KLONOWANIE

KLONOWANIE

ORGANIZMÓW

ORGANIZMÓW

- to kontrowersyjny

- to kontrowersyjny

problem współczesności

problem współczesności

Anna Dworak

Klonowanie organizmów (szczególnie klonowanie

Klonowanie organizmów (szczególnie klonowanie

samego człowieka) wzbudza wśród

samego człowieka) wzbudza wśród

współczesnych liczne kontrowersje. Zwolennicy

współczesnych liczne kontrowersje. Zwolennicy

tej metody dopatrują się w niej szansy na rozwój

tej metody dopatrują się w niej szansy na rozwój

medycyny. Przeciwnicy mówią natomiast o

medycyny. Przeciwnicy mówią natomiast o

uwłaczaniu godności osoby ludzkiej. Która z tych

uwłaczaniu godności osoby ludzkiej. Która z tych

stron ma rację? Na to pytanie nie można

stron ma rację? Na to pytanie nie można

odpowiedzieć nie wiedząc czym tak naprawdę

odpowiedzieć nie wiedząc czym tak naprawdę

jest klonowanie…

jest klonowanie…

Co to jest klonowanie?

Co to jest klonowanie?



Klonowaniem nazywamy

Klonowaniem nazywamy

uzyskiwanie potomstwa

uzyskiwanie potomstwa

roślin lub zwierząt bez

roślin lub zwierząt bez

podziału procesu

podziału procesu

płciowego, którego celem

płciowego, którego celem

jest stworzenie osobnika o

jest stworzenie osobnika o

ściśle określonych

ściśle określonych

cechach, korzystnych w

cechach, korzystnych w

hodowli. Klonowanie

hodowli. Klonowanie

przeprowadzono u wielu

przeprowadzono u wielu

gromad, w tym ssaków .

gromad, w tym ssaków .

Klonowanie naturalne

Klonowanie naturalne



Klonowanie jest normalnym

Klonowanie jest normalnym

procesem rozmnażania się

procesem rozmnażania się

( systemem

( systemem

wegetatywnym) u wielu

wegetatywnym) u wielu

organizmów np. glonów,

organizmów np. glonów,

bakterii, pierwotniaków.

bakterii, pierwotniaków.

Organizmy te rozmnażając

Organizmy te rozmnażając

się w sposób naturalny

się w sposób naturalny

tworzą klony. Klonem jest

tworzą klony. Klonem jest

więc także odszczepka

więc także odszczepka

rośliny. Mówimy wtedy jednak

rośliny. Mówimy wtedy jednak

o klonowaniu fragmentu

o klonowaniu fragmentu

organizmu, a nie jedynie jego

organizmu, a nie jedynie jego

pojedynczej komórki.

pojedynczej komórki.

Rozród
bezpłciowy

ojciec

ojciec

matka

matka

Rozród płciowy

Czy bliźnięta jednojajowe są

Czy bliźnięta jednojajowe są

klonami ?

klonami ?



Tak! Bliźnięta jednojajowe są klonami które powstają

Tak! Bliźnięta jednojajowe są klonami które powstają

naturalnie u takich organizmów jak ssaki ( a nawet u

naturalnie u takich organizmów jak ssaki ( a nawet u

człowieka!). Nie występują jednak często. U człowieka z

człowieka!). Nie występują jednak często. U człowieka z

bliźniakami monozygotycznymi mamy do czynienia średnio

bliźniakami monozygotycznymi mamy do czynienia średnio

w przypadku trzech na 1000 urodzeń.

w przypadku trzech na 1000 urodzeń.

Bliźnięta jednojajowe rodzą się na skutek ciąży bliźniaczej. Ta

Bliźnięta jednojajowe rodzą się na skutek ciąży bliźniaczej. Ta

powstaje natomiast wtedy, gdy jeden zarodek zawiązuje się

powstaje natomiast wtedy, gdy jeden zarodek zawiązuje się

w postaci dwóch grup komórek.

w postaci dwóch grup komórek.

Bliźnięta monozygotyczne

Bliźnięta monozygotyczne

Blastocysta w

przypadku ciąży

normalnej

Blastocysta w

przypadku ciąży
bliźniaczej

Bliźnięta jednojajowe- nie są do końca identyczne.

Bliźnięta jednojajowe- nie są do końca identyczne.

Często jeden bliźniak jest lustrzanym odbiciem

Często jeden bliźniak jest lustrzanym odbiciem

drugiego. Po za tym na ich wygląd i zachowanie ma

drugiego. Po za tym na ich wygląd i zachowanie ma

wpływ także środowisko w którym żyją…

wpływ także środowisko w którym żyją…

KLONOWANIE

KLONOWANIE

ZWIERZĄT

ZWIERZĄT



O ile tworzenie się naturalnych klonów

O ile tworzenie się naturalnych klonów

jest rzeczą obecna w środowisku od

jest rzeczą obecna w środowisku od

niepamiętnych czasów, tak do

niepamiętnych czasów, tak do

dzisiejszego dnia , laboratoryjne

dzisiejszego dnia , laboratoryjne

klonowanie nie przynosi badaczom wielu

klonowanie nie przynosi badaczom wielu

sukcesów. U klonów zdecydowanie

sukcesów. U klonów zdecydowanie

częstsze są wady wrodzone. Rzadko

częstsze są wady wrodzone. Rzadko

udaje się aby otrzymany klon przyszedł

udaje się aby otrzymany klon przyszedł

na świat żywy (wychodzi średnio jedna

na świat żywy (wychodzi średnio jedna

na kilkaset prób).

na kilkaset prób).

Klonowanie ŻAB

Klonowanie ŻAB



Próby klonowania żab

Próby klonowania żab

rozpoczęto w latach

rozpoczęto w latach

pięćdziesiątych. Zwierzęta te

pięćdziesiątych. Zwierzęta te

wybrano ze względu na łatwo

wybrano ze względu na łatwo

dostępny skrzek i możliwość

dostępny skrzek i możliwość

mikromanipulacji której nie

mikromanipulacji której nie

trzeba stosować bardzo

trzeba stosować bardzo

zaawansowanych technologii.

zaawansowanych technologii.



Komórkę jajową pozbawiano

Komórkę jajową pozbawiano

własnego jądra. Następnie

własnego jądra. Następnie

wszczepiano do niej jądro

wszczepiano do niej jądro

wyjęte z innej komórki

wyjęte z innej komórki

zarodkowej. Z powstałej w ten

zarodkowej. Z powstałej w ten

sposób komórki rozwijała się

sposób komórki rozwijała się

kijanka, a później dorosły

kijanka, a później dorosły

osobnik żaby.

osobnik żaby.

Komórki jajowe żab
zostają pozbawione
własnych jąder

Do komórek jajowych
wprowadza się jądra
pobrane z zarodka

Otrzymujemy klon
identycznych
genetycznie żab

POWSTAWANIE KLONU ŻAB

Klonowanie ssaków

Klonowanie ssaków

Pierwszym sklonowanym ssakiem była owieczka

Pierwszym sklonowanym ssakiem była owieczka

Dolly. Rok później naukowcom udało się

Dolly. Rok później naukowcom udało się

sklonować mysz. Pierwszy mysi klon nosił imię

sklonować mysz. Pierwszy mysi klon nosił imię

Cumulina. Był on jedną z piętnastu sklonowanych

Cumulina. Był on jedną z piętnastu sklonowanych

myszy które urodziły się żywe. Nieudanych prób

myszy które urodziły się żywe. Nieudanych prób

było przy tym 942.

było przy tym 942.

Śmiertelność wśród klonów ssaków jest ogromna.

Śmiertelność wśród klonów ssaków jest ogromna.

Częściej występują u nich również wady

Częściej występują u nich również wady

wrodzone. Zdarza się także, że płód który nie

wrodzone. Zdarza się także, że płód który nie

rozwija się prawidłowo doprowadza do śmierci

rozwija się prawidłowo doprowadza do śmierci

matki.

matki.

OWIECZKA DOLLY

OWIECZKA DOLLY

W tygodniku „Nature” 27 lutego 1997 roku ukazała się

W tygodniku „Nature” 27 lutego 1997 roku ukazała się

praca zespołu naukowców któremu przewodził Ian Wilmud.

praca zespołu naukowców któremu przewodził Ian Wilmud.

Relacjonowała ona przebieg pierwszego w historii

Relacjonowała ona przebieg pierwszego w historii

klonowania dokonanego na ssaku. Stojącym w centrum

klonowania dokonanego na ssaku. Stojącym w centrum

zainteresowania zwierzęciem była owca Dolly.

zainteresowania zwierzęciem była owca Dolly.

Urodziła się ona 5 lipca 1996 roku w Szkocji, niedaleko

Urodziła się ona 5 lipca 1996 roku w Szkocji, niedaleko

Edynburga. Dopiero po kilku miesiącach podano wiadomość

Edynburga. Dopiero po kilku miesiącach podano wiadomość

o jej istnieniu.

o jej istnieniu.

Owieczka Dollly nie żyła jednak długo. Została uśpiona w 2003

Owieczka Dollly nie żyła jednak długo. Została uśpiona w 2003

roku z powodu niewydolności płuc.

roku z powodu niewydolności płuc.

Owca Dolly była pierwszym ssakiem, którego
udało się sklonować

ETAPY KLONOWANIA
DOLLY

CZY SKLONOWANO JUŻ

CZY SKLONOWANO JUŻ

CZŁOWIEKA?

CZŁOWIEKA?



Pod koniec 2002 roku należąca do

Pod koniec 2002 roku należąca do

sekty Realian firma „Clonaid” ogłosiła

sekty Realian firma „Clonaid” ogłosiła

przed całym światem narodziny Ewy,

przed całym światem narodziny Ewy,

czyli pierwszego rzekomo

czyli pierwszego rzekomo

sklonowanego człowieka. Wydarzenie

sklonowanego człowieka. Wydarzenie

to wstrząsnęło nie tylko uczonymi, ale

to wstrząsnęło nie tylko uczonymi, ale

również zwykłymi ludźmi. Nie jest

również zwykłymi ludźmi. Nie jest

jednak pewne, czy Ewa rzeczywiście

jednak pewne, czy Ewa rzeczywiście

została sklonowana.

została sklonowana.

KLONOWANIE DLA RÓŻNYCH

KLONOWANIE DLA RÓŻNYCH

CELÓW

CELÓW

Wyróżniamy dwa rodzaje klonowania

Wyróżniamy dwa rodzaje klonowania

ze względu na ich cele:

ze względu na ich cele:



Klonowanie reprodukcyjne

Klonowanie reprodukcyjne



Klonowanie terapeutyczne

Klonowanie terapeutyczne

KLONOWANIE REPRODUKCYJNE

KLONOWANIE REPRODUKCYJNE



Klonowanie reprodukcyjne człowieka

Klonowanie reprodukcyjne człowieka

wzbudza największe kontrowersje. Ma

wzbudza największe kontrowersje. Ma

bowiem na celu doprowadzenie do

bowiem na celu doprowadzenie do

tworzenia ludzkich klonów. Na myśl

tworzenia ludzkich klonów. Na myśl

przychodzą od razu mroczne wizje

przychodzą od razu mroczne wizje

Huxley’a, który w „Nowym

Huxley’a, który w „Nowym

wspaniałym świecie” pisał o

wspaniałym świecie” pisał o

stworzeniu całych szeregów ludzi

stworzeniu całych szeregów ludzi

niewolników.

niewolników.

KLONOWANIE TERAPEUTYCZNE

KLONOWANIE TERAPEUTYCZNE



Ten typ klonowania ma zdecydowanie więcej

Ten typ klonowania ma zdecydowanie więcej

zwolenników niż klonowanie reprodukcyjne.

zwolenników niż klonowanie reprodukcyjne.

Należy do nich między innymi „ojciec Dolly”-

Należy do nich między innymi „ojciec Dolly”-

Ian Wilmud. Klonowanie terapeutyczne

Ian Wilmud. Klonowanie terapeutyczne

stanowi według wielu uczonych wielką szanse

stanowi według wielu uczonych wielką szanse

dla medycyny. Polega ono na hodowaniu z

dla medycyny. Polega ono na hodowaniu z

komórek macierzystych ludzkich tkanek lub

komórek macierzystych ludzkich tkanek lub

narządów, które mogą być później

narządów, które mogą być później

wykorzystywane w leczeniu różnych chorób :

wykorzystywane w leczeniu różnych chorób :

nowotworów, schorzeń serca, uszkodzeń

nowotworów, schorzeń serca, uszkodzeń

rdzenia kręgowego, choroby Parkinsona i

rdzenia kręgowego, choroby Parkinsona i

Alzheimera.

Alzheimera.

Argumenty przeciw

Argumenty przeciw

klonowaniu:

klonowaniu:



Do badań wykorzystuje się ludzkie zarodki (pobieranie

Do badań wykorzystuje się ludzkie zarodki (pobieranie

komórek macierzystych z zarodków uzyskanych drogą

komórek macierzystych z zarodków uzyskanych drogą

klonowania

klonowania



U klonów występują różnorodne anomalia np.

U klonów występują różnorodne anomalia np.

deformacje organów, problemy z sercem

deformacje organów, problemy z sercem



Zdarza się, że nieprawidłowo rozwijający się płód

Zdarza się, że nieprawidłowo rozwijający się płód

powoduje śmierć matki

powoduje śmierć matki



Niektórzy uczeni przepuszczają, że klony mogą być

Niektórzy uczeni przepuszczają, że klony mogą być

biologicznie starsze niż to wynika z ich metryki

biologicznie starsze niż to wynika z ich metryki

urodzenia (tak mówiono o Dolly). Wilmud twierdzi, że

urodzenia (tak mówiono o Dolly). Wilmud twierdzi, że

efekt ten byłby widoczny dopiero po kilku pokoleniach

efekt ten byłby widoczny dopiero po kilku pokoleniach

klonów

klonów



CDN

CDN

Argumenty przeciw klonowaniu-

Argumenty przeciw klonowaniu-

cd.

cd.



Klon dziedziczy po rodzicach również ich błędy

Klon dziedziczy po rodzicach również ich błędy

genetyczne

genetyczne



Wizja powstania w przyszłości klonów niewolników

Wizja powstania w przyszłości klonów niewolników

będących niższą kastą

będących niższą kastą



Zmniejszenie wagi naturalnego rozmnażania

Zmniejszenie wagi naturalnego rozmnażania

(reprodukcji)

(reprodukcji)



Sklonowana osoba oraz sam klon mogą być oceniani

Sklonowana osoba oraz sam klon mogą być oceniani

jedynie jako nosiciele genów

jedynie jako nosiciele genów



Klonowanie uważane jest za nadmiar ludzkiej samowoli

Klonowanie uważane jest za nadmiar ludzkiej samowoli



Sklonowanie jednego osobnika w takiej ilości, że

Sklonowanie jednego osobnika w takiej ilości, że

stworzyłby on całą populację nie stwarza perspektyw

stworzyłby on całą populację nie stwarza perspektyw

na długie przetrwanie gatunku

na długie przetrwanie gatunku



Klonowanie dewaluuję osobę ludzką, pozbawia ja

Klonowanie dewaluuję osobę ludzką, pozbawia ja

własnej wyjątkowości

własnej wyjątkowości

Argumenty za

klonowaniem:



Komórki macierzyste otrzymywane w procesie

klonowania mogą przywracać zdrowie i ratować życie



Klonowanie daje szanse na uratowanie zagrożonych

gatunków ( technika dzielenia zarodków)



Daje możliwości klonowania wybitnych zwierząt np.

koni wyścigowych



Rozważenie problemu wpływu starzenia się organizmu

na funkcjonowanie genomu



Produkcja klonów owiec transgenicznych do których

wprowadza się geny ludzkie odpowiedzialne za

produkcję białek ważnych dla medycyny np. insuliny





CDN.

Argumenty za

klonowaniem- cd.



Stworzeni modeli zwierzęcych
naśladujących choroby człowieka



Przeprowadzenie badań nad czynnikami
wpływającymi na włączanie i wyłączanie
genomu w czasie rozwoju



Niektórzy uważają, że „prokreacja i
reprodukcja nie posiadają jakiejś
szczególnej wagi nakazującej je traktować
jako ludzki akty”

Klonowanie w świecie

Klonowanie w świecie



W niektórych krajach wprowadzono

W niektórych krajach wprowadzono

całkowity zakaz klonowania. Swój sprzeciw

całkowity zakaz klonowania. Swój sprzeciw

wyraziły m.in. Stany Zjednoczone,

wyraziły m.in. Stany Zjednoczone,

Watykan, Parlament Europejski, UNESCO.

Watykan, Parlament Europejski, UNESCO.

Wiele państw zabroniło klonowania

Wiele państw zabroniło klonowania

reprodukcyjnego zezwalając przy tym na

reprodukcyjnego zezwalając przy tym na

klonowanie terapeutyczne (np.Francja i

klonowanie terapeutyczne (np.Francja i

Niemcy). W Wielkiej Brytanii również

Niemcy). W Wielkiej Brytanii również

zezwolono tylko na badania nad

zezwolono tylko na badania nad

klonowaniem w celach medycznych, a

klonowaniem w celach medycznych, a

badania te objęto ścisłą kontrolą władz

badania te objęto ścisłą kontrolą władz

państwowych.

państwowych.

KLONOWANIE W POLSCE

KLONOWANIE W POLSCE



W Polsce nie ma jeszcze dokładanie

W Polsce nie ma jeszcze dokładanie

sprecyzowanych przepisów prawnych

sprecyzowanych przepisów prawnych

dotyczących klonowania. Nie

dotyczących klonowania. Nie

prowadzi się tutaj jednak

prowadzi się tutaj jednak

zaawansowanych badań związanych

zaawansowanych badań związanych

z klonowaniem.

z klonowaniem.

Klonowanie, a Kościół

Klonowanie, a Kościół

katolicki

katolicki

•

Kościół katolicki zdecydowanie

Kościół katolicki zdecydowanie

sprzeciwia się wszystkim typom

sprzeciwia się wszystkim typom

klonowania. Watykan zażądał potępienia

klonowania. Watykan zażądał potępienia

ludzkiego klonowania. Papieska

ludzkiego klonowania. Papieska

Akademia „Pro Vita” wydała na ten

Akademia „Pro Vita” wydała na ten

temat broszurę. Wyraża w niej swoje

temat broszurę. Wyraża w niej swoje

zdecydowane stanowisko i prezentuje

zdecydowane stanowisko i prezentuje

szereg argumentów ukazujących

szereg argumentów ukazujących

nieetyczność klonowania człowieka.

nieetyczność klonowania człowieka.

Co o klonowaniu twierdzą

Co o klonowaniu twierdzą

ludzie?- sonda

ludzie?- sonda

•

To ingerencja w prawa natury i nie

To ingerencja w prawa natury i nie

zgadzam się z tym chociaż podobno

zgadzam się z tym chociaż podobno

ma to mieć zastosowanie w

ma to mieć zastosowanie w

medycynie. Człowiek to nie tylko

medycynie. Człowiek to nie tylko

ciało ale i dusza. Uważam, że

ciało ale i dusza. Uważam, że

klonowanie może być niebezpieczne

klonowanie może być niebezpieczne

w przyszłości. Ludzie mogą je

w przyszłości. Ludzie mogą je

wykorzystać do złych celów.

wykorzystać do złych celów.

Co o klonowaniu twierdzą

Co o klonowaniu twierdzą

ludzie?- sonda

ludzie?- sonda

•

Myślę, że klonowanie jest dużym

Myślę, że klonowanie jest dużym

postępem. Dla społeczeństwa jest to

postępem. Dla społeczeństwa jest to

bardzo dobre, bo może przynieść

bardzo dobre, bo może przynieść

wiele korzyści.

wiele korzyści.

Jak widać na temat
klonowania różne zdania mają
nie tylko uczeni, ale również i
zwykli ludzie. Klonowanie od
zawsze wzbudzało, wzbudza i
pewnie nadal będzie wzbudzać
liczne kontrowersje…

BIBLIOGRAFIA

BIBLIOGRAFIA



„

„

Klonowanie” oprac. Damian Strączek, na

Klonowanie” oprac. Damian Strączek, na

podstawie rozmów z Haliną Krzanowską i

podstawie rozmów z Haliną Krzanowską i

Marianem Tischnerem wyd. Znak 1998

Marianem Tischnerem wyd. Znak 1998



„

„

Klonowanie człowieka. Fantazje-

Klonowanie człowieka. Fantazje-

zagrożenia – nadzieje” red. Barbara

zagrożenia – nadzieje” red. Barbara

Chyrowicz, Towarzystwo Naukowe KUL

Chyrowicz, Towarzystwo Naukowe KUL

1999

1999



„

„

Biologia t.I. Zakres rozszerzony dla LO”

Biologia t.I. Zakres rozszerzony dla LO”

Jerzy Duszyński, Krystyna Grykiel, Lilla

Jerzy Duszyński, Krystyna Grykiel, Lilla

Hryniewiecka, Artur Jarmołowski

Hryniewiecka, Artur Jarmołowski

Wyd. PWN

Wyd. PWN

Opracowanie: Amd

Opracowanie: Amd

KONIEC

KONIEC