1

Rynek i państwo

Znaczenie polityki gospodarczej

w gospodarce rynkowej

2

Literatura



J.E. Stiglitz: „Ekonomia sektora
publicznego”, PWN, Warszawa 2004 -
Rozdziały 1, 3*



N. Acocella: „Zasady polityki
gospodarczej”, PWN, Warszawa 2002 –
Rozdziały 5*, 9**

3

Konspekt



Istota PG



Poglądy na rolę państwa



Wady rynku/wady państwa



Gospodarka mieszana



Deregulacja i prywatyzacja

4

Konspekt c.d.



Ekonomia pozytywna (jak jest?)
/normatywna (jak powinno być?)



Modele PG



Pomiar skali interwencji państwa
(znaczenia PG)



Znaczenie kryzysu finansowego i
gospodarczego dla relacji rynek/państwo

5

Istota PG



Istotą polityki gospodarczej jest
ingerencja państwa (szeroko
pojętego) w funkcjonowanie rynku
(gospodarki)

6

Poglądy na rolę państwa



merkantylizm/leseferyzm



podejście socjalne/liberalne

7

Wady rynku i wady państwa

jako argumenty w relacji państwo/rynek



Jeśli rynek byłby efektywny i działałaby
„niewidzialna ręka rynku” (por. optymalność
w sensie Pareto – R5 N. Acocella), to
ingerencja państwa powinna być niewielka
lub w ogóle nie powinna występować.



Por. schemat

8

9



Wady państwa mają odzwierciedlenie w teorii

cyklu politycznego (wyborczego)



Ogólnie mówiąc teoria ta mówi, że decydenci

gospodarczy dążąc do uzyskania poparcia w

wyborach (różnego rodzaju) przejawiają

zwiększoną aktywność, co prowadzi do pobudzenia

gospodarki w tym czasie, mając odzwierciedlenie

w niektórych wielkościach ekonomicznych, jak np.

wzrost PKB, spadek bezrobocia itd. Po wyborach

aktywność ta zanika, a koniunktura gospodarcza

pogarsza się.



Powyższe mechanizmy prowadzą do cyklicznych

wahań gospodarczych wywołanych czynnikiem

politycznym (

zob. T. Kowalski, Proces formułowania oczekiwań

a teoria cyklu wyborczego. Implikacje dla polityki gospodarczej

)

10

Gospodarka mieszana



W praktyce występują zarówno wady rynku,
jak i wady państwa. W takiej sytuacji mamy
do czynienia z gospodarką mieszaną
(połączenie rynku i państwa).



Poszczególne kraje różnią się jednak
„udziałem” obu instytucji.



W praktyce często zarzuca się, zbyt dużą
ingerencję państwa => deregulacja i
prywatyzacja

11

Pomiar skali interwencji państwa

(znaczenia PG)



relacja wydatków lub dochodów
państwa do PKB



dane empiryczne



wady miernika

12

Znaczenie kryzysu finansowego i

gospodarczego dla relacji rynek/państwo



Kryzys tworzy presję na wzrost
ingerencji państwa w rynek =>
bardziej aktywna PG

13

Inne pojęcia



Deregulacja i prywatyzacja



Ekonomia pozytywna (jak jest?)
normatywna (jak powinno być?)



Modele PG

14

Koniec

Dziękuję za uwagę