Katedra Medycyny Sądowej

AM we Wrocławiu

Prof. dr hab. n. med. Barbara

Świątek

Etyka resuscytacji.

Podstawy prawne oceny

śmierci mózgu.

Przepisy prawne

KODEKS KARNY
Art. 162.

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w
położeniu grożącym bezpośrednim
niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy,
mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej
osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela
pomocy, do której jest konieczne poddanie się
zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w
których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze
strony instytucji lub osoby do tego
powołanej

.

Przepisy prawne

KODEKS KARNY

Art. 2.
Odpowiedzialności karnej za
przestępstwo skutkowe popełnione
przez zaniechanie podlega ten tylko,
na kim ciążył prawny, szczególny
obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.

Przepisy prawne

KODEKS KARNY

Art. 192.
§ 1. Kto wykonuje zabieg leczniczy bez

zgody pacjenta, podlega grzywnie,

karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Ściganie następuje na wniosek

pokrzywdzonego.

Przepisy prawne

USTAWA O ZAWODZIE LEKARZA z
dn. 5 grudnia 1996 r. (Dz.U.97.28.152
późn. zm.)
Art. 30. Lekarz ma obowiązek udzielać
pomocy lekarskiej w każdym przypadku,
gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby
spowodować niebezpieczeństwo utraty
życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub
ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w
innych przypadkach nie cierpiących
zwłoki.

Przepisy prawne

USTAWA O ZAWODZIE LEKARZA
(Dz. U.97.28.152)

Art. 38.
1. Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od

leczenia pacjenta, o ile nie zachodzi
przypadek o którym mowa w art. 30, z
zastrzeżeniem ust. 3.

Przepisy prawne

Kodeks Etyki Lekarskiej:
Art. 2.
1. Powołaniem lekarza jest ochrona życia i

zdrowia ludzkiego, zapobieganie

chorobom, leczenie chorych oraz niesienie

ulgi w cierpieniu; lekarz nie może

posługiwać się wiedzą i umiejętnością

lekarska w działaniach sprzecznych z tym

powołaniem.

2. Największym nakazem etycznym dla

lekarza jest dobro chorego – salus aegroti

suprema lex esto. Mechanizmy rynkowe,

naciski społeczne i wymagania

administracyjne nie zwalniają lekarza z

przestrzegania tej zasady.

Przepisy prawne

Kodeks Etyki Lekarskiej:
Art. 32.
1. W stanach terminalnych lekarz nie ma

obowiązku podejmowania i prowadzenia
reanimacji lub uporczywej terapii i
stosowania środków nadzwyczajnych.

2. Decyzja o zaprzestaniu reanimacji należy

do lekarza i jest związana z ocena szans
leczniczych.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i

narządów z dn. 1 lipca 2005 r.

(Dz.U.05.169.1411)

Art. 6.
1. Sprzeciw wyraża się w formie:
1) wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na

pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok

ludzkich;

2) oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we

własnoręczny podpis.

3) oświadczenia ustnego złożonego w obecności co

najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich

potwierdzonego.

2. Przepisy ust. 1 stosuje się również do sprzeciwu

wyrażonego przez przedstawiciela ustawowego.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i
narządów z dn. 1 lipca 2005 r.
(Dz.U.05.169.1411)

Art. 6. cd.:
3. Sprzeciw jednego przedstawiciela

ustawowego lub osoby, o której mowa w
art. 5 ust. 3 [małoletni powyżej lat 16], jest
skuteczny w stosunku do pozostałych.

4. Sprzeciw może być cofnięty w każdym

czasie w formach, o których mowa w ust. 1.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

z dn. 1 lipca 2005 r. (Dz.U.05.169.1411)

Art. 9.
1. Pobieranie komórek, tkanek lub narządów do

przeszczepienia jest dopuszczalne po stwierdzeniu

trwałego nieodwracalnego ustania czynności

mózgu (śmierci mózgu).

2. Kryteria i sposób stwierdzenia trwałego

nieodwracalnego ustania czynności mózgu

ustalają powołani przez ministra właściwego do

spraw zdrowia specjaliści odpowiednich dziedzin

medycyny przy uwzględnieniu aktualnej wiedzy

medycznej.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w

drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”,

kryteria i sposób stwierdzania trwałego,

nieodwracalnego ustania czynności mózgu.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów
z dn. 1 lipca 2005 r. (Dz.U.05.169.1411)

Art. 9. cd.:
4. Trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu

stwierdza jednomyślnie, na podstawie kryteriów, o
których mowa w ust. 3, komisja złożona z trzech
lekarzy, posiadających specjalizację, w tym co
najmniej jednego specjalisty w dziedzinie
anestezjologii i intensywnej terapii oraz jednego
specjalisty w dziedzinie neurologii lub
neurochirurgii.

5. Komisję, o której mowa w ust. 4, powołuje i

wyznacza jej przewodniczącego kierownik zakładu
opieki zdrowotnej lub osoba przez niego
upoważniona.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i
narządów z dn. 1 lipca 2005 r.
(Dz.U.05.169.1411)

Art. 9. cd.:
6. Lekarze wchodzący w skład komisji, o

której mowa w ust. 4, nie mogą brać
udziału w postępowaniu obejmującym
pobieranie i przeszczepianie komórek,
tkanek lub narządów od osoby zmarłej, u
której dana komisja stwierdziła trwałe
nieodwracalne ustanie czynności mózgu.

Nowa ustawa „transplantacyjna”

PRZEPIS WYKONAWCZY (nadal

obowiązujący):

Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki

Społecznej o wytycznych w sprawie
kryteriów stwierdzenia trwałego i
nieodwracalnego ustania funkcji pnia
mózgu (śmierci mózgowej) z dn.
29.10.1996 r. (Dz. Urz. MZiOS z dn.
30.11.1996 r.).

Eutanazja

KODEKS KARNY
Art. 150. 
§ 1. Kto zabija człowieka na jego
żądanie i pod wpływem współczucia dla
niego, podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wyjątkowych wypadkach, sąd
może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary, a nawet odstąpić od
jej wymierzenia.

Namowa i pomoc do samobójstwa

KODEKS KARNY:
Art. 151.
Kto namową lub przez udzielenie
pomocy doprowadza człowieka do
targnięcia się na własne życie,
podlega karze pozbawienia wolności od
3 miesięcy do lat 5.