Przekazujemy Państwu kluczowe informacje z książki Remigiusza Orzechowskiego dotyczącej budowania wartości firmy z wykorzystaniem IT, która ukaże się z końcem 2007 roku
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE
System informacyjny to specyficzny układ nerwowy organizacji, który łączy w jedną całość elementy systemu zarządzania. Jego zadaniem jest zbieranie, przetwarzanie, magazynowanie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji w określonym celu. Jak podkreśla wielu autorów efektywność funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw jest uzależniona od sprawności ich systemów informacyjnych. Obecnie kluczową rolę w skuteczności systemów informacyjnych odgrywa umiejętne zastosowanie technologii informacyjnych.
Technologie informacyjne są różnie definiowane: od najwęższego ujęcia, obejmującego technologiczny aspekt systemów informacyjnych do najszerszego rozumienia IT, w którym owe technologie obejmują będące w dyspozycji przedsiębiorstwa systemy informacyjne, użytkowników i związane z nimi metody zarządzania. Wg jednej z klasyfikacji na portfolio technologii informacyjnych w przedsiębiorstwie składają się: infrastruktura technologiczna, aplikacje transakcyjne, aplikacje analityczne i aplikacje transformacyjne.
Infrastruktura technologiczna obejmuje infrastrukturę fizyczną (aplikacje współdzielone, zbiory danych, bezpieczeństwo, kanały dostępu i sprzęt) i infrastrukturę zarządczą (zarządzanie IT, architektura i standardy, edukacja w zakresie IT, badania i rozwój w zakresie IT). Od menedżerów wymaga się zrozumienia, jak określona infrastruktura IT wspiera przebieg określonych procesów biznesowych, oraz jak różnego rodzaju infrastruktura IT umożliwia lub ogranicza funkcjonowanie poszczególnych aplikacji.
Aplikacje transakcyjne to oprogramowanie automatyzujące powtarzalne czynności wynikające z operacyjnej działalności przedsiębiorstwa. Dzięki wdrożeniu takich aplikacji przedsiębiorstwo uzyskuje szereg korzyści, do których należą m. in.: automatyzacja, szybszy przepływ i łatwiejszy dostęp do informacji, możliwość śledzenia przebiegu procesów, łamanie barier geograficznych, integracja danych, a także wspomaganie przeprowadzania zmian w przedsiębiorstwie.
Aplikacje analityczne to oprogramowanie służące do przeprowadzania analiz, interpretacji i dzielenia się informacjami i wiedzą. Należą do nich dwie główne grupy aplikacji: Business Intelligence (BI) oraz aplikacje do zarządzanie wiedzą (Knowledge Management Systems - KMS). Systemy Business Intelligence umożliwiają wykorzystanie ogromnych ilości danych, zgromadzone w różnorodnych systemach informatycznych. BI to szeroka kategoria aplikacji i technologii do zbierania, gromadzenia, analizy i dostarczania dostępu do danych, których zadaniem jest umożliwienie szybszego podejmowania lepszych decyzji biznesowych. Aplikacje BI obejmują m.in. systemy wspomagania decyzji (DSS - Decision Support Systems), systemy pytająco-raportujące (Q&R - query and reporting), systemy analizy i przetwarzania danych on-line (OLAP - Online analitical processing), systemy analizy statystycznej, prognozowania i eksploracji danych (Data mining).
Aplikacje transformacyjne to takie aplikacje transakcyjne lub analityczne, których zastosowanie wpływa na zmianę modelu konkurowania przedsiębiorstwa (np. wejście na nowy rynek, świadczenie nowych usług).
Dynamiczny rozwój technologii informacyjnych wpływa istotnie na warunki funkcjonowania przedsiębiorstw. IT może oddziaływać na zmianę atrakcyjności danego sektora oraz równowagi konkurencyjnej poprzez wpływanie na każdą z 5 sił w modelu konkurencyjności Portera. Technologia informacyjna ma również wpływ na pojawianie się zupełnie nowych sektorów poprzez stwarzanie technicznych możliwości powstawania nowych dziedzin, tworzenie pochodnego popytu na nowe produkty, oraz poprzez tworzenie nowych dziedzin działalności w obrębie starych. Istotny jest również wpływ IT na budowę wyróżniających się kompetencji firm i kształtowanie ich przewag konkurencyjnych. Taka przewaga wynikać może ze zwiększenia zróżnicowania (masową indywidualizację), zmiany zasięgu konkurencji (łatwiejsza koordynację działalności firmy w skali globalnej), redukcji kosztów, szybszego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe (szybsze podejmowanie decyzji), czy też odkrywania niewidocznych dotychczas tendencji na rynku (analizowanie danych i wychwycenie niewidocznych dotychczas trendów czy tendencji rynkowych).
Dobrym narzędziem identyfikowania źródeł wartości dostarczanej przedsiębiorstwu przez odpowiednie zastosowanie IT jest analiza konfiguracji wartości. Rozszerza ona tradycyjną analizę budowy wartości zgodnie z logiką łańcucha wartości, o dwa nowe podejścia, analizę wg logiki warsztatu wartości i sieci wartości.
Przedsiębiorstwa funkcjonujące zgodnie z modelem łańcucha wartości (np. przedsiębiorstwa produkcyjne) budują swoją wartość poprzez przekształcanie surowców w produkt finalny. Zarządzanie takim przedsiębiorstwem koncentruje się zatem na produktach, poprawie efektywności procesów, odpowiadaniu na zmiany w popycie i podaży i na kontakcie z klientem. Źródłem wartości IT w tym przypadku jest optymalizacja wydajności i uelastycznianie poszczególnych elementów łańcucha wartości.
W przypadku warsztatu wartości przedsiębiorstwo (np. kancelaria prawna, placówka medyczna, doradztwo gospodarcze) buduje swoją wartość poprzez rozwiązywanie problemów klientów. Jak argumentują autorzy tej koncepcji, warsztat tym różni się od łańcucha, że w łańcuchu przedsiębiorstwo przeprowadza stałą liczbę operacji aby dostarczyć standardowy produkt w dużych ilościach, natomiast w przypadku warsztatu przeprowadzane czynności i ykorzystywane zasoby są dopasowywane do konkretnego, często unikalnego, problemu klienta, który należy rozwiązać. Głównymi aktywnościami tworzącymi wartość w takim przedsiębiorstwie są: ocena problemów i możliwych rozwiązań, mobilizacja zasobów, zarządzanie projektami, dostarczanie rozwiązań problemów klientów, pomiar wyników i ciągłe uczenie się. Źródłem wartości IT jest w tym przypadku wspomaganie w zakresie gromadzenia i analizy informacji i wiedzy dotyczącej problemów i ich rozwiązań
Trzecia możliwość, sieć wartości zakłada, że budowa wartości opiera się na łączeniu klientów lub pośredniczeniu między nimi. Przykładami przedsiębiorstw funkcjonujących zgodnie z takim modelem są firmy telekomunikacyjne, ubezpieczeniowe i banki. Zarządzanie takim przedsiębiorstwem koncentruje się na doskonaleniu jakości i ilości połączeń między klientami. Większość tego typu przedsiębiorstw w bardzo dużym stopniu bazuje na wykorzystaniu technologii informacyjnych. Źródłem wartości IT jest w tym przypadku wspomaganie w zakresie identyfikowania nowych skupisk klientów i ich wzorców zachowań, w celu zwielokrotnienia wymian między użytkownikami.
Najnowsze badania przedsiębiorstw wskazują, że IT jest obecnie bardziej krytyczne dla biznesu niż kiedykolwiek wcześniej. Nabiera zatem na znaczeniu potrzeba usystematyzowanego podejścia do zarządzania technologiami informacyjnymi w przedsiębiorstwie, którego celem będzie maksymalizowanie wartości przedsiębiorstwa. Odpowiedzią na tą potrzebę jest promowana ostatnio coraz intensywniej koncepcja nadzoru IT (IT Governance).