mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.

Śmigłowcem

2.

Na inny statek

3.

Na zbiorowe środki
ratunkowe

4.

Bezpośrednio do wody

5.

Na brzeg

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

3

Zalety śmigłowców:



zdolność do utrzymywania się w zwisie (v=0);



zdolność do poruszania się w pionie nad miejscem

akcji;



możliwość wykonywania skomplikowanych

manewrów nawet przy zerowej lub minimalnej

prędkości;



możliwość swobodnego regulowania prędkości;



zdolność do wykonywania zadań w skrajnych

warunkach atmosferycznych;

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

4

Zalety śmigłowców:



pionowy start i lądowanie nawet na pokładzie
statku;



możliwość udzielenia pierwszej pomocy
medycznej już na pokładzie śmigłowca;



możliwość dostarczenia rozbitków lub rannych
bezpośrednio z miejsca zderzenia do szpitala.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

5



Zależnie od wielkości i mocy wciągarki
jednorazowo można podnieść od 1 do
nawet 30 osób.



Standardowy sprzęt do wciągania osób
na pokład śmigłowca:

◦

kosz ratowniczy;

◦

siatka ratownicza;

◦

siodełko ratownicze;

◦

pętla ratownicza

◦

nosze ratownicze.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

6

Kosz ratowniczy

(Rescue Basket)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

7

Kosz ratowniczy

(Rescue

Basket)



użycie kosza ratowniczego nie
wymaga żadnych specjalnych
środków.



ewakuowana osoba sama zajmuje
miejsce w koszu – w pozycji
siedzącej – i przytrzymuje się (rys.).

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

8

Siatka ratownicza

(Rescue Net)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

9

Siatka ratownicza

(Rescue

Net)



ma kształt klatki o kształcie
stożkowym, otwarta z jednej
strony;



osoba wchodzi przez otwór,
zajmuje pozycję siedzącą i
przytrzymuje się.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

10

Siodełko ratownicze

(Rescue Seat)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

11

Siodełko ratownicze

(Rescue

Seat)



ma kształt kotwicy o trzech
pazurach (dwa z nich płaskie);



podnoszona osoba siada okrakiem
(na jednym lub dwóch siodełkach
obejmując ramionami trzon;



można go użyć do jednoczesnego
podnoszenia 2 osób.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

12

Pętla ratownicza

(Rescue Sling)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

13

Pętla ratownicza

(Rescue Sling)



najpowszechniej stosowany środek do
ewakuacji ludzi;



jest odpowiednia dla osób bez obrażeń,

nieodpowiednia dla osób rannych

;



osoba podnoszona zwrócona twarzą do
haka, ręce złożone z przodu (rys.);



nie siadać w pętli, nie odczepiać jej z
haka.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

14

P

ętla ratownicza - metoda podnoszenia

parami.

(Double Lift Method)



Część śmigłowców SAR stosuje metodę
podnoszenia parami. Stosuje się zwykłą pętlę
ratowniczą i pas z siodełkiem dla członka załogi
śmigłowca;



Metoda odpowiednia dla podnoszenia osób
niesprawnych (gdy nie ma konieczności użycia
noszy) ze statku, wody czy z lądu;



Członek załogi śmigłowca umieszcza
ewakuowanego w pętli i prowadzi operacje
podnoszenia.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

15

Nosze ratownicze

(Rescue Litter)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

16

Nosze ratownicze

(Rescue Litter)



stosowane dla osób rannych, chorych, w
hipotermii;



ewakuację można prowadzić noszami
dostarczonymi przez śmigłowiec lub
posiadanymi na statku;



wyposażone są w zaczep, który można
szybko i bezpiecznie założyć na hak lub zdjąć
z haka;



w czasie układania pacjenta nosze powinny
być odhaczone od wciągarki śmigłowca.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

17

„Hi – Line”

„Hi – Line”

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

18

W złych warunkach (takich jak:

pogoda, ograniczona widzialność,

ograniczona przestrzeń

manewrowa), gdy podnoszenie

bezpośrednio znad statku okaże się

niewykonalne (niemożliwe jest

opuszczenie członka załogi

śmigłowca lub pustej pętli

ratowniczej) można użyć techniki

„Hi-Line”.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

19



Lina do podnoszenia, zamocowana do haka
słabym ogniwem zostaje opuszczona na statek.



Lina może oklejona być taśmami
odblaskowymi.



Obszar przekazania powinien posiadać
„czysty” dostęp do krawędzi pokładu.



Lina obsługiwana jest przez członka załogi
statku.



TYLKO NA POLECENIE ZAŁOGI ŚMIGŁOWCA

linę można wybierać.



NIE WOLNO MOCOWAĆ LINY !!!

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

20



Śmigłowiec luzuje linę opuszczaną z jednej z
burt statku, a jeden z członków załogi statku
wybiera ją.



Drugi z członków załogi układa ją w pojemniku
z dala od przeszkód.



Gdy opuszczany ratownik lub pętla ratownicza
osiągnie poziom pokładu linę należy wybrać
tak, aby hak windy znalazł się na pokładzie

(znaczny wysiłek, rozważyć więcej osób)



Przed dotknięciem liny należy rozładować
napięcie statyczne przez dotknięcie lina
pokładu.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

21



Możliwe jest przerwanie działań śmigłowca w
każdej chwili (w takim przypadku należy
natychmiast wydać linę z dala od przeszkód).



Gotowość ze strony statku do podnoszenia
należy pokazać załodze śmigłowca znakami
manualnymi.



Śmigłowiec unosi się wybierając linę, która
luzowana jest na statku z naprężeniem
zapobiegającym skręcaniu się liny.



Przy przekazywaniu kilku osób koniec liny
trzymać na statku, a po ostatniej osobie
zwolnić za burtę statku.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

22

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

23

Najskuteczniejszym środkiem ewakuacji jest
śmigłowiec, ale należy pamiętać o jego
ograniczonym zasięgu (rzędu 300 Mm) i
ograniczonym czasie operowania nad
miejscem zdarzenia.

Poza zasięgiem śmigłowców SAR ewakuacja
prowadzona będzie na inne statki:

o

handlowe;

o

rybackie;

o

okręty wojenne;

o

statki ratownicze.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

24

Podejście w rejon wypadku dużego statku

handlowego lub okrętu wojennego nie daje

gwarancji przejęcia na niego rozbitków ze

względu na jego zdolności manewrowe.

Najskuteczniejsza będzie akcja przekazania

rozbitków na

statki ratownicze

ze względu na:



profesjonalizm, wyszkolenie i doświadczenie załogi;



dużą dzielność morską umożliwiającą działanie w

najgorszych warunkach pogodowych;



dużą szybkość i właściwości manewrowe;



wyposażenie w specjalistyczny sprzęt ratunkowy i

łączności.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

25

Statek ratowniczy

1.

wezwanie;

2.

wyjście w morze zależnie od utrzymywanego

stanu gotowości;

3.

kurs na pozycję:

◦

podaną w komunikacie;

◦

otrzymaną z innego źródła (np. MRCC);

◦

na pozycję odniesienia (DATUM);

4.

plan akcji, zależnie czy cała załoga lub tylko

część opuściła statek oraz czy wykorzystano

zbiorowe środki ratunkowe.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

26



Jeżeli jednostka zagrożona jest
natychmiastowym zatonięciem, w pierwszej
kolejności zdejmowana jest załoga pozostająca
na pokładzie.



Jeżeli takiego niebezpieczeństwa nie ma, w
pierwszej kolejności podejmowani są
rozbitkowie z wody i zbiorowych środków
ratunkowych;



Przy niskiej temperaturze wody i powietrza
priorytetem (decyzja ratowników) będzie
podjęcie rozbitków z wody.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

27

Podchodząc do miejsca zdarzenia statek

powinien być odpowiednio przygotowany:



burty uzbrojone w siatki, sztormtrapy, liny;



falenie do cumowania łodzi ratunkowych (bez

całkowitego zatrzymania statku skutkującego

utrata zdolności manewrowych);



gotowe do opuszczenia łodzie ratownicze,

ratunkowe, tratwy pneumatyczne;



koce, sucha odzież, gorące napoje, środki

pierwszej pomocy.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

28

Podjęcie rozbitka z wody jest problemem na

wszystkich typach statków, niezależnie od

wysokości wolnej burty (nawet na tratwach i

łodziach ratunkowych).



Rozbitek może być nieprzytomny, skrajnie

wyczerpany, w hipotermii.



Nawet młody, wysportowany człowiek po

krótkim pobycie w zimnej wodzie będzie miał

problemy z dostaniem się do tratwy, łodzi

ratunkowej czy ratowniczej.



Jego ruchy ogranicza pas lub kombinezon

ratunkowy.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

29



Na wyposażeniu statków i łodzi ratowniczych
znajdują się trapy elastyczne specjalnej
konstrukcji – tzw.

Jason’s Ladder

(Jason’s

Cradle).

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

30



Jest to prostokątna siatka
przymocowana z jednej strony do burty
statku ratowniczego, z drugiej strony
posiada zamocowane linki.



Manewrując statkiem wsuwa się siatkę
pod rozbitka a następnie wybierając linki
podnosi się go na pokład.



Praktyka ogranicza jego zastosowanie
do małych jednostek.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

31

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

32

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

33

Jason’s Cradle Stretcher

Jason’s Cradle Scramble

Zdejmowanie rozbitków bezpośrednio ze

statku.



możliwe w dobrych warunkach

meteorologicznych;



szczególnie przy małym falowaniu;



przy braku zagrożenia znacznym przechyłem,

wywrócenia się lub zatonięcia statku.



bardzo rzadko możliwe cumowanie „burta do

burty”

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

34



Statek ratowniczy (2) podchodzi dziobem (i w
dobrych warunkach cumuje).



Zawsze do burty zawietrznej (Lee Side).



Załoga ewakuuje się przy pomocy lin,
sztormtrapów i siatek wyłożonych na burtę.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

35

Gdy ewakuacja bezpośrednia
nie jest możliwa stosuje się
kilka wariantów podejmowania
rozbitków w bezpośredniej
bliskości statku w
niebezpieczeństwie.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

36

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

37

Zdejmowanie rozbitków przy pomocy tratwy holowanej

Zdejmowanie rozbitków przy pomocy tratwy holowanej

Zdejmowanie rozbitków przy
pomocy tratwy holowanej



wyrzuca się tratwę (2) statku

ratowniczego (3)



długa lina, niewielka prędkość



tratwa dodatkowo dociążona



rozbitkowie wchodzą

bezpośrednio z wody lub skaczą
z burty statku



statek ratowniczy po minięciu

statku zagrożonego (1) powinien
zwolnić

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

38

Przekazywanie rozbitków tratwą

Przekazywanie rozbitków tratwą

Przekazywanie rozbitków tratwą



można użyć tratwy jednego

ze statków



operację powtarzać do

przekazania wszystkich
zagrożonych osób



lina podawana przy pomocy

wyrzutni linki ratunkowej

(Line

Throwing Apparatus)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

39

Zdejmowanie rozbitków z dziobu



wybór miejsca zdejmowania

zależy od rodzaju awarii (np.
pożar nadbudówki wymusza
ewakuacje z dziobu)



statek ratujący powinien

zawsze zająć taką pozycję
aby maksymalnie osłonić
łodzie ratownicze lub
ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

40

Zdejmowanie rozbitków z
rufy

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

41

Przekazywanie rozbitków
ze statku
małego na większy przez
łódź
operującą w obszarze
wytłumionego falowania

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

42

Podchodzenie pod burtę
łodzi
ratowniczej w obszarze
wytłumionego falowania
na zawietrznej

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

43

Sposób osłaniania łodzi ratowniczej lub
ratunkowej przez statek macierzysty

o

Prowadzić właściwą obserwację. Obserwatorzy

maja przydzielone sektory. W ciągu dnia

obserwatorzy umieszczeni jak najwyżej, w

nocy i ograniczonej widzialności także na

dziobie.

o

Obserwację radarową prowadzi jeden z

oficerów.

o

Przygotować oświetlenie. Reflektory –

szperacze powinny być ustawione tak aby

najlepiej oświetlały obszar wokół statku.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

44

Podchodząc do miejsca wypadku należy:

o

Przygotować środki łączności:

o

ciągły nasłuch na częstotliwościach bezpieczeństwa;

o

zapis (nagrania) otrzymywanych informacji i przekaz
kapitanowi;

o

gdy możliwe nawiązać łączność z zagrożonym
statkiem lub koordynatorem akcji (jeżeli wyznaczony);

o

Przygotować środki sygnalizacyjne:

o

aldis;

o

latarki;

o

pirotechnikę.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

45

Podchodząc do miejsca wypadku należy:

o

Przygotować:

o

łodzie ratownicze;

o

łodzie ratunkowe;

o

tratwy oraz koła i pasy ratunkowe.

o

Przygotować:

o

urządzenia do strzelania rzutek;

o

rzutki;

o

hole i cumy pływające;

o

Wywiesić:

o

liny;

o

falenie;

o

siatki ładunkowe;

o

sztormtrapy.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

46

Podchodząc do miejsca wypadku należy:

o

Gdy praktyczne przygotować dźwig lub bom do
ewentualnego podniesienia tratwy, łodzi lub
pojedynczych rozbitków.

o

Przygotować środki medyczne, opatrunkowe,
koce, pomieszczenia dla rozbitków.

o

Podzielić obowiązki między wszystkich członków
załogi. Wyznaczyć oficerów odpowiedzialnych za
poszczególne grupy i zadania.

o

Przygotować gorące napoje i posiłki.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

47

Podchodząc do miejsca wypadku należy:

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

48



W związku z tym, że obszary pozostające w
odpowiedzialności statków i lotnictwa SAR, są
ograniczone, a ich czas dotarcia na miejsce
akcji wraz z oddaleniem od miejsc bazowania
jest coraz większy, powołano do życia BSR.



Każde z państw posiadających profesjonalne
służby SAR, jest zobowiązane do posiadania
BSR, stanowiących niezwykle istotne ogniwo
systemu SAR.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

49

Brzegowe Stacje Ratownicze - BSR



niesienie pomocy w mniejszych wypadkach,

zaistniałych blisko brzegu;



pomoc większym jednostkom SAR w operacjach

prowadzonych w zasięgu ich działań;



ściąganie jednostek z mielizny;



wypompowywanie wody z zalanych jednostek;



zabezpieczanie rozlewów olejowych na niewielką

skalę;



wydobywanie topielców.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

50

Zadania BSR



stosunkowo niskie koszty wdrożenia i utrzymania

w gotowości;



wysoka mobilność;



szybki czas reakcji;



możliwość niesienia pomocy w trudnych

warunkach atmosferycznych;



niewielki zasięg działania.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

51

Cechy BSR



terenowy samochód, mogący poruszać się po

plaży oraz płytkiej wodzie;



ponton hybrydowy (RIB) odznaczający się wysoką

dzielnością morską, nawet w przypadku

całkowitego zalania wodą;



małe łodzie ratownicze, zazwyczaj o konstrukcji

laminatowej;



sprzęt rakietowy;



sprzęt nurkowy lekki;

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

52

Środki techniczne BSR

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

53

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

54

1. Statek na mieliźnie
2. Blok ciągu
3. Lina ciągu
4. Podwieszone koło ratunkowe (kosz, …)
5. Lina nośna
6. Kozioł
7. Naciąg kozła
8. Kotwica naciągu kozła

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

55

1.Maszt jednostki na mieliźnie
2.Lina nośna
3.Lina ciągu
4.Blok ciągu
5.Koło rat. ze spodami
6.Podwieszenie koła rat.
7.Blok podwieszenia koła rat.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

56



Typ łodzi ratunkowych dostosowany jest
zawsze do warunków lokalnych



Na wybrzeżach klifowych i urwistych ze
znacznymi głębokościami na linii brzegowej
stosowane są duże łodzie
sztywnokadłubowe utrzymywane w
gotowości na pochylniach, z których w razie
potrzeby wodowane są razem z obsadą
ratowników

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

57

Ratowanie przy pomocy środków lądowych

Zadania środków lądowych w miejscu wypadku:



udzielanie wstępnej pomocy medycznej;



Zbieranie i zachowywanie danych medycznych
i technicznych dla dochodzenia;



Wstępne sprawdzenie wrakowiska;



Meldowanie do SMC (SAR Mission Coordinator);



Ewakuacja uratowanych dostępnymi środkami;

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

58