystarczy aby plan kont był podporządkowany potrzebom rozliczeń z budżetem, zewnętrznej sprawozdawczości finansowej oraz - raczej nielicznym - potrzebom zarządzania (np. stan zmiany środków na rachunku bankowym, rozliczenie z odbiorcami i dostawcami, ewentualnie stany zapasów).

Ad. 2.

Udział w rynku - niewielki udział w rynku (niewywierający decydującego wpływu na poziom cen lub podaż dóbr) oznacza w praktyce, że ceny wyznacza rynek. Pozwala na ustalenie kosztu jednostkowego produktów poza systemem ewidencji lub w ramach kalkulacji zleceniowej, ale w sposób uproszczony.

Ad.3.
Struktura własnościowa kapitału - małe firmy posiadają kapitał założycielski, który jest własnością najczęściej jednej lub kilka osób.

Ad. 4.

Struktura organizacyjna - małe firmy charakteryzują się prostą strukturą organizacyjną, niewielką formalizacją zadań oraz powiązaniami organizacyjno - decyzyjnymi na bazie bezpośrednich kontaktów.

Ad. 5.

Statystyczna przeciętna długość „życia” - stosunkowo krótki okres „życia” małej firmy ma istotne znaczenie dla oceny, czy działalność będzie kontynuowana. Przygotowując sprawozdanie finansowe, jednostka musi rozstrzygnąć kwestię, czy chce lub może prowadzić działalność. Ma to istotne znaczenie dla sposobu wyceny aktywów, pasywów i ustalenia wyniku finansowego, gdyż w razie kontynuowania działalności gospodarczej obowiązuje zasada wyceny historycznej, połączona z ostrożnością.

Ad. 6.

Formy finansowania - w związku z niekorzystaniem z obcych źródeł finansowania, rzadko kiedy w ewidencji wystąpią zagadnienia leasingu finansowego czy instrumentów finansowych.

Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem przepisów prawa. W związku z tym w zależności od specyfiki tej działalności poddany jest regulacjom prawnym wyznaczającym pewne standardy zachowań np. w zakresie zatrudnienia pracowników, wywiązywanie się z obowiązku płacenia podatków. Prawidłowość postępowania w tym zakresie podlega ocenie przez organy administracji publicznej. Ocena ta jest dokonywana w trakcie prowadzonej kontroli.

U mikro przedsiębiorcy, małego przedsiębiorcy oraz średniego przedsiębiorcy, łączny czas trwania wszystkich kontroli nie może przekroczyć 4 tygodni.

W przypadku dużych przedsiębiorców łączny czas kontroli może wynieść max 8 tygodni. Wszystkie kontrole podlegają ujawnieniu w księdze kontroli, którą przedsiębiorca obowiązany jest prowadzić.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Zgodnie z ustawą o rachunkowości małe firmy można podzielić na dwie grupy:

1. zwolnione z prowadzenia ksiąg rachunkowych

2. prowadzące obligatoryjnie księgi rachunkowe

Ad. 1.

Firmy zwolnione z prowadzenia ksiąg rachunkowych - z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych są zwolnione, zajmujące się działalnością gospodarczą, osoby fizyczne i spółki osób fizycznych, jeżeli w poprzednim roku obrotowym ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych były niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. Nie oznacza to jednak, iż obroty te nie mają żadnych obowiązków ewidencji. Ich obowiązki wynikają z aktualnych przepisów podatkowych.

Zgodnie z tymi przepisami można dokonać podziału małych firm na:

1. podlegające ryczałtowi ewidencjonowanemu,

2. objęte kartą podatkową,

3. zobowiązane do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Warto zaznaczyć, że w razie niedotrzymania warunków określonych przepisami podatkowymi firmy objęte omówionymi formami opodatkowania tracą prawo do ich stosowania.

Ad. 2.

Firmy prowadzące obligatoryjnie księgi rachunkowe - do małych firm zobligowanych UoR, do prowadzenia ksiąg rachunkowych z zachowaniem metody bilansowej i z wykorzystaniem specjalnych urządzeń księgowych, należą między innymi, mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP:

1. spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również organizacji) oraz spółki cywilne, a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,

2. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro,

3. jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierów wartościowych, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,

4. gminy, powiaty, województwa, a także państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, zakłady budżetowe, fundusze celowe niemające osobowości prawnej,

5. jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt. 1 i 2,

6. zagraniczne osoby prawne, zagraniczne jednostki nieposiadające osobowości prawnej oraz zagraniczne osoby fizyczne, prowadzące na terytorium RP działalność osobiście, przez osobę uprawnioną przy pomocy pracowników,

7. jednostki niewymienione w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych, dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych - od początku roku obrotowego. W którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.

8

---