KLONOWANIE

ORGANIZMÓW

Justyna Aneta Janik

Kl. lll A₃

Klonowanie organizmów to otrzymywanie identycznych genetycznie organizmów z pojedynczego osobnika. Jest to stworzenie kopii organizmu poprzez przeniesienie jądra komórki somatycznej jednego osobnika do pozbawionej jądra komórki innego osobnika.

Klon to organizm mający identyczny lub prawie identyczny materiał genetyczny. Klonami są więc organizmy powstałe w procesie rozmnażania wegetatywnego, takie jak kolonie bakterii, jednokomórkowców, odrośla i rozmnóżki roślin itd.

Przebieg procesu klonowania na przykładzie Owcy Dolly

5 lipca 1996 roku urodziła się owieczka Dolly - pierwszy ssak stworzony przez naukowców na drodze klonowania. Zaraz po tym pojawiło się pytanie „ Czy będzie można sklonować człowieka?” Budzi ono obawy, a zarazem daje perspektywy na ogromne możliwości ratowania życia, lecz klonowanie niesie ze sobą wielkie korzyści jak i zagrożenia.

Technika klonowania polega na przeszczepieniu jądra dowolnej komórki somatycznej organizmu do niezapłodnionej komórki jajowej innego organizmu tego samego gatunku. Proces ten tworzy funkcjonalną zygotę. Zygota ta może, jeśli się jej na to pozwoli, rozwinąć w żywego osobnika. Transfer jądra do komórki jajowej innego gatunku rzadko jest skuteczny. Klony otrzymane w procesie transferu jądrowego nie są w 100% genetycznie identyczne z dawcami. W trakcie tego procesu wymienia się, bowiem tylko materiał genetyczny zawarty w jądrze komórkowym pozostawiając RNA mitochondrialny biorcy. Mitochondrialne RNA ma jednak minimalny wkład w dziedziczenie cech genetycznych. Proces klonowanie z początku wydaje się prosty lecz wymaga on czasochłonnych i precyzyjnych badań oraz współpracy najlepszych specjalistów oraz szeroko wyspecjalizowanego sprzętu. Potrzebna jest optymalna temperatura, hormony delikatne, precyzyjne złączenie dwóch komórek prądem itd. Umożliwia to pozaseksualne mnożenie osobników gatunku ludzkiego o identycznej informacji genetycznej, czego konsekwencją stać się może seryjna produkcja dowolnie planowanych sobowtórów, czyli osobników o prawie identycznych uzdolnieniach fizycznych i duchowych. Jeżeli zatem będzie się dokonywać tego zabiegu na substancji genetycznej wybitnych jednostek, to ile razy uda się ten zabieg szczęśliwie przeprowadzić, otrzyma się w wyniku tylu takimi samymi właściwościami obdarzonych osobników. Technicznie możliwe stało się klonowanie nowych istot ludzkich w taki sam sposób, w jaki powstała owca Dolly.

W kilka miesięcy po sklonowaniu owcy, naukowcom udało się również w podobny sposób otrzymać mysz. Jednak klonowanie nadal jest zagadką dla ludzkości, gdyż wiele organizmów wykazuje na nie oporność. Na przykład do dziś nikt nie sklonował szczura. Naukowcy jeszcze nie rozumieją wielu zjawisk i dlatego klonowanie zwierząt ciągle ma bardzo niewielką wydajność. Techniczne ulepszanie procesu odbywa się na chybił trafił i większość osiągnięć wynika ze szczęśliwych zbiegów okoliczności.

Niedawno udowodniono, że klonowanie jest najskuteczniejsze, jeśli klonowana komórka jest w tej samej fazie cyklu komórkowego, co komórka jajowa, do której wprowadza się materiał genetyczny. Owca Dolly powstała z komórki sztucznie wprowadzonej w fazę G0 cyklu życiowego. Wilmut wcale o tym nie myślał. Po prostu bezskutecznie próbował klonować różne komórki i w końcu wpadł na pomysł, żeby wykorzystać komórki hodowane w pożywce zawierającej mało czynników wzrostowych (takie komórki przestają się dzielić i wycofują się w fazę G0 ).

Klonowanie człowieka

Kiedy chodzi o klonowanie człowieka możemy spotkać się z wieloma zwolennikami tego procesu, jak i z jego przeciwnikami. Oponenci tej metody przeciwstawiają się jej, gdyż uważają, że jest to pogwałcenie praw człowieka. Odebranie mu racji do naturalnego rozmnażania się, postrzegają jako pozbawienie go godności. Jest to w pewnym sensie podważenie wiary w to, że to Bóg stworzył życie. Twierdzą, że nie udzie nie powinni się mieszać w to, co należy do Boga i natury. Należy też pamiętać, że z czysto medycznego punktu widzenia, sklonowany organizm ma wiek biologiczny taki jak osobnik, od którego pobrano komórkę, a więc siłą rzeczy żyje krócej.

Korzyści i niebezpieczeństwa, które mogły by być związane z klonowaniem człowieka

Korzyści płynące z klonowania:

• moglibyśmy wykorzystać klonowanie do produkcji zastępczych narządów, które można było by wszczepiać pacjentom czekającym na dawcę. Narządy takie z pewnością nie byłyby odrzucane przez organizm (komórka otrzymana na drodze klonowania posiada identyczne białka jak organizm).

• klonowanie mogłoby być szansą dla bezpłodnych małżeństw, które nie mogą same dostarczyć komórek rozrodczych.

• przynosiłoby zyski ekonomiczne, lecz mogło by być to niebezpieczne, gdyż wielkie korporacje mogły by wykorzystać klonowanie jako sposób na zarabianie pieniędzy.

• z pewnością mogłoby uratować życie wielu, nieuleczalnie chorym.

Niebezpieczeństwa związane z klonowaniem:

• mogłoby doprowadzić do zburzenia naturalnych relacji pomiędzy rodziną i społeczeństwem.

• bardziej przypominało by ono produkcje człowieka niż cud poczęcia.

• wiąże się ono z występowaniem defektów biologicznych. Zwierzęta klonowane najczęściej żyły krócej i cierpiały na różnego rodzaju choroby tj. niewydolność nerek, artretyzm, choroby wieku starczego, cukrzycę.

• Człowiek sklonowany byłby pozbawiony poczucia własnej tożsamości.

Klonowanie wymarłych gatunków zwierząt

Prace nad odtworzeniem wymarłych gatunków prowadzone są od wielu lat na całym świecie. Najbardziej znane dotyczą prób klonowania mamuta, natomiast w Polsce prowadzone są prace zmierzające do odtworzenia tura. Jednakże realizowanie projektu sklonowania wymarłego gatunku jest trudne, a głównymi trudnościami są :

• brak odpowiedniego DNA. DNA dostępny ze źródeł kopalnych, bądź to muzealnych jest bardzo fragmentaryczny i dostępny w znikomych ilościach. Nie jest jasne, czy możliwe jest otrzymanie wystarczającej ilości i jakości by odtworzyć sekwencję kompletnego genomu.

• obecne metody klonowania wykorzystują transfer jądra. Nie jest jasne, czy nagi DNA mógłby być wystarczający.

• kwestia wyboru donora komórki jajowej - większość transferu jądrowego pomiędzy różnymi gatunkami się nie powodzi.

Podsumowując wszystko to, co napisałam powyżej stwierdzam, że klonowanie organizmów to bardzo trudny proces składający się z wielu etapów. Sądzę, że jeśli człowiek przez tyle lat obył się bez klonów to odczekanie kilku następnych na dokładne zbadanie i przeanalizowanie tego zjawiska niczego tutaj nie zmieni.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Klonowanie

http://portalwiedzy.onet.pl/83805,,,,klonowanie,haslo.html

http://www.bryk.pl/teksty/liceum/biologia/genetyka/17183-klonowanie_organizm%C3%B3w.html

http://www.sciaga.pl/tekst/42463-43-klonowanie_organizmow

http://pl.wikipedia.org/wiki/Owca_Dolly

http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=158103

http://www.biotechnolog.pl/news-695.htm

http://www.gim36.pl/prezentacje/pmaj/klonowanie/galeria.html