Budowa

hormonów

steroidowych oparta jest na

szkielecie węglowym w

formie czterech sprzężonych

pierścieni, czyli na steranie.

Hormony

sterydowe

są

małocząsteczkowymi

hormonami, które bez trudu

przenikają

przez błonę

komórkową i

dla

których receptory znajdują

się w jądrze komórek, na

które oddziałują.

Androgeny – działanie

maskulinizujące:



kształtowanie się

męskich narządów

płciowych w życiu

płodowym



wykształcanie się

wtórnych cech

płciowych



wpływ

na spermatogenezę



wpływ anaboliczny

(zwiększenie masy

mięśniowej itp.)

Estrogeny - nazywane hormonami żeńskimi i
najważniejszą rolę odgrywają
w organizmie kobiet, ale są też niezbędne
dla mężczyzn - ich niedobór w jądrach może
powodować bezpłodność. Regulują gospodarkę
lipidową, wapniową. U kobiet regulują również
cykl miesiączkowy (estradiol).

Gestageny – grupa hormonów
steroidowych, które służą
przygotowaniu organizmu do zajścia a
następnie utrzymania ciąży. Głównym
przedstawicielem gestagenów jest
progesteron

Mineralokortykoidy -

hormony wytwarzane w organizmie
człowieka przez warstwę
kłębkowatą kory nadnerczy. Wpływają
na nieorganiczną przemianę materii i
zachowanie równowagi elektrolitowej
ustroju.

Glikokortykoidy – hormony produkowane

w warstwach pasmowatej i
siatkowatej kory nadnerczy pod
wpływem ACTH, które regulują
przemiany białek, węglowodanów i 
tłuszczów.

Wysoce zmienna domena
aktywacyjna, koniec NH2

Konserwatywna domena,
oddziałuje z DNA, motyw
palców cynkowych

Domena wiążąca
hormon

Region niekonserwatywny o
zmiennej długości

Zaktywowane receptory hormonów

steroidowych wiążą się ze
specyficznymi sekwencjami DNA, tzw.
elementami odpowiedzi
hormonalnej (HRE). Elementy
odpowiedzi na hormon regulują
ekspresję sąsiadujących genów oraz
inne miejsca kontroli transkrypcji.

HRE dzieli się na 4 klasy:



- GRE - element odpowiedzi

glikokortykoidów, wiąże on też receptory

AR, PR, MR;



- ERE - element odpowiedzi estradiolu;



- TRE - element odpowiedzi hormonu

tarczycy, do którego przyłącza się również

receptor RAR;



- D R E - ostatnią grupę stanowi sekwencja,

która wiąże „receptory sieroce” (receptory

białek o nieznanej funkcji i ligandach).

Podczas nieobecności liganda większość

receptorów ER, PR, AR zlokalizowanych

jest w cytoplazmie, a kompleks

receptor-hormon migruje do jądra

komórkowego, aby modulować

ekspresję genów. Są to receptory

klasy I, w których białko HSP zakrywa

domenę NLS (Nuclear Localization

Signals)

Receptory klasy II: GR, MR, TR, RAR

występują w jądrze niezależnie od

obecności liganda, nie posiadają białek

opiekuńczych.

Związanie liganda przez

receptor skutkuję

zmianą jego

konformacji

przestrzennej (często

dimeryzację

receptora) i

oddysocjowanie od

HSP90 w cytoplazmie.

Kompleks receptor-

ligand jest

translokowany do

jądra stymulując

transkrypcję.

Receptory te (np. GR, MR, TR, RAR) są

zlokalizowane w jądrze komórkowym i
nie posiadają białek HSP. Aktywacja ich
przez ligand stymuluje proces
transkrypcji tak jak w przypadku
receptorów klasy I.

Receptory jądrowe hormonów

steroidowych są przykładem białek
transregulatorowych transkrypcji.
Wchodzą one w interakcję z czynnikami
transkrypcyjnymi (z polimerazą RNA II)
i stabilizują czynniki wiążące w pobliżu
promotora. Ten sposóbinterakcji
cząsteczek steroidowych receptorów
jądrowych nazywa się transaktywacją