Zachowania w

Zachowania w

zdrowiu

zdrowiu

Styl życia

Styl życia

Zachowania związane ze

Zachowania związane ze

zdrowiem

zdrowiem

/według S.V. Kasla, S.

/według S.V. Kasla, S.

Cobba/

Cobba/

Są to wszystkie

Są to wszystkie

działania

działania

podejmowane

podejmowane

przez osoby

przez osoby

uznające się za

uznające się za

zdrowe w celu

zdrowe w celu

zapobiegania

zapobiegania

chorobie lub

chorobie lub

wykrycia choroby

wykrycia choroby

w stadium

w stadium

przedklinicznym.

przedklinicznym.

Uważa się, że do

Uważa się, że do

zachowań

zachowań

związanych ze

związanych ze

zdrowiem nie

zdrowiem nie

wchodzą działania

wchodzą działania

osób z rozpoznaną

osób z rozpoznaną

chorobą

chorobą

zmierzające do

zmierzające do

ograniczenia

ograniczenia

postępu choroby

postępu choroby

lub poprawienia

lub poprawienia

ogólnego

ogólnego

samopoczucia.

samopoczucia.

Zachowania zdrowotne obejmują swym

Zachowania zdrowotne obejmują swym

zasięgiem wszystkie nawyki, zwyczaje,

zasięgiem wszystkie nawyki, zwyczaje,

postawy odnoszące się do zdrowia

postawy odnoszące się do zdrowia

podejmowane zarówno przez jednostki jak

podejmowane zarówno przez jednostki jak

i populacje.

i populacje.

Do zachowań w zdrowiu zalicza się:

Do zachowań w zdrowiu zalicza się:

●

●

zachowania podejmowane przez osobę zdrową w celu

zachowania podejmowane przez osobę zdrową w celu

osiągnięcia lepszego poziomu swego zdrowia;

osiągnięcia lepszego poziomu swego zdrowia;

●

●

zachowania prewencyjne- działania podejmowane w celu

zachowania prewencyjne- działania podejmowane w celu

wykrycia choroby w stanie bezobjawowym lub

wykrycia choroby w stanie bezobjawowym lub

zapobiegania chorobie;

zapobiegania chorobie;

●

●

Zachowania osób uznawanych za zdrowe, ale

Zachowania osób uznawanych za zdrowe, ale

należących do grupy zwiększonego ryzyka, narażonych

należących do grupy zwiększonego ryzyka, narażonych

na większe niż przeciętne osoby ryzyko zachorowania

na większe niż przeciętne osoby ryzyko zachorowania

;

;

●

●

Zachowania związane z zapewnieniem ciągłości

Zachowania związane z zapewnieniem ciągłości

biologicznej- zachowania reprodukcyjne

biologicznej- zachowania reprodukcyjne

;

;

●

●

Zachowania podejmowane w celu zabezpieczenia ,

Zachowania podejmowane w celu zabezpieczenia ,

utrzymania lub poprawy zdrowia dziecka, za które jest

utrzymania lub poprawy zdrowia dziecka, za które jest

się odpowiedzialnym;

się odpowiedzialnym;

●

●

Zachowania zmierzające do poprawy środowiska.

Zachowania zmierzające do poprawy środowiska.

Zachowania

Zachowania

prozdrowotne

prozdrowotne

według Wardla i A. Steptoe`a

według Wardla i A. Steptoe`a

1.

1.

Unikanie używek;

Unikanie używek;

2.

2.

Pozytywne praktyki zdrowotne;

Pozytywne praktyki zdrowotne;

3.

3.

Zwyczaje żywieniowe;

Zwyczaje żywieniowe;

4.

4.

Bezpieczne prowadzenie

Bezpieczne prowadzenie

samochodu

samochodu

5.

5.

Zachowania związane z

Zachowania związane z

działalnością prewencyjną.

działalnością prewencyjną.

Zachowania antyzdrowotne

Zachowania antyzdrowotne

Są to zachowania prowadzące do

Są to zachowania prowadzące do

niszczenia zdrowia, jego osłabienia, do

niszczenia zdrowia, jego osłabienia, do

świadomego wprowadzenia się w stan

świadomego wprowadzenia się w stan

choroby.

choroby.

Teorie wyjaśniające mechanizm zachowań

Teorie wyjaśniające mechanizm zachowań

antyzdrowotnych:

antyzdrowotnych:

1.

1.

Teoria dysonansu poznawczego;

Teoria dysonansu poznawczego;

2.

2.

Model kulturowego opóźnienia

Model kulturowego opóźnienia

3.

3.

Model społecznych porównań

Model społecznych porównań

Styl życia- koncepcje

Styl życia- koncepcje

teoretyczne w

teoretyczne w

socjologii

socjologii



Max Weber /klasyk socjologii/

Max Weber /klasyk socjologii/

W koncepcji stylów życia Webera

W koncepcji stylów życia Webera

ważne są dwa pojęcia:

ważne są dwa pojęcia:

Sposób życia

Szanse życiowe

Styl życia

Styl życia

sposób życia

sposób życia

odnosi się do wyborów różnych

odnosi się do wyborów różnych

dóbr i zachowań,

dóbr i zachowań,

szanse życiowe

szanse życiowe

odnoszą się do

odnoszą się do

prawdopodobieństwa realizacji tych

prawdopodobieństwa realizacji tych

wyborów i są związane z sytuacją życiową.

wyborów i są związane z sytuacją życiową.

Nie są to wyłącznie czynniki ekonomiczne,

Nie są to wyłącznie czynniki ekonomiczne,

ale także normy, wzory i układy relacji

ale także normy, wzory i układy relacji

społecznych, które uprawdopodobniają

społecznych, które uprawdopodobniają

dokonywanie takich a nie innych wyborów.

dokonywanie takich a nie innych wyborów.

Styl życia

Styl życia

Koncepcja Webera :

Koncepcja Webera :

-

Wiąże style życia z grupami o podobnym

Wiąże style życia z grupami o podobnym

statusie,

statusie,

-

Odnosi je do sfery konsumpcji

Odnosi je do sfery konsumpcji

-

Określa jako wypadkową preferencji i

Określa jako wypadkową preferencji i

wyborów oraz realnych szans na ich

wyborów oraz realnych szans na ich

realizację

realizację

W koncepcji Webera brakuje odniesień do

W koncepcji Webera brakuje odniesień do

takich zmiennych jak: wiek, płeć, rasa

takich zmiennych jak: wiek, płeć, rasa

itp..

itp..

Styl życia

Styl życia



Pierre Bourdieu- koncepcja „habitusu”

Pierre Bourdieu- koncepcja „habitusu”

„

„

Habitus”- zespół przekonań

Habitus”- zespół przekonań

wyznaczonych doświadczeniami i

wyznaczonych doświadczeniami i

wychowaniem człowieka, ma związek z

wychowaniem człowieka, ma związek z

warunkami społecznymi i ekonomicznymi,

warunkami społecznymi i ekonomicznymi,

w jakich człowiek żyje. „Habitus” jest

w jakich człowiek żyje. „Habitus” jest

odpowiedzialny za styl życia. Preferencje,

odpowiedzialny za styl życia. Preferencje,

wybory odzwierciedlają klasę społeczną,

wybory odzwierciedlają klasę społeczną,

płeć, wiek, grupę etniczną.

płeć, wiek, grupę etniczną.

Styl życia

Styl życia



Anthony Giddens

Anthony Giddens

Analizuje wpływ ery ponowoczesności na

Analizuje wpływ ery ponowoczesności na

formowanie się współczesnych stylów

formowanie się współczesnych stylów

życia. Im mniejsza rola tradycji w naszym

życia. Im mniejsza rola tradycji w naszym

życiu, tym bardziej pluralistyczne stają się

życiu, tym bardziej pluralistyczne stają się

wybory związane ze stylem życia i tym

wybory związane ze stylem życia i tym

większa ich różnorodność. Wzrastająca

większa ich różnorodność. Wzrastająca

liczba opcji dotyczy nawet najniższych

liczba opcji dotyczy nawet najniższych

klas społecznych. Kładzie nacisk na

klas społecznych. Kładzie nacisk na

indywidualną odpowiedzialność i wybór.

indywidualną odpowiedzialność i wybór.

Definicja prozdrowotnego

Definicja prozdrowotnego

stylu

stylu

życia

życia

Prozdrowotny styl życia to wzory

Prozdrowotny styl życia to wzory

świadomych zachowań

świadomych zachowań

związanych ze zdrowiem,

związanych ze zdrowiem,

będących efektem wyborów

będących efektem wyborów

dokonywanych przez ludzi na

dokonywanych przez ludzi na

podstawie dostępnych

podstawie dostępnych

determinowanych ich sytuacją

determinowanych ich sytuacją

życiową alternatyw.

życiową alternatyw.