Wartość firmy w ujęciu

bilansowym i podatkowym

• Zgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy z dnia

29.09.1994 r. o rachunkowości,

wartość firmy stanowi różnica

między ceną nabycia określonej
jednostki lub zorganizowanej jej
części a niższą od niej wartością
godziwą przejętych aktywów netto.

• Dodatnia wartość firmy

reprezentuje oczekiwania inwestora,
co do przyszłej rentowności nabytego
przedsiębiorstwa.
Do wyższej rentowności mogą się
przyczynić zasoby nabytej firmy takie
jak: renoma, długoletnia tradycja,
pozycja na rynku, nowoczesna
technologia czy wykształcenie i
doświadczenie pracowników.

Jeżeli cena nabycia jednostki lub
zorganizowanej jej części jest niższa od
wartości godziwej przejętych aktywów netto,
to różnica stanowi ujemną wartość firmy

• Ujemna wartość firmy może wynikać z

przewidywań inwestora, co do przyszłych
strat osiąganych przez nabytą jednostkę. Za
wartość godziwą określonych aktywów lub
zobowiązań przyjmuje się w szczególności

1) notowanych papierów wartościowych -

aktualny kurs notowań pomniejszony o
koszty sprzedaży;

2) nienotowanych papierów

wartościowych - wartość oszacowaną,
uwzględniającą takie czynniki, jak
współczynnik cena do zysku i stopa
dywidendy porównywalnych papierów
wartościowych wyemitowanych przez
spółki o podobnych charakterystykach;

3) należności - wartość bieżącą (zdyskontowaną)

kwot wymagających zapłaty, wyznaczoną przy
odpowiednich bieżących stopach
procentowych, pomniejszoną o odpisy na
należności zagrożone i nieściągalne oraz
ewentualne koszty windykacji.
Wyznaczanie wartości bieżących
(zdyskontowanych) w odniesieniu do
należności krótkoterminowych nie jest
konieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartością
należności według kwot wymagających
zapłaty a według ich wartością zdyskontowaną
nie jest istotna;

4) zapasów produktów gotowych i towarów -

cenę sprzedaży netto pomniejszoną o opust
marży zysku wynikający z kosztów
doprowadzenia przez spółkę przejmującą do
sprzedaży zapasu lub znalezienia nabywcy;

5) zapasów produktów w toku - cenę sprzedaży

netto produktów gotowych pomniejszoną o
koszty zakończenia produkcji i opust marży
zysku wynikający z kosztów doprowadzenia
przez spółkę przejmującą zapasów do
sprzedaży lub znalezienia nabywcy;

6) zapasów materiałów - aktualną cenę nabycia;

7) środków trwałych - wartość rynkową lub ich wartość

według niezależnej wyceny. W przypadku gdy nie

jest możliwe uzyskanie niezależnej wyceny środków

trwałych - aktualną cenę nabycia albo koszt

wytworzenia, z uwzględnieniem aktualnego stopnia

ich zużycia;

8) wartości niematerialnych i prawnych - wartość

oszacowaną, wyznaczoną w oparciu o ceny rynkowe

takich samych lub podobnych wartości

niematerialnych i prawnych, a w odniesieniu do

wartości firmy lub ujemnej wartości firmy zawartej w

bilansie spółki przejętej - wartość zerową
W przypadku gdy wartość oszacowana nie może

zostać wyznaczona w oparciu o ceny rynkowe, to

przyjmuje się taką wartość, która nie spowoduje

powstania lub zwiększenia ujemnej wartości firmy w

wyniku połączenia;

9) zobowiązań - wartość bieżącą

(zdyskontowaną) kwot wymagających zapłaty,

wyznaczoną przy odpowiednich bieżących

stopach procentowych. Wyznaczanie wartości

bieżących (zdyskontowanych) w odniesieniu

do zobowiązań krótkoterminowych nie jest

konieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartością

zobowiązań według kwot wymagających

zapłaty a według ich wartością zdyskontowaną

nie jest istotna;

10) rezerwy lub aktywów z tytułu odroczonego

podatku dochodowego - wartość możliwą do

realizacji przez połączone spółki, po

uwzględnieniu zmiany wartości podatkowej i

księgowej aktywów netto spółki przejmowanej.

• Od wartości firmy jednostka dokonuje

odpisów amortyzacyjnych w okresie
nie dłuższym niż 5 lat. Jednak w
uzasadnionych przypadkach
kierownik jednostki może wydłużyć
ten okres do lat 20.

• Odpisy amortyzacyjne dokonuje się

metodą liniową i zalicza się do
pozostałych kosztów operacyjnych
(art. 44b ust. 10 UoR).

• Ujemną wartość firmy, do wysokości

nieprzekraczającej wartości godziwej
nabytych aktywów trwałych, z
wyłączeniem długoterminowych
aktywów finansowych na
regulowanych rynkach, jednostka
zalicza do rozliczeń
międzyokresowych przychodów przez
okres będący średnioważoną okresu
ekonomicznej użyteczności nabytych i
podlegających amortyzacji aktywów.

• Ujemna wartość firmy w wysokości

przekraczającej wartość godziwą aktywów

trwałych, z wyłączeniem długoterminowych

aktywów finansowych notowanych na

regulowanych rynkach, zaliczana jest do

przychodów na dzień połączenia (art. 44b

ust. 11 UoR).

• Zgodnie z art. 44b ust. 12 UoR ujemną

wartość firmy odpisuje się w pozostałe

przychody operacyjne do wysokości, w jakiej

dotyczy oszacowanych w sposób wiarygodny

przyszłych strat i kosztów, ustalonych przez

spółkę przejmującą na dzień połączenia,

niestanowiących jednak zobowiązania.

• Odpis ten następuje w tym okresie

sprawozdawczym, w którym straty i
koszty wpływają na wynik finansowy.
Jeżeli straty i koszty te nie zostały
poniesione w uprzednio
przewidywanych okresach
sprawozdawczych, to dotyczącą ich
ujemną wartość firmy odpisuje się w
sposób określony w ust. 11.

• Zgodnie z art. 16b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia

15.02.1992 r. o podatku dochodowym od

osób prawnych amortyzacji podlega wartość

firmy, jeżeli powstała ona w wyniku nabycia

przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej

części w drodze kupna, przyjęcia do

odpłatnego korzystania, przy czym odpisów

amortyzacyjnych dokonuje korzystający,

bądź wniesienia do spółki na podstawie

przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.

Jeżeli wartość firmy powstaje w inny sposób,

odpisy amortyzacyjne od wartości firmy nie

stanowią kosztów uzyskania przychodów

(art. 16c pkt 4 updop).

• W przypadku odpisów ujemnej

wartości firmy, przepisy podatkowe

nie odnoszą się do tej kategorii

przychodów. Z interpretacji z dnia 4

lutego 2005 r. wydanej przez Drugi

Urząd Skarbowy w Opolu wynika, że

ujemna wartość firmy jest pojęciem

funkcjonującym jedynie na gruncie

prawa bilansowego i nie ma znaczenia

dla wymiaru podatku dochodowego.

Zatem odpisy ujemnej wartości firmy

nie stanowią przychodów w

rozumieniu przepisów podatkowych.

• Należy jednocześnie podkreślić, że zgodnie z art.

16g ust. 10 updop, w przypadku nabycia w drodze

kupna lub przyjęcia do odpłatnego korzystania

przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i

w przypadku wystąpienia ujemnej wartości firmy,

łączną wartość nabytych środków trwałych i

wartości niematerialnych i prawnych stanowi

różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub

jego zorganizowanej części a wartością składników

majątkowych niebędących środkami trwałymi ani

wartościami niematerialnymi i prawnymi.

• Oznacza to, że wartość początkowa środków

trwałych i wartości niematerialnych stanowiąca

podstawę podatkowych odpisów amortyzacyjnych

i prawnych może być zaniżona, przy

jednoczesnym wystąpieniu ujemnej wartości firmy.