Malwina Krasicka
Katarzyna Najbar
grupa 2b
Głównym celem zabiegów higienicznych w
jamie ustnej jest usunięcie płytki nazębnej –
głównego czynnika w etiopatogenezie
próchnicy. Zabiegi higieniczne obejmują
szczotkowanie zębów i zabiegi dodatkowe.
Szczotkowanie zębów
cel: usunięcie resztek pokarmowych,
płytki nazębnej i innych osadów, masaż dziąseł
efekt szczotkowania zależy głównie od dokładności
i precyzji szczotkowania, jakości używanej szczoteczki,
w mniejszym stopniu od zastosowanej pasty
wybór odpowiedniej szczoteczki zależy od: wieku pacjenta,
stanu dziąseł, anatomii zębów i ich ustawienia, higieny
ogólnej oraz motywacji pacjenta i jego sprawności
w zależności od twardości włosia rozróżnia się szczoteczki:
miękkie (0,15-0,18mm- średnia grubość włosia), średnio
miękkie (0,20-0,25mm) i twarde (0,30mm)
Cechy szczoteczki
równa długość pęczków (1 cm) i przestrzeni
między pęczkami
wystarczająca długość części pracującej,
która obejmie trzy przyległe do siebie zęby
(23-30 mm dorośli,
18-20mm dzieci)
wystarczająca długość rękojeści
(15-17 cm dorośli,
11-13 cm dzieci)
opracowane „na okrągło” i wypolerowane
włosie (najlepiej syntetyczne)
Zasady szczotkowania
zębów
zęby szczotkujemy ok. 3 minut, przynajmniej 2
razy dziennie, po posiłku rannym i wieczornym
rączkę szczoteczki należy uchwycić całą dłonią,
tak aby kciuk przytrzymywał rączkę i był
wysunięty w kierunku włosia
jednorazowo szczotkujemy jeden łuk, zawsze w tej
samej kolejności, aby nie pominąć poszczególnych
partii uzębienia
przyjmujemy zasadę, że zęby czyścimy od strony
lewej do prawej (u osób praworęcznych) górnego
łuku
po umyciu zębów szczotkę należy dokładnie
wypłukać pod bieżącą wodą i wysuszyć,
ustawić włosiem do góry, tak aby woda
spłynęła po rączce
szczotkę powinno się zmieniać
co 2-3 miesiące
opakowania na szczoteczkę
mogą być stosowane tylko w podróży
Szczoteczki elektryczne
Działają na zasadzie ruchów
posuwistozwrotnych, wibrujących, łukowatych
lub rotacyjnych
Badania dowodzą, że mają większą
skuteczność niż ręczne i wykazują korzystny
wpływ na dziąsło (dzięki masażowi)
Mają mniejsze główki z małą ilością pęczków
i bardziej elastyczne włosie
Są one szczególnie wskazane dla osób
niepełnosprawnych, dzieci i osób leniwych
Należy podkreślić, że niedokładne
szczotkowanie powoduje pozostawienie płytki
nazębnej i resztek pokarmowych, a
niewłaściwa technika prowadzi do uszkodzenia
tkanek miękkich, zwłaszcza dziąseł, w postaci
mikrozranień, obnażenia korzeni oraz
patologicznych starć szkliwa i zębiny.
Pasty do zębów
Z punktu widzenia fizykochemicznego są
układem dwufazowym tworzącym rodzaj
zawiesiny. Faza rozproszona to ciała stałe, a
faza rozpraszająca to wodne roztwory
wielowodorowych alkoholi np. gliceryna,
sorbitol. Taki układ nie jest zbyt stały i
wymaga zastosowania dodatkowej stabilizacji
za pomocą substancji żelujących.
Wymagania stawiane
pastom
Właściwości oczyszczające powierzchnię zębów z
osadów i złogów
Zwiększenie odporności zęba na próchnicę
Korzystny wpływ na dziąsła
Przeciwdziałanie lub ograniczenie odkładania
miękkich i twardych złogów nazębnych
Brak szkodliwego działania na szkliwo i błonę
śluzową jamy ustnej
Odpowiedni smak i zapach
Hamowanie aktywności bakterii rozkładających
węglowodany i usuwanie produktów fermentacji
węglowodanów
Zwykła szczoteczka do zębów nie wystarcza do
dokładnego oczyszczania wszystkich miejsc w
uzębieniu. Miejsca te to:
Powierzchnie styczne zębów
Przestrzenie międzyzębowe
Przestrzenie pod przęsłami mostów
Okolice aparatów ortodontycznych
Okolice wszczepów zębowych
Bruzdy i zagłębienia na powierzchniach żujących
Dlatego poza szczoteczką zaleca się stosowanie
dodatkowych przyborów higienicznych.
Nici dentystyczne
służą do usuwania resztek pokarmowych z
przestrzeni międzyzębowych i płytki nazębnej z
powierzchni stycznych
cienkie, najczęściej płaskie w przekroju, składają
się z kilku nitek połączonych ze sobą
wyróżniamy nici woskowane, przesączane
środkami bakteriobójczymi, fluorem,
środkami zapachowymi
codziennie stosowanie nici redukuje
płytkę nazębną o 50%
do czyszczenia większych powierzchni
służą taśmy dentystyczne, które są szersze niż nici
Wykałaczki
Wykonane z miękkiego drewna lub plastiku
Na końcu zaostrzone, o trójkątnym przekroju
Stosowane w przypadku powiększonych
przestrzeni międzyzębowych lub zaniku
brodawek dziąsłowych
Szczoteczki
międzyzębowe
Zawierają jeden pęczek włosia ułożonego
luźno lub skręconego na kształt szczotki do
butelek
Służą do oczyszczania przestrzeni
międzyzębowych, mało dostępnych miejsc
pod przęsłami mostów, miejsc stagnacji płytki
Płukanie jamy ustnej
prowadzi do usunięcia resztek pokarmowych,
zmniejszenia ilości flory bakteryjnej,
zobojętnienia kwaśnego środowiska
jamy ustnej
krótkie płukanie usuwa niemal połowę resztek
pokarmowych, a dłuższe może
spowodować całkowite rozpuszczenie cukru
zalegającego w jamie ustnej
przykłady płukanek:
Corsodyl – 0,2% r-r chlorheksydyny,
Eludril – 0,1% r-r chlorheksydyny
Formą płukania są irygacje polegające na
stosowaniu środków płuczących pod zwiększonym
ciśnieniem
Żucie gumy bez cukru
gumy zamiast cukru zawierają środki ograniczające
przyrost płytki nazębnej – np. ksylitol, sorbitol
udowodniono, że żucie gumy pomiędzy
posiłkami redukuje próchnicę
badania mikrobiologiczne wykazały
istotny wpływ ksylitolu na opóźnienie
rozwoju drobnoustrojów tworzących
płytkę nazębną oraz podwyższenie pH
w jamie ustnej
higieniczne żucie gumy nie powinno trwać
dłużej niż 5-10 minut i nie może ono
zastąpić szczotkowania zębów!
Pokarmy oczyszczające
Produkty żywnościowe takie jak świeże owoce
czy warzywa usuwają skutecznie miękkie
naloty z zębów
W ten sposób działają marchew, jabłka,
rzodkiew, a także orzechy i chleb razowy