Choroba Sheuermanna

Karolina Gochna



Choroba Scheuermanna to tzw (kifoza
młodzieńcza), jest jedną z wielu chorób
zaliczanych do tak zwanych "jałowych
martwic kości". Wspólną cechą
wszystkich chorób tej grupy jest
obumieranie tkanki kostnej i chrzęstnej
bez udziału chorobotwórczych
drobnoustrojów.



Choroba ta ujawnia się najczęściej
około czternastego roku życia. Im
później się pojawia, tym wolniej
postępuje i tym krócej trwa. Po
osiągnięciu dojrzałości wygasa.



Do martwicy kości czy chrząstki dochodzi
na skutek przyczyny, powodującej
przerwanie lub upośledzenie ukrwienia
pewnego obszaru tkanki kostnej. Tkanka ta
ulega martwicy, staje się mało odporna na
działanie czynników mechanicznych,
rozpada się i podobnie odbudowuje, ale
kości najczęściej ulegają zniekształceniu.



Przyczyny niedokrwienia mogą być
różnorodne: predyspozycje wrodzone,
przeciążenia, mikrourazy, zaburzenia
hormonalne, zatory i inne. Do zaburzeń
ukrwienia dochodzi szczególnie łatwo u
dzieci i młodzieży w związku z brakiem
połączeń między krążeniem
nasadowym i przynasadowym.

RTG



Początkowo choroba przebiega skrycie,
często bezboleśnie. Tylko około 20%
pacjentów odczuwa w czasie choroby
bóle kręgosłupa. Bóle te lokalizują się w
chorym odcinku kręgosłupa lub w jego
bezpośrednim sąsiedztwie.



Potęgują się one po wysiłkach
fizycznych, głównie w pozycjach
osiowego obciążenia kręgosłupa i
pochylenia w przód. Dolegliwości te
zmniejszają się lub ustępują po zmianie
pozycji ciała, zwłaszcza po przyjęciu
pozycji leżącej.



Zmiany w chorobie Scheuermanna
obejmują z reguły kilka sąsiadujących
ze sobą kręgów, a także krążków
międzykręgowych, najczęściej na
odcinku Th7-Th12. Proces dotyczy
zazwyczaj 2 lub 4 kręgów, rzadziej 3 lub
5.



Osłabienie procesem martwiczym

odporności nasad i chrząstek

pokrywających trzony kręgowe powoduje

wciskanie się zawartości krążków

międzykręgowych przez płytkę chrzęstną

do gąbczastej tkanki trzonów. Tworzą się

tzw. guzki Schmorla, które mogą być

różnej wielkości. Występują one głównie

w przedniej i środkowej części trzonów.



Trzony kręgowe ulegają powolnemu
niewielkiemu sklinowaceniu, a krążki
międzykręgowe - zmianom
degeneracyjnym i następczemu
zwężeniu. Powoduje to pochylenie tułowia
do przodu i stopniowe ograniczenie
ruchomości odcinka kręgosłupa objętego
procesem chorobowym.



Objawy fizykalne zależą w pewnej
mierze od lokalizacji szczytu kifozy. W
większości przypadków występuje ona
w odcinku piersiowym, w ok. 20%
przypadków - w odcinku piersiowo-
lędźwiowym, a w nielicznych
przypadkach - w odcinku lędźwiowym.



Przy lokalizacji piersiowej pogłębiona
jest kifoza piersiowa oraz lordoza
lędźwiowa, z uwypukleniem brzucha.



Patologia dotyczy głównie płaszczyzny
strzałkowej. Częstość występowania w
populacji sięga 0,4-8,3%.



Często stwierdza się także pogłębienie
lordozy szyjnej, jako wynik mechanizmu
kompensacyjnego. Następstwem
lokalizacji szczytu zniekształcenia w
odcinku piersiowo-lędźwiowym jest
przedłużona ku dołowi kifoza piersiowa
ze skróceniem i pogłębieniem lordozy
lędźwiowej.



Jeśli kifoza dotyczy segmentu
lędźwiowego, plecy są proste ze
wzmożoną wiotkością odcinka
piersiowego i często - kątowym
zagięciem między kifozą a kością
krzyżową.



Choroba równie często dotyczy
dziewcząt, jak i chłopców. Głównymi
objawami powodującymi zgłaszanie się
do lekarza są: narastające zaokrąglenie
pleców i dolegliwości bólowe
kręgosłupa.



Kifoza większa niż 45°, jak i obecność
klinowato zniekształconych więcej niż
dwóch trzonów kręgowych na szczycie
deformacji oraz tzw. guzków Schmorla
stanowi potwierdzenie rozpoznania
klinicznego. We wczesnych postaciach
pomocny jest MRI kręgosłupa.

RTG

Przyczyny choroby



Etiologia choroby Scheuermanna jest nieznana.

Poczatek choroby przypada zwykle między 12 a 14

rokiem życia. Niejednokrotnie proces chorobowy

rozpoczyna się wcześniej.

Podstawą rozpoznania (poza badaniem klinicznym)

jest RTG w projekcji bocznej.



W pochyleniu pojawia się garb

żebrowy.

Postępowanie i leczenie



Postępowanie i leczenie - uzależnione
jest od ciężkości procesu chorobowego.
W lżejszych przypadkach wystarczają
jedynie ćwiczenia mięśni grzbietu w
celu stworzenia tzw. ochronnego
gorsetu mięśniowego i nauka
utrzymywania prawidłowej postawy.



Ćwiczenia gimnastyczne, specjalnie

dobrane i wykonywane pod ścisłym

nadzorem specjalistów mają na celu:

- zapobieganie zniekształceniu,

- wzmocnienie osłabionych mięśni,

- zwiększenie ruchomości elastyczności

kręgosłupa,

- poprawienie postawy i ogólnej

sprawności fizycznej.



W przypadkach nasilonych dolegliwości
bólowych należy zapewnić odciążenie
chorobowo zmienionego odcinka
kręgosłupa. Dopiero po ustąpieniu lub
zmniejszeniu dolegliwości bólowych
rozpoczyna się ćwiczenia.



Wyniki leczenia zależą od wczesnego
rozpoznania i odpowiedniego
postępowania usprawniającego, które
zapobiega powstawaniu
nieodwracalnych zniekształceń trzonów
kręgowych.



Utrwalenie się zmian chorobowych w
kręgosłupie, poza znaczną deformacją
postawy, może mieć wpływ na inne
części układu kostnego (miednicę,
stawy biodrowe), co z kolei zmniejsza
ogólną wydolność i sprawność
organizmu.

Zapobieganie



Pozwolenie dziecku na swobodny wzrost Nie

strofujac go ani słowami, ani czynami.



pływanie wzmacnia muskulaturę pleców.



należy możliwie często leżeć na brzuchu

(podczas czytania i oglądania telewizji).



zwracać uwagę na właściwą wysokość stołu i

krzesła.



pracować na ukośnie ustawionym blacie stołu.

Cele leczenia



zapobieganie progresji, korekcja kosmetyczna
deformacji,



uwolnienie od bólu,

zapobieganie bolesnym zmianom

zwyrodnieniowym kręgosłupa.

W zależności od stopnia zaawansowania

choroby i wieku pacjenta chorobę
Scheuermanna leczy

się zachowawczo lub operacyjnie.

Nieoperacyjne leczenie

choroby



Kifoza piersiowa większa niż 60 stopni
jest u pacjentów wyraznie
widoczna.Celem podjęcia leczenia jest
działanie zmierzające do zachamowania
progresji deformacji i uniknięcie
komplikacji zdrowotnych w przyszlości.



Zachowawcze leczenie choroby
Sheuermanna jest zbliżone do leczenia
skoliozy idiopatycznej.



Po ocenie deformacji i ryzyka jej
postępu następuje wybór właściwej
metody leczenia.



W zakres leczenia zachowawczego
wchodzi : gimnastyka korekcyjna,
ćwiczenia z zastosowaniem



stołu wyciągowego i tzw. autowyciągi,
oraz gorsety ortopedyczne (wyprostne).



Leczenie gorsetem wykorzystywane jest
w celu zapobiegania, progresji
deformacji.



W leczeniu deformacji kifotycznych
najczesciej stosuje się gorset Miwaukee.

Gorset Miwaukee

W przypadkach o łagodnym przebiegu leczenie

zachowawcze korekcyjne prowadzi się do

uzyskania dojrzałości kostnej kręgosłupa. Po

zakończeniu wzrostu kostnego deformacja

kifotyczna nie pogłębia się, lecz dolegliwości

bólowe mogą trwać nadal i narastać z wiekiem.

Leczenie zachowawcze odnosi pewne pozytywne

skutki tylko u dzieci i młodzieży z jeszcze

elastycznym

kręgosłupem.

U starszych, gdzie kręgosłup jest

sztywny, a podstawowym problemem
jest ból,leczenie korekcyjne nie przynosi
efektu. Celem zmniejszenia
dolegliwości bólowych rehabilitację
prowadzi się w tych przypadkach w
postaci ruchu i fizykoterapii
przeciwbólowej.