Fizjologia narządu

żucia

część 2

Fizjologia narządu

żucia

część 2

Dziąsła stanowią część błony

śluzowej jamy ustnej osłaniającą

wyrostki zębodołowe szczęki i

żuchwy.

Dziąsła otaczają również szyjkę zęba

i zachodzą na przegrody

międzyzębowe tworząc brodawki

międzyzębowe.

Dziąsło można podzielić na:

♦dziąsło wolne,
♦przyrośnięte czyli właściwe.

Dziąsło wolne składa się z

brodawek

i dziąsła brzeżnego.

Od strony zębów znajduje się

szczelina dziąsłowa głębokości

1.5 mm.

Dno szczeliny dziąsłowej stanowi

przyczep nabłonkowy.

Każdy ząb osadzony jest w zębodole.

Pomiędzy korzeniem i ścianą

zębodołu znajduje się szczelinowa

przestrzeń,

o szerokości 0,1-0,3 mm szerokości.

Wypełniona jest ona tkanką łączną

włóknistą tzw. ozębną.

Ozębna silnie spaja korzeń zęba ze

ścianą zębodołu, jest to rodzaj

więzozrostu.

Włókna ozębnej wchodzą z

jednej strony w utkanie

korzenia, z drugiej- jako

włókna w obręb utkania

kostnego ścian zębodołu.

Włókna te zwane włóknami

Shapeya znajdują się wzdłuż

korzenia .

W części zbliżonej do szyjki

kierują się skośnie ku górze,

następnie biegną poziomo, a

następnie mają przebieg skośny

ku dołowi, tym bardziej, im

bardziej zbliżają się do

wierzchołka.

W ten sposób ząb jest sprężyście

zawieszony w zębodole.

Przy silnym zwarciu zębów

obciążenie nie doprowadza do

zaniku zębodołu, lecz pociąganie

przenosi się i rozkłada się na

dużą powierzchnię; wierzchołek

zęba jest szczególnie odciążony

od ucisku.

Dzięki takiej budowie ozębnej

(urządzenie więzadłowe) ząb jest

umocowany w zębodole, a

równocześnie zachowuje pewną

ruchomość.

Przez ucisk podczas żucia ząb zostaje

nieznacznie wciśnięty w głąb zębodołu;

po ustaniu ucisku ząb sam powraca do

ponownego położenia.

Ozębna zębów

mlecznych jest grubsza i

mniej oporna niż ozębna

uzębienia stałego.

Dziąsło, ozębna, kość wyrostka

zębodołowego i cement korzeniowy

stanowią przyzębie, które

odpowiada za osadzenie zębów w

zębodołach.

Przyzębie podlega zmianom w

czasie wymiany uzębienia, a także

wraz z wiekiem.

Objawem starzenia jest przesuwanie

się przyczepu nabłonkowego wzdłuż

korzenia zębów od granicy połączenia

szkliwno-cementowego do ich

wierzchołka.

W następstwie recesji brzegu

dziąsłowego obnaża się korzeń zęba, a

aparat zawieszeniowy ulega

osłabieniu.

Dodatkowo odkłada się cement i

zwiększa się ilość kolagenu w

więzadle ozębnej.

Równocześnie z przesuwaniem się

przyczepu nabłonkowego ulega

utracie kość wyrostka zębodołowego.

Proces ten to starczy zanik przyzębia.

Charakteryzuje się obnażeniem

szyjek zębowych i korzeni,

obniżeniem brzegu dziąsłowego

i poziomym zanikiem kości wyrostka

zębodołowego.

Ozębna zmienia się wraz z wiekiem,

na skutek odkładania cementu szpara

się zwęża, a włókna ozębnej ulegają

zwapnieniu.

Rozwój zgryzu

Wzajemne ustawienie zębów

wyrzynających się w szczęce i żuchwie

można określić jako zwarcie centralne.

Jest to położenie żuchwy, w którym

występuje maksymalny kontakt obu

łuków zębowych, uchwytny np. przy

połykaniu. Określenie zgryzu jest

najłatwiejsze w tym położeniu. Pod tym

mianem rozumie się stosunki

przestrzenne między zębami obu łuków

w warunkach zwarcia centralnego.

W kolejnych okresach rozwoju dziecka

jego zgryz kształtuje się pod wpływem

czynników genetycznych oraz funkcji.

Zmiany zachodzące w zgryzie są

przekazywane jako bodźce wysyłane z

zakończeń nerwowych

w przyzębiu do układu mięśniowo-

stawowego, powodując w nim odruchy

adaptacyjne.

Rozwój zgryzu przebiega w sposób

ciągły. Jako etapy rozwoju zgryzu

charakteryzujące się typowymi

cechami można wyróżnić:

okres bezzębia niemowlęcego,

okres kształtowania się zgryzu w
uzębieniu mlecznym (6 - 30 miesięcy),

okres pełnego uzębienia mlecznego
(3 -6 lat),

okres wymiany uzębienia oraz
kształtowanie się zgryzu w uzębieniu
stałym (6 - 14 lat),

okres wyrastania zębów trzecich
trzonowych (18 - 25 lat).

Okres 1

Wały dziąsłowe noworodka mają

kształt półokrągły, w odcinkach

bocznych są kopulasto wysklepione.

W przednim odcinku wał górny stanowi

płaską, szeroką płaszczyznę nachyloną

od przodu i dołu ku górze i tyłowi,

natomiast wał dolny jest wąski,

o kształcie spłaszczonego stożka.

Przy zwarciu centralnym dolny wał ustawia

się

w tylnej części płaszczyzny górnego wału.

Niekiedy między wałami dziąsłowymi

istnieje

w przednim odcinku mała szpara

wysokościowa.

Okres 2.

Dzięki doprzednim ruchom żuchy, do

jakich pobudza czynność ssania, w

ciągu pierwszego półrocza życia

dziecka żuchwa wysuwa się na tyle do

przodu, że w okresie wyrastania

mlecznych siekaczy powierzchnie

podniebienne zębów górnych stykają

się z powierzchniami wargowymi

zębów dolnych.

Ponieważ boczne odcinki wałów

dziąsłowych są w tym okresie

bezzębne, wyrznięte siekacze mleczne

zakrywają głęboko siekacze dolne.

W miarę wyrzynania się zębów

bocznych zmniejsza się stopień

pionowego zachodzenia siekaczy

górnych na dolne (określone jako

nagryz pionowy).

Wpływają na to przemiany

wzrostowe zachodzące szczęce i

żuchwie związane z wyrzynaniem

i dorastaniem zębów mlecznych do

płaszczyzny zgryzowej oraz

stopniowe dojrzewanie zawiązków

zębów stałych.

Procesom tym, które powodują zmianę

kształtu górnego i dolnego łuku

zębowego towarzyszy przekształcanie

się podstaw kostnych szczęki

i żuchwy.

Wyrazem tych przemian jest

wysklepianie się podniebienia, a także

zwiększenie wysokości przedsionka

jamy ustnej i pogłębianie dna jamy

ustnej.

Zgryz w pełnym uzębieniu mlecznym

charakteryzuje się następującymi

cechami:

1. łuki zębowe mają kształt półkolisty

2. linia środkowa górnego łuku

zębowego pokrywa się z linią

środkową dolnego łuku zębowego,

3. zęby sąsiednie stykają się ze sobą

zachowując punkty styczne,

każdy ząb, z wyjątkiem
przyśrodkowych siekaczy dolnych i
drugich zębów trzonowych górnych
styka się z dwoma zębami
przeciwstawnymi tworząc tzw. triady.

nagryz pionowy siekaczy wynosi 1/3-
1/2 wysokości koron siekaczy dolnych,

odśrodkowe powierzchnie górnych i
dolnych drugich zębów trzonowych
tworzą linię prostą, za którą kończy
się szczęka i żuchwa.

Okres 3.

Wyrośnięcie zębów mlecznych

umożliwia dziecku gryzienie pokarmów i

pozwala na wykształcenie się funkcji

żucia, która w istotny sposób wpływa na

wzrost wyrostków zębodołowych,

rozwój stawów skroniowo-żuchwowych,

a poprzez przenoszenie bodźców

czynnościowych na układ kostny,

oddziaływuje pośrednio na rozwój

zawiązków zębów stałych.

Pod koniec 3-go roku życia zmniejsza

się intensywność wzrostu całej

twarzoczaszki.

Stan pewnego spokoju i braku

widocznych zmian

w zgryzie trwa do około 4,5 roku życia.

Dziecko z pełnym uzębieniem mlecznym

rozwija się doskonaląc mechanizmy

nerwowo-mięśniowe, żuje coraz

sprawniej, pod wpływem czego zęby

stopniowo ulegają ścieraniu, zwłaszcza

guzki zębów trzonowych i kłów w wieku

4,5 - 6 lat, poprzedzając wymianę

zębów mlecznych na stałe.

Pod wpływem funkcji, dojrzewania

zawiązków zębów stałych i procesów

rozwojowych twarzoczaszki - dochodzi

do istotnych przekształceń

rozwojowych zgryzu, co uwidacznia

się jako powiększenie się łuków

zębowych zarówno na szerokość jak i

głębokość

(w kierunku doprzednim).

Tym procesom rozwojowym towarzyszy

równoczesna doprzednia wędrówka zębów

w łukach zębowych, czemu sprzyja ich

starcie.

Klinicznym przejawem tego zjawiska jest

pojawienie się szpar między zębami

przednimi

i powstanie płaszczyzn za zębami drugimi

trzonowymi mlecznymi. Płaszczyzny te

stwarzają miejsce dla wyrośnięcia w

następnym okresie zębów pierwszych

trzonowych stałych.

W miarę dojrzewania zawiązków

siekaczy stałych i postępującej

resorpcji korzeni siekaczy mlecznych,

zęby mleczne stają się rozchwiane,

co łatwo stwierdzić klinicznie. Linia

prosta, jaką tworzyły odśrodkowe

powierzchnie zębów drugich

trzonowych załamuje się w żuchwie do

przodu tworząc schodek.

Składają się na to przemiany

wzrostowe

w obrębie podstaw szczęki wyrostków

zębodołowych, zmiana dynamiki

mięśniowo-stawowego układu i

przemieszczenie się zębów bocznych.

W odcinku przednim zmniejsza się

nagryz pionowy siekaczy.

Okres 4.

Zmiana zwarcia w obrębie

mlecznych zębów trzonowych może

nastąpić w różnym czasie i stąd

różnie kształtuje się pozycja zębów

pierwszych trzonowych stałych

bezpośrednio po ich wyrznięciu.

Jeśli linia za trzonowcami mlecznymi

załamie się do przodu przed wyrośnięciem

zębów pierwszych trzonowych stałych -

zęby te wyrzynając się ustawiają się od

razu tak, że policzkowy guzek górnego

trafia między guzki policzkowe dolnego.

W innych przypadkach adaptacja

zgryzowa

w obrębie zębów pierwszych trzonowych

stałych może wystąpić dopiero po

wymianie dolnych zębów trzonowych

mlecznych na zęby przedtrzonowe.

Wyrznięcie zębów pierwszych

trzonowych stałych na ogół

zapoczątkowuje wymianę zębów

mlecznych na stałe.

Niekiedy poprzedza je wymiana

siekaczy przyśrodkowych, co nie

ma znaczenia dla rozwoju zgryzu.

Okres wymiany aż do ustalenia się

wzajemnych stosunków zgryzowych

zębów pierwszych trzonowych stałych

cechuje labilność zwarcia. Zmiany

rozwojowe doprowadzające do

wyrośnięcia zębów pierwszych

trzonowych stałych i wymiany siekaczy

powodują zmianę kształtu łuków

zębowych.

Górny przybiera stopniowo kształt

połowy elipsy, dolny paraboli.

Wymiana siekaczy trwa do 8 roku

życia. Wyrzynające się siekacze

stałe, a zwłaszcza przyśrodkowe

górne są znacznie szersze

i dłuższe od swoich poprzedników.

Wobec starcia guzków zębów

trzonowych mlecznych i kłów oraz nie

osiągnięcie jeszcze płaszczyzny

zgryzowej pierwszych zębów

trzonowych, które pełną dojrzałość

osiągają około 10 roku życia,

wyrastające siekacze stałe górne

zachodzą głęboko na siekacze dolne

(zwiększenie nagryzu pionowego po

raz drugi w okresie rozwoju zgryzu).

Stan ten trwa do czasu podwyższenia

zgryzu, co następuje w miarę

wyrastania i dojrzewania zębów

bocznych stałych.

Wymiana szerokich zębów trzonowych

mlecznych na węższe zęby

przedtrzonowe stwarza nadmiar

miejsca, który zostaje wykorzystany

przez wyrzynające się szerokie kły.

W miarę wymiany zębów bocznych

utrwalają się wzajemne stosunki

łuków zębowych, zarysowują się

cechy charakterystyczne dla zgryzu

w uzębieniu stałym.

Stabilizowanie się zgryzu w miarę wyrzynania

i dojrzewania zębów stałych wiąże się ściśle

z dojrzewaniem i utrwalaniem fizjologicznych

mechanizmów mięśniowych.

Przemiany te wywierają modelujący wpływ na

kształtujące siś stawy skroniowo-żuchwowe.

Miejsce potrzebne dla wyrznięcia się

zębów drugich trzonowych stałych

powstaje skutkiem dotylnych

przekształceń w obrębie guza szczęki

i gałęzi żuchwy.

Ten sam mechanizm służy w

następnym okresie wyrznięciu zębów

trzecich trzonowych.

Wyrośnięcie zębów drugich

trzonowych stałych kończy

zasadniczy okres kształtowania

się zgryzu.

Podstawowe cechy zgryzu w

uzębieniu stałym

Około 13-go roku życia warunkach

zwarcia centralnego to:

1. łuk zębowy górny ma kształt

połowy elipsy, a dolny paraboli,

2. linia środkowa górnego łuku

zębowego pokrywa się z linią
środkową dolnego łuku zębowego,

3. zęby sąsiednie stykają się

zachowując punkty styczne,

4. każdy ząb, z wyjątkiem

przyśrodkowych siekaczy dolnych i
ostatnich zębów trzonowych górnych,
styka się z dwoma zębami
przeciwstawnymi tworząc triady,

5. nagryz pionowy siekaczy wynosi 1/3 -

1/2 wysokości koron siekaczy dolnych,

6. zęby pierwsze trzonowe kontaktują

tak, że guzek policzkowy przyśrodkowy
górnego trafia między guzki
policzkowe dolnego, co zapewnia
maksymalny powierzchniowy kontakt
wszystkich zębów.

Okres 5.

W okresie młodzieńczym, między 18 -

25 rokiem życia wyrzynają się jeszcze

zęby trzecie trzonowe, zwane także

zębami mądrości. Ich wyrznięcie na

ogół nie zmienia ustalonych wcześniej

stosunków zgryzowych. W tym czasie

zachodzą już tylko nieznaczne

dopełniające zmiany wzrostowe.

Rozwój zgryzu należy rozpatrywać w

związku z rozwojem osobniczym. Wiek

chronologiczny (kalendarzowy,

metryczny, prawny) wyraża liczbę lat

przeżytych od momentu urodzenia do

chwili badania.

Wiek rozwojowy (fizjologiczny,

biologiczny) stopień wzrostu i rozwoju

organizmu dziecka. Wiek rozwojowy

nie zawsze zgadza się z wiekiem

chronologicznym może być w stosunku

do niego przyśpieszony lub opóźniony.

Dla oceny wieku rozwojowego

wprowadzono określanie pewnych

mierników somatycznych, takich

jak:

1. pomiary wysokości i masy ciała,
2. określenie wieku kostnego,
3. ocena procesu dojrzewania na

podstawie wtórnych cech płciowych,

4. wiek zębowy.

Określenie wieku rozwojowego

uzyskuje się przez łączną ocenę

wszystkich mierników.

Czynności z udziałem narządu żucia

Oddychanie

Dziecko wykonuje 20 oddechów na

minutę (dorosły 30). Wysiłek fizyczny,

stan pobudzenia emocjonalnego-

zwiększa częstość oddechów. Liczba

oddechów zwiększa się przy

niedoborze tlenu i nadmiarze CO

, a

także przy podwyższonej temperaturze

ciała.

Górne drogi oddechowe to jama

nosowo-gardłowa, krtań, tchawica.

Dolne drogi oddechowe to oskrzela i

oskrzeliki.

Powietrze oddechowe przechodząc

przez przewody nosowe nasyca się

parą wodną, ogrzewa się i oczyszcza z

drobnych pyłów. Cząstki o średnicy 2

do 10 mikronów osadzają się na

ścianach tchawicy i oskrzeli i usuwane

są na drodze odruchu kaszlowego.

Cząstki mniejsze dochodzą aż do

pęcherzyków płucnych, są

fagocytowane i przenoszone do

węzłów chłonnych. Kichanie to

podrażnienie receptorów nerwowych

na ściankach nosa.

Czkawka to podrażnienie receptorów

na powierzchni przepony.

W czasie wysiłku fizycznego

dochodzi do oddychania przez usta.

Oddychanie przez usta jest

szkodliwe dla organizmu - gdyż

powietrze dochodzące do płuc jest

nieogrzane i nienawilżone.

Podczas oddychania przez usta

dochodzi do wysuszenia błony

śluzowej jamy ustnej;

kłopoty w oddychaniu przez nos

mogą być uzależnione od przeszkód

(np. krzywa przegroda nosowa i

inne).

Połykanie

Zachodzi tu szereg reakcji odruchowych,

ślina

z jamy ustnej lub pokarm dostaje się

do żołądka.

Wyróżnia się 4 fazy połykania:

faza przygotowania,

faza ustna,

faza gardłowa,

faza przełykowa.

Faza ustna ma charakter dowolny.

Faza gardłowa i przełykowa mają

charakter odruchowy, a przesuwanie

pokarmu następuje dzięki fali

perystaltycznej (kontroluje to ośrodek

w rdzeniu przedłużonym).

W czasie połykania kęs pokarmowy

zostaje wciśnięty przez unoszącą się

podstawę języka do cieśni gardła.

Szczęki są zamknięte, podniebienie

miękkie uniesione, język działa jak tłok.

Odruchowy skurcz mięśni gardła i krtani

doprowadza do podniesienia i napięcia

podniebienia miękkiego zamyka dojście

do jamy ustnej.

Zbliżenie do siebie łuków

podniebiennych oddziela gardło od jamy

ustnej.

Uniesienie krtani, przykrycie jej przez

nagłośnię

i zamknięcie szpary głosowej, pozwala

na zabezpieczenie drogi do jamy ustnej,

nosowej

i dróg oddechowych przed dostaniem

się pokarmu.

Typy połykania

1. Niemowlęcy lub trzewny -

charakteryzuje się znacznym skurczem
mięśnia bródkowego
i widoczną aktywnością warg lub małą
czynnością żwacza.

2. Dorosły lub somatyczny charakteryzuje

się znacznym napięciem żwacza oraz
minimalną aktywnością warg i mięśnia
bródkowego.

3. Przejawiająca się zaznaczona

aktywność wargi dolnej i mięśnia
bródkowego, zmniejszona aktywność
wargi górnej i minimalny skurcz
żwacza.

Odróżnia się 2 typy fizjologiczne

połykania

Niemowlęcy typ połykania

występuje do 3-4 roku życia.

Wynika ze znacznych różnic w

budowie jamy ustnej, niedojrzałości

układu nerwowo-mięśniowego oraz

sposobu przyjmowania pokarmów.

W czasie przełykania typu

niemowlęcego żuchwa jest oddalona od

szczęki, powstałą szparę między

żuchwą i szczęką wypełnia język.

W roku 3-4 są obecne zęby mleczne i

łączą się łuki zębowe. Ten sposób

połykania zanika.

Zwarte łuki zębowe oraz zwiększone

napięcie mięśni unoszących żuchwę i

ustawienie języka za łukami zębowymi.

Nieprawidłowe połykanie powoduje, że

język układa się między górnymi i

dolnymi zębami. hamuje pionowy

wzrost górnego i dolnego łuku

zębowego.

Prowadzi do zaburzenia równowagi

między wewnętrznymi i zewnętrznymi

mięśniami oraz jest źródłem zaburzeń

czynnościowych a także

morfologicznych w narządzie żucia.

Efektem są wady zgryzu - zgryz

otwarty częściowy przedni, boczny

lub całkowity, zgryz krzyżowy,

tyłozgryz.

Nieprawidłowości obciążają

przyzębie, mogą też być

zaburzenia mowy.

Mowa (tylko u ludzi) uwarunkowana

jest

budową kory mózgowej, budową i

czynnością narządu mowy,

sprawnością analizatorów słuchu,

wzroku, dotyku, dojrzałości i

sprawności dróg nerwowych.

Rozwój mowy

1. okres melodii 0-1 roku życia,

2. okres wyrazu 1-2 rok życia,

3. okres zdania 2-3 rok życia,

4. okres mowy spontanicznej 3-7

rok życia.

Jama ustna odgrywa zasadniczą rolę

w artykulacji.

Dźwięk krtaniowy ulega

przekształceniu

w konkretny dźwięk mowy.

Mowa poszczególnych głosek zależy

od wzajemnego położenia mięśni,

warg, języka, podniebienia

miękkiego, języczka oraz żuchwy.

Udział biorą także:

▪ mięsień okrężny ust,
▪ m. bródkowo-językowy,
▪ m. gnykowo-językowy,
▪ m. rylcowo-językowy,
▪ m. podłużny języka górny i dolny,
▪ m. języka pionowy,
▪ m. języka poprzeczny,
▪ m. napinacz i dźwigacz podniebienia

miękkiego,

▪ m. języczka,
▪ m. żuchwowo-gnykowy,
▪ m. dwubrzuścowy,
▪ żwacz,
▪ mięsień skroniowy
▪ m. skrzydłowy przyśrodkowy i boczny.

Samogłoski dźwięczne powstają w

jamie ustnej, ważna rola języka.

Głoski nosowe: ą, ę - podniebienie

miękkie opada ku dołowi, dotyka

nasady języka, a powietrze

uchodzi przez nos.

Wymawianie spółgłosek jest bardziej

skomplikowane, zależy od:

♦zachowania się strun głosowych,

♦miejsca zbliżenia narządu

artykulacyjnego,

♦stopnia zwarcia narządu artykulacyjnego,

♦czasu trwania działania narządu

artykulacyjnego,

♦wspomagania jam rezonacyjnych.

Funkcja narządu żucia

Pojęciem narząd żucia określa się

wszystkie tkanki, które biorą udział w

procesie żucia, a więc zarówno zęby i

ich aparat zawieszeniowy, obejmujący

również części zębodołowe kości

szczęki i żuchwy, jak i stawy

skroniowo-żuchwowe, mięśnie

narządu żucia, drogi nerwowe, układ

naczyń krwionośnych, błonę śluzową.

Narząd żucia, zgodnie z anatomicznymi

modelami opisowymi, nie jest narządem

jednolitym, ale składa się z zespołu

struktur tkankowych współpracujących

ze sobą czynnościowo, które można

określić jako biologiczne koło

czynnościowe.

Co to jest biologiczne koło

czynnościowe?

Najlepszym sposobem na wytłumaczenie

omawianego pojęcia jest podawanie jego

cech

i właściwości, (Korbera):

♦Koło czynnościowe może jedynie wówczas

pracować bez zakłóceń, gdy występują
wszystkie części systemu i gdy
funkcjonują prawidłowo.

♦Poszczególne elementy czynnościowe

oddziałują wzajemnie na siebie.

♦Poszczególnym częściom systemu

stawiane są specyficzne wymagania, do
których dostosowały one odpowiednio
swój kształt.

♦Ukształtowanie czynnościowe odbywa

się zgodnie z prawem kształt - czynność.

♦Zmiana chorobowa części systemu

wpływa na działanie całego koła

czynnościowego.

♦Zmiana jednej części układu powoduje

zmianę funkcji całego systemu,

prowadzi do zmian w innych częściach

tego systemu.

Pojęcie narządu żucia jako

biologicznego układu

czynnościowego stanie się jeszcze

bardziej zrozumiałe, gdy przedstawi

się zadania tego układu.

Do zadań narządu żucia należą:

▪ odgryzanie i żucie, czyli mechaniczna

obróbka pokarmu;

▪ nawilżanie śliną i przygotowanie

pokarmu do połknięcia;

▪ określenie smaku;
▪ rozpoznawanie i wyeliminowanie

szkodliwych składników pokarmu jako

rodzaj mechanizmu ochronnego;

▪ tworzenie mowy dzięki pełnym łukom

zębowym i przestrzeni rezonansowej

jamy ustnej;

▪ podparcie statyczne twarzoczaszki;
▪ działanie psychologiczne poprzez

estetykę;

▪ samooczyszczanie podczas żucia dzięki

działaniu języka.

Zadania zębów

1. odcinanie lub odgryzanie kęsów

pokarmów przez zęby sieczne;

2. przygotowanie przez zęby z

powierzchniami żującymi pokarmu do
połknięcia;

3. przekazywanie fizjologiczne siły żucia

przez aparat zawieszeniowy zęba na
kości szczęki
i żuchwy;

4. ochrona przyzębia brzeżnego podczas

żucia;

5. ślizgowe przesuwanie się zębów we

wzajemnym kontakcie i bez przeszkód
przy wszystkich ruchach żuchwy;

równoczesne spotykanie się wzoru
kontaktów zwarciowych wszystkich
zębów i przez to ustalanie ruchu
zamykania żuchwy;

rozpoznawanie ciał obcych w
pokarmie (mechanizm ochronny);

umożliwienie samooczyszczania łuków
zębowych przez gładkie powierzchnie
i korzystne krzywizny powierzchni;

działanie psychologiczne przez
wygląd estetyczny.

Kształt łuków zębowych

♦Szczęka ma kształt połowy

elipsy;

oś krótka 57-62 mm,

połowa długiej osi 50-55 mm.

♦Żuchwa ma kształt paraboli;

oś krótka 55-60 mm,

wysokość paraboli 48-52 mm.

Nachylenie zębów od strony stycznej

♦zęby szczęki przechylone są kierunku

przedsionkowym,

♦zęby żuchwy przechylone są w

kierunku językowym,

♦wyjątek stanowią zęby sieczne dolne,

pochylone w kierunku wargowym,

♦wyrostki zębodołowe mają takie samo

nachylenie, wskutek czego dochodzi
do zmniejszenia linii grzbietów
wyrostków zębodołowych w szczęce i
powiększenia linii grzbietów
wyrostków zębodołowych żuchwy.

♦Nachylenie oceniane od strony

stycznej, ma służyć lepszemu

przekazywaniu siły żucia

w czasie przesuwania żuchwy do

zwarcia końcowego.

♦Nachylenie wargowe zębów

przednich ma umożliwić

skuteczniejsze odgryzanie.

Nachylenie zębów od strony

przedsionkowej

♦Wszystkie zęby pochylone są

mezjalnie (przy dystalnym pochyleniu
korzeni),

♦wyjątek: zęby trzonowe pierwsze

górne ustawione są pionowo,

♦zęby trzonowe drugie i trzecie dolne

przechylone są dystalnie.

Umożliwia to harmonijny przebieg osi

zębów i sił żucia.

Krzywe okluzyjne

Oba nachylenia tworzą dwie typowe

krzywe:

♦pochylenie mezjalne tworzy krzywą

strzałkową od zęba trzeciego wygiętą

ku dołowi; przy zębie szóstym

znajduje się najgłębszy punkt, przy

siódmym punkt końcowy,

♦pochylenie rozpatrywane od strony

stycznej tworzy krzywą poprzeczną.

Obie krzywe okluzyjne tworzą razem

wycinek powierzchni kuli, czyli kalotę.

Ponieważ zęby przednie przerywają

linię kaloty, powstaje tak zwany tor

skręcony.

Szczególnym przypadkiem krzywej

okluzyjnej jest tak zwana krzywa Spee.

Dzięki krzywym okluzyjnym w czasie

żucia dochodzi do podziału na

♦nieobciążony odcinek szeregu

zębowego - stronę odpoczywającą,

♦i na obciążoną część łuku zębowego

- stronę pracującą.

Efekt ten powstaje w wyniku

współdziałania ze stawami

skroniowo-żuchwowymi.

Płaszczyzna zwarcia, zgryzu

leży na wysokości linii zamknięcia warg i

jest płaszczyzną wyznaczoną przez

następujące punkty stałe:

- dolny punkt sieczny (punkt kontaktu

dolnych zębów siecznych przyśrodkowych),

- guzki policzkowe dystalne dolnych zębów

siódmych.

Jest podstawą do konstrukcji

artykulatorów;

określa położenie dolnego łuku zębowego

w stosunku do stawów skroniowo-

żuchwowych.

Koło Bonwilla

Łuk zębowy dolny można opisać za

pomocą koła Bonwilla:

dolne zęby przednie i pierwszy ząb

przedtrzonowy leżą na jednym

kole, styczne do koła w miejscu

zęba czwartego przecinają

♦guzki policzkowe zębów bocznych,
♦policzkowe ograniczenie trójkąta

pozatrzonowego,

♦środkowe punkty głów stawowych.

Łuk zębów przednich pionowy

Zęby przednie pochylone są w

kierunku przedsionkowym

- dzięki czemu podpierają wargi;

♦wargę górną powierzchnią

wargową zębów przednich
górnych,

♦wargę dolną brzegami siecznymi

przednich zębów górnych.

Od górnej do dolnej strefy

przejściowej można poprowadzić łuk

koła, na którym leżą powierzchnie

wargowe zębów przednich.

Odległość od środka brodawki

przysiecznej do zarysu wargowego

wynosi 7 mm.

Funkcja pełnych łuków zębowych

Główna składowa siły żucia jest

skierowana do korzenia, mimo to ząb

może być przechylany we wszystkich

kierunkach przestrzennych

- dzięki fizjologicznej ruchomości

zębów. Możliwe jest to dzięki

obecności okrężnych

i skośnych włókien w ozębnej.

Najlepszą ochronę przed zbyt dużymi

obciążeniami poprzecznymi zapewnia

unerwienie przyzębia, jako system

ostrzegania bólem. Włókna nerwowe

przyzębia razem z nerwami przewodzącymi

bodźce z mięśni żucia tworzą tak zwany łuk

odruchowy , powodujący natychmiastowe

zmniejszenie siły.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fizjologia j ustne cz 1(tech)
Epidemiologia cz 1(tech)
Fizjologia człowieka CZ I
dieta fizjologiczna tomasza reznera cz ii
Dieta fizjologiczna tomasza reznera cz II
Układ nerwowy I cz. 2, Ratownicto Medyczne, FIZJOLOGIA
V cz.odp. z fizjologii, Ratownicto Medyczne, FIZJOLOGIA
015aa rozp min transp i gosp morskiej w spr przep tech bud dla lotnisk cywilnych cz 1
Dieta fizjologiczna Tomasza Reznera cz II
fizjologia układ pokarmowy cz 2
Fizjoligia czÔöéowieka
cz.4 wzrost, Biologia, fizjologia roślin
Pytania exam cz. I, materiały medycyna SUM, fizjologia, Fizjologia, test
wyk 5 cz 2 anatomia i fizjologia
Fizjologia cz I skr
Fizjologia cz VI

więcej podobnych podstron

Fizjologia j ustne cz 2(tech)

Document Outline